TOYOTA SERI 5K
Dosen Pengampu :
Disusun oleh :
P a g e 1 | 15
I. KOMPETENSI:
Setelah selasai praktek diharapkan peserta dapat:
1. Melepas dan memasang semua komponen mesin dengan prosedur yang benar.
2. Menentukan kondisi mesin.
3. Mengidentifikaskan tanda- tanda pemasangan pada komponen mesin.
P a g e 2 | 15
35. Baterai 2 bh
36. Ring piston 2 set
37. Ambril halus 1 bh
38. Kompresor 1 PK atau 2 PK 1 bh
39. Air Gun 1 bh
40. Skrap 2 inch 2 bh
41. Kuas 2 inch 10 bh
42. Kertas pasir halus no 400 10 bh
43. Meja kerja 1,5 meter x 2,5 meter 2 bh
44. Bensin 5 liter
45. Deterjen 5 bh
46. Buku manual 7K atau 5K 1 set
47. Buku kendali 1 bh
P a g e 3 | 15
V. LANGKAH KERJA:
A. Pemeriksaan Awal.
P a g e 4 | 15
B. Pembongkaran.
P a g e 5 | 15
C. Pengukuran Komponen
1. Kepala Silinder
a b c d
Sisi blok
Slinder 0,05mm 0,05mm 0,05mm 0,05mm
Spesifikas
0,05 mm
i
Sisi Manifold a b
0,05 mm 0,00 mm
Spesifikasi 0,10 mm
2. Blok Silinder
Silinder 1
Posisi A B C
80,55mm 80,55mm 80,55mm
1 80,54mm 80,56mm 80,54mm
80,55mm 80,54mm 80,53mm
P a g e 6 | 15
80.57mm 80,54mm 80,52mm
2 80,55mm 80,54mm 80,52mm
80,55mm 80,53mm 80,51mm
Silinder 2
Posisi A B C
80,53mm 80,52mm 80,53mm
1 80,54mm 80,53mm 80,52mm
80,53mm 80,52mm 80,52mm
Silinder 4 80,57mm 80,53mm 80,54mm
2 80,55mm 80,53mm 80,54mm
Posisi A B C
80,53mm 80,53mm 80,53mm
80,54mm 80,53mm 80,53mm
1 80,52mm 80,52mm 80,52mm
80,53mm 80,53mm 80,53mm Silinder 3
Posisi A B C
80,56mm 80,54mm 80,52mm
80,53mm 80,53mm 80,54mm
2 80,56mm 80,55mm 80,52mm
1 80,56mm 80,53mm 80,53mm
80,55mm 80,55mm 80,52mm
80,54mm 80,54mm 80,53mm
80,56mm 80,56mm 80,55mm
2 80,57mm 80,55mm 80,56mm
80,55mm 80,55mm 80,56mm
Diameter Standar
Mark 1 80.50-80.51 mm Keovalan dan Ketirusan Diameter Silinder
Mark 2 80.51-80.52 mm
Mark 3 80.52-80.53 mm Silinder Keovalan Ketirusan
1 0,04 mm 0,05 mm
2 0,00 mm 0,00 mm
3 0,01 mm 0,02 mm
4 0,02 mm 0,02 mm
P a g e 7 | 15
1. Diameter Luar Torak
1 80,46 mm
2 80,48 mm
3 80,47 mm
4 80,47 mm
Spesifikasi 80,45-80,48 mm
4. Poros Engkol
P a g e 8 | 15
1. Diameter Luar Jurnal Utama 2. Keovalan Dan Ketirusan Jurnal Utama
1 2 A B Keovalan Ketirusan
1 50,03 50,03 50,03 50,03 1 0,00 mm 0,00 mm
2 50,03 50,03 50,03 50,03 2 0,00 mm 0,00 mm
3 50,03 50,03 50,03 50,03 3 0,00 mm 0,00 mm
4 50,03 50,03 50,03 50,03 4 0,00 mm 0,00 mm
5 50,03 50,03 50,03 50,03 5 0,00 mm 0,00 mm
A B Keovalan Ketirusan
1 2 1 2 1 0,00 mm 0.00 mm
1 41,54 41,54 41,54 41,54 2 0,00 mm 0,00 mm
2 41,54 41,54 41,54 41,54 3 0,01 mm 0,00 mm
3 41,53 41,53 41,53 41,53 4 0,00 mm 0,00 mm
4 41,54 41,54 41,54 41,54
Limit ketirusan dan keovalan : 0,01 mm
Standar diameter pena engkol :
41,976 - 42,00 mm
0,00 mm
P a g e 9 | 15
5. Poros Nok
2. Diameter jurnal
P a g e 10 | 15
Hasil Pengukuran diameter roda gigi + rantai:
Crank Shaft 59 mm
Cam shaft 114 mm
Tebal Minimum:
Penegang Rantai 12.0 mm
Peredam getaran 4.0 mm
P a g e 11 | 15
1 8,45 mm
Buang
2 8,45 mm
1 8,44 mm
Masuk
2 8,44 mm
2
1 8,45 mm
Buang
2 8,45 mm
1 8,45 mm
Masuk
2 8,45 mm
3
1 8,45 mm
Buang
2 8,45 mm
1 8,44 mm
Masuk
2 8,44 mm
4
1 8,44 mm
Buang
2 8,44 mm
Spesifikasi:
Diameter batang katup
Katup masuk 7,965 mm - 7,980 mm
Katup buang 7,960 mm - 7,975 mm
2. Tebal Margin
3. Kelurusan Pegas
P a g e 12 | 15
4 0,5 mm 0,6 mm
Panjang Limit
Bebas
44,5 mm
P a g e 13 | 15
NO ITEM PENGUKURAN KESIMPULAN
Kepala Silinder Kerataan silinder head dan kerataan intake dan
1. Kerataan kepala silinder pada empat sisi: exhaust manifold masih dalam batas spesifikasi
a. Sisi 1 = 0,05 mm yang diizinkan yaitu 0,05 mm, maka komponen
b. Sisi 2 = 0,05 mm tersebut masih dalam kondisi baik.
c. Sisi 3 = 0,05 mm
1 d. Sisi 4 = 0,05 mm
2. Kerataan sisi kepala silinder bagian intake
dan exhaust manifold
a. Sisi 1 = 0,00 mm
b. Sisi 2 = 0,00 mm
Blok Silinder Kesimpulan:
1. Keovalan akibat gaya thrust dirction dan axial 1. Keovalan terbesar pada engine Toyota
direction kijang seri 5KE adalah 0,02 mm
a. Sil 1 = 0,03 mm Jadi untuk keovalan silinder harus segera di
b. Sil 2 = 0,05 mm oversize karena melebihi batas spesifikasi.
c. Sil 3 = 0,04 mm
2 d. Sil 4 = 0,04 mm 2. Ketirusan terbesar pada engine Toyota
2. Ketirusan akibat langkah piston kijang seri 5KE adalah 0,02.
a. Sil 1 = 0,06 mm Jadi untuk ketirusan silinder harus segera di
b. Sil 2 = 0,05 mm oversize karena melebihi batas spesifikasi
c. Sil 3 = 0,03 mm
d. Sil 4 = 0,04 mm
3 1. Diameter Luar Torak Kesimpulan:
1. Diameter Luar Torak
2. Silinder Diameter luar Pi Kesimpulan : Diameter luar torak masih dalam
1 80,48 mm s batas toleransi / spesifikasi pabrik
2 80,48 mm t
3 80,48 mm o
4 80,48 mm n
Spesifikasi 80,45-80,48 mm
ring side clearence
Silinder Ring 1 Ring 2
3. Pi 2. Piston Ring Side Clearance
1 0.00 mm 0.00 mm
Kesimpulan : piston ring clearance side masih
2 0.00 mm 0.00 mm
dalam batas toleransi / sesuai spesifikasi pabrik.
3 0.00 mm 0.00 mm
4 0.00 mm 0.00 mm
Spesifikasi 0,03-0,07 mm 0,02-0,06 mm
ston ring and gap
Silinder Ring 1 Ring 2
1 0,35 mm 0,30 mm
2 0,35 mm 0,35 mm 3. Piston ring end gap
3 0,35 mm 0,35 mm Kesimpulan : Piston ring end gap masih dalam
4 0,35 mm 0,35 mm batas toleransi / sesuai spesifikasi pabrik
Spesifikasi 0,23-0,52 0,20-0,44 mm
mm
P a g e 14 | 15
4 Poros Engkol Kesimpulan
A1 A2 B1 B2 1. Keovalan dan ketirusan jurnal utama:
1 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm berdasarkan hasil pengkuran dan
2 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm
perhitungan keovalan dan ketirusan masih
dalam spesifikasi pabrik
3 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm
2. Keovalan dan ketirusan pena torak:
4 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm berdasarkan hasil pengkuran dan
5 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm 50,03 mm perhitungan keovalan dan ketirusan masih
masuk dalam spesifikasi pabrik sebesar
0,01 mm.
3. Run out poros engkol masih masuk dalam
spesifikasi pabrik sebesar 0,00 mm
P a g e 15 | 15