MAJELIS PENDIDIKAN DASAR DAN MENENGAH

PIMPINAN DAERAH MUHAMMADIYAH KABUPATEN PURWOREJO

SMA MUHAMMADIYAH PITURUH
Alamat : Jln. Raya Pituruh, Pituruh, Purworejo 54263 Telp: (0275) 3140191 / 085228046541

MATA PELAJARAN : Bahasa Jawa

KELAS :X
HARI, TANGGAL :
WAKTU :

I. Wenehana tandha ping (X) ing wangsulan A, B, C, D, atau E!

1. Apa tegese serat Wedhatama?

A. Serat = Isi, Wedha = Putri, Tama = Utama

B. Serat = Sari, Wedha = Bedha, Tama = Apik

C. Serat = Tulisan, Wedha = ajaran, Tama = Utama

D. Serat = Kitab, Wedha = Budaya, Tama = Utama

E. Serat = Isi, Wedha = Budaya, Tama = Utama

2. Pupuh pangkur ing sajroning serat wedhatama ana..... pada

A. 13

B. 12

C. 14

D. 15

E. 16

3. Watake tembang pangkur yaiku..

A. Sembrana

B. Seneng

C. Prihatin

D. Sereng
 E. Nelangsa

4. Kang nganggit Serat Wedhatama yaiku…

A. Hamengkubuwono IV
B. Mangkunegara II
C. Yosodipuro II
D. Ranggawarsito
E. Mangkunegara IV

5. Sing kelebu ing Serat wedhatama, kajaba....

A. Pangkur

B. Sinom

C. Megatruh

D. Gambuh

E. Pocung

6. Pupuh Sinom ing sajroning serat wedhatama ana..... pada

A. 16

B. 17

C. 18

D. 19

E. 20

7. Guru lagu gatra kepitu tembang pangkur yaiku…

A. o
B. u
C. i
D. e
E. a

Setitikna tembang pangkur ing ngisor iki kanggo mangsuli pitakonan nomer 8 tekan 10

Mingkar mingkuring angkara

akarana karenan marda siwi
sinawung resmining kidung
sinuba sinukarta
mrih ketarta pukartining ilmu luhung
kang tumrap ing tanah jawa
 agama ageming aji

8. Tembang kasebut mapan ing pada…

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

E. 5

9. Tegese Mingkar mingkuring angkara yaiku…

A. Nyingkirke hawa nepsu
B. Mbolak mbalikke omongan
C. Menawa seneng ngajari putra
D. Karonceng indahing tembang
E. supaya mangerteni panguripan iku ngilmu luhur

10. Tegese sinawung resmining kidung yaiku…

A. Nyingkirke hawa nepsu
B. Mbolak mbalikke omongan
C. Menawa seneng ngajari putra
D. Karonceng indahing tembang
E. supaya mangerteni panguripan iku ngilmu luhur

Setitikna tembang pangkur ing ngisor iki kanggo mangsuli pitakonan nomer 11 tekan 12

Jinener ing wedhatama

Mrih tan kemba kembaning pambudi
Mangka nadyan tuwa pikun
Yen tan mikani rasa
Yekti sepi sepa lir sepah asamun
Samasane pakumpulan
Gonyak-ganyuk nglelingsemi

11. Etungen gunggunge wanda (Guru wilangan) saben larike tembang ing dhuwur...
A. 8, 11, 8, 7, 12, 8, 8
B. 8, 11, 7, 8, 12, 8, 8
C. 7, 11, 8, 8, 12, 8, 8
D. 7, 12, 8, 8, 11, 8, 8
E. 8, 12, 8, 7, 11, 8, 8
12. Etungen ana pira cacahe guru gatra tembang macapat ing dhuwur....
A. 8
B. 7
C. 9
D. 10
E. 6

13. Purwokanthi ono telu jenise yaiku…

A. Swara, Sastra, Basa
B. Lingga, Andhahan, Garba
C. Wilet, Cengkok, Lagu
D. Gatra, Lagu, Wilangan
E. Pedhotan, Ulihan, Wancahan

14. Tembung kang durung antuk imbuhan diarani tembung…

A. Andhahan
B. Garba
C. Rangkep
D. Bebasan
E. Lingga

15. Tegese bebasan adigang, adigung, Adiguna yaiku…

A. Arep nulungi malah kepenthung
B. wong sing ngendelake kekuatan, kaluhuran lan kapinteran.
C. sing ngati-ati bakal slamet, sing sembrono bakal ciloko
D. ora gelem ngrukokake rerasan kang ora becik
E. arep nemu kabegjan, ning ora sido

16. crita kang surasane babagan panguripan manungsa kanthi tulisan cekak, diarani...
A. Novel
B. Dongeng
C. Cerkak
D. Geguritan
E. Tembang

17. Crita cekak kuwi kudu ngandhut unsur apa wae?

A. Intrinsik lan ekstrinsik
B. Internal lan eksternal
C. Intrinsik lan eksternal
D. Internal lan ekstrinsik
E. Intrinsik lan ekstrim

18. Apa wae kang dadi unsur intrinsik cerkak?

A. Tema, tokoh, agama, watak, alur, amanat
B. Tema, watak, setting, alur, budhaya, amanat
 C. Tema, tokoh, watak, alur, setting, amanat
D. Agama, budhaya, politik, ekonomi
E. Tema, agama, budhaya, politik, ekonomi

19. Tahapan utawa tataran crita kuwi diarani alur/plot. Tahapan crita kang diwiwiti saka wektu
ana kedadeyan sepisan mundhak akibate terus nganti rampung iku diarani  alur....
A. Biasa
B. Rumit
C. Mundur
D. Maju
E. Campuran

20. Paraga ing crita cerkak kuwi bisa kagolongake dadi telu yaiku...
A. Antagonis, protagonis, psikologis
B. Antagonis, psikologis, tritagonis
C. Protagonis, antagonis, tritagonis
D. Casting , tritagonis, antagonis
E. Psikologis, casting, protagonist

21. Agama, budhaya, politik, ekonomi iku kagolong unsur..

A. Internal
B. Ekternal
C. Ekstrim
D. Ekstrinsik
E. Intrinsik

22. Kang dadi titikane cerkak kajaba...

A. Isine ngayawara
B. Bisa diwaca rampung wiwitsepisan maca
C. Padhet isi lan tujuan enggal digayuh
D. Isine prasaja
E. Wektu kedadean cekak

23. Urut-urutaning teks crita sinebut ....

A. Tema
B. Point of view
C. Alur
D. penokohan
E. Setting

24. Ratih kui pawakane dhuwur, putih, lan mripate njedjer kothak. Paraga ratih digambarke
lumantar…
A. Fisike
 B. Pacelathone
C. Tindakane
D. Batine
E. Pikirane

25. Kang dadi sumbere crita ing crita cerkak yaiku...

A. Tokoh
B. Amanat
C. Alur
D. Setting
E. Tema

26. Tataran gawe sinopsis iku kajaba...

A. Maca naskah asli
B. Nyatet pikiran-pikiran utama saben saparagraf
C. Adhedasar pikiran pokok sing dirangkum gawea tulisan cerkak
D. Gawe dudhutan crita
E. Dialog lan monolog aja diilangi

27. Sinopsis kui podo karo...

A. Garban
B. Ringkesan
C. Catetan
D. Carita
E. Cerkak

28. Kang ora kena diilangi nalika gawe sinopsis yaiku...

A. Unsur intrinsike
B. Tokoh-tokohe
C. Unsur ekstrinsike
D. Monologe
E. Dialoge

Setitikna crito ing ngisor iki kanggo mangsuli pitakonan nomer 29 tekan 30

Nasib basa Jawa lan ejaan basa Jawa ing aksara latin ing titi wanci iki pancen sansaya
bubrah. Pilihane tumrap generasi mudha Jawa jaman saiki mung ana loro. Pilihane, melu nut
bubrahe basa Jawa lan ejaan basa Jawa ing aksara latin utawa ngudi murih basa Jawa lan
ejaan basa Jawa ing aksara latin kuwi tetep nut ing paramasastra.
Yen ta pilihane sing kapindho, mula pamulangan basa Jawa kudu diwiwiti nalika
bocah ajar ngomong, nalika bocah mlebu Pendidikan Anak Usia Dini (PAUD), Taman
Kanak-kanak (TK), lan SD. Sing wigati dhewe, kudune basa Jawa digunakake minangka
basa panglantar ing TK lan SD kelas I – III saben dina.
29. Paragraf sepisan wacan ing dhuwur pokok pikirane ngenani bab....
A. Generasi mudha wis ora ngerti basa Jawa.
B. Nasib basa lan ejaan basa Jawa saiki sansaya bubrah.
C. Basa Jawa nut ing paramasastra.
D. Aksara Jawa lan aksara latin dipadhakake.
E. Basa Jawa wajib diwulangake ing kabeh sekolah ing tlatah Jawa Tengah.

30. Tembung nut ana ing ukara nomer 2 lan 3 paragraf sepisan tembung liyane ....
A. Nurut
B. Eling
C. Katut
D. Tutut
E. Nunut

II. Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi patitis!

1. Apa kang diarani guru gatra iku? Lan Ana pira guru gatra ing tembang pangkur?
2. Tulisna Guru wilangan kang bener ing tembang pangkur !
3. Tulisna Guru lagu tembang pangkur !
4. Apa wae  unsur-unsur  intrinsik cerkak, sebut lan jelasna!
5. Gawenen tuladha cerita cekak singkat Bahasa Jawa kanthi tema persahabatan 2 paragraf wae!