Lembar Kerja Peserta Didik 5

SISTEM LIMFA

Kelompok :
Anggota Kelompok
1...............................................
2...............................................
3..............................................
4..............................................
5.............................................

Indikator :
Mendeskripsikan masing-masing komponen sistem limfa
Menjelaskan mekanisme peredaran limfa
menjelaskan perbedaan sistem limfa dengan peredaran darah
Menjelaskan manfaat peredaran limfa

Petunjuk Pengerjaan LKPD

1. Pelajari bahan ajar yang telah dibagikan pada masing-masing kelompok

2. Pahami pertanyaan-pertanyaan yang dicantumkan dalam LKPD
3. Diskusikan dengan kelompok masing-masing untuk menjawab setiap pertanyaan
berdasarkan penjelasan guru, pengamatan dan studi literatur
4. Jika ada hal-hal yang tidak dipahami tanyakan kepada guru

Materi singkat

Sistem limfa merupakan suatu sistem sirkulasi sekunder yang berfungsi mengalirkan limfa atau
getah bening dalam tubuh. Limfa berasal dari merupakan cairan yang berasal dari plasma darah yang
keluar dari sistem kardiovaskuler ke dalam jaringan di sekitarnya (cairan intestisisal). Cairan ini
kemudian dikumpulkan oleh sistem limfa dan selanjunya dikembalikan ke dalam sistem sirkulasi
secara difusi. Komponen sistem limfa terdiri atas organ limfa, pembuluh limfa dan cairan limfa.
Organ limfa mencakup empat komponen organ, yakni nodus limfa, kelenjar timus, kelenjar
amandel (tonsil) dan limpa. Pembuluh limfa terdapat di seluruh organ tubuh kecuali saraf pusat, bola
mata, telinga dalam, epidermis kulit, kartilago dan tulang. Pembuluh limfa terdiri atas kapiler limfa,
saluran limfa, pembuluh pengumpul, batang limfa dan duktus pengumpul. Sementara itu Cairan lmfa
merupakan cairan jaringan yang diabsorbsi ke dalam kapiler limfa.
Bahan Diskusi

1. Setelah mendengarkan penjelasan tentang komponen sistem limfa, lengkapi tabel berikut.

Deskripsi
No. Nama organ limfa
Letak Fungsi
1 Nodus limfa

2 Tonsil/Amandel

3 Limpa

4 Timus

2. Amati gambar berikut.

a. Identifikasi organ yang bertanda 1-6

Jawab.
1. ..........................................................
2. .........................................................
3. .........................................................
4. .........................................................
5. ........................................................
6. .........................................................

b. Bagaimana mekanisme masuknya cairan limfa dari komponen no. 1 ke no. 2?

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
c. apa yang menyebabkan cairan limfa mengalir hingga sampai kembali ke dalam
aliran darah ?
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
d. Dimanakah muara aliran limfa untuk masuk ke dalam aliran darah ?
...............................................................................................................................................
e. Apa yang terjadi saat cairan limfa melewati pada komponen no. 4?
...............................................................................................................................................
f. Berdasarkan hasil diskusi kelompok anda, simpulkan mekanisme peredaran limfa
mulai dari saat meninggalkan aliran darah hingga kembali ke aliran darah lagi !
 ...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
3. Apa perbedaan peredaran limfa dengan peredaran darah?
...............................................................................................................................................
............................................................................................................................................... .......
........................................................................................................................................ ..............
................................................................................................................................. .....................
.......................................................................................................................... ............................
................................................................................................................... ...................................
............................................................................................................ ..........................................
..................................................................................................... .................................................
..............................................................................................
4. Sistem limfa memiliki peran penting dalam menjaga keseimbangan metabolisme.
Berdasarkan hasil diskusi kelompok anda, rumuskan apa saja fungsi sistem limfa !
............................................................................................................................................... .......
........................................................................................................................................ ..............
................................................................................................................................. .....................
.......................................................................................................................... ............................
................................................................................................................... ...................................
............................................................................................................ ..........................................
..................................................................................................... .................................................
.............................................................................................. ........................................................
....................................................................................... ...............................................................
................................................................................ ......................................................................
......................................................................... .............................................................................
..................................................................

Lembar Kerja Peserta Didik 6

GANGGUAN SISTEM SIRKULASI
 Kelompok :
Anggota Kelompok
1...............................................
2...............................................
3..............................................
4..............................................
5.............................................

Indikator :
Menjelaskan dampak gangguan terhadap sistem sirkulasi

Petunjuk Pengerjaan LKPD

1. Pelajari bahan ajar yang telah dibagikan pada masing-masing kelompok

2. Pahami pertanyaan-pertanyaan yang dicantumkan dalam LKPD
3. Diskusikan dengan kelompok masing-masing untuk menjawab setiap pertanyaan
berdasarkan penjelasan guru, pengamatan dan studi literatur
4. Jika ada hal-hal yang tidak dipahami tanyakan kepada guru

Materi singkat

Sistem sirkulasi dibedakan menjadi dua bagian, yakni sistem peredaran darah dan sistem
limfatik. Kedua sistem ini disusun oleh sejumlah organ yang kompleks sehingga dapat
menjalankan fungsinya dengan baik. Namun, adakalanya terjadi gangguan pada sistem
yang mengakibatkan fungsi sistem sirkulasi menjadi tidak optimal. Gangguan dapat berupa
kelainan maupun penyakit.
Bahan Diskusi
1. Jelaskan minimal 3 gangguan berkaitan dengan darah yang bersifat menurun beserta
implikasinya terhadap fungsi sistem peredaran darah! (Kelompok I)

Jawaban
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
2. Jelaskan minimal 3 gangguan berkaitan dengan darah yang tidak menurun beserta
implikasinya terhadap fungsi sistem peredaran darah! (Kelompok II)

Jawaban
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
3. Jelaskan minimal 3 gangguan berkaitan dengan pembuluh darah beserta implikasinya
terhadap fungsi sistem peredaran darah! (kelompok III)

Jawaban
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
4. Jelaskan minimal 3 gangguan berkaitan dengan jantung beserta implikasinya terhadap
fungsi sistem peredaran darah! (Kelompok IV)

Jawaban
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
5. Jelaskan minimal 3 gangguan berkaitan sistem limfa beserta implikasinya terhadap
fungsi sistem sirkulasi!

Jawaban
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

Petunjuk Penyusunan Makalah

TEKNOLOGI TERKAIT SISTEM SIRKULASI
Indikator :
Membuat makalah mengenai analisis data tentang kelainan pada sistem sirkulasi manusia dan teknologi
penanganannya

1. Kumpulkan data (informasi) melalui berbagai media baik buku ilmiah, artikel ilmiah
atau media informasi lainnya tentang kelainan pada sistem sirkulasi dan teknologi
penanganannya.
2. Setiap kelompok memiliki tugas dengan subtopik yang berbeda sesuai pembagian
berikut.
Kelompok 1 : Gangguan pada Darah yang bersifat genetik (menurun)
Kelompok 2 : Gangguan pada Darah yang bersifat non genetik (tidak diwariskan)
Kelompok 3 : Gangguan pada pembuluh darah
Kelompok 4 : Gangguan pada Jantung
Kelompok 5 : Gangguan pada Sistem Limfa
3. Tugas disusun dalam bentuk makalah sesuai format berikut :

HALAMAN SAMPUL
DAFTAR ISI
BAB I PENDAHULUAN
A. Latar Belakang
Latar belakang berisi alasan penulisan disusun secara sistematis dari hal-hal yang umum ke
khusus
B. Tujuan Penulisan
Tujuan menjelaskan apa yang hendak dicapai dalam penyusunan makalah
C. Manfaat
Manfaat menyebutkan apa yang diperoleh melalui penyusunan makalah

BAB II ISI

Isi berisi hasil analisis terhadap data kelainan/penyakit berkaitan dengan sistem sirkulasi disertai
dengan teknologi penangannya. Setiap kelompok wajib mencantumkan minimal 5 jenis kelainan
sesuai dengan subtopik masing-masing kelompok

BAB III PENUTUP

Penutup berisi Kesimpulan yang menjawab tujuan penulisan makalah berdasarkan hasil analisis
dan pembahasan

DAFTAR PUSTAKA
Daftar pustaka berisi rujukan/sumber data yang dikumpulkan

4. Makalah disusun menggunakan bahasa Indonesia yang baik dan benar mengikuti
kaidah penulisan ilmiah yang benar.
5. Waktu penyelesaian makalah adalah 1 minggu.