SENDI
SENDI
&
PERGERAKANNYA
dr. Inge Friska Widjaya
Bagian Anatomi
FK UNTAR
ALAT GERAK :
1. Pasif = tulang/rangka
Klasifikasi sendi :
Kriteria :
1. Articulatio fibrosa
2. Articulatio cartilaginis
3. Articulatio synovialis
II. Klasifikasi berdasarkan fungsi
1. Synarthrosis
2. Amphiarthrosis
3. Diarthrosis
Tipe :
1. Sutura
2. Syndesmosis
3. Gomphosis
1. SUTURA
Dibentuk oleh suatu lapisan
jaringan ikat tipis
Hanya terjadi pada tulang2
tengkorak
Pertemuan irreguler &
interlocking kuat & mencegah
fraktur
Secara fungsi = synarthrosis
Waktu dewasa, beberapa sutura
diganti tulang synostosis
Co/ : sutura sagittalis
2. SYNDESMOSIS
Jarak antar tulang yang bersendi
lebih lebar & jaringan ikat lebih
banyak dibandingkan sutura
Tipe :
Temporer
Synchondrosis synostosis
discus intervertebralis
III.ARTICULATIO SYNOVIALIS
Cavitas articularis (+)
1. Gerakan meluncur/gliding
2. Gerakan angular
a. Fleksi - Ekstensi
b. Fleksi lateral
c. Hiperekstensi
d. Abduksi Adduksi
e. Sirkumduksi
a. Elevasi depresi
b. Protraksi retraksi
c. Inversi eversi
d. Dorsifleksi plantarfleksi
e. Supinasi pronasi
f. Opposisi - reposisi
JENIS ARTICULATIO SYNOVIALIS
Sendi biaxial
Pada articulatio
carpometacarpalis pollicis
6. ARTICULATIO SPHEROIDEA
(BALL AND SOCKET JOINT)
2. M. levator scapulae
5. M. sternocleidomastoideus
2. MENGGERAKKAN SCAPULA KE
DEPAN / BELAKANG
4. M. pectoralis major
5. M. pectoralis minor
ARTICULATIO HUMERI
Sendi peluru
1. Antefleksi retrofleksi
2. Abduksi adduksi
3. Endorotasi eksorotasi
ARTICULATIO HUMERI
Articulatio spheroidea
Dibentuk : caput humeri & cavitas
glenoidalis scapula
Komponen : capsula articularis, lig.
coracohumerale, lig. glenohumerale, lig.
transversum humeri; labrum glenoidale &
bursa
Kekuatan sendi terutama dari rotator
cuff muscles
Gerakan : fleksi, ekstensi, abduksi,
adduksi, rotasi medial, rotasi lateral &
sirkumduksi
ANTEFLEKSI
1. M. pectoralis major
2. M. deltoideus pars
clavicularis
3. M. biceps brachii
4. M. coracobrachialis
5. M. serratus anterior
RETROFLEKSI
1. M. latissimus dorsi
3. M. teres major
4. M. deltoideus pars
spinalis
ABDUKSI
1. M. deltoideus pars
acromialis
2. M. supraspinatus
3. M. biceps brachii
caput longum
ADDUKSI
1. M. pectoralis major
2. M. triceps brachii caput
longum
3. M. deltoideus pars
clavicularis dan pars
spinalis
4. M. teres major
5. M. latissimus dorsi
6. M. biceps brachii caput
breve
ENDOROTASI
1. M. subscapularis
2. M. teres major
4. M. pectoralis major
5. M. deltoideus pars
clavicularis
6. M. latissimus dorsi
EKSOROTASI
1. M. infraspinatus
2. M. teres minor
3. M. deltoideus pars
spinalis
SENDI SIKU
Articulatio humeroulnaris
Articulatio humeroradialis
Articulatio radioulnaris
proximalis
1. Fleksi ekstensi
2. Pronasi supinasi
ARTICULATIO CUBITI
Ginglymus
Komponen : capsula
articularis, lig. collaterale
ulnare & radiale; lig. annulare
radii
2. M. biceps brachii
3. M. brachioradialis
4. M. pronator teres
5. M. flexor carpi
radialis
6. M. palmaris longus
EKSTENSI
1. M. triceps brachii
2. M. anconeus
PRONASI
1. M. pronator teres
2. M. pronator quadratus
3. M. palmaris longus
5. M. brachioradialis
6. M. extensor carpi
radialis longus
SUPINASI
1. M. supinator
2. M. biceps brachii
3. M. brachioradialis
4. M. extensor carpi
radialis longus
ARTICULATIO RADIOCARPEA
Sendi ellipsoidea / telur
1. Fleksi palmar
2. Fleksi dorsalis
3. Abduksi radial
4. Abduksi ulnar
1. FLEKSI PALMAR
1. Mm. flexor digitorum
superficialis et profundus
6. M. palmaris longus
2. FLEKSI DORSALIS
1. M. extensor digitorum
2. M. extensor indicis
3. M. extensor digitorum
2. Rotasi
M. opponens pollicis
M. flexor policis brevis
3. Fleksi
Mm. flexor pollicis longus et brevis
Jari yang dihadapi akan bergerak mengadakan fleksi
berturut-turut pada :
1. M. iliopsoas
2. M. rectus femoris
3. M. sartorius
5. M. gluteus medius
6. M. gluteus minimus
7. Mm. adductores
1. RETROFLEKSI
1. M. gluteus maximus
2. M. ischiocrurales
3. M. gluteus medius
4. M. adductor magnus
2. ABDUKSI
1. M. gluteus medius
2. M. gluteus minimus
3. M. gluteus maximus
5. M. rectus femoris
6. M. piriformis
2. ADDUKSI
1. Mm. adductores
2. M. gluteus maximus
3. M. semimembranosus
4. M. iliopsoas
3. EKSOROTASI
1. M. gluteus maximus
2. M. gluteus medius
3. M. gluteus minimus
4. M. quadratus femoris
5. M. triceps coxae
6. M. piriformis
7. M. obturator internus
8. M. iliopsoas
9. M. adductor magnus
3. ENDOROTASI
1. M. adductor magnus
2. M. gluteus medius
3. M. gluteus minimus
4. M. tensor fasciae
latae
ARTICULATIO GENU
1. Fleksi ekstensi
2. Eksorotasi - endorotasi
ARTICULATIO GENUS
Dibentuk : condyli femoris, condyli tibia &
patella
1. Tertegangnya
M. quadriceps femoris
2. Terjepitnya
ligamentum cruciatum
anterius
1. Ligamentum
cruciatum posterius
2. Ligamentum
collateralia
Digerakkan oleh :
1. M. quadriceps femoris
2. M. tensor fasciae latae
2. EKSOROTASI
1. M. biceps femoris
3. M. gastrocnemius
caput medial
2. ENDOROTASI
1. M. semimembranosus
2. M. semitendinosus
3. M. sartorius
4. M. popliteus
5. M. gastrocnemius caput
lateral
ARTICULATIO TALOCRURALIS
Sendi engsel
1. Dorsofleksi
2. Plantarfleksi
1. DORSOFLEKSI
Digerakkan oleh :
1. M. tibialis anterior
2. M. extensor hallucis longus
3. M. extensor digitorum
longus
1. DORSOFLEKSI
Dihambat oleh :
4. Ligamentum calcaneofibulare
1. Diktat Osteologi