OLOLA MBAWI BOWÕ

(Untuk masyarakat biasa)

1. BABAK PERTAMA

TOME SOWATÕ
So'o yomo andro Balugu Soga, amagu Salawa
So'o yomo andro Balugu
So'o yomo andrō Balugu
Ba ena'õ na lõ usofu zi sambua taroma
wehede.
ba zi sambua taroma li
Ba miwai dania sangosiwawõ i banua Duha,
sangaoha banua Zalawa.
Lamane, hewisa da'õ Balugu,
lamane hulo falukha Laria
hulo fahuku Lawawo.
afatō waha zanawo ora,
ateu mbagi zanu'i aro
Ya'ia wa no irugi bongida.
trugi ma õ khō .
Ya'ia da'ŏ Balugu,
me no tohare numō nō andre,
si mõ i molemba tome bō rō zinumana,
salua ba dalu golayama,
zofeta barõ gosali uwu zõ rö mi
Lamane, da uhalō bõ rõ maedomaedo.
da'ube' borõ dumaduma,
numō nō andre si mõ i molemba
Ya'ia you Ga'o si meziva numana,
ba mboto niha yõ u sihō nó .
si so ba mboto niha yõ u sova.
me mõ i ia ba Laraga tano ha Mazingō
Yahaloı, yahalokha khõ nia,
no faono nasi bawa nadu.
no alu yawa mbanua ogö migomi,

andrŏ ilau mowenguwengu.

andrŏ ilau modawadawa,
Ga'o si meziwa numana,
iwa'o i'egegõ
Yahaloi yahalokha khō nia Balugu.
no sa terongo raya khō Zimaura,
mbelembele langi ono gõ zõ sanema bö wõ .
Maoso Zimaura mbelembele langi,
mõ i ia ba rawirawi bawa du'asa,
ifalega khõ nia wadoma dõ dõ lalu'a,
ifalega ba dano Hagori ndrawa lõ õ
l'onahö gō dano ba wanika lõ 'ō ,
awena ifalega ba mboto niha you si hồ no,
awena i'ila wa ba da'o so zowenguwengu,
so zodawadawa
Andro dania awena mõ i ia
ba hae talu golayama,
mõ i mutufa dõ la hao sa'uso,
tõ la hao zinga gosalı
Yahaloi, yahalokha khõ nia, Balugu,
aolo hagu ba mboto niha you si hồ nồ ,
 awena itō rō Ga'o si meziwa numana,
saekhu raya ba Laraga tano Mazingő
Ena'õ na ubõ bō gõ ba lala gamaedola
zarðu Zimaura Mbelembele Langi
na mõ i ami, ya'ami salawa zowato,
wa no mi'ohe danga ndraono si tebai mofano.
no mifembondri ndraono si ra'ira'ið,
no mi'ohe ba mba'a sõ rö mi,
zarō u gõ i Ga'o si meziwa numana,
me ofeta ba dalu golayama.
me ofeta barõ gosali uwu zö rö mi,
wa solemba si hulō nama,
sawuwu arõ dō tō 'a,
samaoso samazawa yawa.
da'ō zebua itehe tõ dö ma
Andrõ ligu Balugu, andro da'o
2. BABAK KEDUA
TOME
Ba ya'ia da'õ Balugu!.
Wa no tohare numō nō si mõ i molemba.
me no fao nono mbawi andre sambō ba du'etu'e,
ono mbawi sambõ ba golola,
si tebai manawõ ena'ò tano,
zi tebai manō rō otalua mbanua
Ha moroi taroma wehedemi,
wa no mifazõ khi zalawa wanga aző khı.
no mifataro zahuwa wangehangehao,
wa afeto khõ mi nidano gana'a,
wa ami khō mi nidano niha.
Andrõ ligu, andro da ö
SOWATÕ
Hiza, le, Balugu!
Wa no õ 'ombakha'õ ba daroma wehede,
wa no õ 'ombakha'õ ba daroma li
Ya'ia da'ō ,
wa õ bali'o ono mbawi sambo ba
goloia.
ono mbawi sambo ba du'etu'e.
sizai mailamaila, sizai mahalō halo,
wa bawi i bō rō zebua,
no i'ohe numõ nō si mõ i molemba
Da'a i dania zi ha samuza ha ma oma õ khō ,
me no mofano Gali si medõ lu laharö
mowõ li,
nifaogō numõ nõ si mõ i molemba.
Ilau mangotuwu tõ wu ba ngai nose,
ibe'e zinga mba'o manumanu mbowõ
ndra ama
Da uhalō dumaduma,
ya'ia mbawi lahu bō rō zebua,
niduhõ ba lali godu,
sadagedage fangebua,
sadagedage famotuwu,
zi meziŵ a fakhe fangébua ba dano ewolo,
zisazilo ba mbagi maenumaenu,
zi meziwa alisi fabali ba gahe.
da'õ mbawi nindrundru sotara
mbawi sohendrifo ifo
Lamane da'õ Balugu!
Me'aheta ba lali godu adu,
ikha'ago za'a kahe ba gambō lō .
fabali tou dano fahezaheza,
oroma hulu zawa o'o dano,
tebua mbawi lahu bērō zebua.

3. BABAK KETIGA
TOME
Duhu ae da'o Balugu!
Hana wa'ō sofu,
wa no miwa'ō i'otarai mbō rō ta,
wa no mibe'e nowi rourou dō dō
ba numō nō si mõ i molemba
Na so zamabobo tanō mō zı sö khi
tanō mō zi'õ na'õ na
wa õ tulo gana'a fabaya lõ wō lō wo,
wa ō su'a mbawi fadaya dou
Na ambō zinekhe gafore, õ bõ nõ khi ba
daroma li
Da'uhalo bõ rõ maedomaedo,
da'ube'e bō rō dumaduma,
me ibago dano wagō lō yō lō
Ata Balugu Si la uma Mombô i.
ifataro hili bõ rò zebua.
fitu ba Dano Niha,
siwa ba dano Hagori ndrawa
Ha samuza, ha ma'õ ma'õ khõ ,
ihō funi hili bu'ubu'u lõ lõ ,
tobali aruru me no wa'a,
aruru ofeta ba nas.
Lamane, to'ese mbawi lahu bō rō
zebua
me irugi mbalo golayama.
todekha ba dõ la winela,
atoru lehelehe so fanikha,
tetendro ba dawuyu galogo
Usofu, hadia no õ bö zi mbulu nohi
safusi?
Ba nawara lõ õ 'ombakha'o
Ofeta zui mbawi lahu bō rō zebua,
me irugi dalu golayama,
todekha ba dõ la winō lō ,
atoru zo'õ li ba dõ dõ ngamohi,
ihalo ono zalawa, ifaro,
igule'ō ba mbu mbawi bowo oroısa
langı
Usofu, hadia no mege õ gule'ō wanikha si
sara tanga?
Lamane, irugi narō gosali uwu zõ rö mi,
ihö funı, tehoi zagō si hō nō balikha,
ahole gafore si õ fa hala,
tetendro ba dawuyu galogo.
Lamane, da'o mbawi samaedo ya ia
Hadia, no ofaedogo ba gafore akhe.
ba ma ba gafore gela?
Hadia mbawa wofanõ u,
hadia si meziwa desa'a?
Andro ligu, ba andro
SOWATÕ
Duhu ae da’õ, Balugu!
Wa no ò sofu darutaru awõnō kara,
amõhõkha mbawi bò wò oroisa langi,
me so zatua si sagò tò fö na sa da'ò
Yahalokha i khô nia, Balugu!
Ba khö ma ya'aga bõrò zinumana.
furi zatua si sagō tō fö na,
na so zamabō bō tanõmò zi sö khi
tanõmõ zi ō na'ō na.
Awai tõ gamõ hõkha mbawi ba mbõwõ
oroisa langi,
atõ amõhō kha zō masō ma, amõhõkha bò rò
gendruo,
hatõ ngenoli gehomo tanō fõna,
mi'amō hō gō ua mbawi,
dania tawa’õ yomo,
andrõ ligu, andrò da'ō .
 iwa'ō Ata Balugu Luo Mewõ na,
iwa'õ khō Zilaride Ana'a,
ae kho Ata Si La'uma Mombõ i.

Yamufanaere naya balō warõ kha,

yamufanaere naya balō dekadeka,
fatola molala ono mbawi
sambo ba du'etu'e
ono mbawi sambo ba golola.

Na so zamabõ bō tanō mō zı sõ khi,

na so zamakhai tanō mō zi õ na'õ na,
ba dõ la uli ero dano,

ena'õ na ubõ bō gõ ba lala

gamaedola zarðu Ata Si La'uma
Mombõ i,
zi mamanaere aya balō warō kha,
zi no mamanugala aya balō dekadeka.

Mano ami ya'amı salawa zowato,

no õ fanaere netenete totoa mburusa,
no õ fanugala gafore si ofa hala,

wa no mibosi zohilihili,
no mitela zobawa dano,
andro abō lō zı tebai mofano.
alio zakelakela.

Usofu i Balugu darutaru awõ nõ kara,

amõ hõ kha ono mbawi andre
sambŏ ba golola.
Andrò ligu, andrò da'õ .

Balõ sa’ae utema li mi magu salawa (Ihõli tome)

Hõ li wanguhugō same' ba wi bō wõ.........! (ihõli Sowatõ)
Hu..!!
Hõ li wanguhugõ sotema manu manu bō wō .....! Hu....!!
 OLOLA MBAWI MBÕWÕ
(Penyajian dengan cara yang berbeda)
TOME SOWATÕ
So'õ yomo andrõ Balugu? Didahului dengan hendrihendri
So'õ yomo andrò Balugu? So.......... (Endronga)
disisip dengan hendrihendri
So'õ yomo andrò amagu salawa?

Õrõ me no fawongi gafore tane`a lela Duhu ae da'õ Balugu.

No fawongi lauru bu'u dö lō tō lò Daroma gololamo,
Ya'ia wa no mangoroi ami, ya'ami salawa Si zai hilihili danõ
zowatõ
Si zai bawõ Lô lô matua
khõ nono zalawa dome, wanguma'ō .
Ni'ogasõ zi ugu si agau ba danõ
Mi'a’asogõ ami ba zi mewitu dohare Nifailo ata Balugu Luo Mewõ na.
(dapat juga dengan desa'a dan tidak menentu) Ya'ia wa no tohare ami,
Ba bongimi andrõ no mafonoronoro figa Ba mbulu golayama,
No matanõ ba mbõ rõ dõ dõ ma Wa no tohare ami
Duhu hulõ fazazi ami Laria Ba mbulu zebolo
Hulo fawongi ami Lawawō Ya'ia daroma wehede ba zi no numalõ
Lamane, afatõ mbisi zanawõ Wa no mitanõ ba mbõrõ dõdõmi,
Ateu mbagi zo su i arõ Ba ha wa'omuso dõdõma
Andrò dania wa tohare ndra'aga andre Ya'aga salawa zowatõ
Ba mbulu golayama Me lõ olifu ami mbongi si no tawa'ò
Ya'aga tome si lõ oya'oya Andrõ ligu ba andrõ.
Ya'aga tome si lõ atoto.
Andro ligu ba andrõ

Duhu sibai gololamõ amagu salaŵ a Duhu ia gololamô amagu Balugu,

Wa no sa ō hare'õ ba zi mendrua sumange Wa no ō laulau tou zumange
Dome andre salua ba mbulu golayama Wa no õ heraherai numõ nõ
Ba hiza i, fa'atoharema, Sofeta ba mbulu golayama
Ya'aga tome si lō oya'oya Iza i amagu Balugu
Ya'aga tome si lõ atoto Ha ube'e bôrô duma duma
Ya'ia wa uhalõ ia bõ ro dumaduma Ha ube'e bō rō maedo maedo
Bō rō maedo maedo Numônô sofeta ba mbulu golayama
Ya'ia hulõ mukoli Ga'o si meziŵ a numana Dôrô da'ö nono Hima Si Siwa Bôlôkha
Ga'o si meziwa akao Si siwa demo
Ono namada Sila'õ ta Dôrô awai sulu nifarõ mba rômba
Yõu ba mboto niha si hõnõ Oi muheke mbawi ba haya
Ba mboto niha soya Ba oi moloi manu ba dugetuge
 Ba danõ si ezai saembu gari
Ba danõ si ezai saembu wõ da
Ba dano solangi langi
Ba dano solaya laya.
Oroma lala nono alawe si mô i ba hele
Manô ia numō no sofeta ba mbulu
golayama
Sarara ia umō nô sanuwu arô dō tō 'a

Õrõ me i'obini fangalui Samaoso lala zumange

Me i'alu'alui hezo nasa Andrô ligu ba andrô.

Hezo manahe danõ õ lia

Hezo manahe ndrao dayadaya

Hezo gõ i zekhesekhe na manaere
Hezo dendromania na aso'a
Ba õrõ me humō ngō holi turia
No wò teturia tefae'ata
Lamane, ha ba Mazingõ ba Lawindra,
Ba da õ' so wanahe danö õ lia
Ba da'o so wanahe ndrao dayadaya
Andrò dania ilau mukoli Ga'o
Mulaoyo ibua'õ khõnia gahe ilau fõna
Mõ i mufabõbõ wa iwasa,
Mõ i mufakhai dangatanga
Ba, yahaloi khonia yahalokha
No sa wa fatō dõ zi lo oroma
Ba no fatiu zi lo milamila
No ilabu bade baŵ a nadu
No ihawui lawuo lõ oroma
Ogõmi danō lõ lingalinga
Ba no ifasui molo Daro Du'a
No tohare mbagi mbuaya ana'a
No fakhai wuluwulu gi'o
No fadou wuluwulu dalinga
Andrõ ilau mowengu modawadawa
Ga'o si meziŵ a numana
Ga'o si meziŵ a akao
Awai iraono nibō zi baora
Hulõ Maru hõ litō gana'a
Hadia wenguwengu amagu salawa?
Imane: He lalagu, he lala
Heza lalagu we'amỗ i raya
Alai ndra'o si heremõ
Alai ndra'o nono si numana
Alai zi lo satua si lõ ama
Si lõ sanuturu lala
So wõ ndra'o me luo da'ö
Andro me larongo yomo
Salawa mbanua Mazingõ
Oi manofu zatua mbanua
Lamane: Ha dome sawena mỗ i
Ha dome si lo irai mila
Te samauze tano mbanua
Andrò dania lafondrondrongo
Ba mbalō newali
Labaloi ba mbalõ mbanua
Awena dania iwa'õ
Ga'o si meziŵ a numana
Ga'o si meziwa akao
Tenga samauze tanõ mbanua
Ya'o wo i nono si sala famailo
Ya'o nono si sala fanada
No awai aekhu you ba danõ
Si zai saembu gari
Ba danõ si zai saembu wõ da
Ba no humõngõ holi turia
Ba no teturia tefae'ata
Wa ba da'e so wanahe danõ ō lia
Ba da'e so wanahe ndrao dayadaya
Ba lõ lalagu we'amõ i raya
Andrò dania maoso Zimaura Mbeleibele
Langi
Sangosa'õ totoa mburusa
Itufa hao zinga gosali
Ituli'õ hao sa'usõ tō la
Aso'a da'õ tetendro
Ba mbulu Laraga tano Mazingò
Isi'oi khõnia naya totoa mburusa
Isi'oi naya totoa doho
Muledo yawa netenete gahe
Aro sa'ae khonia lembalemba danga
Awena a'ozu i'ô tô Ga'o si meziwa numana
Ga'o si meziwa akao
Eida, zarôu sa na ubôbôgô ba lala gamaedola
Zarôu na ube'e bõ ro dumaduma
Zimaura Mbelembele Langi
Ya'ia ami salaŵ a zowatô
Ya'ami sowatò bō rō zonuza
Me no migogohe danga zi tebai mofano
No mifani'o zakelakela
No mifemondri nono si ra'ira'ioô
No mi'ohe ba mba'a sö rö mi
Do'ô zomuso dôdôma ya aga tome
Salua ba mbulu golayama
Andrô ligu ba andrô.
Ba duhu sibai gololamô amagu salawa zowatô
Wa no sa ō forege wame' yawa
Wa no ō forege wanuno
Dome andre si lô oya'oya
Dome andre si lô atoto
Ba ya'e wô i nono mbawi andre
Sambô ba du'etu'e, sambo ba golola
Si tebai mangō tō ungo nidano
Si tebai mangō tō otalua mbanua
Bawi ni fahea gutu
Bawi nifahea liza
Ni'e'ebua mbõ rõ laekhumô
Ni'e'ebua mbôrô go'o
Andrô lô fangebua manumanu
Mbôwō ndra ama
Lô fangebua mbawi ba mba'o
Atô wô bawi owôliŵ a nono mbawi andre
Salua ba mbulu golayama
Salua ba mbulu zebolo
Me no so ndra'aga ba danò sokôli kō li
Ba zi no fatôtô wa'a nakhe
Ba zi no ikabi wa'a geho
Atô bawi ni'ebua'ö mbulu zo’i so’i
Bawi ni'ebua'o mbalu laekhumo
Andrô wa hatô balazi ami
Ya ami sowatô bôrô zonahia
Sowatô sonuza bö rö zo'ono
Ba andrô ligu ba andrô
Duhu sibai magu salawa
Wa ôheraherai mbawi andre bö rö zebua
Ya'ia mege me mirugi ia mbalô mbanua
Andrô tokea khôma dôdô tobali bali
Tokea khôma dôdô maosomaoso
Me tohare mbawi bö rö zebua
Bawi sumange mbulu golayama
Bawi sumange bulu zebolo
Dō rō da'ö mbawi nidudu ba lali godu
adu
Bawi si siwa fakhe fangebua
Bawi nifemondri ba nasi
Dôrô si siwa rozi ahakhô wondra’a
baero zafatô
Ba hewisa ia me mofanô manumanu
mbowō ndra ama
Dôrô ihôfuni hili sobalô gadulo
Tezaumba mozawili, tezaumba mo
ö lö 'ó lò
Aruru tobali arurua manawa
Aekhu ba nasi mõ i fanimbu mbawa
danô
Lamane: ikha'agô za’ania tanô ba
gambó lò
Aukha danô fadehadeha, oroma si tou
zawa o'ô danô
Lamane: ifa'ese ia, irugi nohi tandra
mbanua
Ifaôga nikhu sobalô walō lôwa
Ö rō ihofuni nohi tandra mbanua
Atoru tou lehe sotawuo
Ifaedogô ia ba galogo manumanu
mbôwô ndra ama
Ö rô zui ifadekha ia ba dôla heziwala
Adudu zo'õ li solaeguara
Yahalokha khonia,
Tohare nono alawe sanau talinga
La'ozaragô, dôrô dania lafarò labali'ô
fanikha
Lalau mangozi, lalau mamarò bulu
gemondria
Dō rō dofa hua fö na nagi
 Dôrô dôfa hua no amorimoi
Adeha mbaeŵ a fabaya togi
Moloi wofo fabaya azuni.
Ifa'ese ia fō na banewali eno'ô
Dō rō ifaō ga khô nia nikhu sobalô
walō lôwa
Dō rō ihofuni gowe famaedo zalawa
Tehoi nomo gowe famaedo zalawa
Musindro ia tobali tundrehe mbulu
golayama
Õrô ihôfuni narô gosali ndra ama
Tehoi zago si siwa balikha.
Atoru gafore si ofa hala
Ifaedogô ia,
Ba galogo manumanu mbôwō ndra ama
Yahalokha khō nia dania salawada
Ha amuata wa mawa'ô da'o gafore si
ôfa hala
Ha afore gela khôma ya'aga salawa
zowatô
Andrô ligu ba andrô

Duhu sibai gololamô magu salawa Duhu gololamõ amagu salawa dome
Wa no ō haogô ö zara zara Wa’ō sofu ia narõ gosali ndra ama
Wanuno bawi andre si tenga sinangea Narõ gosali ndra tua
Sumange mbulu golayama Yahalokha khō nia no torõ i raya
Si tenga sinangea sumange mbulu zebolo Khõ Gō zō sanema bõwõ
Ba no utō rō tõ dõ ba golola Awai tō khō nia, ha wõ i
No tafatunõ ia ba huhuo Ha ose bulu dugala,
Ya'ia me ibō zi tou danō wagō lō gō lò Ha ose adolu druru-druru
Silaowõ Sila'uma ono Hadi Dulu Mombiõ Awai khō ma salawa zowatõ
Mangaraza
Na lõ atõ fatimba ba dõdõ u
Ba hewisa me ibō zi tou danò fagõlō gō lö
Hezo ō 'amō hō gō ia nono mbawi andre
Silaowò Sila'uma
Ŏ lõ wa simanõ,
Dõrõ ifataro hilihili tanõ zi siwa balõ danõ
No uwa'õ, he ose bulu dugala
Si siwa balō danō Hagõri
Lõ wõ i na i, atõ bō rō gendruo,
Si fitu ba Danō Niha
Bō rō zõmasō ma
Molo'õ fetaro mbosi zaiawa
Na lõ fatimba ba dõdõ ba amõ hō gō ia
Andrò dania no tetaõ
No fagõzõ khō Nata’eli. Balugu Gõzõ
No tetaõ ba mbawa gere hoho
No toba'a hilihili danõ
Andrò dania ifuli mu ohe Ataholi Simaewõ na
Wanguma’õ
 He Silaowõ Sila'uma
Fuli halõ nayamõ balõ warō kha
Halõ nayamõ balõ tikatika
Fuli sa bõzi tou danõ
Fanaewe mbulu golayama
Da'õ wõ zomuso dõdõma
Ya aga tome si lõ oya oya
Me no muwa'õ tanõ ba wamobō rō
Na so zamabō bō tanō mõ zi sokhi
Na so zamakhai tanō mõ zi õna - õ na
Nisu'a mbawi fabaya haya
Nitulo gana'a fabaya tokosa
Sambõ mbawi sinekhe gafore
Mibõnō khi ba daroma li
Ba ena'ō na lõ masofu ba golola
Ba ma õwai sangosiwawõ i banua duha
Ma õwai sangosiwawõ i banua zalawa
Ba heza wõ i gamõ hō kha
Hezo daru awono tuturu gara
Si no mutaru'õ tou ba ngai gosali
Si no mutaru'õ tou ba ngai ledawa
Amõ hõkha manumanu ndra ama
Balazima boto hili daroma limi
Mi'odō dõgõ fangombakha
Andrõ ligu ba andrõ

Balõ sa’ae utema li mi magu salawa (Ihõli tome)

Hõ li wanguhugō same' ba wi bō wõ.........! (ihõli Sowatõ)
Hu..!!
Hõ li wanguhugõ sotema manu manu bō wō .....! Hu....!!