Modul Ngwacen Aksara Bali
Modul Ngwacen Aksara Bali
Modul Ngwacen Aksara Bali
Instrumen Formatif
Tes Sumatif
PETA KONSEP
Aksara Bali pinaka silih tungggil piranti budaya Bali sané dahat mautama. Kautamaan
aksara Bali puniki nénten ja wantah ring kawigunannyané pinaka media dokumentasi budaya
kémanten, kawéntenan aksara Bali taler mabuat pisan ring sajroning kahuripan krama Bali. Sané
dumun, aksara Bali wantah kasurat ring lontar, batu, kertas, kain utawi bahan logam kémanten.
Nanging sangkaning panglimbak teknologi miwah informasi, aksara Bali né mangkin sampun
prasida kasurat ring komputer (PC), laptop, miwah Mobile Phone. Kawéntenané puniki becik pisan,
napi malih ring jagat sané sayan modéren puniki samian sampun madasar antuk teknologi. Puniki
pinaka silih tunggil ciri basa Bali punika prasida nyarengin panglimbak jagat, prasida nagingin
kebutuhan jaman.
Ngwangun Konteks
Para sujana akéh nyobyahang aksara Bali cétak (metal-type) kapertama punika
wantah aksara sané kakaryanin olih Van Der Tuuk punika. Selanturnyané ring warsa 1993, Ir.
I Madé Swatjana ngamédalang program nyurat aksara Bali
Silih sinunggil kawagedan sané kaulati sajeroning paplajahan basa Bali inggih punika
kawagedan ngwacen utawi keterampilan membaca. Paplajahan ngwacen sajeroning basa
Bali nganggén kalih huruf, inggihan huruf Latin miwah aksara Bali. Tegesnyané, para
siswané sané mlajahin basa Bali mangda pamuputnyané maderbé kawagedan ngwacen basa
Bali antuk huruf Latin miwah antuk aksara Bali. Sajeroning ngwacen wacenan antuk huruf
Latin patut nginutin Pedoman Umum Ejaan Bali Latin, sajeroning wacenan antuk aksara Bali
patut nginutin Pedoman Pasang Aksara Bali. Puniki sané sering karasayang méweh antuk
para muridé ring sekolahan.
LKPD 6
Aksara Bali ring Aplikasi
Anggen nyantenang pikolih ngwacen aksara Bali ring aplikasi, mangkin indayang wacen
sesuratan ring sor!
<smæ;¾pÞsÓik/,
smæ;¾pÞsÓikæinkpieKÿb)tßj%kòsÓriynæòmhn/.
punikmwinnÐbuwt*¾rsehl&¾smiyn\áennÓ)nåwgå¡t*¾smæ;¾pÞsÓik/.
smæ;¾pÞsÓikutwiheN(ÿgnikßtøeYÿsnŠÏ*¾smæ;¾eH(ÿgnikŠend\nÐòbu(¾.
smæ;pÞsÓikà¡wt*¾gl;¾dsZÿenÓosæZÿtusnÙ([m\Ñsmæ;¾pÞsÓikæÉsidòbu(¾.
eyn&¾smæ;¾pÞsÓikŠenewnÓ)nÐtuZé)ÿl/,mjnÓ)enÂnÓ)næinkpm(gøsenb)cik/,
snÓ¡knég\
ø Ù)tuw*¾ePÿlusilnæÉsid\eHÿn*¾k)eshtn/.
sjbpunik,ptutÓøt)nin¾ã)cikã)cik/,senh)eZÇÿnßruppÞsÓik/,sen
h)eZÇÿenÂnÓ)næÞsÓik/,senh)eZÇÿnŠmæ;eH(ÿgnik/.
sluw¨¾smæ;eNÿeN(ÿgnikætutÐpupul*¾r&¾g)n;¾smæeh.
yn&seneHÿ(gnikæÉsidkeHÿl;¾deDÿsæupuekÐoemæos/.
hnÓ¡kæieKÿb)tæuniksmæunŠ)ptutñensmihn\áptutŠynehl&¾sj)eRÿn&¾ZÿgkÏsi
knæòmhnß)lrpnnÓ¡ekÂnÓ)nåwgå¡t*¾smæ;¾pÞsÓik/.
LKPD 7
Ngwacen Lontar
Ri sampune wus ngwacen sesuratan utawi lontar iwawu, indayang mangkin rereh:
1. Napike murdan sesuratane?
2. Napike bantang-bantang daging sesuratane?
3. Napike pikenoh sesuratane?
MODEL P5
Aksara Bali
P5
1. Tulisan di atas kertas atau lontar dengan aksara Bali
2. Tulisan digital beraksara Bali dalam sebuah media kreatif
3. Lukisan dengan aksara Bali, tradisi, kombinasi, serta kreasi di berbagai media
4. Krya aksara Bali
5. Kajian ilmiah tentang aksara Bali
6. Berbicara dengan topik aksara Bali lewat media sosial
7. Drama atau film dokumenter bertemakan aksara Bali
8. Produk lain yang kreatif
Keterangan :
1) Skor ditentukan oleh guru sesuai dengan tingkat kemampuan siswa
2) Cara penghitungan skor:
Cara menggunakan:
1. Tulislah nomor absen dan nama siswa sesuai dengan absensi kelas
2. Nilai keaktifan diperoleh dari aktif menjawab, bertanya, serta menunjukkan akhlak
mulia secara spontan tanpa seruan oleh guru.
3. Keterangan diisi dengan jenis keaktifan yang dilakukan
Tes Sumatif
INSTRUMEN PENILAIAN PENGETAHUAN
A. Petunjuk Umum
1. Instrumen penilaian pengetahuan berupa Tes objektif
2. Instrumen ini diisi oleh peserta didik.
B. Petunjuk Pengisian
Kerjakan soal berikut dengan singkat dan benar!
C. Soal Tes Objektif
Cawis sinalih tunggil aksara a, b, c, utawi d ring lembar jawaban sané sampun kasayagang.
1. Sadurungé makarya sasuratan fiksi utawi non fiksi patut kariinin antuk ngwacen pustaka pinaka
referensi . Ri kala jagi makarya pidarta, pustaka napi sané patut kawacen dumun?
a. Buku uger-uger nyurat aksara
b. Buku penyuluhan aksara bali
c. Buku puisi
d. Buku teknik mapidarta
2. Ri kala makarya murda ring pidarta sepatutnyané nganutin…
a. unteng
b. pakaryan
c. pikolih
d. panyuksema
3. Pacutetan daging pidarta sepatutnyané magenah ring…
a. purwaka
b. murda
c. pamuput
d. daging pidarta
4. Napi sané patut uratiang ri kala makarya daging pidarta?
a. Parikrama, Unteng bebaosan, tetujon parikrama
b. Suksmaning manah, pamicutet, panguntat
c. Pinunas ampura, parama santi, Om Swastyastu
d. Tanggal, judul, panyambrama
5. Pidarta sané nenten nganggé téks tur sané maktyamga pidarta katujuk dadakan kawastanin?
a. Memotiter
b. Impromtu
c. Ekstempore
d. Manuskrip
6. Palihan pidarta sané medaging indik cutetan daging pidarta, piteket, miwah pengampura
magenah ring palihan...
a. pamahbah pidarta
b. daging pidarta
c. pamuput pidarta
d. sambrama wacana pidarta
7. Wenten makudang-kudang tata-cara ngwacen pidarta. Tata cara indik intonasi utawi tata suara
kawastanin...
a. wiraga.
b. wirasa.
c. apresiasi.
d. wirama.
8. Pidarta sané kabaktayang angtuk ngapalang téks kawastanin…
a. memoriter.
b. impromptu.
c. manuskrip.
d. ekstempfore.
9. Tata cara maktayang pidarta sané nganggé téks, nanging daging téks pidarta wantah ringkesan
unteng pidarta kemanten kawastanain...
a. impromtu
b. skema
c. manuskrip
d. ekstempore
10. Basa sané becik keanggén ring sajeroning pidarta , inggih punika...
a. basa Kasar
b. basa Kepara
c. basa Alus Singgih
d. basa Alus Sor
11. Satua kawangun antuk kalih unsur, intrinsik miwah ekstrinsik. Unsur sané ngwangun
satua saking jro/dalam kewastanin unsur...
a. intrinsik
b. ekstrinsik
c. campuran
d. sastra
12. Sajroning Unsur Intrinsik, sané kawastanin lampah inggih punika…
a. téma .
b. latar.
c. tokoh.
d. alur.
13. Tokoh sané maparilaksana becik kawastanin tokoh…
a. antagonis
b. protagonis
c. pembantu
d. tritagonis
14. Masan guminé wayah apa alih keweh. Napiké tungkalikané keweh?
a. Sukil
b. Sulit
c. Ketil
d. Aluh
15. Sabilang rerainan, dagangé di peken lais maseluk anaké mablanja. Napi tungkalikané lais?
a. Ramé
b. Sepi
c. Udu
d. Laku
16. Yening nyurat basa Kawi, Jawa Kuna, miwah Sansekerta, aksara napi sané lumbrah
kaanggen?
a. Swalalita
b. Wreastra
c. Latin
d. Modre
1 d 6 c 11. a 16 a 21 b 26 a
2 a 7 d 12 d 17 b 22 d 27 b
3 c 8 a 13 b 18 c 23 c 28 a
4 a 9 b 14 d 19 d 24 a 29 d
5 b 10 c 15 c 20 a 25 d 30 c