JUKNIS FTBI 2024 Cimanggis updated
JUKNIS FTBI 2024 Cimanggis updated
SEKOLAH DASAR
KECAMATAN CIMANGGIS
TAHUN 2024
KATA PENGANTAR
Cimanggis,2024
Ketua Pelaksana
BAB 1
PENDAHULUAN
A. Latar Belakang
Petunjuk ini ini dimaksudkan untuk digunakan sebagai acuan oleh Panitia
Lomba FTBI kecamatan Cimanggis dalam mengelola dan mengoordinasikan
pelaksanan kebijakan Lomba-Lomba Pendidikan, serta oleh Satuan Pendidikan, Guru,
Peserta Didik dan Orang tua dalam melaksanakan Lomba – Lomba Pendidikan
B. Dasar Hukum
E. Ruang Lingkup
Ruang lingkup dan ketentuan seragam peserta lomba pada kegiatan FTBI Sekolah
Dasar terdiri atas lima bidang lomba yaitu:
1. Pupuh ( Pa, Pi ), pakaian adat Jawa Barat
2. Sajak ( Pa, Pi ),seragam merah putih
3. Biantara ( Pa, Pi ), batik nasional
4. Dongeng ( Pa, Pi ), pakaian adat Jawa Barat
5. Aksara Sunda ( Pa, Pi ),batik Depok.
F. Ketentuan Lomba
G. Tema :
Tema : “ Dengan Seni Sunda Kita Lestarikan Bahasa dan Seni Budaya Sunda “
H. Peserta
Peserta adalah Utusan dari Sekolah sekolah dasar Negeri dan swasta yang berada di
Lingkungan Kecamatan Cimanggis dengan perkiraan Jumlah peserta adalah sekitar 40
(empat puluh ) Sekolah dan bisa bertambah .
Berikut ini adalah tabel jadwal pelaksanaan FTBI dan Lomba Seni Siswa
Nasional Siswa SD Tahun 2024
NO Tingkat Peserta Mata Teknis Tempat
Lomba /Waktu
Semua siswa
1. Kecamatan SD Pupuh
sekecamatan
Cimanggis
Semua siswa
2. Kecamatan SD Sajak
sekecamatan
Cimanggis
Semua siswa
3. Kecamatan SD Biantara
sekecamatan
Cimanggis
Semua siswa
4. Kecamatan SD Dongeng
sekecamatan
Cimanggis
Semua siswa
5. Kecamatan SD Aksara Sunda
sekecamatan
Cimanggis
Syarat Pendaftaran :
1. Surat Keterangan dari Sekolah yang menyatakan sebagai peserta didik Aktif
sekolah tersebut
2. AKTE siswa
3. Formular pendaftaran
H. KEPANITIAN DAN JURI
Panitia
Penanggung Jawab : Safiah Zuhra, S.Pd. (Pengawas Kec.Cimanggis )
Team Juri
Pupuh : Usri, S.Pd.
Imas Komalasari,S.Pd
Puji Harti, S.Pd
J.Pelaksanaan Lomba
Tanggal : 25 April 2024
Waktu : 07.30 s.d Selesai
Lokasi : SDN Pasir Gunung Selatan 1
K.Pendaftaran
Pendaftaran lomba dilaksanakan secara non tunai ( transfer ) melalui BJB PGRI
Cabang Cimanggis dengan nomor rekening 0099290927100 mulai tanggal 16 – 23 Februari
2024. Biaya pendaftaran untuk lomba perorangan sebesar Rp 300.000/ siswa
Link Pendaftaran
http://forms.gle/kAGQJCRqyPNCgGdy9
BAB II
MATERI LOMBA
FTBI BASA SUNDA TINGKAT KECAMATAN
A. Materi Lomba
• LOMBA NGADONGENG
Aspek
Mimik dan gerak (gestur)
3 Penampilan 25 %
Gaya bercerita dan teknik vokal
(Ekspresi)
100 %
• LOMBA BIANTARA
Dalam sebuah lomba berpidato, tentunya ada rambu-rambu atau ketentuan yang harus
diikuti oleh peserta lomba. Ketentuan itu dapat dilihat dalam uraian sebagai berikut:
Saat lomba berlangsung, peserta tidak diperbolehkan membawa atau membaca naskah.
Durasi waktu pidato (biantara) antara 5-7 menit dan jika ada peserta yang belum selesai
pada waktu yang telah ditentukan, dewan juri berhak menghentikan penampilan peserta.
Setiap peserta menyerahkan naskah biantara masing-masing sebanyak Tiga Rangkap
untuk diserahkan kepada dewan juri (tiga rangkap). Naskah biantara tidak
mencantumkan nama dan asal sekolah , cukup mencantumkan nomor peserta saja.
Setiap peserta lomba berdiri di tempat yang telah disediakan panitia.
Peserta lomba biantara tidak meniru/mencontoh gaya Pildacil.
Isi biantara bebas, namun mengandung muatan edukatif.
Aspek penilaian secara umum, meliputi beberapa hal berikut:
Aspek
Indikator Bobot
Penilaian
TOTAL
100 %
Aspek
No Indikator Bobot
Penilaian
Artikulasi
2 Vocal Dinamika 25 %
Tempo
Aspek
3 Penampilan Ketepatan struktur emosi 25 %
(Ekspresi)
4 Penguasaan panggung
Penghayatan 25 %
Kesatuan mimik (gestur)
100 %
TOTAL
Jenjang SD
1. Kinanti (Saléndro)
2. Maskumambang
3. Pucung
4. Magatru
5. Gambuh
Bobot
Aspek
No Indikator
Penilaian
40 %
Artikulasi Teknik
1 Vocal nembang Pedotan
100 %
TOTAL
Aspek
No Indikator Bobot
Penilaian
100 %
TOTAL
PENUTUP
Panduan FTBI-SD Siswa Nasional Sekolah Dasar Tahun 2024 ini memuat
berbagai hal yang akan dijadikan acuan bagi panitia penyelenggara, dewan juri,
pelatih, dan peserta lomba di di tingkat Kecamatan Cimanggis, terkait dalam
penyelenggaraan FTBI-SD. Dengan memperhatikan dan menerapkan secara tertib
aturan yang tertuang dalam petunjuk teknis ini serta disiplin, disertai tanggung jawab
yang tinggi diharapkan akan tercapai hasil yang optimal sesuai dengan yang
diharapkan. Keberhasilan pelaksanaan FTBI-SD ini, diharapkan dapat menjadi
salah satu pola pembinaan pendidikan di bidang Bahasa, Seni dan Sasatra Sunda
di Kecamatan Cimanggis . Di samping itu, akan menjadi ajang pembentukan
karakter peserta didik agar mempunyai daya cipta, kelembutan hati serta
kecintaan seni dan budaya bangsa. Segala sesuatu yang belum tercantum dalam
petunjuk teknis ini akan ditentukan kemudian oleh panitia penyelenggara, untuk
mendukung keberhasilan kegiatan FTBI-SD ini, panitia penyelenggara di tingkat
Kecamatan Cimanggis .
Depok , 15 Februari 2024
14
PANITIA LOMBA PENDIDIKAN TINGKAT SD
FTBI-SD
KEC. CIMANGGIS KOTA DEPOK TAHUN 2024
Nama Siswa......................................................................................(Pa / Pi )
Tempat/Tgl Lahir : ..............................................................
NISN : ..............................................................
Sekolah Asal : SD / MI .................................................
Kelas : ..............................................................
( Lomba Pupuh / Sajak / Biantara / Dongeng / Aksara Sunda * )Demikian, biodata ini saya
buat dengan sebenarnya.
( ) ( )
Guru Pendamping/Pelatih Siswa
15
LAMPIRAN 1
2 karya ÉD Jénura
16
JENJANG SD
LAMPIRAN 1
17
Petunjuk Teknis FTBI 2024
JENJANG SD
LAMPIRAN 1
SORA
Karya ÉD Jénura
"Halo?" "Halo."
2024
LAMPIRAN 1
MAPAGJAGA
Karya Ganjar Kurnia
Angin ngahiliwir
daun-daun baseuh ku ciibun alam dunya nguliat
SOLAWAT
Karya Nazarudin Azhar
20
Petunjuk Teknis FTBI 2024
JENJANG SD
LAMPIRAN 1
21
Petunjuk Teknis FTBI 2024
JENJANG SD
LAMPIRAN 1
UCING
Karya Rinrin Candraresmi
Nu ieu Euis
Nu itu Jaka
Saé nya namina
Asli nami Sunda
Sadayana lalucu
Tiasa diajak ameng
Sok ocon udag-udagan
Sok nunutur ogo pisan
Sok ngaléndotan hoyongeun diusapan
1 Kinanti (Saléndro)
2 Maskumambang Pucung
3 Magatru
4 Gambuh
23
JENJANG SD
LAMPIRAN 2
Lagu Poko:
Budak leutik bisa ngapung
babaku ngapungna peuting
ngalayang kakalayangan
néangan nu amis-amis
sarupaning bungbuahan
naon baé nu kapanggih
Ari beurang ngagarantung
eunteup dina tangkal kai
disada kokoréakan
cik hempék ku hidep pikir
nu kitu naon ngaranna
lolong lamun teu kapanggih
Lagu Panambih:
Budak leutik, anu bisa ngapung
babakuna babaku ngapungna peuting
nguriling kakalayangan
néangan mah néangan nu amis-amis
Ari beurang beurang ngagarantung
eunteup dina eunteup dina tangkal kai
disada kokoréakan
cik hempék mah cing hempék ku hidep piki
24
LAMPIRAN 2
Lagu Poko:
Itu kusir bangun ambek-ambek teuing
turun tina délman
kuda dipecutan tarik
teu aya pisan rasrasan
Teu ngaraskeun bong kéna ka sato laip
padahal mogokna
lantaran geus capé teuing
hayang ngaso reureuh heula
Lagu Panambih:
Naha abong-abong teuing
nasib abdi jadi héwan
digawékeun beurang peuting
dirangkét taya rasrasan
Abong kéna abdi sato
teu ngaraskeun ka nu capé
sadidinten paéh poso
mogok sotéh awak lungsé
25
Petunjuk Teknis FTBI 2024
JENJANG SD
LAMPIRAN 2
Lagu Poko:
Hayu batur urang diajar sing suhud
ulah lalawora
bisi engké henteu naék
batur seuri urang sumegruk nalangsa
Naon-naon piwarangan bapa guru
digawé sing gancang
omat ulah rék talangké
piwurukna regepkeun ku saréréa
Lagu Panambih:
Hayu batur urang diajar sing suhud
ulah lalawora
bisi engké henteu naék
batur seuri urang sumegruk nalangsa
Hirup mencil embung ngahiji jeung batur
éta goréng pisan
moal aya gotong royong
mending mana réa batur jeung nyorangan
26
Petunjuk Teknis FTBI 2024
JENJANG SD
LAMPIRAN 2
Lagu Poko:
Coba teguh naon nu sukuna tilu
panon opat henteu galib
leumpang rumanggieung laun
éstuning ku matak watir
dongko bari aha-oho
Hulu nutug buntutna ngacung ka luhur
buluna carentik rintit
matana mangpuluh-puluh
rasa haseum semu amis
rajeg narangtung di kebon
Lagu Panambih:
Sukuna pakupis tilu
panonna opat harérang
leumpangna semu nu lesu
ngaléngkah teu bisa gancang
Buntutna ngacung ka langit
buluna carentik rintit
matana mangpuluh-puluh
tangginas anu rék neguh
27
Petunjuk Teknis FTBI 2024
JENJANG SD
LAMPIRAN 2
Lagu Panambih:
Indung beurit dikukuntit
ku anakna nu sapuluh
indung gerah anak bungah
sempal guyon jeung ngaguruh
terus jempé simpé réhé
kabéh anak ngarariung
bari sigep jeung saregep
ngabandungan fatwa indung
Indung beurit pok ngawangsit
anaking kudu waspada
entong moho ku pangolo
bisi temahna cilaka
kadaharan jadi eupan
nganatung matak Kabita
28
lamun gawok popolohok
raga papisah jeung nyawa
Petunjuk Teknis FTBI 2024
JENJANG SD
LAMPIRAN 3
29
LAMPIRAN 3
30
LAMPIRAN 3
31
LAMPIRAN 3
32
LAMPIRAN 3
33
34
“Angkat Sakola“
Hawa isuk anu tiis maturan lengkah gurung gusuh Siti ka sakola. Di jalan,
anjeunna ningali rea rerencangan angkat ka sakola nganggo motor, angkot, atawa
kandaraan sejenna. Sakapeung mah Siti ge hayang angkat ka sakola bari nyalse, teu kudu
lulumpatan kawas kieu. Siti sumping di sakola pas pisan bel disada. Mun telat samenit,
anjeunna moal tiasa lebet ka sakola.
Karek ge rek asup ka kelas, salah saurang rencangna ngagorowok tarik pisan.
“Siti! Kabiasaan ih telat wae. Matakan mun angkat ka sakola teh ari teu boga motor mah
naek angkot, beh teu kabeurangan. Untung we can aya guruna.”
Siti cicing teu nembalan cariosan rencangna. Hayangna mah kitu Siti ge, mung anjeunna
kudu hemat sangkan tiasa nabung keur mayar biaya sakola.
Saatos diuk dina korsina, ka kuping deui ku Siti sababaraha babaturan sakelasna
ngomongkeun.“Uyuhan ih telat wae. Ceuk kuring mah coba manehna teh naek angkot,”
celetuk rencangna nu hiji.“Heueuh ih. Padahal da ongkos naek angkot mah teu sapira
atuh. Meuni pelit,” tembal nu lain.
Manah Siti asa nyeri. Hayang ceurik harita keneh, mung anjeunna kudu kuat.
Isukanna, Siti angkat ka sakola Subuh keneh. Langit ge poek keneh. Anjeunna hayang
ngabuktikeun yen anjeunna moal kabeurangan deui. Anehna, poe eta jalan teh macet.
Kandaraan taya nu maju. Kitu oge kendaraan rerencangan Siti, taya nu maju hiji ge.
Teras we Siti mapah di sisi jalan.
Di tungtung jalan, katingali ku Siti yen di jalan teh keur dibenerkeun, eta anu
nyababkeun macet. Untung we Siti teu naek angkot. Siti sumping di sakola lima belas
menit sateuacan bel disada. Di kelas ngan saukur aya sababaraha urang, teu saperti
biasana. Siti diuk na korsina teras ngaluarkeun buku pangajaranna.
Bel disada, nu aya di kelas ngan sapuluh siswa, kaasup Siti.
“Kamarana nu lainna?” Taros Bu Minah. “Teu acan sumping Bu. Saurna mah kapegat
macet,” jawab salah saurang rencangan Siti. Dua puluh menit saatos bel, rea nu daratang.
Siti ngarasa bungah kusabab anjeunna teu kabeurangan deui jeung teu kudu ngaraosan
macetna jalan.
KH Zainal Mustafa
KH Zainal Mustafa saurang ajengan ti Tasikmalaya, Jawa Kulon anu gugur sabot
ngalakukeun pemberontakan dina mangsa pendudukan Jepang. Pamarentah RI ngangkat
anjeunna minangka pahlawan nasional dina 6 Nopember 1972 ngaliwatan Serat
Kaputusan Presiden Republik Indonesia No. 064/TK/Tahun 1972. KH Zainal Mustafa
gelar di Desa Cimerah, Kacamatan Singaparna, Tasikmalaya dina warsih 1899 (pendapat
sanes nyebutkeun anjeunna gelar warsih 1901 sarta 1907) ti pasangan Nawapi sarta Ny.
Ratmah. Sawaktu alit keneh namina Umri sarta sabalikna ti pasantren gentos nami
janten Hudaemi.
Sajaba meunang atikan formal di Sakola Rahayat, anjeunna diajar ageman ti
sagala rupa pasantren di Jawa Kulon anu ngajantenkeun anjeunna ngabogaan
pangaweruh ageman anu lega sarta maher bahasa Arab. Diantarana Pasantren Gunung
Pari salila 7 warsih, Pasantren Cilenga Singaparna salila 3 warsih, Pasantren Sukaraja
Garut salila 3 warsih, Pasantren Sukamiskin Bandung salila 3 warsih, sarta Pasantren
Jamanis salila 1 warsih.
Dina 1927 KH Zainal Mustafa ngadegkeun pasantren anu mangrupi cita-citana.
Pasantren anu didirikeun dinamian Persantren Sukamanah, anu tempatna di Lembur
Cikembang Girang Desa Cimerah (ayeuna Lembur Sukamanah Desa Sukarapih),
Kacamatan Singaparna, Tasikmalaya. Nami Sukamanah mangrupa nami pamasihan ti
jalmi anu ngawakafkeun taneuh pasantren kasebat. Sababaraha warsih saterasna, warsih
1933 KH Zainal Mustafa ngagabung kana organisasi anu didirikeun ku KH Hasyim
Asy’ari, Nahdhatul Ajengan (NU), sarta diangkat minangka wakil Rois Syuriah NU
Cabang Tasikmalaya.
Zainal Mustafa mangrupi kiai anom anu berjiwa revolusioner. Anjeunna ngagem
atikan anu sipatna “Non Cooperation“, henteu palay didamel sami kalawan pamarentah
Belanda. Sacara terang-terangan anjeunna ngayakeun kagiatan anu ngabangkitkeun
sumanget kabangsaan sarta daweung ngalawan ka pendudukan pangjajah. Ngaliwatan
khutbah- khutbahna anjeunna sok narajang kawijakan pulitik kolonial Belanda.
Balukarna dina 17 Nopember 1941, KH. Zaenal Mustafa sareng Kiai Rukhiyat (ti
Pasantren Cipasung), Haji Syirod, sarta Hambali Syafei ditewak pamarentah kalawan
tuduhan geus ngawisuna rahayat kanggo ngabarontak ka pamarentah Hindia Belanda.
Candi Cangkuang
Candi Cangkuang nyaéta candi titinggal Hindu nu aya di Kampung Pulo, wewengkon
Cangkuang, Kac. Lélés, Garut, Jawa Kulon. Candi ieu pisan nu munggaran kapanggih di
Tatar Sunda sarta mangrupa hiji-hijina candi Hindu di Tatar Sunda.
Candi ieu mimiti kapanggih taun 1966 ku tim panalungtikan Harsoyo jeung Uka
Candrasasmita dumasar kana laporan Vorderman (medal taun 1893) ngeunaan ayana arca
nu ruksak jeung makam karuhun Arif Muhammad di Lélés. Lian ti manggihan ruruntuk
candi, aya ogé talawéngkar sésa paso jeung batu-batu badag nu dikira-kira mangrupa
titinggal jaman mégalitikum. Panalungtikan salajengna (taun 1967 jeung 1968) hasil
ngagali wangunan makam téa.
Najan ampir bisa dipastikeun yén ieu candi téh titinggal ageman Hindu (kira abad ka-8 M,
sajaman jeung candi-candi di situs Batujaya jeung Cibuaya, ahéngna téh ku ayana
pakuburan Islam di gigireunana.
Di antara sésa-sésa wangunan candi, kapanggih ogé arca taun 1800-an nu posisina keur
sila luhureun padmasana ganda. Suku kénca nilep datar nu alasna nyanghareup ka jero
pingping katuhu. Ari suku katuhu ka handap napak kana lapik. Hareupeun suku
kénca aya hulu sapi (nandi) nu ceulina nunjuk ka hareup. Ku ayana hulu nandi ieu, para
ahli nganggap yén ieu arca Siwa. Leungeun duanana namprak luhureun pingping. Dina
awakna aya hiasan beuteung, hiasan dada, jeung hiasan ceuli.
Candi Cangkuang sakumaha anu kasaksi kiwari, sabenerna mangrupa hasil rékaan
rékonstruksi, sabab nu aslina mah ukur 35%-an. Ku kituna, bentuk wangunan candi
Cangkuang anu sabenerna mah can kanyahoan.
Meuleum lauk
Si Kabayan dititah masantrén di hiji lembur nu rada mencil. Masih kénéh tradisonal
pasantrénna téh. Saréna di kobong ngampar samak jeung sababaraha urang baturna.
Daharna sangu liwet. Ngaliwetna reremenna mah sorangan-sorangan, tapi sakapeung
mah babarengan. Mun ngaliwetna dihijikeun sangu liwetna ditamplokeun kana cécémpéh
nu diamparan daun cau, terus didalahar babarengan.
Deungeun sanguna saaya-aya. Mun tas balik mah teu hésé, da dibekelan ku kolotna,
surundéng, kéré lauk, jeung sajabana. Mun teu boga deungeun sangu, Si Kabayan sok
nyair di solokan leutik nu teu jauh di kobongna sakalian bari néangan suluh keur ngaliwet,
kawantu jaman baheula mah teu usum minyak tanah atawa LPG. Mun nyair, sakapeung
teu beubeunangan, sakapeung mah meunang berenyit, lélé, hurang, belut, jeung lauk nu
palid ti balong.
Hiji mangsa, waktu isuk-isuk nyair di solokan, Si kabayan meunang anak lauk emas
sagedé indung leungeun dua siki. Atuh atoheun pisan. Laukna diteundeun buni pisan, bisi
dihakan ucing. Si Kabayan ngaliwet, sanggeus asak teu terus meuleum lauk.
“Moal waka dibeuleum bisi babaturan ménta, engké uing moal kabagéan,” ceuk haténa.
Atuh baturna dalahar, Si Kabayan mah kalah ka kekedengan.
“Can hayang dahar, teu ngarareunah awak,” pokna waktu ditanya kubabaturanana.
Réngsé dalahar babaturanana kalaluar ti kobong rék arulin, Si Kabayan hudang, terus
muru hawu. Ngan seuneuna geus pareum, geus euweuh ruhayan, malah hareupeun
hawuna dihéésan ucing. Ku Si kabayan ucingna digebah, tuluy mirun seuneu, suluhna
tapas. Sanggeus tapasna ruhay, anak lauk emas dibeuleum. Bari ngadagoan beuleum lauk
asak, Si Kabayan ngala céngék ti pipir kobong, diréndos maké uyah dina coét.
Si Kabayan nyait beuluem lauk ngan anehna beuleum lauk teh jadi aya tilu. Padahal
laukna mung aya dua. Ah dasar si Kabayan am we si anak lauk emas hiji diasaan , enya
lauk, lauk nu hiji beak, Si Kabayan nyait deui lauk nu hiji deui. Diasaan heula, bener lauk.
Si Kabayan nuluykeun deui daharna sangu liwetna, mani ngalimed. Ku sabab lapar kénéh,
Si Kabayan nyiuk deui sangu, terus nyait beuleum lauk nu katilu. Waktu diasaan, Si
kabyan nyengir, sabab rasana haseum jeung bau. “Ucing bangkawarah,” pokna
gegelendeng, léos ka cai, kekemuna leuwih ti sapuluh kali.
Indikator Bobot
Batas Penilaian ( 70 - 90 ) ( 100 % )