Tingkatan 2

 Merupakan negeri Melayu Berdaulat

 Legasi Kesultanan Melayu Melaka (Pahang &
Perak)
 Kesinambungan Kesultanan Johor Riau
(Terengganu & Selangor)
Bukti sejarah menunjukkan bahwa permainan sepak takraw telah
dimainkan di abad ke-15 oleh Kesultanan Malaka, karena disebutkan
dalam teks sejarah Melayu yang terkenal ”Sejarah Melayu”. Sejarah
Melayu yang dijelaskan secara rinci tentang Raja Muhammad, seorang
putra Sultan Mansur Shah yang tak sengaja terkena bola rotan dari Tun
Besar, putra Tun Perak, dalam permainan sepak raga. Bola itu mengenai
tutup kepala Raja Muhammad dan membuatnya terjatuh ke tanah. Dalam
kemarahan, Raja Muhammad segera menikam dan membunuh Tun
Besar, sehingga beberapa saudara Tun Besar ingain balas dendam dan
membunuh Raja Muhammad. Namun, Tun Perak berhasil menahan
mereka dan mengatakan bahwa ia tidak akan mengangkat Raja
Muhammad sebagai pewaris Sultan. Oleh karena hal itu, Sultan Mansur
Shah memerintahkan anaknya meninggalkan Malaka dan mengangkatnya
sebagai penguasa di Pahang.
a) Pada abad ke-15,Pahang merupakan sebahagian daripada
wilayah naungan Kesultanan ( Melayu Melaka , Johor Riau )
b) Sultan Mansur Shah telah menghantar puteranya, Raja ( Abdul
Jamil , Muhammad ) untuk ditabalkan menjadi Sultan Pahang.
c) Sultan Pahang yang terkenal ialah Sultan Abdul Jamil Shah yang
berjaya mempertahankan Pahang semasa diserang oleh ( Siam ,
Portugis )
d) Sultan Ghafur Muhaiyuddin Shah tidak meninggalkan waris dan
Pahang diperintah oleh Kesultanan Johor Riau dari tahun 1641
hingga tahun ( 1884 , 1994 )
e) Keluarga Bendahara ( Melaka , Johor ) yang mentadbir Pahang
kemudiannya mengasaskan Kesultanan Pahang yang baharu.
f) Pengasasnya ialah Bendahara Siwa Raja Wan Ahmad yang
ditabalkan menjadi Sultan Pahang dengan gelaran Sultan
( Muhammad Shah , Ahmad Al-Muazzam Shah )
 Pedang Cura Si Manja Kini
 Keris
 Cop Mohor
 Nobat
 Surat Ciri
 Merupakan Sultan Perak yang ke-15 (1752-1765)
 Memperkemaskan sistem pentadbiran negeri
Perak
 Mula mengguna pakai Undang-Undang 99 Perak.
 Sultan Terengganu yang masyhur (1881-1918)
 Terkenal sebagai Sultan yang membawa Pemodenan
Terengganu
 Sumbangan penting baginda :
 Penggubalan undang-undang tubuh
 Undang-undang Bagi Diri Kerajaan Terengganu (Itqan al-muluk bi
ta’dil al-suluk)
 Sistem sukat dan timbang
 Menubuhkan mahkamah syariah
 Menubuhkan pasukan polis
 Membina Istana Maziah (Istana rasmi Kesultanan Terengganu
hingga kini)
 Kesultanan Patani pernah diperintah oleh raja-
raja perempuan iaitu :
 Raja Biru
 Raja Hijau

 Raja Ungu

 Raja Kuning

(mereka digelar Nang Chayam)

 Sultan Selangor yang masyhur (1898-1938)
 Sumbangan baginda :
 Bina jalan raya
 Bina landasan kereta api
 Pembinaan rumah dan kedai di Kuala Lumpur dan Klang
 Kebijaksanaan baginda memerintah telah mendorong
rakyat mengadakan sambutan keramaian Jubli Emas
di Klang sempenan genap 40 tahun pemerintahan
baginda.
 Wilayah penting di Selangor semasa Kesultanan
Melayu Melaka.
 Naskah Sulalatus Salatin mencatatkan bahawa
Sultan Muzaffar Shah telah melantik Tun Perak
sebagai penghulu di Klang sebelum Tun Perak
menjadi Bendahara Melaka yang masyhur.
 Keunikan warisan Kesultanan Melayu Melaka :
 Sistem Pemerintahan
 Agama Islam dalam pemerintahan
 Perundangan
 Adat Istiadat
 Persuratan
 Ekonomi
 Pembesar
Empat
Pembesar Sistem
Lapan perwarisan
Sistem takhta
Pentadbiran
Pembesar Tengku
Enam Belas Mahkota
Waris
Kesultanan Ganti
Orang Kaya Pahang
Indera Shahbandar Persetujuan
Pelantikan Jumaah
Orang Kaya Pembesar Sultan Pangkuan Diraja
Indera Segara Utama Negeri

Pemerintahan kerajaan
Orang Kaya negeri bersama dengan
Pahlawan Orang Kaya Majlis Mesyuarat
Indera Perba Jelai Kerajaan
 Pembesar Tiga Pembesar
Puluh Dua Empat
Sistem
penggiliran
Pembesar
Lapan
Sistem Tanggung jawab
Pentadbiran Dewan Negara
Pembesar Perak
Enam Belas
Pelantikan
Orang Kaya Kesultanan Sultan
Bendahara Seri Perak
Maharaja
Pemerintahan kerajaan
Orang Kaya Besar negeri bersama dengan
Pembesar Majlis Mesyuarat
Maharaja Di-Raja
Utama Kerajaan

Orang Kaya
Temenggong
Orang Kaya Menteri
Paduka Raja
Paduka Tuan
 Sistem
perwarisan
Pemerintahan kerajaan takhta
negeri bersama dengan
Majlis Mesyuarat Kerajaan

Waris
Ganti
Ahli yang memilih dan Kesultanan
menjadikan raja Terengganu

Yang Di-
Ahli al-Hal wa al-Aqad Pertuan Muda
Pelantikan
Sultan
Persetujuan
Dewan
Pangkuan Diraja
 Sistem
Pemerintahan kerajaan perwarisan
negeri bersama dengan takhta
Majlis Mesyuarat Kerajaan

Tengku
Laksamana Waris
Ganti
Kesultanan
Tengku Selangor
Raja
Bendahara
Muda
Raja Muda
Pelantikan
Sultan
Bantu & nasihat Sultan
Persetujuan
Dewan Diraja
 Keutamaan agama Islam dalam Kesultanan Pahang,
Perak, Terengganu dan Selangor dilihat melalui perkara
berikut :
 Sultan sebagai ketua agama setiap negeri
 Jelas diperihalkan dalam Perlembagaan Persekutuan & Undang-
Undang Tubuh Kerajaan Negeri
 Institusi agama penting dan bidang kuasa mereka mestilah
dihormati
 Peranan mufti, kadi, mahkamah syariah dan Jabatan Agama Islam
 Institusi kesultanan mempunyai ikatan rapat dengan
institusi agama.
 Tokoh agama berperanan dalam pentadbiran istana dan negeri.
 Sultan bertanggung jawab mendaulatkan syiar Islam.
 Tauliah penceramah agama dikeluarkan oleh pejabat istana setelah
ditandatangani oleh Sultan.
 Undang-undang digubal untuk mengawal kehidupan
bermasyarakat.
 Hukum Kanun Melaka asas kepada undang-undang
bertulis negeri lain seperti :
 Hukum Kanun Pahang (92 fasal)
 Undang-Undang 99 Perak (99 soalan & jawapan)
 Warisan Hukum Kanun Melaka terdapat dalam
fasal-fasal berhubung peraturan dan larangan istana,
kekeluargaan Islam, jenayah, hutang-piutang dan
hukum jual beli.
 Undang-undang yang dihasilkan adalah untuk
melengkapkan sistem pemerintahan dan sistem
kesultanan sesebuah negeri
 Bayi diazankan Melenggang
selepas lahir perut
Istiadat
Bercukur Pertabalan
putera/puteri
selepas 7 hari Adat
Keputeraan Istiadat
Berendoi pengurniaan
darjah kebesaran
Adat
Istiadat Adat
Tempoh berkabung
Perkahwinan

Beri sedekah kepada

rakyat dalam tempoh Istiadat
Pemakaman Aturan & perbuatan yang
berkabung telah lazim dilakukan
Usungan disediakan sejak sekian lama
untuk angkat
Nobat tidak dimainkan
jenazah ke Seraja
dalam tempoh tertentu
Diraja
setelah jenazah dimakam
 Adat Perkahwinan Diraja

- Merisik
- Meminang
- Bertunang
- Berinai besar
- Khatam al-Quran
- Pernikahan
- Persadingan & bertepung tawar
- Santap beradab
- Bersiram di atas panca persada
 Hikayat
Pahang
Misa
Melayu
Karya Sejarah
Syair Tawarikh Zainal
Abidin Ketiga

Kenang-kenangan
Selangor
PERSURATA
N Karya
Kitab Tib
Perubatan

Hikayat Sang
Kancil

Sastera Rakyat Hikayat Pelandok Jenaka

Hikayat Isma Yatim

 Kesultanan Perak dan Selangor mempunyai kelebihan
kedudukan strategik di Selat Melaka
 Pusat perdagangan aktif abad ke 17 hingga 19:
 Pelabuhan Kuala Selangor & Pangkalan Batu
 Pelabuhan Kuala Sungai Perak
 Hasil dagangan utama adalah bijih timah
 Pelabuhan entrepot (abad ke-18) : Kuala Terengganu
 Pelabuhan diuruskan oleh Syahbandar dan pegawai
pelabuhan lain.
 Sistem cukai untuk memastikan perdagangan berjalan
lancar.
 Ekonomi sara diri : (untuk keperluan harian & lebihan dijual)
 Pertanian
 Penternakan
 Perlombongan
 Mengutip hasil hutan
 Perikanan
 Kegiatan ekonomi utama di Selangor dan Perak :
Perlombongan Bijih Timah
 Perak : Hasil hutan (rotan, sumbu badak, kayu-kayan)
 Selangor : Tanaman padi, buah-buahan, sayur-sayuran
 Terengganu : Tanaman lada hitam, perlombongan emas
 Perak :
 Mata wang bongkah timah (bidor) abad ke-17
 Pahang :
 Mata wang pitis diperbuat daripada timah
 Mata wang tampang (abad ke-19)
 Terengganu :
 Mata wang kupang emas
 Mata wang pitis
 Selangor :
 Mata wang syiling