KETAKSAMAAN LINEAR

7.1
KETAKSAMAAN
7.1.1 Membanding nilai
nombor, memerihal
ketaksamaan dan
seterusnya menerbitkan
ketaksamaan algebra.

CONTOH
1
Perhatikan hubungan antara nombor-nombor
berikut:
5 lebih besar daripada 2
9 ___________________ 4

3 kurang daripada 7
5 ________________9

CONTOH
2
Hubungan antara nombor-nombor berikut boleh
ditulis sebagai:
5>2
9>4
3<7
5<9

SIMBOL
KETAKSAMAAN
Dalam Matematik, ketaksamaan
linear kebiasaannya melibatkan
penggunaan simbol-simbol berikut:

Terangkan kefahaman anda

tentang simbol-simbol ini?
Bagaimanakah cara membaca
setiap simbol tersebut?

AKTIVITI
1

Letakkan tanda < atau > dalam kotak berikut.

Terangkan jawapan anda. Sediakan grid seperti di
bawah. Lorekkan grid bagi menjustifikasikan
penerangan anda.

0.43

0.40

KETAKSAMAAN LINEAR
7.1
KETAKSAMAAN
7.1.2 Membuat generalisasi tentang
ketaksamaan yang berkaitan
dengan
i) sifat akas dan transitif,
songsangan
terhadap penambahan dan
pendaraban
ii) operasi asas aritmetik.

CONTOH
1

i) Perhatikan hubungan antara 3 dan 8.

8 lebih besar daripada 3
3 kurang daripada 8
Dengan menggunakan simbol < atau > , hubungan
ini boleh diungkapkan sebagai,
8> 3
3< 8
Oleh itu, 8 > 3 adalah setara dengan 3 < 8

CONTOH
1

ii) Perhatikan hubungan antara 1,2,3.

3 lebih besar daripada 2
2 kurang daripada 1
Dengan menggunakan simbol < atau > , hubungan
ini boleh diungkapkan sebagai,
1< 2 < 3
maka
1< 3

AKTIVITI
1
Letakkan tanda < , > atau =, dalam kotak
berikut

128 + 115

325 -201

Terangkan jawapan anda.

AKTIVITI
2
Letakkan tanda < , > atau =, dalam kotak
berikut

218 15

218 1.5

Terangkan jawapan anda.

KETAKSAMAAN LINEAR
7.2 KETAKSAMAAN LINEAR DALAM
SATU
PEMBOLEHUBAH
7.2.1 Membentuk ketaksamaan
linear berdasarkan suatu situasi
kehidupan harian dan sebaliknya.

Mari kita lihat beberapa contoh

penggunaan ketaksamaan linear
dalam kehidupan sebenar dan
seterusnya memodelkan situasi
tersebut secara Matematik
menggunakan simbol-simbol.

Untuk mengelak
bayaran lebih
masa, Cik Aini
menghantar
anaknya di Pusat
Jagaan Kanakkanak Cerdik
Pintar tidak
Bagaimanakah
melebihi 9 jam
situasi
sehari. ini boleh
dimodelkan secara
Matematik
menggunakan
ketaksamaan?

Hanya kanak-kanak yang berumur kurang

daripada 5 tahun akan mendapat diskaun 50%
bagi bayaran tiket kapal terbang.
Bagaimanakah situasi ini boleh dimodelkan
secara Matematik menggunakan ketaksamaan?

Seseorang individu mesti berumur sekurangkurangnya 18 tahun untuk mendapatkan lesen

memandu.
Bagaimanakah situasi ini boleh dimodelkan
secara Matematik menggunakan ketaksamaan?

Bilangan botol
plastik yang paling
banyak dikumpul
oleh murid dalam
Kempen Selamatkan
Alam Sekitar di
sekolah
May Chin ialah 432
biji.
Bagaimanakah
situasi ini
boleh dimodelkan secara
Matematik menggunakan
ketaksamaan?

AKTIVITI

Modelkan maklumat yang terdapat dalam

Syarat-Syarat Kelayakan Memohon RUMAH MESRA

iklan ini
secara Matematik menggunakan
RAKYAT
1MALAYSIA

ketaksamaan.

Warganegara Malaysia.
Berumur antara 18 hingga 60 tahun.
Berkahwin atau ibu/bapa tunggal yang mempunyai
tanggungan.
Pendapatan kasar seisi rumah antara RM750 hingga
RM3000 sebulan.
Tidak mempunyai rumah sendiri atau mempunyai rumah
yang usang atau tidak sempurna.
Mempunyai tanah atau tapak yang bersesuaian dan tiada
sekatan atau cagaran ke atasnya.
Tapak keluasan minimum 7500 kaki persegi.
Tertakluk kepada pinjaman bank.

KETAKSAMAAN LINEAR
7.2 KETAKSAMAAN LINEAR DALAM
SATU
PEMBOLEHUBAH
7.2.2 Menyelesaikan masalah yang
melibatkan ketaksamaan linear
dalam satu pembolehubah.

Pelbagai jenis pekerjaan menawarkan

gaji lebih masa jika pekerjanya bekerja
melebihi daripada jangka masa tertentu
dalam sehari.
Khusyairi akan menerima gaji lebih masa
apabila dia bekerja lebih daripada 40 jam
dalam masa seminggu.

(a) Tentukan dua nilai yang mungkin

membolehkan Khusyairi
menerima gaji lebih masa.
(b) Nyatakan masa yang
membolehkan Khusyairi
menerima gaji lebih masa dalam
bentuk ketaksamaan.
(c) Nyatakan masa yang tidak
membolehkan Khusyairi
menerima gaji lebih masa dalam
bentuk ketaksamaan.

Eye-on-Malaysia ialah suatu

struktur tarikan pelancong di
negara kita yang patut
dibanggakan. Pada mulanya,
struktur ini diletakkan di Kuala
Lumpur. Ia kemudiannya
dipindahkan ke Melaka. Eyeon-Malaysia mempunyai 54
gondola berhawa dingin,
masing-masing dapat
membawa seramai enam orang
penumpang.
Kenal pasti beberapa perkara yang
boleh dimodelkan secara matematik
sebagai ketaksamaan dan nyatakan
ketaskamaan tersebut.

AKTIVITI
BERKUMPULAN
Fikir satu situasi lain yang
mempunyai elemen ketaksamaan
linear.
Terangkan situasi yang telah anda
fikirkan itu kepada rakan anda
bersama dengan ketaksamaan yang
berkaitan.
Bentangkan situasi tersebut di
hadapan kelas.

PENYELESAIAN
KETAKSAMAAN
LINEAR YANG
MEMODELKAN
SITUASI

Di sebuah
restoran, terdapat
beberapa meja
kecil, k yang boleh
memuatkan 4
orang dan
beberapa meja
besar, b yang
boleh memuatkan
Apakah
6 orang.
ketaksamaan
linear yang boleh
mewakilkan
situasi ini yang
menunjukkan
bilangan
pelanggan
maksimum di
restoran tersebut?

Syarikat telekomunikasi anda menyediakan

perkhidmatan telefon pasca bayar dengan kadar
bayaran asas sebanyak RM30 dan setiap panggilan
dikenakanbayaran
bayarantelefon
20 sen.sebanyak
Sekiranyatempatan
anda menghadkan
RM80 sebulan, berapakah bilangan panggilan
maksimum yang boleh anda buat pada setiap bulan?

Daniel ke kedai membeli

sebungkus kacang yang
berharga RM8 untuk
majlis hari jadinya. Dia
juga ingin membeli
beberapa bungkus coklat
dengan harga RM6
sebungkus. Daniel hanya
mempunyai RM60.
Berapakah bilangan
bungkusan coklat yang boleh
dibeli olehnya?

KETAKSAMAAN LINEAR
7.2 KETAKSAMAAN LINEAR DALAM
SATU
PEMBOLEHUBAH
7.2.3 Menyelesaikan ketaksamaan linear
serentak dalam satu
pembolehubah.

PENYELESAIAN
KETAKSAMAAN LINEAR
Selain daripada memodelkan
ketaksamaan linear, adalah
penting untuk kita
menyelesaikan ketaksamaan
linear yang dimodelkan.

CONTOH
1

Selesaikan ketaksamaan linear

berikut.

x 6 10
x 6 6 10 6

x4

x 6 10

Teliti penyelesaian
yang diberikan dan
terangkan kepada
rakan anda apa
yang anda faham
tentang jalan kerja
serta jawapan yang
ditunjukkan.

Penyelesaian kepada ketaksamaan ini ialah

semua nombor nyata yang lebih kecil
daripada 4.

Pentaksira
n
(a)

Selesaikan ketaksamaan linear

berikut.

4 x 16

x
(b)
7
4
(c) 8 3 x 4 x
(d)

2x 5 7 4x

(e)

3(5 y ) 18

CONTOH
2

Bayaran masuk ke sebuah taman permainan

ialah RM15. Setiap permainan yang dimain akan
dikenakan caj sebanyak RM2.50. Anda
mempunyai RM50. Berapakah bilangan
permainan yang boleh anda main?

CONTOH
3 perlu membeli klip rambut.
Jamilah
Setiap klip rambut berharga 80 sen.
Dia boleh menggunakan kupon
sebanyak RM2 untuk kesemua
barang yang dibeli.

(a) Teliti penyelesaian yang diberikan. Dina

mengatakan penyelesaian yang diberikan
adalah tidak benar kerana mempunyai
nilai perpuluhan. Adakah anda setuju
dengan pernyataan Dina? Terangkan.
(b) Berdasarkan penyelesaian yang
ditunjukkan, Jamilah mengatakan bahawa
dia boleh membeli 13 klip rambut.
Adakah anda setuju dengan pernyataan
Jamilah? Terangkan jawapan anda.

CONTOH
4 nombor genap terkecil yang berturutan dengan
Cari tiga
hasil tambah ketiga-tiga nombor itu adalah lebih besar
atau sama dengan 60.

Labelkan pemboleh ubah,

i

x = nombor genap yang pertama

ii

x + 2 = nombor genap yang kedua

ii
i

x + 4 = nombor genap yang ketiga

Tiga nombor genap terkecil itu

ialah
18, 20, 22.

REFLEKSI
Untuk menyelesaikan ketaksamaan
linear,
tentukan bagaimana anda perlu
melabel pemboleh ubah,
bentukkan ketaksamaan linear,
pastikan semua maklumat digunakan
untuk membentuk ketaksamaan,
selesaikan.