MPU 1393

PERLEMBAGAAN
DAN MASYARAKAT
BAB 2 LATAR BELAKANG
MASYARAKAT MALAYSIA
By Puan Fadzillah Binti Ahmad
2.1 SEJARAH AWAL NEGARA

2.2 KERAJAAN KESULTANAN

MELAYU MELAKA

2.3 MASYARAKAT MELAYU

TRADISIONAL

2.4 KEWUJUDAN MASYARAKAT

MAJMUK
 2.1 SEJARAH AWAL NEGARA
• Sejarah awal negara ini telahpun bermula sejak beribu-
ribu tahun dahulu. Penemuan-penemuan arkeologi
membuktikan beberapa kawasan di Tanah
Melayu,Sabah,Sarawak dan didiami manusia sejak
zaman prasejarah lagi.

• Di Malaysia,kewujudan zaman Paleolitik dikenali pasti

telah berlaku lebih kurang 35 ribu tahun dahulu.Antara
petempatan awal manusia adalah di Kota
Tampan,Perak,Gua Niah di Sarawak dan Tingkayu di
Sabah.
 Perkembangan masyarakat dari zaman Paleolitik
ke zaman Mesolitik,zaman Logam hinggalah
zaman proto sejarah memperlihatkan
pembangunan tamadun yang pesat di tanah air
sejak sebelum Masihi hinggalah abad sepuluh
yang pertama.

 Perkembangan ini terus berlaku pada abad -abad

seterusnya yang menyaksikan perkembangan
kebudayaan berasaskan kepercayaaan dengan
kemasukan pengaruh Buddha,Hindu dan
kemudiannya Islam.
2.0 KERAJAAN KESULTANAN MELAYU
MELAKA

 KMM merupakan sebuah kesul.Melayu Melaka

yang tertua dalam sejarah Malaysia.
 Kerajaan agung sebelum Melaka seperti Funan,
Srivijaya & Majapahit.
 KMM merupakan warisan kerajaan Srivijaya
yang berpusat di Palembang, Sumatera
Tenggara.
 Menurut sejarah Melayu, kerajaan KMM telah
dibuka oleh Parameswara atau Raja Iskandar
Syah pada awal kurun ke-15 sekitar 1400
masihi.
RINGKASAN SEJARAH PEMBUKAAN
MELAKA

Parameswara – putera raja dari

MALAYSIA
MPW 1133/2133 PENGAJIAN
Empayar Melayu Srivijaya yang berpusat
di Palembang.

Beliau terpaksa melarikan ke Temasik kerana

menerima serangan dari kerajaan Majapahit.

7
 Beliau menjadi pemerintah di Temasik
Selama lebih kurang 3 tahun.Kemudian,
Parameswara bertapak di Muar selama
6 tahun.

Akhirnya, Parameswara berpindah ke

Sungai Bertam di Melaka dan mendirikan
Kerajaan di situ.

8
 Nama Melaka diambil daripada nama
sejenis pokok tempat beliau berteduh – anjing
buruannya ditendang seekor pelanduk
dan jatuh ke dalam sungai.

Parameswara merasakan tempat itu sangat

Sesuai untuk dijadikan sebuah kerajaan
Baharu.
9
 Parameswara membangunkan Melaka dan
mengisytiharkan diri sebagai Sultan Melaka
pertama dengan gelaran Raja Iskandar Syah.

Melaka berkembang pesat menjadi sebuah

empayar yang agung.

10
 MPW 1133/2133 PENGAJIAN
2/6/2020
MALAYSIA
11
2/6/2020
NAMA PEMERINTAH & TAHUN PEMERINTAHAN
KESULTANAN MELAYU MELAKA

BIL NAMA PEMERINTAH TAHUN

1. PARAMESWARA (RAJA ISKANDAR SYAH) (1400 – 1414)

2. SULTAN MAHKOTA ISKANDAR SYAH (1414 – 1424)

3. SERI MAHARAJA (SULTAN MUHAMMAD SYAH) (1424 – 1444)

4. PARAMESWARA DEWA SYAH (SULTAN ABU (1444 – 1445)

SYAHID)
5. SULTAN MUZAFFAR SYAH (1445 – 1459)

6. SULTAN MANSUR SYAH (1459 – 1477)

7. SULTAN ALAUDDIN RIAYAT SYAH (1477 – 1488)

8. SULTAN MAHMUD SYAH (1488 – 1510)

(1513 - 1528)
9. SULTAN AHMAD SYAH (1510 – 1513)
12
SISTEM PENTADBIRAN KERAJAAN
KESULTANAN MELAYU MELAKA

SULTAN

PEMBESAR 4

PEMBESAR 8

PEMBESAR 16

PEMBESAR 32

13
SISTEM PEMBESAR 4
LIPATAN
 Pembesar 4 lipatan ialah gelaran 4 pembesar
utama di peringkat pusat negeri Melaka iaitu :
I. Bendahara.
II. Penghulu Bendahari
III. Temenggung.
IV. Laksamana.
 Digelar “Orang Kaya Berempat”.
 Dibantu oleh Pembesar 8, Pembesar 16 &
Pembesar 32.

14
FUNGSI PEMBESAR 4
LIPATAN

2/6/2020
1. BENDAHARA
 Orang kedua selepas sultan.

MALAYSIA
MPW 1133/2133 PENGAJIAN
 Menteri utama (sama peranan dengan
Perdana Menteri sekarang).
 Merupakan penasihat Raja.
 Mesti berketurunan Raja & mempunyai
pertalian dengan Raja.
 Pemangku Raja & Ketua Hakim semasa
ketiadaan Raja.
 Berperanan sebagai pemilih & pelantik Raja.
2/6/2020 15
PENGHULU BENDAHARI
 Orang kedua selepas Bendahara.
 Bendahari kerajaan yang mengawal
perbendaharaan negara.
 Ketua pemegang khazanah & harta kerajaan.
 Bertanggungjawab memungut cukai & hasil negeri.
 Menyimpan daftar hamba raja.
 Ketua bagi semua syahbandar.

16
TEMENGGUNG
 Pelaksana atau ketua undang-undang, peraturan
negeri & keselamatan.
 Digelar Ketua Polis Negara.

 Menjadi pendakwa raya (dalam menentukan

timbangan dan kes jenayah kecil).
 Ketua protokol bagi adat istiadat.

17
 LAKSAMANA
 Merupakan pahlawan di dalam peperangan di laut.
 Digelar “raja di laut” & mengetuai semua pahlawan
kerajaan.
 Menentukan keselamatan & keamanan di Perairan
Melaka.
 Pengawal peribadi Sultan.
 Bertanggungjawab memikul pedang kerajaan
dalam upacara rasmi.
 Ketua urusan ke seberang laut.

18
FAKTOR-FAKTOR KEGEMILANGAN
KERAJAAN KESULTANAN MELAYU
MELAKA

 FAKTOR GEOGRAFI / SEMULAJADI

- Kedudukan Melaka yang strategik .
- Terlindung daripada tiupan angin Monsun
Barat
Daya dan Monsun Timur Laut.
- Pelabuhan laut dalam ; kapal mudah
masuk.
- Kekayaan sumber asli

19
MPW 1133/2133 PENGAJIAN
MALAYSIA
20
 MPW 1133/2133 PENGAJIAN
2/6/2020
MALAYSIA
21
 FAKTOR EKONOMI

- Pusat perdagangan yang terkenal di Gugusan

kepulauan Melayu.
- Kekayaan hasil serantau dan mempunyai
sumber
asli yang diperlukan oleh pedagang.
- Harga barangan yang diperoleh di Melaka lebih
rendah berbanding pelabuhan lain.
- Mempunyai sistem pungutan cukai yang
rendah
dan teratur.
- Penggunaan sistem mata wang yang teratur.
22
- Pelbagai kemudahan asas disediakan
 JENIS-JENIS BARANG
DAGANGAN
Kepulauan Melayu: Gamat, Tripang, Kemenyan,
Kayu Wangian; Kayu Cendana,
Lada Hitam, Cengkih, Buah
Pala, Sarang Burung, Gading Gajah,
Sumber Hutan; Rotan, Kayu Gaharu,

India: Kain Kapas, Garam, Gula

China: Candu, Pinggan Mangkuk, Tembikar, Kertas, Sutera

23
FAKTOR-FAKTOR KEJATUHAN
KERAJAAN MELAYU MELAKA

 KMM mencapai zaman kegemilangan semasa

pemerintahan Sultan Mansur Syah (1456-1477)
 Kerajaan merosot pada akhir abad ke-15 semasa
pemerintahan Sultan Mahmud Syah.
 Faktor kejatuhan ini boleh dibahagikan kepada faktor
dalaman dan luaran.
FAKTOR-FAKTOR KEJATUHAN
KERAJAAN KESULTANAN MELAYU
MELAKA

 FAKTOR-FAKTOR DALAMAN
 FAKTOR-FAKTOR LUARAN

25
 KELEMAHAN PEMERINTAH MELAKA
- Sultan Mahmud tidak mengambil berat tentang
pentadbiran negeri – amalan rasuah berleluasa dan
perpecahan dalam kalangan pembesar dan rakyat.
- Kelemahan kalangan pembesar
i) pengganti Tun perak lebih mementingkan diri
sendiri & tidak cekap.
ii) Tun Mutahir mementingkan harta kekayaan
dan bersikap pilih kasih.
 KELEMAHAN DALAM SISTEM
PERTAHANAN

- Ketiadaan pahlawan terbilang seperti

Hang Tuah dan Tun Hamzah
- Orang Laut tidak membantu Melaka
semasa serangan Portugis
 KURANGNYA PERPADUAN
RAKYAT MELAKA

- Pembesar dan rakyat hidup

berpuak-puak dan tidak
bersefahaman (puak tua & puak
muda)
- Pertelingkahan kaum India-Muslim
- dan orang Melayu.
 KEGIATAN PERDAGANGAN
SEMAKIN MEROSOT
- Berlaku amalan rasuah
- Sikap pilih kasih yang berleluasa- para
pembesar mementingkan kroninya
sahaja.
- Pembesar mengenakan cukai yang
tinggi- para pedagang beralih arah
 PEGANGAN AGAMA YANG
LEMAH
- kurang pegangan dan penghayatan
agama oleh pembesar dan rakyat.
- berlaku kezaliman, ketidakadilan dan
penindasan terhadap masyarakat.
- kegiatan rasuah dalam kalangan
pembesar berleluasa
  B) FAKTOR-FAKTOR LUARAN

PENEMUAN JALAN PERDAGANGAN BAHARU

- tahun 1488, Bartholomew Diaz telah

menemui jalan laut melalui Tanjung Harapan
di Benua Afrika- memendekkan perjalanan di
antara barat dengan timur.
- kuasa Barat berminat dengan tapak
perdagangan di Timur.
 SIKAP TIDAK JUJUR PEDAGANG ASING
- Para pedagang asing tidak taat kepada
kerajaan Melaka

- Pedagang Cina dan India membantu

Portugis semasa menyerang Melaka
 PORTUGIS MENYERANG
MELAKA
- Melaka jatuh ke tangan Portugis pada tahun
1511 yang diketuai oleh Alfonso de
Albuquerque.
- Melaka tidak mempunyai kubu yang kuat
- Portugis mempunyai kelengkapan ketenteraan
seperti senjata yang lebih canggih dan
moden.
 MPW 1133/2133 PENGAJIAN
2/6/2020
MALAYSIA
34
2/6/2020
 MPW 1133/2133 PENGAJIAN
2/6/2020
MALAYSIA
35
2/6/2020
 MPW 1133/2133 PENGAJIAN
2/6/2020
MALAYSIA
36
2/6/2020
 MPW 1133/2133 PENGAJIAN
2/6/2020
MALAYSIA
37
2/6/2020
3.0 MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL

 Masyarakat Melayu tradisional terbahagi

kepada dua golongan pemerintah dan golongan
diperintah.
 Golongan pemerintah terdiri daripada
raja/sultan, keluarga dan kerabat diraja,
pembesar, pentadbir serta ulama istana.
 Golongan diperintah ialah orang merdeheka dan
hamba
 GOLONGAN PEMERINTAH :
RAJA/SULTAN/YANG DIPERTUAN BESAR :
 Pemerintah tertinggi dalam pentadbiran negeri.
 Mempunyai kuasa dan wibawa dalam menjalankan pemerintahan
dan pentadbiran negeri.
 Mentadbir negeri dengan bantuan kaum kerabat dan para
pembesar.
 Menyatupadukan rakyat, memelihara keamanan dan memajukan
negeri.
 Berkuasa mutlak terhadap rakyat jelata
 Melaksanakan kuasa kerajaan pusat. Konsep daulat dan derhaka
memperkukuhkan kuasa raja
 Menjalinkan hubungan luar.
 Mempunyasi keistimewaan tertentu; warna kuning hanya untuk
raja, payung putih untuk sultan, payung kuning untuk kerabat,
menggunakan bahasa dalam, cop mohor diraja, alat kebesaran
seperti kendi.
 Keluarga Dan Kerabat Diraja :

 Kedudukan kedua selepas raja ialah anak raja

dan kerabat diraja.
 Anak raja tidak semestinya seorang putera raja
yang memerintah.
 Mempunyai gelaran raja, tengku dan wan.

 Jawatan raja muda diberi kepada putera

sulung/tertua/adinda sultan jika tiada putera.
 Putera sultan ada yang dilantik menjadi
pembesar daerah atau pemerintah jajahan takluk
 Mempunyai keistimewaan sama seperti raja,
tetapi tidak melebihi keistimewaan raja.
 Menggunakan bahasa dalam dan payung kuning.
 Golongan Bangsawan Dan Pembesar :
 Golongan Bangsawan :

 Terdiri daripada golongan pembesar dan kaum

kerabat
 Sangat berpengaruh dalam kalangan pemerintah
dan pentadbir.
 Membantu sultan dalam pentadbiran dan
pemerintahan.
 Menjadi penasihat/pembesar di daerah-daerah
tertentu.
 Pembesar Daerah :

 Terdiri daripada rakyat biasa yang dinaikkan taraf dan

dilantik melalui surat tauliah oleh sultan yang bercop
mohor.
 Memegang jawatan seumur hidup dan mesti menunjukkan
taat setia kepada pemerintah.
 Berkuasa penuh dalam kawasan pegangannya.
 Berkedudukan penting dalam sistem pemerintahan
kerajaan dan menjadi perantara sultan dengan rakyat.
 Menjaga keamanan dan memungut cukai di kawasan
pemakanannya serta bebas menjalankan kegiatan ekonomi.
 Menjatuhkan hukuman dan denda dalam kes-kes jenayah di
daerah mereka.
 Membekalkan tenaga buruh kepada sultan dalam sistem
kerah dan serah. Contoh Membina istana.
 Golongan Ulama Dan Pendeta :
 Golongan Ulama :

 Berketurunan Arab Melayu dan merupakan cendikiawan

dalam bidang agama.
 Berkedudukan istimewa dan sangat berpengaruh dalam
susun lapis masyarakat Melayu tradisional. Contoh
jawatan mufti, kadi
 Penasihat sultan dalam hal ehwal agama/hukum syarak.
 Golongan Pendeta :
 Pakar dalam bidang kesenian, kebudayaan, kesusasteraan,
adat istiadat dan salasilah raja.
 Menjadi pakar rujuk kepada sultan dan golongan di istana.
 Merupakan penulis dan perawi diraja.
GOLONGAN DIPERINTAH :
 Terdiri daripada rakyat biasa dan orang asing
yang bebas/merdeheka.
 Rakyat Biasa :

 Petani, nelayan, dagang dan tukang.

 Tidak mempunyai kuasa politik dan jawatan

dal;am pentadbiran.
 Mengamalkan tradisi gotong-royong.

 Tiga golongan rakyat biasa iaitu pedagang dan

peniaga kecil-kecilan, buruh dan pekerja biasa
serta petani dan tukang mahir.
 Bebas menjalankan kegiatan ekonomi- pertanian,
perikanan, perlombongan dan perdagangan.
 Rakyat Asing :
 Penduduk bukan Melayu yang datang ke Tanah Melayu
untuk tujuan tertentu dan tinggal sementara sahaja.
 Terlibat dalam pelbagai kegiatan sosial seperti tentera
upahan kerajaan.
 Menjalankan kegiatan ekonomi seperti pelombong dan
peniaga runcit.
 Tidak wajib mematuhi dan mengamalkan tradisi
kebudayaan tempatan.
 Golongan Hamba :
 Menyediakan tenaga manusia untuk aktiviti masyarakat
seperti gotong-royong.
 Menyumbang tenaga untuk menambah harta tuannya.
 Melambangkan ketinggian taraf sosial pemiliknya.
 Hamba Raja :
 Merupakan hamba yang tertinggi daripada hamba
lain
 Terdiri daripada bekas tawanan perang/banduaan

 Hamba Berhutang :
 Menjadi hamba dalam tempoh yang ditetapkan
sehingga berjaya melangsaikan hutang dan akhirnya
bebas menjadi rakyat biasa

 Hamba Biasa :
 Menjadi hamba seumur hidup.

 Terdapat tiga jenis hamba biasa – hamba abdi, hamba

dengan dan biduanda.
 Adanya hierarki dalam masyarakat Melayu
tradisional adalah untuk membezakan
kedudukan golongan pemerintah dan golongan
yang diperintah untuk membezakan kedudukan
dan penghormatan.
 Dapat menentukan tugas dan tanggungjawab
masing-masing.
 Namun begitu, susun lapis ini mengalami
perubahan selepas kedatangan campur tangan
British.
4.0 KEWUJUDAN MASYARAKAT
MAJMUK
 J.S.Furnivall merupakan orang pertama yang
mengemukakan konsep masyarakat majmuk
berdasarkan kajiannya di Indonesia dan Burma.

 Menurut Furnivall, masyarakat majmuk terdiri

daripada pelbagai kaum yang mempunyai
kebudayaan, agama, bahasa dan adat resam
yang tersendiri.
 Sebelum abad ke-18, penduduk di Tanah Melayu
dan kepulauan borneo ketika itu didominasi oleh
orang Asli, orang Melayu dan kaum bumiputera
Sabah dan Sarawak.

 Migrasi daripada luar juga berlaku tetapi

jumlahnya terhad. Selain itu, terdapat juga
kaum pendatang daripada Sumatera, Indonesia.

 Tetapi tidak menjejaskan corak masyarakat

ketika itu kerana kaum pendatang ini adalah
daripada rumpun bangsa yang sama (James P.
Ongkili.
 Pada awal abad ke-18, perubahan dalam struktur masyarakat
berlaku di Malaysia disebabkan oleh fenomena migrasi dari
luar yang berlaku akibat faktor penarik yang ada di bumi
mahupun faktor penolak di negara asal masing-masing yang
bertanggungjawab mencernakan perubahan yang berkekalan
sehingga ke hari ini.

 Struktur masyarakat di Malaysia berubah adalah disebabkan

migrasi daripada luar.

 Migrasi ini berlaku sedikit demi sedikit sebelum penjajahan

barat, tetapi berleluasa setelah penjajahan berlaku. Aktiviti
ekonomi dan perladangan menjadi faktor utama dalam aktiviti
migrasi daripada luar terutamanya daripada China dan India.
 Kemasukkan masyarakat Cina ke Tanah Melayu
menunjukkan bermulanya proses pembentukan
masyarakat majmuk daripada pengaruh masyarakat
Cina yang semakin bertambah.

 Pengaruh masyarakat Cina ke Tanah Melayu telah

mengubah corak dan sistem sosial Alam Melayu dan juga
masyarakat Melayu ketika itu. Kedatangan masyarakat
Melayu ke Tanah Melayu akhirnya telah membentuk
satu masyarakat baru iaitu Baba Nyonya dan Cina
Muslim.

 Wujudnya golongan baru ini membawa kepelbagaian

atau kemajmukkan masyarakat di Malaysia dan
mengambarkan keunikannya pada pandangan
masyarakat luar.
 Migran kedua terbesar selepas China adalah
kelompok daripada India. Kebanyakan mereka
berasal daripada India Selatan iaitu dari Negapatam
dan Madras.

 India juga mengalami masalahnya tersendiri yang

menyebabkan penduduknya berhijrah ke luar.
Suasana di negara itu yang dilanda kemiskinan dan
kebuluran yang mendorong penduduknya berhijrah
keluar ke negara-negara lain termasuk ke Tanah
Melayu ketika itu.

 Migran India datang sejak pembukaan Pulau Pinang

oleh Inggeris. Pada waktu itu bilangan mereka masih
kecil dan bertambah setelah Inggeris berjaya
benguasai negeri-negeri Melayu.
 Selain migran daripada negara China dan India,
Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak juga menjadi
tumpuan daripada masyarakat luar seperti dari
Indonesia dan Ceylon.

 Namun, bilangan mereka jauh lebih rendah

berbanding dengan buruh daripada China dan
India. Kebanyakan pendatang Indonesia berasal
daripada Jawa, Kalimantan (Banjarmasin),
Celebes, Timor dan Sulawesi serta beberapa
bahagain kepulauan yang berhampiran dengan
Selat Melaka..).
 Setelah kemasukan migran daripada luar,
bermulalah proses pembentukan masyarakat
majmuk yang berbilang kaum seperti sekarang.

 Campur tangan Inggeris di Tanah Melayu

bermula apabila Francis Light menduduki Pulau
Pinang pada Ogos 1786, menyebabkan
kemasukkan migran secara besar-besaran
daripada luar.

 Dalam jangka masa yang panjang semasa

pemerintahan kolonial British di Malaysia iaitu
selama lebih satu ratus lima puluh tahun
bermula 1786 hingga 1957.
 Antara tahun itu, Malaysia telah diduduki oleh
Jepun semasa perang dunia kedua. Walau
bagaimanapun, jangka masa singkat itu dianggap
tidak mempunyai signifikan yang besar kepada
komposisi dan mobiliti penduduk.

 Masyarakat homogenis Melayu Tanah Melayu

telah mengalami transformasi kepada
masyarakat heterogenios Malaysia yang
mengandungi etnik-etnik Melayu, Cina dan India
sebagai komponen utamanya.
 Setelah kemasukan migran dari luar akhirnya lahirnya
kelompok dari keturunan Cina dan India yang
berasimilasi dengan budaya tempatan seperti kelompok
Baba-Nyonya yang berketurunan Cina dan kelompok
Chitty yang berketurunan India.

 Asimilasi bangsa juga turut berlaku apabila

perkahwinan antara orang asing dengan penduduk
tempatan, maka wujud beberapa sub-kategori
penduduk berdarah campuran seperti kelompok
Peranakan, kelompok Syed dan lain-lain.

 Kini kebanyakan penduduk Malaysia mempunyai darah

kacukan Melayu-Arab, Melayu-India, Melayu-Cina dan
lain-lain.
 Kesimpulannya, pembentukan masyarakat
majmuk di Malaysia bermula apabila kemasukan
migran daripada luar.

 Proses ini berterusan sehingga penjajahan British

di Tanah Melayu. Oleh itu, wujud masyarakat
berbilang kaum, ras, etnik dan bangsa di
Malaysia.

 Kehadiran kelompok-kelompok ini menjadikan

Malaysia sebuah negara yang kaya dengan
budaya, adab resam, bahasa dan latar berlakang
kebudayaan yang berlainan. Kemajmukan
masyarakat Malaysia menjadikan negara ini
menjadi tarikan masyarakat luar.