Anda di halaman 1dari 35

ANATOMI BATANG

OLEH

DRA. WIWIED EKASARI, APT., MSI


ANATOMI BATANG
Batang : Sumbu tanaman dg daun yg melekat

A. Sistim jaringan pada batang

1. Epidermis (Dermal)
2. Jar. Dasar jmlh beda spesies lain
3. Pembuluh/vaskular

Variasi Struktur Batang


Umum : Jar. Vascular diselingi jar. dasar

* Jar. korteks (zat inklusi, kolenkim, sklereida/serabut)


* Empulur (amilum, tanin, kristal)
* Jari-jari empulur
Diagram batang dikotil
Hub. Antara Jar. Pembuluh Batang & Daun
Runutan daun / jln daun :
- B.p. yang hub. sistim vascular daun dg batang
- U/ kebutuhan transport

Rumpang daun/lakuna/celah:
Daerah parenkim dlm sistim Vascular batang berhadapan
dg runutan daun

3 Tipe nodus pada dikotil :


- Unilakunar : 1 runutan & 1 rump. tuju 1 helai
- Trilakunar : 3 runutan & 3 rump. tuju 1 helai
- Multilakunar : > runutan & > rump. tuju 1 helai
B. BERKAS PEMBULUH (posisi xilem & floem)
1. Kolateral : Letak floem (luar) & Xilem berdampingan (dlm)
Angiospermae & Gymnospermae
Berdasar ada/tidak kambium
- Terbuka :  kambium ,  sklerenkim
- Tertutup :  kambium ,  sklerenkim

Kol terbuka kol tertutup


2. Bikolateral
eksternal
xilem diapit floem
internal
3. Konsentris
* Amfikribal : floem mengelilingi xilem
* Amfivasal : xilem mengelilingi floem

amfikribal amfivasal
C. Stele /silinder pusat
Tdr : sistim pembuluh & parenkim, celah daun, empulur
(+/-) & perisikel

Tipe-tipe stele

1. Protostele :
- Xilem padat dikelilingi floem
-  empulur

a. Haplostele
(Paling sederhana)
b. Aktinostele (radial) : xilem disentral
c. Plektostele : xilem sentral, terbagi mjd fragmen-
fragmen
2. Sifonostele : - xilem & floem merup. silinder konsentris
- punya empulur/reduksi

a. S. ektofloik : xilem silindris dikelilingi floem


b. S. amfifloik : luar & dalam xilem dikelilingi floem
3. Diktiostele
Spt Sifonostele , xilem dikelilingi floem dgn endodermis
mengelilingi bP. BP tersusun satu lingkaran
4. Ataktostele
Stele tdr dari ikatan pembuluh yg tersebar
5. Eustele
Stele tdr ik. pembuluh & daerah interfasikel
Digram keseluruhan
Tipe-tipe stele
PERTUMBUHAN BATANG
Meristem apikal

Protoderm Prokambium Meristem dasar

Epidermis perkamb korteks endoderm empul


xilem 1 floem1
felogen
kambium vaskuler periderm
felem feloderm
xilem 2’ floem 2’
Kambium terdiri :
Floem 2`
a. kambium vaskuler
xilem 2` lingkaran tahun

b. Kambium intervasikuler
xilem 2` : radial jari-jari xilem
floem 2`: jari-jari floem
Lingkaran tahun/cincin tahun
KAYU & KULIT KAYU

Kayu : - Jar seb. Dalam kambium vaskuler


- Jelas pd batang yang tua
- Simplisia : Lignum

Kulit Kayu : - semua jar diluar kambium vaskuler


- Simplisia : Cortex
Chinconae Cortex

(epidermis, gabus, parenkim korteks, sklerenkim, sel batu, floem


, zat inklusi )
ANATOMI BATANG DIKOTIL
a. Epidermis atau jaringan gabus
* muda/herba epidermis
* tua - jaringan gabus
- ada lenti sel

b. Korteks
* muda/herba : kolenkim, klorenkim, + idioblast
* tua : - kolenkim jarang
- par. korteks sdkt kloroplast

c. Phloeterma
* batas korteks dengan stele
* kadang ada butir tepung
d. Perisikel/perikambium
* jar. terluar stele
* tdr jar. parenkim, + sklerenkim didampingi serabut
kristal

e. Jaringan pengangkutan
* floem : - pembuluh tapis
- sel pengiring
- serabut floem
- parenkim floem
* Kambium : menebal 2’
* Xilem : - trakea
- trakeida
- serabut xilem
- parenkim xilem
- jari-jari xilem

f. Empulur : - sel parenkim


- + kelenjar, serabut kristal/idioblast
Anatomi Batang Monokotil

a. Epidermis
* Jar. gabus hanya pada yg berkambium
* kdg tertutup lilin, + zat kersik

b. Hypodermis

c. Korteks
* daerah parenkim, terletak B.P yang tersebar

d. Berkas pengangkutan (B.P)


* xilem, floem, parenkim & serabut sklerenkim
* tipe : - kolateral tertutup
- kons. Amphivasal (berkambium)
brkas fibrovask. ( dikell. ser. sklerenkim)
Batang Zea mays
Anatomi Batang Gymnospermae

a. Epidermis/jar. gabus
* pada gabus sel hars

b. korteks : - saluran hars


-  phloeterma

c. Berkas Pengangkutan
* kolateral terbuka
*  lingkaran tahun
* Xilem :  trakea, trakeida  noktah ladam
* floem :  sel pengiring

d. Empulur
perkembangan jaringan 1` & 2` = dikotil
Lingkaran musim
Pertumbuhan batang

Anda mungkin juga menyukai