FISIOLOGI
REPRODUKSI
Click icon to add picture
SISTEM REPRODUKSI
WANITA
Anatomi Organ Reproduksi
Perempuan
Organ reproduksi wanita berbeda
dengan pria:
Produksi gamet (ovum) + dipersiapkan untuk
mendukung perkembangan embrio selama
kehamilan
Selalu berubah siklus reproduksi = siklus
menstruasi (~28 hari)
Komponen:
Organ genetalia interna
Ovarium produksi ovum
Tuba uterina tempat fertilisasi
Uterustempat embrio berkembang
Vagina saluran lahir, alat kopulasi
Organ genetalia eksterna
Vulva/pudendum
Mons pubis, labia majora, labia minora, clitoris, bulbus vertibuli,
gl. Vestibularis major dan verstibulum.
Glandula mamae produksi air susu
ORGAN
GENETALIA
WANITA
OVARI
UM
Sepasang, berbentuk almond,
3x1.5x1cm
Lokasi: lateral uterus, di dinding
lateral pelvis (fossa ovarica
Waldeyer)
Penggantung:
mesovarium (perluasan ke posterior lig.
Latum uteri)
Lig. Suspensorium ovarii
Lig. Ovarii proprium
Vaskularisasi:
Arteri:
A. ovarica cabang aorta abdominalis
A. ovarica cabang a. uterina (cabang a. ilica
interna)
Vena: plexus pampiniformis v. ovarica v.
cava inferior (kanan), v. renalis kiri (kiri)
Invervasi:
Plexus ovaricus dari plexus hypogastricus
inferior fungsi pada manusia?
Getah bening:
Nodi para-aortici (aortici lateralis) dan pre-
aortici
TUBA UTERINA
FALLOPII
Tapi atas mesosalpinx
~10cm bermuara dalam sudut superior cavum
uterus.
Vaskularisasi: a. ovarica dan a. uterina
Inervasi:
Lateral= n. vagus
Medial = n. splanchnicus pelvicus
Simpatis = MS VTh10-VL2
UTE
RUS
Berdinding otot tebal, berbentuk buah pir
antara vesica urinaria dan rectum dalam pelvis
minor
Anteversi (thd vagina) dan anterfleksi (thd
cervix)
Bagian: corpus + cervix
Dinding: perimetrium, myometrium,
endometrium
Vaskularisasi
A. uterina cabang a. iliaca interna
A. uterina beranastomosis dg a. ovarica dan a.
vaginalis
Inervasi:
Otonom: plexus ovarica dan hypogastricus inferior.
Simpatis: Vth12-L1
Parasimpatis: S2-4
4 struktur jaringan fiksasi:
Lipatan/refleksi peritoneum
Jaringan asal lig. Genitale caudale (homolog
gubernaculum testis)
Penebalan fascia pelvis
Diafragma pelvis
Lipatan/reflesi
Plica uterovesicalis (lig. Anterior)
Plica rectovaginalis (lig. Posterior)
Plica rectouterina
Lig latum uteri
Jaringan asal lig. Genitale
caudale
Lig. Teres uteri
Lig. Ovarii proprium
Penebalan fascia pelvis
Lig. Cardinale (cervicale transversum)
Lig. Pubocervicale,
Diafragma pelvis:
M. levator ani
M. coccygeus
VAGI
NA
Tabung musculomembranosa,
subperitoneal
Fungsi:
Saluran keluar cairan
menstruasi
Bagian inferior
saluran lahir
Alat kopulasi
Berhubungan di superior
dengan canalis cervicis dan di
inferior dengan vestibulum
Kolaps dinding anterior dan
posterior berkontak, kecuali
di ujung superior (oleh
keberadaan cervix)
Kubah vagina:
Fornix anterior, posterior
dan lateral
Fornix posterior paling
dalam, berhubungan
dengan kantung
rectouterina
Vascularisasi:
Arteri: a. vaginalis, a.
uterina dan a. pudenda
interna, dan rectalis media
Vena: plexus venosus
vaginalis v. vaginalis
Inervasi:
Plexus vaginalis dan Nn. Splanchnici pelvici
Vagina bawah: n. pudendus
Aplikasi klinis:
Culdocentesis:
Aplikasi klinis:
Hysterectomy:
Aplikasi klinis:
Pap Smear:
Aplikasi klinis:
Pemeriksaan manual uterus:
Aplikasi klinis:
Laparoscopy :
VUL
VA
Vaskularisasi:
A. pudenda interna dan a. pudenda eksterna
Inervasi:
Sensorik anterior: n. labialis anterior
Sensorik posteror:n. labialis posterior
GLANDULA
MAMAE
Click icon to add picture
FISIOLOGI
REPRODUKSI WANITA
SIKLUS
MENSTRUASI
FASE MENSTRUASI :
hari pertama haid = hari ke 1 siklus
berlangsung 3-5 hari kebidanan : HPHT ( +7- 3 )
terjadi karena estrogen & progesteron ->
arteri spiralis konstriksi -> iskemia->nekrosis ->
str.fungsionalis terkelupas / STR.BASALIS TETAP
FASE PROLIFERATIF:
mulai hari ke 5 sampai ke 14, FOLIKEL bertumbuh
mitosis epitel kelenjar str. Basal
mitosis sel stroma & pemanjangan kelenjar
MENSTRUASI
FASE SEKRESI : ( fase luteal )
-Mulai hari ke 15 sampai ke 28 post ovulasi
korpus luteum terbentuk hsl progestr edema stroma &
lamina propia endomtr tebal
- Arteri spiralis & kelenjar berkelok
OVULASI
Surge LH Folikel de Graaf pecah ovum lepas ditangkap
fimbria tuba fallopii ( ampulla), folikel berubah menjadi
Corpus rubrum C.Luteum C.Albicans
Hari ke 14 ± 2 hari dari siklus normal 28 hari
Enzim Kolagenase + enzim plasminogen stroma
fol.menipis dan iskemik terbentuk
stigma pecah ovum lepas
Ovum tidak dibuahi 24 - 48 jam degenerasi.
OVULATION
OVULATION
ENDOMETRIUM-OVARIUM AXIS
HYPOTHAL-HYPOPHISIS-OVARIUM AXIS
FERTILISASI &
IMPLANTASI
Spermatozoa Ovum ( korona radiata +zona
pelusida) badan kutub II( meiosis) diploid
zygotmitosismorulamitosis blastosis
Fertilisasi Ampulla tuba uterina
Implantasi blastosis menembus epitel
endometrium
FERTILISASI DAN IMPLANTASI
MENOPAUSE
ESTROGEN MENURUN atau TIDAK ADA
MULAI UMUR 50 ± 2 TAHUN
TERJADI INVOLUSI ENDOMETRIUM
ATROFI ENDOMETRIUM
FIBROBLAS SERAT ELASTIS dan KOLAGEN -
KULIT KERIPUT
SEL OSTEOKLAS AKTIFITAS ABSORBSI KALSIUM
OSTEOPOROSIS
Click icon to add picture
SISTEM REPRODUKSI
PRIA
ORGAN GENETALIA PRIA Komponen kelenjar
Dalam abdomen, Prostat
Vesicula seminalis
pelvis dan perineum Glandula bulbourethralis
Komponen utama:
testis
Epididymis
Ductus deferens
Ductus ejaculatorius
Urethra
penis
TEST
ES
=testicles
Sepasang, oval (2.5x 4 cm)
Menggantung eksternal di inferior abdomen, pada radiks
penis
Terbungkus kantong musculofasciale yang memanjang
dan bersinambung dengan dinding anterior abdomen
= funiculus spermaticus
Tunica albuginea septum antar lobulus (250-300)
Fungsi: produksi spermatozoa + hormon testosteron
Lapisan pembungkus Scrotum testis:
Kulit+ rambut jarang
Fascia superficialis
M. dartos
Fascia spermatica externa
M. cremaster
Fascia spermatica interna
Tunica vaginalis pars parietalis
Tunica vaginalis pars visceralis
Tunica albuginea testis
Aplikasi klinis
Testistidak turun – undescended testes pada usia 3-7
bulan kehamilan.
Hidrokel testis
akumulasi cairan dalam rongga tunica vaginalis testis
Umum unilateral
Sebab: umum tidak diketahui: sekunder:
cedera, infeksi, tumor
Tumor testis
FUNICULUS
SPERMATICUS
Dibentuk selama testis turun memberi rute
neurovaskular dan komunikasi saluran antara scrotum
dan cavum abdominis
Lapisan:
Fascia spermatica externa
Asal: fascia pembungkus m. obliquus externus abdominis
Otot dan fascia cremaster
Asal: m. obliquus internus abdominis + fascia
Inervasi: cabang genital n. genitofemoralis reflex cremaster
(L1-
L2)
Fascia spermatica interna
Isi: a. testicularis, plexus venosus pampiniformis v. testicularis, a.
ductus deferens (deferensialis), ductus deferen.
Tunica vaginalis
Sisa prosesus vaginalis
Lapisan: parietal + viseral, mesorchium/mesenterium testis
Aplikasi klinis:
Varises plexus pampiniformis (80% pria; 90%-nya kiri)
Vasectomy
Hernia inguinalis indirek
EPIDIDY
MIS
Saluran tunggal bergelung panjang di
sisi posterolateral testis
Komponen:
Ductuli
efferentes testis caput epididymis
Corpus epididymis
Cauda epididymis
Fungsi: menyimpan spermatozoa
DUCTUS
DEFERENS
Saluran musculare panjang
Perjalanan:
Naik dari dalam scrotum (dalam funiculus spermaticus)
canalis inguinalis (melalui annulus inguinalis profundus)
medial, di sisi a. epigastrica inferior menyilang a/v. iliaca
externa (pada apertura pelvis superior) cavum pelvis turun
ke medial menyilang ureter di posterior vesica
urinaria
inferiomedial di basis vesica urinaria bergabung dengan
ductus excretorius vesicula seminalis ductus
ejaculatorius (posterior prostat) bermuara ke urethra pars
prostatica.
Fungsi: menyalurkan spermatozoa dari cauda
epididymis ke ductus ejaculatorius
Aplikasi klinis:
Vasektomi
Ductus berdinding otot tebal, teraba dr luar
Ductus dapat diakses melalui kulit dan fascia
superficialis
Kontrasepsi pria: vasektomi bilateral
VESICULA
SEMINALIS
Sepasang tabung buntu,
bergelung, tumbuh keluar dari
ductus deferens
Di lateral ductus deferens pada
basis vesica urinaria
Ductus excretorius + ductus deferens
= ductus ejaculatorius
Fungsi: produksi sekret semen
PROSTAT
(GLANDULA
PROSTATA)
Tunggal, kerucut terbalik, mengelilingi urethra
Batas-batas;
Superior: vesica urinaria
Inferior: m. sphicnter urethra externum-dlm spatium
perinei profundum + m. levator ani
Ventral: symphysis pubis
Dosal: rectum
FISIOLOGI
REPRODUKSI PRIA
SPERMATOGENESIS
SPERMATOSITOGENESIS
SPERMATOGONIA SPERMATOSIT 1 &2
MEIOSIS
SPERMATOSIT SPERMATID
SPERMIOGENESIS
SPERMATID SPERMATOZOA
PERJALANAN SPERMA :
TUB.SEMINIFERUSTUB.RECTUSRETE
TESTISDUCT.EFFERENDUCT.EPIDIDIMIS
DUCT DEFERENT DUCT EJACULATORIUS
URETHRA ( OUE)
BASIC SEMEN ANALYSIS
NORMAL SEMEN PARAMETERS
ESTRADIOL
TESTOSTERON
ANDROSTENEDIOL
5ά REDUCTASE
AROMATASE
DEHIDROTESTOSTERON
MALE INFERTILITY