VENTURIMETER
(F2)
LABORATORIUM FISIKA
INSTITUT TEKNOLOGI PADANG
2016
BAB III
DATA DAN PEMBAHASAN
3.2 Perhitungan
Jenis zat alir = Air
Jenis zat dalam manometer = Air Raksa
Diameter tabung ( D ) = 34,5 cm = 0,345 m
Diameter mulut venturimeter ( d1 ) = 1,6 cm = 0,016 m
Diameter tenggorokan venturimeter ( d2 ) = 3,7 cm = 0,037 m
air ( a ) = 1000 kg/m3
raksa ( g ) = 13600 kg/m3
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,075 ( −1 )
1000
= 0,945 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 0,945
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
18,9
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,054
=0,022 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,03
=
5
= 1,20576 ×10−6 m3/s
b. Data 2
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,075 ( −1 )
1000
= 0,945 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 0,945
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037 ) −1
18,9
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,054
=0,022 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,03
=
5
= 1,20576 ×10−6 m3/s
c. Data 3
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,08 ( −1 )
1000
= 1,008 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 1,008
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
20,16
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,058
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,035
=
5
= 1,40672 ×10−6 m3/s
2. Percobaan 2
a. Data 1
1
t =8s r = d1
2
1
y = 4,7 cm = 0,047 m = 1,6 cm
2
x = 7,5 cm = 0,075 m = 0,8 cm
1
A = π D2 r = 0,008 m
4
1
= .3,14 . ¿
4
= 0,0942 m 2
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,075 ( −1 )
1000
= 0,945 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 0,945
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
18,9
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,054
=0,022 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,047
=
8
= 1,18064 ×10−6 m3/s
b. Data 2
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,075 ( −1 )
1000
= 0,945 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 0,945
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
18,9
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,054
=0,022 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,05
=
8
= 1,256 ×10−6 m3/s
c. Data 3
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,08 ( −1 )
1000
= 1,008 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 1,008
=
0,0942
√( 0,016
0,037
20,16
)
4
−1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,058
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,054
=
8
= 1,35648 ×10−6 m3/s
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,08 ( −1 )
1000
= 1,008 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 1,008
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
20,16
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,058
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,05
=
8,38
= 1,199045346 ×10−6 m3/s
b. Data 2
ρg
h =x ( ρa
−1 )
= 0,08 ( 13600
1000
−1 )
= 1,008 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 1,008
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
20,16
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,058
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,05
=
8,80
= 1,141818182 ×10−6 m3/s
c. Data 3
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,082 ( −1 )
1000
= 1,0332 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙10 ∙ 1,0332
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037 ) −1
20,664
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,059
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,05
=
8,73
= 1,150973654 ×10−6 m3/s
2. Percobaan 2
a. Data 1
1
t = 13,8 s r = d1
2
1
y = 8 cm = 0,08 m = 1,6 cm
2
x = 8 cm = 0,08 m = 0,8 cm
1
A = π D2 r = 0,008 m
4
1
= .3,14 . ¿
4
= 0,0942 m 2
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,08 ( −1 )
1000
= 1,008 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( ) d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 1,008
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
20,16
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,058
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
2
π . r .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,08
=
13,8
= 1,164985507 ×10−6 m3/s
b. Data 2
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,08 ( −1 )
1000
= 1,008 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( ) d1 4
d2
−1
2 ∙ 10∙ 1,008
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
20,16
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,058
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,08
=
14,03
= 1,145887384 ×10−6 m3/s
c. Data 3
h =x ( ρgρa −1)
13600
= 0,082 ( −1 )
1000
= 1,0332 m
Qt = Debit Teoritis
2. g . h
Qt =
A
√( )
d1 4
d2
−1
2 ∙10 ∙ 1,0332
=
0,0942
√( 0,016 4
0,037
20,664
) −1
= 0,0942
√ 347,8
= 0,0942 √ 0,059
=0,023 m3/s
QS = Debit Sebenarnya
π . r 2 .Y
QS =
t
3,14. ( 0,008 2) 0,08
=
13,3
= 1,208781955 ×10−6 m3/s
C. Menentukan Koefisien Pengliran
a. Variasi waktu
1. Percobaan 1
1) Data 1
Qs 1,20576× 10−6
C = = = 54,8073×10-6
Qt 0,022
2) Data 2
Qs 1,20576× 10−6
C = = = 54,8073×10-6
Qt 0,022
3) Data 3
Qs 1,40672×10−6
C = = = 63,9418×10-6
Qt 0,022
2. Percobaan 2
1) Data 1
Qs 1,18064 ×10−6
C = = = 59,032×10-6
Qt 0,022
2) Data 2
Qs 1,256× 10−6
C = = = 57,0909×10-6
Qt 0,022
3) Data 3
Qs 1,35648× 10−6
C = = = 61,6581×10-6
Qt 0,022
b. Variasi volume
1. Percobaan 1
1) Data 1
Qs 1,199045346× 10−6
C = = = 52,1324 ×
Qt 0,023
10-6
2) Data 2
Qs 1,141818182×10−6
C = = = 49,6442 ×
Qt 0,023
10-6
3) Data 3
Qs 1,150973654 ×10−6
C = = = 50,0423 ×
Qt 0,023
10-6
2. Percobaan 2
1) Data 1
Qs 1,164985507× 10−6
C = = = 50,65154 ×
Qt 0,023
10-6
2) Data 2
Qs 1,145887384 ×10−6
C = = = 49,82119 ×
Qt 0,023
10-6
3) Data 3
Qs 1,208781955× 10−6
C = = = 52,55573 ×
Qt 0,023
10-6
2. Percobaan 2
Qt 1+ Qt 2+Qt 3
Qt rata−rata=
3
0,023+0,023+0,023
¿
3
¿ 0,023
Qs 1+ Qs2+Qs 3
Qs rata−rata=
3
2. Variasi volume
Percobaan 1
C 1+ C 2+C 3
C rata−rata=
3
52,1324 ×10−6 + 49,6442× 10−6 +50,0423 ×10−6 −6
¿ =50,6063× 10
3
Percobaan 2
C 1+ C 2+C 3
C rata−rata=
3
3.4 PEMBAHASAN
KESIMPULAN
Berdasarkan dari data hasil percobaan dan pembahasan di atas dapat
disimpulkan bahwa kecepatan aliran air (t2) pipa berpanampang kecil (y2) lebih
besar dari pada kecepatan aliran air (t1) pada pipa berpenampang besar (y1).
Semakin besar luas penampang maka semakin lambat lanju aliran air pada pipa
dan semakin kecil luas penampang semakin cepat lalu aliran air pada pipa. Dan
ketinggian air pada pipa kapiler (h1) lebih tinggi dari pada pipa kapiler (h2) hal ini
disebabkan P1 lebih besar dari pada P3.
SARAN
Bagi praktik hati-hati dalam perhitungan yang dilakukan karena angka
yang diperoleh jika d rubah kedalam bentuk yang lain berpengaruh dalam
perhitungannya. Dan pada saat pratitukum diharapkan melakukan pengukuran
yang lebih teliti agar mendapatkan data yang akurat.