KULIAH 2

Ali Hardi bin Awang Haji Mohamed

Fakulti Pendidikan.
Kolej Universiti Perguruan Ugama Seri Begawan

- Ciri-ciri seorang kaunselor yang efektif /berkesan

- Jenis-jenis Perkhidmatan bimbingan dan Kaunseling
- Persekitaran kaunseling
 Matlamat Kaunseling
Pencapaian Potensi

Dapat membantu mengembangkan potensi

yang ada pada klien sering dijadikan sebagai
satu daripada matlamat kaunseling.
Matlamat ini bermaksud memberi peluang
kepada klien mempelajari cara-cara
menggunakan kebolehan dan minatnya ke
tahap yang maksimum.
Matlamat ini juga bererti klien diajar supaya
meningkatkan keberkesanan peribadinya.
Contoh, seseorang yang mempunyai
perasaan gugup atau gementar
apabila berada dikhalayak ramai
boleh membantutkan cita-citanya.
Peranan kaunselor dapat membantu
klien untuk berasa yakin dan selesa
apabila berdiri dikhalayak ramai.
Peranan
Kaunselor

Bergantung kepada suasana tempat

Kaunselor berperanan dan

bertanggungjawab dalam usaha
mengembangkan segala potensi yang
ada pada seseorang pelajar itu semasa
dia di sekolah.
 Ianya telah merebak ke pusat-
pusat kaunseling awam seperti
hospital, pejabat Agama Islam dan
Peranan sebagainya.
Kaunselor
Terdapat di merata tempat di
bandar-bandar besar
 • Contoh Sumbangan Kaunselor:
1) Sekolah – membantu pelajar
membuat pemilihan kerjaya
2) Penjara – Membantu ahli
penjara dalam proses
Peranan mengintegrasikan ke dalam
Kaunselor masyarakat
3) Pejabat Agama – Membantu
suami isteri yang mengalami
masalah rumah tangga
 • Tumpuan kaunseling
termasuklah soal fizikal,
sosial, mental, emosi dan soal
keperluan kerohanian.
Peranan Kaunselor
MENTAL

SOSIAL EMOSI
ASPEK
INDIVIDU

ROHANI FIZIKAL
Aspek yang meliputi keseluruhan individu
 • Kesihatan Mental

• Meransang proses pemikiran supaya

keupayaannya menyelesaikan
masalah meningkat dan lebih kreatif.
• Kegiatan mental yang kreatif
merupakan petunjuk kepada kualiti
hidup seseorang.
Peranan
Kaunselor
 • Kesihatan Fizikal

• Amat penting dalam proses kaunseling bagi

meneroka hal-hal emosi atau psikologikal
yang menyekat individu mengamalkan tabiat
yang positif.
• Memotivasikan individu mengamalkan gaya
hidup yang sihat

Peranan
Kaunselor
 • Keperluan Emosi

• Memberi kaitan dengan matlamat

meningkatkan lagi kesejahteraan emosi
individu.
• Menjadi tradisi bagi semua kaunselor

Peranan
Kaunselor
 • Keperluan Kerohanian

• Ianya menjadi bekalan asas bimbingan

yang mencorakkan tingkah laku, gaya
hidup dan nilai hidup.
• Kajian Myers (1992), - sekiranya wujud
ikatan yang kuat antara kesihatan dan
mental dalam kaunseling, ia akan
memberi impak yang positif.

Peranan
Kaunselor
 • Keperluan Sosial

Peranan • Merupakan satu unsur yang memberi

Kaunselor kekuatan kepada individu bagi
mengelakkan daripada mengalami
perasaan tersisih, kemurungan dan
rendah diri
 Keberkesanannya bergantung pada sikap,
kemahiran dan pengetahuan semasa
berhubung dengan klien.
Ciri-Ciri Perlu Ada • Klien adalah individu yang unik dan
berharga
Pada Kaunselor • Klien boleh berubah
Profesional • Bagaimana individu yang efektif
berfungsi
• Pengetahuan dan kemahiran
menolong individu
• Kesanggupan melibatkan diri
• Mengenali diri
 • Kaunselor mesti optimis Klien Adalah Individu yang
bahawa kliennya boleh Unik dan Berharga
berubah. Sekurang-
Ciri-Ciri Perlu kurangnya perubahan
sikap, struktur kognitif dan
Ada Pada tingkah laku.
• Perubahan tidak boleh
Kaunselor berlaku disebabkan
Profesional beberapa faktor iaitu klien
belum bersedia,
pertukaran persekitaran,
dan kaunselor belum dapat
pengaruhi klien. Walau
bagaimanapun berikan
keyakinan kepada klien
bahawa dia boleh berubah.
 • Kaunselor perlu mempunyai
pengetahuan yang tinggi tentang
prinsip-prinsip psikologi dan
Ciri-Ciri Perlu Prinsip Islam bagi
memudahkannya berhadapan
Ada Pada dengan klien agar segala
pemasalahan klien dapat Bagaimana Individu yang
Kaunselor diterokai dan memberikan
pandangan yang munasabah
Efektif Berfungsi

Profesional untuk membantu dan membuat

keputusan bila kaunseling harus
dihentikan.
 Pengetahuan dan
Kemahiran Menolong
• Tugas kaunseling Individu
adalah satu tugas
yang memerlukan
lebih daripada satu
kesanggupan
Ciri-Ciri Perlu membina hubungan
Ada Pada istimewa, menghargai
dan memahami klien,
Kaunselor mempunyai keyakinan
bahawa klien akan
Profesional membuat perubahan
serta berpengetahuan
cara manusia efektif
berfungsi.
 • Kaunselor juga perlu Pengetahuan dan
Kemahiran Menolong
menggunakan pelbagai Individu
Ciri-Ciri Perlu pendekatan klinikal
kerana setiap klien
Ada Pada mungkin berbeza
Kaunselor kaedah
penyelesaiannya.
Profesional • Sebaik-baiknya belajar
daripada kaunselor-
kaunselor mahir dan
mendalami ilmu agar
menjadi kaunselor yang
berkesan.
 • Kaunselor perlu Kesanggupan Melibatkan
menunjukkan kesanggupan Diri
melibatkan diri dalam proses
kaunseling. Ini mendorong
Ciri-Ciri Perlu kaunselor menumpukan
Ada Pada sepenuh perhatian kepada
alam pemikiran dalaman
Kaunselor klien.
Profesional • Kaunselor juga perlu
mempunyai emosi dan
disiplin yang stabil dan
menununjukkan bahawa
tiada kelemahan untuk
memahami dan
menunjukkan keikhlasan
kepada klien.
 Mengenali Diri
• Kaunselor perlu mempunyai konsep
kendiri yang positif, berasa aman,
selesa dan selamat tentang dirinya.

Ciri-Ciri Perlu • Selain itu, kaunselor juga perlu

mempunyai minat sosial yang tinggi
Ada Pada dan mempunyai motivasi yang kuat
untuk bekerjasama dengan orang lain
serta bersikap toleransi.
Kaunselor
• Kaunselor juga perlu menambah ilmu,
Profesional membaiki diri dan pertumbuhan kendiri
dan sekiranya tidak dapat membantu
seseorang klien, dia perlu merujuk
kepada pakar.
• Kaunselor yang terbaik adalah kaunselor
peka dengan perasaannya sendiri,
kelakuan dan pemikirannya. Barulah
dapat memahami diri kliennya pula.
• Keikhlasan kaunselor memudah dan
membantu klien percaya kepadanya.
 • Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling
di sekolah dan institusi pengajian tinggi
pada kebiasaannya terbahagi kepada tiga:
Perkhidmatan •
Bimbingan dan a) perkhidmatan pengajaran dan latihan
b) perkhidmatan kaunseling
Kaunseling c) perkhidmatan mengambil ujian
 • Perkhidmatan pengajaran dan latihan

Perkhidmatan
Bimbingan dan • Bagi mereka yang memerlukan
latihan, makluman atau kemahiran
Kaunseling
Contoh – Pelajar sekolah perlu tahu
tentang bahaya penyalahgunaan
dadah, merokok atau sebagainya.
Perkhidmatan
Bimbingan dan • Perkhidmatan pengajaran dan latihan

Kaunseling
• Memilih kerjaya – kaunselor sekolah
boleh memanggil individu tertentu yang
berjawatan bagi sesi ceramah tentang
peluang pekerjaan kepaada pelajar
 • Perkhidmatan pengajaran dan latihan

• Contoh-contoh lain dalam komponen

perkhidmatan pengajaran dan latihan ialah:
• a) cara-cara pembelajaran yang berkesan
Perkhidmatan • b) persediaan menduduki peperiksaan
Bimbingan dan • c) pengurusan masa
Kaunseling • d) cara menghadiri temuduga
 • Perkhidmatan Kaunseling

• Bagi mereka yang memerlukan

khidmat kaunselor dalam
Perkhidmatan menyelesaikan sesuatu masalah
Bimbingan dan contoh pemilihan kerjaya
Kaunseling
 • Perkhidmatan Mengambil Ujian
• Kaunselor akan menyediakan ujian IQ,
EQ, SQ, AQ, ujian personaliti seperti
SDS, Tajma Personaliti test, dan ujian
minat kepada klien supaya mereka
Perkhidmatan dapat memilih kerjaya yang sesuai
Bimbingan dan dengan personaliti dan minatnya.
Kaunseling
 • Keadaan yang mengalakkan klien
mempercayai kaunselor
Suasana teraputik • Empati (Empathy)
(facilitative • Hormat dan berbaik sangka (respect
& Positive Regard)
conditions) dalam
Bimbingan dan • Ikhlas /Jujur (genuineness)
Kaunseling Facilitative conditions diperkenalkan
oleh Rogers (1961)
 Kongruen dan ( Congruen &
Ketulinan . Genuineness )

Perhubungan
teraputik
mengandungi Kejituan terhadap
kefahaman empati .
( Empathy )

elemen
suasana:
Penerimaan dan ( Unconditional
anggapan positif Positif Regard and
Acceptance )
tanpa syarat .