Ba Holi no lahalö zui me föna töi Lowalangi, si tobali töi sebua khöra ba
gowasa. Iraono Zona si so bakha ba danö Holi me föna, lafoloi ira Mado
Bawö, Mado Dohare ba Mado Nadoya! Mofanö iraono zona möi ba
gaekhula, ya’ira tobali emali, te Waruwu iada’a, labini’ö ira ba dögi.
Faruwu ba Zai, tebai mangowalu ira khö Madora, labase’ö siwa nga’ötö
gotalua, awena tola.
1. Alisi
2. Taru gazi
3. Saita nekhe
4. O’oura
5. Saita Garamba.
6. Gasö
7. Saita gari, (Si öfa rozi)
8. Fama’ötö dua rozi (papan) fama’ötö
9. Hulu (di tengah)
10. Taru-taru (ni’otaŵi mbulu) satu samping dan satu belakang
11. Alisi
12. Ni’otaŵi mbulu falalaŵa ia ba zagö
Famotokhi:
Taru-taru mbumbu fa’oyania tola sara, dua, tölu, fitu ma ŵalu i’otarai
dawolo.
Sara irugi önö Sira’u, 6 rozi gehomo nitaru’ö ba danö si tou numalö mi
yaŵa.
1. Hene de’u
2. Tendro
3. zara-zara
4. Sinata
5. Tawolo
Afore, Lauru, Doho, Baluse, me föna ba mbalö Hulu ni’uke. (Omo Laraga
bulat moroi ba Laraga)
Kara
2 Pusaka Nias
Famotokhi:
a. Eluahania: sumange ni’a me iröi gulidanö.
b. Fotomenia (awai ba da’a sa’e labe gönia) lö högö niha barö
taru-taru mbawi!
3. Behu (labe ba zinga mbawa göli). Simatua si’alawe lafobinu högö, Ere
zamesindro. Na famoni niha mbanua, labe’e mbulu nohi gofu hezo
manö (ba newe, ba Tuho, ba taru-taru mbawi, ba Mbehu) nifaore : bulu
nohi nibe’e, tebai latörö sa’e niha bö’ö, labunu ia na itörö. So göi gara
nifesindro öfa sagi hulö simane Awina, ba lö hadöi Awina khöra.
Tuho, laduhö manö, börö ma so niha samarukhu, iboto wiga faoma högö.
Ba zinga gara da’ö, latanö Endruo ba Söma-söma, tandra wa so zokhö kara
da’ö.
Lawendröna
Ifagölö ia khö Lowalangi, ibali’ö tou gulidanö. Na mo’owasa niha da’a,
nifotöi "Famökhö", labunu niha, la’öli niha ba mbanua bö’ö.
Aefa da’ö lafalua gowasa, lalau hada, labunu mbawi sebua, lafatörö döi
niha.
4 Pusaka Nias
Sarambia nibe’e ba dalu mbatö
Hulö simane kurusi si mörö lafobunga bulu ndru’u, bulu nohi, fefu lafotali
moroi ba Nazu Nuwu ofeta ba mbawania (labe’e ba mbawania nifakhai ba
Ziraha). Siraha, töi khö numero dua, tenga simane niha. Siraha: asala no
lafo’awa ia ma’ifu ba lafotöi Siraha. Yaŵa Zarambia, dua wongi baomo ma
samigu, lafahö mbawi "Fanine".