KONSEP

GEOMORFOLOGI
DAN KONFIGURASI
BENTUK MUKA
BUMI

MAKSUD GEOMORFOLOGI
Kajian Bentuk Bumi

PROSES2 GEOMORFOLOGI
Definisi :
semua proses fizikal, kimia
dan biologi yg
bertanggungjawab
membentuk,
memperkembang dan
mengubah BMB. 2 proses
iaitu proses endogenik dan

PROSES ENDOGENIK
Ie proses dari dalam bumi yg membentuk serta
mengubah BMB seperti:
Pergerakan tektonik
http://www.youtube.com/watch?v=oC_g_BmbtwE
http://www.youtube.com/watch?
v=ryrXAGY1dmE&feature=related
Lipatan kerak bumi
Gelinciran
Gempa bumi
Gunung berapi / aktiviti igneus
Metamorfosisme batuan

Dipengaruhi lapisan astenosfera [lapisan separa cair]

di dalam mantel = amat panas, tenaga haba tinggi &
arus perolakan yg mampu gerakkan lapisan kerak bumi

KESAN PROSES
ENDOGENIK/6
1.Pengangkatan & penurunan
blok2 bumi semasa pemulihan
isostasi
+ berat = blok menurun
- berat = blok terangkat
Sebab = ingin capai tahap
keseimbangan [pemulihan
isostasi]

KESAN PROSES
ENDOGENIK/6
2.

Proses orogenesis / perlipatan

Punca = Daya tolakan arah
bertentangan
Kesan = lapisan kerak bumi
terlipat = banjaran gunung
diselangi lurah / lembah

3.

KESAN PROSES
ENDOGENIK/6

Proses gelinciran @ sesaran

kerak bumi
Punca = daya himpitan &
tegangan
Kesan = blok terangkat = gunung
bongkah

= blok jatuh = lurah

gelinciran

4.

KESAN PROSES
ENDOGENIK/6

Gempa bumi

Punca = perlanggaran @
pencapahan plat
Kesan = gegaran

= dasar laut = ombak

tsunami
http://www.youtube.com/watch?v=usaEnL6JV
lo

5.

KESAN PROSES
ENDOGENIK/6
Aktiviti gunung berapi/aktiviti igneus
2 jenis:
Jalar dalam = penyejukan & pembekuan hampir
permukaan bumi
Jalar luar = letusan yg membentuk kon gunung

KESAN PROSES
ENDOGENIK/6
6.

Proses metamorfosisme
Punca = batuan terima haba
dan tekanan yg tinggi
Kesan = batuan berubah
tekstur, struktur dan
kandungan kimia [batuan yg
amat keras]

 http://www.youtube.com/watch?v=jn
8ge44SiNQ&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=g
CehZwV6fcA&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=6l
-wu-Q_uUs&feature=related

PROSES EKSOGENIK
Proses yang berlangsung di luar bumi
@ permukaan bumi
Antara proses terlibat ialah:
Luluhawa
Hakisan
Pengangkutan
Pemendapan
Gerakan jisim

PROSES EKSOGENIK :
LULUHAWA

Proses pemecahan, penguraian @

pereputan secara insitu.
Agen luluhawa: air hujan, perubahan
suhu, tindakan fros, mikroorganisma
3 jenis luluhawa:
Fizikal/mekanikal gurun panas & artik
Kimia tropika lembap
Biologi hutan tebal Hutan Hujan
Tropika

PROSES EKSOGENIK :
HAKISAN

Proses penghausan permukaan bumi

akibat tindakan agen bergerak spt air
mengalir, angin & ombak adanya
tenaga kinetik & geseran
2 jenis hakisan:
Hakisan geologi
Secara semulajadi, berlaku perlahan2, ambil
masa lama & libatkan keseluruhan
permukaan bumi

Hakisan tanih
Akibat aktiviti manusia, cepat & dilokasi
berlakunya aktiviti sahaja

PROSES EKSOGENIK : PENGANGKUTAN

Proses pemindahan bahan
terluluhawa & terhakis
Agen2 yg bergerak : air mengalir,
angin, cairan glasier & ombak
Dipengaruhi tenaga potensi & kinetik
agen
Cara pengangkutan : golekan,
saltasi[lompatan], ampaian & larutan
=> bergantung kepada jenis & sifat
bahan diangkut

PROSES EKSOGENIK : PEMENDAPAN

Halaju perlahan = bahan

diangkut dimendapkan
Perubahan tenaga dari kinetik
kpd potensi

PROSES EKSOGENIK : GERAKAN JISIM

Libatkan pergerakan regolit dari atas
cerun ke bawah akibat daya tarikan
graviti
Cara gerakan:
Cepat
Perlahan
Serta merta

RUMUSAN
Proses endogenik => membentuk
muka bumi
Proses eksogenik => mengubah @
perkembangkan BMB
Dalam keadaan tertentu boleh
musnahkan BMB yg terhasil

4.2 STRUKTUR BUMI

Sifat Fizik Dan Sifat Kimia
evelyn

Struktur bumi,sifat fizik dan sifat

kimianya dikenal pasti melalui
kaedah seismologi atau analisis
gelombang gempa bumi.

Pertukaran dalam halaju gelombang

seismos ketika melalui lapisan bumi
yang berbeza menjadi petunjuk
penting untuk menentukan
ketebalan, ketumpatan dan juga
sifat fizik dan kimia lapisan bumi.

Berdasarkan kaedah seismologi struktur bumi

tediri daripada tiga lapisan utama iaitu :
a) Lapisan kerak bumi.
b) Lapisan mantel.
c) Lapisan teras bumi.

Sifat fizikal bumi dikenal pasti melalui unsurunsur seperti tekanan, suhu, ketumpatan dan
halaju gelombang seismik yang melaluinya.

Sifat kimia bumi dikenal pasti melalui ciri-ciri

komposisi kimia atau mineralogi yang
terkandung dalam setiap lapisan tersebut

LAPISAN KERAK BUMI

terletak paling luar dan menyelubungi mantel.

Terbentuk daripada:
bahan kurang tumpat
terpisah dari mantel oleh ketakselanjaran Mohorovicic.
Ketebalan kerak bumi berbeza ikut tempat:

Kerak bumi lautan:

lebih nipis

berusia muda

lebih tumpat berbanding dengan kerak bumi yg tdpt di daratan

atau benua.
Terdiri daripada 2 lapisan iaitu Sial dan Sima. Sempadan antara sial
&sima =ketakselanjaran conrad.
1. SIAL atau lapisan kerak benua
( continental crust ) .
. Mpy batuan igneus berhablur yg membentuk benua
. Terdiri dpd batuan granit & igneus serta batu mendak [batu pasir &
syal]
. Ketebalannya = 25 hingga 70 km.
. Nilai purata ketebalan = 35 km
. Ketumpatan 2.7g/cm
. Kaya dengan silika dan aluminium.
2. SIMA atau lapisan kerak lautan ( Oceanic crust )
. Lapisan kerak lautan.
. Ketebalannya antara 5 hingga 10 km mudah alami perubahan bila
terima daya2 yg bertindak atas lapisan kerak bumi
. Ketumpatan : 3.1g/cm
. Kaya dengan magnesium dan ferum.
. Usia > muda dari kerak benua = tidak stabil & mudah alami gempa

LAPISAN MANTEL

Lapisan kedua selepas kerak bumi.

Lapisan ini terdiri daripada batuan bersifat separa cair dan
likat kerana suhunya yang panas.
Zon ini dikenali sebagai zon astenosfera. bolehkan kerak
terapung di atas lautan magma yg panas
Ketebalan mantel ialah 2 830 km.
Membekalkan tenaga endogenik bumi yang menjadi punca
berlakunya gempa bumi, gunung berapi, gerakan tektonik,
perebakan dasar laut, proses gelinciran, lipatan &
hanyutan benua
Lava gunung berapi atau magma yang keluar dari gunung
berapi itu berasal dari mantel maka ahli-ahli geologi
percaya sifat-sifat kimia magma dan batuan yang keluar
dari gunung berapi boleh mewakili sifat kimia mantel.
Antara jenis batuan yang utama dimuntahkan ialah xenolit
yang banyak mengandungi mineral seperti olivine,enstatit
dan diopsid.
Komposisi mantel terdiri daripada empat jenis batuan
ultrabes yang utama yang dikenali sebagai pirolit :
a) Pirolit plagioklas
b) Pirolit piroksen

http://wc.pima.edu/Bfiero/tucsonecology/setting/geolo
gy_platetec.htm

LAPISAN TERAS BUMI/BARISFERA

Dipisahkan dari mantel oleh ketakselanjaran
gutenberg.
Terbahagi kpd teras luar (outer core)dan teras
dlm(inner core)
Ketebalan teras bumi ialah 3470km dgn suhu
melebihi 3500 celcius.
Sgt kaya dgn mineral nikel dan besi(ferum)
Ketumpatan teras bumi adalah antara 10-12.3g/cm.

Dipisahkan dari mantel oleh ketakselanjaran

Gutenberg.
Dikenali sebagai barisfera.
Sangat kaya dengan mineral nikel dan besi
(ferum).
unsur-unsur lain seperti sulfur,karbon dan
silikon.