lan endah.
Geguritan asale saka tembung "gurit" kang ateges kidung utawa tulisan kang awujud tatahan.
· Cacahing gatra saben sapada ora ajeg, nanging sathithike ana patang gatra.
· Dhong-dhinging swara ing saben pungkasaning gatra nganggo purwakanthi guru swara
Dene geguritan gagrag anyar utawa geguritan modheren iku wujude wis beda karo geguritan
gagrag lawas. Geguritan gagrag anyar katon luwih mardika, wis ora kaiket paugeran kaya
paugerane geguritan gagrag lawas. Jalaran geguritan iki wujude memper karo puisi bebas ing
kasusastran Indonesia , mula geguritan gagrag anyar ana kang ngarani “puisi bebas”.
Titikane geguritan :
5. Isine mentes
UNSUR-UNSUR GEGURITAN
Unsur Intrinsik
tuladha : Aku wis ngomong yen aku ora ngapusi, aku ora mblenjani.
Unsur ekstrinsik
2. Nilai ing sajerone crita : kayata ekonomi, politik, sosial, adat-istiadat, budaya, lan
sapanunggalane.
PAUGERANE GEGURITAN:
1. Ora kaiket wewaton guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu.
2. Luwih ngutamakake babagan isine kang mentes, apik, endah, lan uga becik.
4. Isi pitutur, piweling, kritik, protes, sindiran, pangresah, pamundhut, lan sapanunggalane.
STRUKTUR TEKS GEGURITAN :
Struktur Fisik
Tembung Konkret. Yaiku tetembungan kang bisa ditangkep dening alat indra
kang bisa nuwuhake imaji. Tembung konkret ing kene bisa arupa pepindhan
(kiasan) utawa pralambang.
Tuladhane : bun (embun) bisa dadi pralambang wening, niyat suci, tulus, endahing
swasana sesuk, lsp.
Busananing Basa (gaya bahasa). yaiku panganggone basa kang bisa nguripake
swasana lan nuwuhake anggepan (konotasi) tertamtu serta bisa nuwuhake rasa
kaendahan. Busanane basa ing geguritan bisa arupa Basa Rinengga kang maneka
warna.
Wirama (Rima) yaiku runtuting swara (uni) ing geguritan kang bisa ing wiwitan,
tengah, utawa ing pungkasaning gatra (larik).
Struktur Batin
Tema/Makna (Sense)
Yaiku kekarepan utawa maksud tertamtu kang kinandhut ing saben tembung,
gatra (larik), pada (bait), lan sakabehe pada ing geguritan.
Rasa (Feeling)
Yaiku pandungkape rasa (sikap) panggurit tumprap bakune pirembungan kang
kinandhut ing geguritan kang ditulis. Pandungkape rasa kang kinandhut ing
geguritan iki ana sambung rapete karo blegere (sosok/latar belakang) panggurit,
yaiku saka latar belakang agama, pendhidhikan, jenis kelamin, kelas sosial,
jabatan/kedudukan ing masyarakat, umur, pengalaman sosilogis lan psikologis,
lan kawruh (pengetahuan) panggurit.
Kekarepan isining geguritan lan jeroning makna kang bisa didungkap ing
geguritan kasebut bisa gumantung saka latar belakang panggurit.
Nada (tone)
Yaiku kekarepane panggurit marang pamaos salaras karo isine geguritan.
kekarepan iki bisa arupa pesen kang sipate ngguroni (menggurui), ndhikte
(mendikte), kerja sama , ngudhari prakara (memecahkan masalah), masrahake
(mborong kersa) marang para maos, lan sapituture.
Amanat
Yaiku pesen kang kang kinandhut ing geguritan diandharake panggurit marang
pamaos.
Wicara : pocapan cetha, leres, jelas, tegas, boten bindheng, boten blero.
Oleh :