IMPAK ICT TERHADAP ETIKA & PERADABAN MASYARAKAT MALAYSIA

1. Definisi ICT

Teknologi Maklumat dan Komunikasi atau ICT (Information and Communication

Technology) ditakrifkan sebagai “penggunaan teknologi digital untuk mencipta,

memproses, menyimpan dan bertukar maklumat” (UNESCO, 2002). Definisi ini

menekankan peranan teknologi digital, seperti komputer, perisian, internet, dan media

digital, dalam membolehkan penciptaan, pemprosesan, penyimpanan dan pertukaran

maklumat. Penggunaan ICT telah menjadi semakin penting dalam masyarakat hari ini

dan ICT telah mengubah banyak aspek kehidupan kita, termasuk komunikasi,

pendidikan, penjagaan kesihatan, kewangan dan hiburan. Ia mengubah cara kita

berinteraksi, bekerja, belajar dan mempengaruhi pelbagai sektor ekonomi.

Menurut laporan Bank Dunia (2016), ICT berpotensi untuk memacu pertumbuhan

ekonomi, meningkatkan produktiviti, dan meningkatkan keterangkuman sosial.

Laporan itu menyerlahkan peranan ICT dalam meluaskan akses kepada maklumat,

meningkatkan komunikasi, dan membolehkan inovasi. Tambahan pula, ICT

mempunyai potensi untuk menggalakkan pembangunan mampan dengan

membolehkan akses kepada perkhidmatan pendidikan dan penjagaan kesihatan, serta

memudahkan penggunaan tenaga boleh diperbaharui dan mengurangkan kesan alam

sekitar daripada aktiviti ekonomi.

Aplikasi dan impak ICT bukan sahaja mempengaruhi aspek ekonomi kehidupan

seharian, malah turut mempengaruhi aspek masyarakat yang lain. Sebagai contoh,

peranti mudah alih pegang tangan yang digabungkan dengan sambungan Internet juga

boleh menjalankan aktiviti komunikasi, interaksi, malah transaksi, multimedia.

 JUR 102

Dengan perkembangan teknologi, pengajaran boleh dijalankan dalam persidangan

pesanan segera atau pendidikan jarak jauh, malah pelaksanaan aktiviti pembelajaran.

Perkara di atas juga membawa ciri-ciri perkembangan teknologi ICT yang berbeza

dengan IT (teknologi maklumat) sebelum ini yang menitikberatkan komunikasi.

2. Perkembangan dan Evolusi ICT di Malaysia

Pada tahun 1983 Dr. Mohamed Awang Lah merupakan netizen Malaysia yang

pertama telah memberikan idea untuk menghubungkan Malaysia dengan dunia

menerusi internet di makmal University Malaya. Pada tahun 1984 beliau ditempatkan

di MIMOS (Malaysia Institute of Microelectric System) tujuan untuk memberi

peluang kepada golongan yang cerdik IT untuk membangun dan memperbaiki

hubungan internet yang lebih baik.

Berikut adalah rumusan berkaitan dengan evolusi pembangunan ICT Malaysia :

Tahun Perkembangan Penerangan

1989 Rangkaian Komputer Malaysia Kemudahan sambungan antarabangsa
(RangKom) digunakan oleh Universiti-universiti
tempatan yang menumpukan
penggunaan mel dan forum elektronik.
1991 Joint Advanced Research Membangunkan rangkaian internet
Integrated Networking (Jaring) yang lebih menyeluruh
1996 Multimedia Super Corridor Tujuan ditubuhkan untuk
(MSC) mempercepatkan pencapaian matlamat
wawasan 2020 dan menjadi Malaysia
satu negara yang maju
1996 National Information Memainkan peranan sebagai pemikir
Technology Council (NITC) (think-tank) dan penasihat kepada
kerajaan yang berkaitan dengan
pembangunan ICT dan memformulasi
dan mengkoordinasi polisi dan strategi
ICT di peringkat kebangsaan.
(Sumber : MH Creative, 2015)
 JUR 102

Malaysia telah menyaksikan perkembangan pesat dalam pelbagai industri termasuk

ICT. Ini boleh dikaitkan dengan pelbagai faktor seperti sokongan inisiatif ICT

kerajaan yang kukuh, pelaburan daripada syarikat multinasional, dan tenaga kerja

yang berkemahiran tinggi untuk merangsang perkembangan ICT di Malaysia.

Kerajaan Malaysia menekankan tentang kepentingan ICT sebagai pemboleh kemajuan

ekonomi. Oleh itu, mereka telah melaksanakan pelbagai dasar yang bertujuan untuk

menggalakkan penggunaannya merentas sektor yang berbeza. Sebagai contoh, pada

tahun 1996 Malaysia melancarkan Koridor Raya Multimedia (MSC), yang bertujuan

untuk mewujudkan teknologi bertaraf dunia dengan kemudahan dan perkhidmatan

terkini yang direka khas untuk memenuhi keperluan perniagaan tempatan sambil

menarik pelaburan asing.

MSC bukan sahaja membuka laluan tetapi merangsang lebih banyak inovasi dalam

kedua-dua firma orang asli dan MNC (Multinational Corporations) yang membawa ke

arah pengembangan dalam sektor BPO (Business Process Outsourcing) yang

meningkatkan kadar guna tenaga di sepanjang kadar Keluaran Dalam Negeri Kasar

(KDNK) yang lebih tinggi yang menyumbang secara positif ke arah pertumbuhan

ekonomi keseluruhan. Tambahan pula, bukti menyokong bahawa perkembangan ini

telah memberi kesan positif kepada pertumbuhan ekonomi negara. Anuar &

Jamaludin (2005) menyatakan bahawa penggunaan ICT adalah penting dalam

pembangunan ekonomi Malaysia dan kerjasama antara kerajaan dan sektor awam

adalah mesti untuk mengalakkan penggunaan ICT.

 JUR 102

Hari ini, Malaysia mempunyai industri ICT yang rancak dan menjadi rumah kepada

beberapa syarikat teknologi multinasional. Kerajaan terus menumpukan pada

menggalakkan pertumbuhan ekonomi digital dan penggunaan teknologi baru muncul

seperti kecerdasan buatan, blockchain, dan Internet of Things (IoT).

3. Peranan ICT dalam Perkembangan dan Kemajuan Negara

Menurut Indeks Inovasi Global 2021, Malaysia berada di kedudukan ke-33 daripada

132 negara dari segi akses, penggunaan dan kemahiran ICT (sumber :

https://www.wipo.int/global_innovation_index/en/2021/index.html). Begitu juga,

dengan Laporan Teknologi Maklumat Global Forum Ekonomi Dunia 2016

meletakkan Malaysia di tempat ke-31 daripada 139 negara dari segi kesediaan dan

penggunaan ICT (sumber :

https://www3.weforum.org/docs/GITR2016/WEF_GITR_Full_Report.pdf). Ini

menunjukan penggunaan dan kemahiran ICT Malaysia mempunyai kedudukan yang

di dunia. Peranan ICT dalam pembangunan dan kemajuan sesebuah negara tidak

boleh dipertikaikan. ICT telah menjadi perangsang pertumbuhan ekonomi, penciptaan

pekerjaan, dan pembangunan sosial di banyak negara di seluruh dunia.

3.1. Pengurusan Negara

Selain itu, ICT telah merevolusikan cara perniagaan dan kerajaan beroperasi,

daripada e-dagang dan perbankan dalam talian kepada e-kerajaan dan

perkhidmatan e-kesihatan. Ia juga telah menyediakan peluang baharu untuk

pendidikan dan kemasukan sosial, kerana lebih ramai orang mempunyai akses

kepada teknologi maklumat dan komunikasi.

 JUR 102

(a) e-Kerajaan

Kerajaan Malaysia telah giat mempromosikan inisiatif e-kerajaan sejak

awal 2000-an, bertujuan untuk menyediakan perkhidmatan awam yang

cekap dan berkesan kepada rakyat. Inisiatif e-kerajaan meliputi

pelbagai perkhidmatan, termasuk aplikasi dalam talian untuk

perkhidmatan kerajaan, pembayaran bil dan cukai dalam talian, dan

sistem perolehan dalam talian unutk memudahkan rakyat mengakses

perkhidmatan dan maklumat kerajaan. Kerajaan juga telah melancarkan

portal nasional, myGov, yang berfungsi sebagai pusat akses tunggal

untuk semua perkhidmatan kerajaan. Usaha perbentukan e-kerajaan

adalah untuk menekankan keperluan peralihan budaya ke arah

perkhidmatan digital di kalangan rakyat. (Abidin et al., 2011).

(b) e-kesihatan

Kerajaan Malaysia juga giat mempromosikan perkhidmatan e-

kesihatan untuk menambah baik penyampaian perkhidmatan penjagaan

kesihatan. Kerajaan telah melancarkan inisiatif e-Kesihatan

Kebangsaan, yang bertujuan menyediakan sistem rekod kesihatan

elektronik (EHR) yang komprehensif untuk semua rakyat. Sistem

maklumat kesihatan ini akan membolehkan penyedia penjagaan

kesihatan mengakses rekod pesakit dalam talian, yang boleh

meningkatkan penjagaan pesakit dan mengurangkan kesilapan

perubatan.
 JUR 102

Kerajaan juga telah melancarkan pelbagai inisiatif teleperubatan, yang

membolehkan diagnosis jauh dan rawatan pesakit, khususnya di

kawasan luar bandar. Kepentingan penglibatan komoniti, pembinaan

kapasiti dan kemanpanan adalah diperlukan dalam inisiatif e-kesihatan.

Kepentingan pendekatan holistik terhadap e-kesihatan, yang

melibatkan bukan sahaja penyelesaian teknologi tetapi juga dasar,

komuniti dan usaha pembinaan kapasiti (Mohan et al., 2005)

3.2. Sektor Ekonomi

Kottemann & Boyer-Wright (2009) berpendapat bahawa pembangunan

sumber manusia (HRD) yang berkesan, termasuk pendidikan dan latihan

dalam teknologi maklumat boleh digunakan untuk meningkatkan kemakmuran

ekonomi, khususnya dalam bidang pertanian, penjagaan kesihatan dan

pendidikan. Pelaburan dalam infrastruktur teknologi maklumat dan

komunikasi, seperti akses jalur lebar, boleh meningkatkan kemakmuran

ekonomi dalam semua bidang.

Kemahiran ICT adalah diperlukan untuk mengekalkan pertumbuhan ekonomi

dan meningkatkan daya saing antarabangsa. Kerajaan Malaysia telah

memperkenalkan e-dagangn melalui platform MSC sebagai salah satu aplikasi

perdana mengambil contoh daripada perkembangan pesat penggunaannya di

negara lain. Menurut definis yang diberikan oleh investopedia “E-dagang, atau

perdagangan elektronik, merujuk kepada pembelian dan penjualan barangan

atau perkhidmatan melalui internet. Ia melibatkan transaksi dalam talian antara

perniagaan dan pengguna, serta antara perniagaan itu sendiri. E-dagang telah
 JUR 102

menjadi semakin popular sejak beberapa tahun kebelakangan ini kerana

kemudahan penggunaan dan keupayaan untuk menjangkau khalayak yang

lebih luas” (Sumber : https://www.investopedia.com/terms/e/ecommerce.asp)

Pertumbuhan e-dagang di Malaysia boleh dikaitkan dengan beberapa faktor,

termasuk kadar penggunaan internet yang tinggi di negara ini, peningkatan

penggunaan telefon pintar, dan kelas pertengahan yang semakin meningkat

dengan pendapatan boleh guna yang lebih tinggi. Selain itu, pandemik

COVID-19 telah mempercepatkan penggunaan e-dagang kerana lebih ramai

orang beralih kepada membeli-belah dalam talian atas sebab keselamatan.

Beberapa platform e-dagang yang popular di Malaysia termasuk Lazada,

Shopee dan Zalora, antara lain. Platform ini menawarkan pelbagai produk dan

perkhidmatan, termasuk elektronik, fesyen, produk kecantikan, barangan

runcit dan banyak lagi. Mereka menyediakan pengguna dengan cara yang

mudah dan mudah untuk membeli-belah dalam talian, dengan ciri seperti

antara muka mesra pengguna, sistem pembayaran selamat dan perkhidmatan

penghantaran yang boleh dipercayai.

Faktor utama yang mempengaruhi penggunaan e-dagang dalam kalangan

perusahaan kecil dan sederhana (PKS) di Malaysia ialah persepsi kegunaan,

persepsi kemudahan, keserasian kepercayaan, sokongan kerajaan dan kesedian

organisasi (Ahmad et al., 2014).Walaupun pertumbuhan pesat e-dagang di

Malaysia, masih terdapat cabaran yang perlu ditangani, seperti menambah baik

sistem logistik dan penyampaian, dan membina kepercayaan dalam sistem

pembayaran dalam talian. Namun begitu, masa depan e-dagang di Malaysia

 JUR 102

kelihatan menjanjikan, dengan pertumbuhan berterusan dijangka pada tahun-

tahun akan datang.

3.3. Pendidikan

ICT telah mengubah cara penyampaian pendidikan dan memainkan peranan

yang penting dalam proses pembelajaran. Penggunaan ICT dalam pendidikan

membolehkan para pendidik menyediakan pengalaman pembelajaran yang

lebih interaktif dan menarik kepada pelajar. Berdasarkan laporan yang dibuat

oleh (OECD, 2015) teknologi boleh memberi impak positif terhadap hasil

pembelajaran jika ia digunakan secara berkesan seiring dengan amalan

pengajaran yang baik. Penyediaan guru dengan latihan sokongan adalah

diperlukan untuk menyepadukan teknologi secara berkesan ke dalam amalan

pengajaran mereka.

Peranan ICT dalam pendidikan adalah penting untuk pembangunan dan

kemajuan sesebuah negara, kerana ia boleh menyumbang kepada

pembangunan ekonomi dan sosial, menggalakkan pembelajaran sepanjang

hayat, dan menyediakan akses kepada pendidikan untuk semua (UNESCO,

2013).

Berikut adalah antara cara ICT menyumbang kepada pembangunan dan

kemajuan sesebuah negara dalam pendidikan termasuk:

(a) Meningkatkan akses kepada pendidikan:

ICT boleh meningkatkan akses kepada pendidikan dengan

menyediakan platform pembelajaran dalam talian dan sumber digital

yang boleh diakses dari mana-mana, pada bila-bila masa. Ini amat
 JUR 102

penting bagi pelajar di kawasan terpencil atau kurang bernasib baik

yang mungkin tidak mempunyai akses kepada sumber pendidikan

tradisional.

(b) Meningkatkan kualiti pendidikan

ICT boleh meningkatkan kualiti pendidikan dengan menyediakan

pengalaman pembelajaran yang interaktif dan menarik yang boleh

membantu pelajar mengembangkan pemikiran kritis dan kemahiran

menyelesaikan masalah. ICT juga boleh membantu guru

memperibadikan pembelajaran dan memberikan maklum balas

individu kepada pelajar.

(c) Memudahkan pembelajaran sepanjang hayat

ICT boleh memudahkan pembelajaran sepanjang hayat dengan

menyediakan peluang kepada individu untuk mempelajari kemahiran

dan pengetahuan baharu sepanjang hayat mereka. Ini amat penting

dalam dunia yang berubah dengan pantas hari ini, di mana

pembelajaran berterusan dan peningkatan kemahiran adalah penting

untuk pertumbuhan dan kejayaan kerjaya.

(d) Memupuk inovasi dan kreativiti

ICT boleh memupuk inovasi dan kreativiti dalam pendidikan dengan

menyediakan pelajar akses kepada pelbagai alatan dan sumber digital

 JUR 102

yang boleh membantu mereka membangunkan idea dan penyelesaian

baharu kepada masalah dunia sebenar.

Secara keseluruhannya, peranan ICT dalam pendidikan adalah kritikal

untuk pembangunan dan kemajuan sesebuah negara. Dengan

memanfaatkan ICT untuk meningkatkan akses kepada pendidikan,

meningkatkan kualiti pendidikan, dan memudahkan pembelajaran

sepanjang hayat, negara boleh memastikan bahawa rakyat mereka

dilengkapi dengan pengetahuan dan kemahiran yang diperlukan untuk

berjaya dalam dunia yang berubah dengan pantas.

4. Hubungan Manusia dan Teknologi

Generasi Z merangkumi individu yang dilahirkan antara pertengahan 1990-an hingga

pertengahan 2000-an pada zaman teknologi yang mempunyai kemajuan dan inovasi

teknologi yang luas. Oleh itu, mereka telah membangunkan perspektif unik tentang

hubungan manusia dan teknologi. Menurut laporan dari Pusat Penyelidikan Pew,

Generasi Z dicirikan oleh hubungan unik dengan teknologi kerana mereka membesar

dalam zaman teknologi dan menjadikan sebagai bahagian penting dalam kehidupan

dan membentuk perspektif dan tingkah laku mereka. (Sumber:

https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/01/17/where-millennials-end-and-

generation-z-begins/)

Hubungan manusia dan teknologi saling berkait rapat dalam masyarakat hari ini

kerana teknologi telah merevolusikan cara orang berkomunikasi dan berinterasi antara

satu sama lain. Kita boleh perhatikan bahawa ramai lebih selesa berkomunikasi dalam
 JUR 102

talian melalui peranti mudah alih asing-asing sama ada bermain permainan mudah

alih. Mereka melihat komunikasi dalam talian sebagai bahagian yang penting dalam

membina dan mengekalkan perhubungan dan sering menggunakannya sebagai

komunikasi utama dalam bersosial media atau urusan kerja.

Teknologi boleh dan sememangnya mempunyai kesan yang mendalam terhadap

mendalam terhadap norma dan etika sosial. Sebagai contoh, orang ramai dijangka

membalas mesej dan e-mel dengan cepat yang boleh menimbulkan rasa tertekan dan

terdesak. Terdapat juga kebimbangan bahawa media sosial boleh menggalakkan

perbandingan dan persaingan yang boleh memberi kesan negative terhadap harga diri

dan perhubungan.

Ciptaan teknologi umumnya ICT telah meningkatkan produktiviti kerja manusia dan

sekali gus berupaya mengurangkan beban kerja dalam pelbagai bidang perkerjaan. Ia

juga telah mengubah cara orang bekerja dan berinteraksi di tempat kerja. Dengan

peningkatan kerja jauh dan pasukan maya, orang ramai boleh bekerja bersama-sama

dari lokasi yang berbeza. Walau bagaimanapun, ini juga boleh menyebabkan perasaan

terasing antara rakan sekerja.

Teknologi telah pun menimbulkan kebimbangan tentang privasi dan keselamatan.

Apabila orang ramai berkongsi lebih banyak maklumat peribadi dalam talian, terdapat

juga risiko bahawa maklumat ini boleh digunakan oleh tujuan yang tidak bagus. Buli

siber dan gangguan dalam talian juga telah menjadi lebih berleluasa, yang boleh

menjejaskan hubungan manusia secara negatif.

 JUR 102

Kesimpulannya, teknologi telah memberi kesan yang besar kepada hubungan

manusia. Walaupun ia memudahkan komunikasi dan Kerjasama, ia juga teleh

menimbulkan kebimbangan privasi, keselamatan dan norma sosial. Adalah penting

kita mempertimbangkan kesannya terhadap hubungan manusia dan mengambil

Langkah untuk mengurangkan sebarang kesan negatif.

RUJUKAN :

Information and communication technologies (ICT) | UNESCO UIS. (n.d.). Information and

Communication Technologies (ICT) | UNESCO UIS. https://uis.unesco.org/en/glossary-

term/information-and-communication-technologies-ict

World Development Report 2016: Digital Dividends. (n.d.). World Bank.

https://www.worldbank.org/en/publication/wdr2016

MH Creative, M. H. (2015, June 11). Sejarah Internet Malaysia | MajalahSains.

MajalahSains | Sains & Teknologi Untuk Masyarakat. https://www.majalahsains.com/sejarah-

internet-malaysia/

Anuar, A. R., & Jamaludin, Z. (2005). Agenda ICT KE Arah Pembangunan K-Ekonomi

Malaysia. https://doi.org/10.32890/9833282393

(Global Innovation Index 2021: Which Are the Most Innovative Countries?, n.d.)
[1] Global Innovation Index 2021: Which are the most innovative countries? (n.d.). Global
Innovation Index 2021: Which Are the Most Innovative Countries?
https://www.wipo.int/global_innovation_index/en/2021/index.html

World economic forum. (n.d.). Retrieved April 5, 2023, from

https://www3.weforum.org/docs/GITR2016/WEF_GITR_Full_Report.pdf

Abidin, N. Z., Kasimin, H., & Idris, S. H. M. (2011). E-kerajaan: Ke arah mewujudkan

budaya e-pengguna dalam kalangan rakyat Malaysia. Prosiding Perkem VI, 1, 181-192.
 JUR 102

Mohan, A. J., & Suleiman, A. B. (2005). E-health strategies for developing nations. Yearbook

of Medical Informatics, 14(01), 148-156.

Kottemann, J. E., & Boyer-Wright, K. M. (2009, January). Human resource development,

domains of information technology use, and levels of economic prosperity. Information
Technology for Development, 15(1), 32–42. https://doi.org/10.1002/itdj.20114

Ecommerce Defined: Types, History, and Examples. (2023, March 28). Investopedia.
https://www.investopedia.com/terms/e/ecommerce.asp

Ahmad, S. Z., Abu Bakar, A. R., Faziharudean, T. M., & Mohamad Zaki, K. A. (2014). An
empirical study of factors affecting e-commerce adoption among small- and medium-
sized enterprises in a developing country: Evidence from Malaysia. Information
Technology for Development, 21(4), 555–572.
https://doi.org/10.1080/02681102.2014.899961

Students, Computers and Learning: Making the Connection | en | OECD. (2015, September
14). Students, Computers and Learning: Making the Connection | En | OECD.
https://www.oecd.org/education/students-computers-and-learning-9789264239555-en.htm

Policy Guidelines for Mobile Learning | ICT in education ... - UNESCO. (n.d.). Retrieved
April 5, 2023, from https://en.unesco.org/icted/content/policy-guidelines-mobile-
learning

Defining generations: Where Millennials end and Generation Z begins. (2019, January 17).
Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/01/17/where-millennials-
end-and-generation-z-begins/

Introduction: How technology affects human interaction | 9 | Mediated. (n.d.). Introduction:

How Technology Affects Human Interaction | 9 | Mediated.
https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9780203926864-9/introduction-
technology-affects-human-interaction-elly-konijn-sonja-utz-martin-tanis-susan-barnes
JUR 102