Anda di halaman 1dari 105

KONSTRUKSI

1. Jalan Tanah : adalah jalan yang bahan


perkerasannya tanah, yang didapat dari meratakan
muka tanah, apakah itu diperlukan penggalian atau
timbunan.
Timbunan :

Tanggul

3–5% Sal. Pembuang


Antara 10 – 20 m

Jalur LL
Galian :

Muka Tanah

3–5%

Jalur LL

2. Jalan Kerikil
a.
Berm

4 – 6 cm
Batu Kerikil
Batu Kerikil
Berm

Batu pinggir batu kali 10/15

3. Jalan Batu Pecah


a.
b. Pasir Kasar Batu Pecah 6/7

4 – 8 cm

Batu Kerikil (Permulaan)


Batu Pinggir
Batu Kali / Pecah

4. JALAN SISTEM TELFORD


Bahan dasar untuk lapisan cengkam yang dipakai adalah batu kali
Prinsip : Desak mendesak
Pasir Aspal → lap. aus P
Batu Kali 5 / 7

Batu Kali 15 / 20 – 25 / 30

Batu Pinggir Pasir Urug 10 – 20 cm


Batu Kali
10 / 15 – 15 / 25
5.JALAN SISTEM MAC. ADAM

Prinsip : Tumpang Tindih

Batu Pecah

6. JALAN PENETRASI
2/3
3/5

15 / 20

Pasir Urug
7. JALAN BUTAS

Aspal Beton

15 / 20

Pasir Urug

8. JALAN ASPAL BETON

Aspal Beton
Aspal Lama
5/7
15 / 20

Pasir Urug
Analisa Saringan untuk 3 Fraksi
% Saringan No. ¾” 3/8” No.4 No.8 No.30 No.50 No.200
L Limit Spesifikasi 100/95 85/65 70/45 55/ 30 30/15 20/10 10/4
O
L Agg. Fraksi I 95 40 10 2.4 1.0 0.7 0.4
O Agg. Fraksi II 98 95 70 30 10 5 3
S Agg. Fraksi III 100 96 90 80 35 25 10
Saringan No. ¾” 3/8” No.4 No.8 No.30 No.50 No.200

Spesifikasi
Ideal 97.5 75 57.5 42.5 22.5 15 7

Agg. Fraksi I
( 36 % ) 34.2 14.4 3.6 0.9 0.4 0.3 0.1

Agg. Fraksi II
( 26 % ) 25.5 24.7 18.2 7.8 2.6 1.3 0.8

Agg. Fraksi III


( 38 % ) 38 36.5 34.2 30.4 13.3 9.5 3.8
Saringan No. ¾” 3/8” No.4 No.8 No.30 No.50 No.200

Agg. Fraksi I 21.5 9.0 2.3 0.5 0.2 0.2 0.1


( 22,6 )

Agg. Fraksi II 16.0 15.6 11.5 4.9 1.6 0.8 0.5


( 16,4 )

Agg. Fraksi III 61 58.6 54.9 48.8 21.4 15.3 6.1


( 61 % )

Limit Spesifikasi 100/95 85/65 70/45 55/ 30 30/15 20/10 10/4

Campuran 98.5 83.2 68.7 54.2 23.2 16.3 6.7


LALU LINTAS TINGGI

1. Rencanakan : Tebal perkerasan untuk jalan 2 jalur 2 arah, data lalulintas tahun 2005 seperti dibawah ini, dengan umur
rencana : a. 10 tahun b. 15 tahun.
2. Data – Data :
* Kendaraan ringan 2 ton ( 1 + 1 ) = 3500 kend.
* Bus 8 ton ( 3 + 5 ) = 1750 kend.
* Truk 2 as 13 ton ( 5 + 8 ) = 450 kend.
* Truk 3 as 20 ton ( 6 + 7.7 ) = 120 kend.
* Truk 5 as 30 ton ( 6 + 7.7 + 5 + 5 ) = 80 kend.

LHR2005 = 5.900 kend/hr/2 jalur


Jalan akan dibuka tahun 2008 ( awal umur rencana ) dengan i = 4 %, perkembangan lalu lintas ( i ) = untuk 10 th = 6% dan untuk
15 th = 5%.
CBR tanah dasar = 3,4 % ; IP = 2,0 ; FR = 1,0
Bahan – Bahan Perkerasan :
→ Laston ( MS. 744 )
→ Batu Pecah ( CBR 100 )
→ Sirtu ( CBR 50 )
3. Penyelesaian :
LHR pada tahun 2008 ( awal UR ) dengan rumus ( 1 + i )n
* Kend. Ringan 2 t = 3937 kend. = 3500 ( 1 + 0,04 )3

* Bus 8 t = 1968 kend.

* Truk 2 as 13 t = 506 kend.

* Truk 3 as 20 t = 135 kend.

* Truk 5 as 30 t = 90 kend
LHR pada tahun ke 10
* Kend. Ringan 2 t = 7051 kend.
* Bus 8 t = 3525 kend.
* Truk 2 as 13 t = 906 kend.
* Truk 3 as 20 t = 241 kend.
* Truk 5 as 30 t = 161 kend.
LHR pada tahun ke 15
* Kend. Ringan 2 t = 8185 kend.
Setelah dihitung, angka ekivalen ( E ) masing-masing kend. sbb :
* Kend. Ringan 2 t = 0,0002 + 0,0002 = 0,0004
* Bus 8 t = 0,0183 + 0,1410 = 0,1593
* Truk 2 as 13 t = 0,1410 + 0,9238 = 1,0648
* Truk 3 as 20 t = 0,2923 + 0,7452 = 1,0375
* Truk 5 as 30 t = 1,0375 + 2 (0,1410) = 1,3195

MENGHITUNG LEP :
* Kend. Ringan 2 t = 0,50 x 3937 x 0,0004 = 0,7874
* Bus 8 t = 0,50 x 1968 x 0,1593 = 156,75
* Truk 2 as 13 t = 0,50 x 506 x 1,0648 = 268,39
* Truk 3 as 20 t = 0,50 x 135 x 1,0375 = 70,03
* Truk 5 as 30 t = 0,50 x 90 x 1,3195 = 59,38
LEP = 556,34
Kendaraan Ringan (<5 ton) Kendaraan Berat (>5 ton)
Nilai Distribusi Kendaraan (C ) Jumlah
Lebar Lajur (m)
Lajur
1 arah 2 arah 1 arah 2 arah
L< 5.50 1 1.000 1.000
5.50 <L< 8.25 2 0.600 0.500 0.700 0.500
8.25 <L< 11.25 3 0.400 0.400 0.500 0.475
11.25 <L< 15.00 4 0.300 0.450
15.00 <L< 18.75 5 0.250 0.425
18.75 <L< 22.00 6 0.200 0.400
MENGHITUNG LEA 10 TAHUN :
* Kend. Ringan 2 t = 0,50 x 7051 x 0,0004 = 1,4102
* Bus 8 t = 0,50 x 3525 x 0,1593 = 280,77
* Truk 2 as 13 t = 0,50 x 906 x 1,0648 = 482,35
* Truk 3 as 20 t = 0,50 x 241 x 1,0375 = 125,02
* Truk 5 as 30 t = 0,50 x 161 x 1,3195 = 106,22

LEA10 = 995,77

MENGHITUNG LEA 15 TAHUN :


* Kend. Ringan 2 t = 0,50 x 8185 x 0,0004 = 1,637
* Bus 8 t = 0,50 x 4091 x 0,1593 = 325,85
* Truk 2 as 13 t = 0,50 x 1052 x 1,0648 = 560,08
* Truk 3 as 20 t = 0,50 x 280 x 1,0375 = 145,25
* Truk 5 as 30 t = 0,50 x 187 x 1,3195 = 123,37

LEA15 = 1156,19
MENGHITUNG LET :
LET10 = ½ ( LEP + LEA10 ) = ½ ( 556,34 + 995,77 )
= 776,06
LET15 = ½ ( LEP + LEA15 ) = ½ ( 556,34 + 1156,19 )
= 1284,41

MENGHITUNG LER :
LER10 = LET10 x UR/10 = 776,06 x 10/10 = 776,06
LER15 = LET15 x UR/10 = 1284,41 x 15/10 = 1926,62

MENCARI ITP :
CBR tanah dasar = 3,4 % ; DDT = 4 ; IP = 2,0 : FR = 1,0
LER10 = 776,06 → ITP10 = 10 ( IP0 = 3,9 – 3,5 )
LER15 = 1926,62 → ITP15 = 11 ( IP0 = 3,9 – 3,5 )
Kekuatan Kekuatan Bahan
a1 A 2 a3 MS (kg) Kt (kg/cm) CBR (%)
Jenis Bahan
Koefisien Kekuatan Bahan 0,40 – – 744 – –
0,35 – – 590 – –
Laston
0,32 – – 454 – –
0,30 – – 340 – –
0,35 – – 744 – –
0,31 – – 590 – –
Lasbutag
0,28 – – 454 – –
0,26 – – 340 – –
0,30 – – 340 – – HRA
0,26 – – 340 – – Aspal Macadam
0,25 – – – – – Lapen (mekanis)
0,20 – – – – – Lapen (manual)
– 0,28 – 590 – –
– 0,26 – 454 – – Laston Atas
– 0,24 – 340 – –
– 0,23 – – – – Lapen (mekanis)
– 0,19 – – – – Lapen (manual)
– 0,15 – – –
Stab. tanah dengan semen
– 0,13 – – –
– 0,15 – – 22 –
Stab. tanah dengan kapur
– 0,13 – – 18 –
– 0,14 – – – 100 Batu Pecah (kelas A)
– 0,13 – – – 80 Batu Pecah (kelas B)
– 0,12 – – – 60 Batu Pecah (kelas C)
– – 0,13 – – 70 Sirtu/pitrun (kelas A)
– – 0,12 – – 50 Sirtu/pitrun (kelas B)
– – 0,11 – – 30 Sirtu/pitrun (kelas C)
– – 0,10 – – 20 Tanah/lempung kepasiran
MENETAPKAN TEBAL PERKERASAN
* UR = 10 TAHUN
ITP = a1D1 + a2D2 + a3D3
10 = 0,40D1 + 0,14. 20 + 0,12. 10
10 = 0,40D1 + 4
D1 = 17,14  17,5 cm

* UR = 15 TAHUN
ITP = a1D1 + a2D2 + a3D3
11 = 0,35D1 + 0,14. 20 + 0,12. 10
11 = 0,35D1 + 4
D1 = 20 cm
PERENCANAAN KONSTRUKSI BERTAHAP
1. Rencanakan :
Tebal perkerasan untuk jalan 2 jalur, data-data lalu lintas
tahun 2005 seperti dibawah ini, dan umur rencana : ( 5 + 5 )
Jalan dibuka tahun 2008 ( i selama pelaksanaan = 3,2 %
per tahun ) FR = 1,0 dan data CBR tanah dasar = 3,4 %.

2. Data – Data Lalu Lintas :


* Kendaraan ringan 2 ton ( 1 + 1 )= 4785
* Bus 8 ton ( 3 + 5 ) = 2580
* Truk 2 as 13 ton ( 5 + 8 ) = 1875
* Truk 3 as 20 ton ( 6 + 7.7 ) = 925
* Truk 5 as 30 ton ( 6 + 7.7 + 5 + 5 ) = 70

LHR 2005 = 10.225 kend/hr/2 jurusan


Perkembangan Lalu Lintas ( i ) = 3,8 %
Bahan – Bahan Perkerasan :
* Laston ( MS.590 )
* Batu Pecah Klas A
* Sirtu Klas B
* PENYELESAIAN :
LHR pada tahun 2008 ( awal umur rencana ) : i = 3,2 %
Rumus : LHR ( 1 + i ) n
* Kendaraan ringan 2 ton ( 1 + 1 ) = 5259,2
* Bus 8 ton ( 3 + 5 ) = 2835,6
* Truk 2 as 13 ton ( 5 + 8 ) = 2060,8
* Truk 3 as 20 ton ( 6 + 7.7 ) = 1016,6
* Truk 5 as 30 ton ( 6 + 7.7 + 5 + 5 ) = 76,9

LHR pada tahun ke 5, 10 ( Akhir Umur Rencana ) : i = 3,8 %


5 tahun 10 tahun
* Kendaraan ringan 2 ton = 6337,3 7636,9
* Bus 8 ton = 3417,0 4117,4
* Truk 2 as 13 ton = 2483,2 2992,3
* Truk 3 as 20 ton = 1225,0 1476,2
* Truk 5 as 30 ton = 92,7 111,7
Angka Ekivalen ( E )
* Kendaraan ringan 2 ton = 0,0002 + 0,0002 = 0,0004
* Bus 8 ton = 0,0183 + 0,1410 = 0,1593
* Truk 2 as 13 ton = 0,1410 + 0,9238 = 1,0648
* Truk 3 as 20 ton = 0,2923 + 0,7452 = 1,0375
* Truk 5 as 30 ton = 1,0372 +2(0,1410) = 1,3195

Menghitung LEP : Rumus C x LHR x E


* Kendaraan ringan 2 ton = 0,50 x 5259,2 x 0,0004 = 0,0518
* Bus 8 ton = 0,50 x 2835,6 x 0,1593 = 225,9
* Truk 2 as 13 ton = 0,50 x 2060,8 x 1,0648 = 1097,1
* Truk 3 as 20 ton = 0,50 x 1016,0 x 1,0375 = 527,4
* Truk 5 as 30 ton = 0,50 x 76,9 x 1,3195 = 50,8
LEP =
1901,25
Menghitung LEA : Rumus C x LHR x E
- 5 Tahun
* Kendaraan ringan 2 ton = 0,50 x 6337,3 x 0,0004 = 1,2674
* Bus 8 ton = 0,50 x 3417,0 x 0,1593 = 272,16
* Truk 2 as 13 ton = 0,50 x 2483,2 x 1,0648 = 1322,1
* Truk 3 as 20 ton = 0,50 x 1225,0 x 1,0375 = 635,51
* Truk 5 as 30 ton = 0,50 x 92,7 x 1,3195 = 61,165

LEA5 = 2292,21
- 10 Tahun
* Kendaraan ringan 2 ton = 0,50 x 7636.9 x 0,0004 = 1.5274
* Bus 8 ton = 0,50 x 4117.4 x 0,1593 = 327,9
* Truk 2 as 13 ton = 0,50 x 2992.3 x 1,0648 = 1593.1
* Truk 3 as 20 ton = 0,50 x 1476.3 x 1,0375 = 765.8
* Truk 5 as 30 ton = 0,50 x 111.7 x 1,3195 = 73.7
Menghitung LET
LET5 = ½ ( LEP + LEA5 )
= ½ ( 1901,25 + 2292,21 ) = 2096,73
LET10 = ½ ( LEA5 + LEA10 )
= ½ ( 2292,21 + 2762,12 ) = 2527,17

Menghitung LER :
LER5 = LET5 x UR/10 = 2096,73 x 5/10 = 1048,37
LER10 = LET10 x UR/10 = 2527,17 x 10/10 = 2527,17

Mencari ITP :
CBR = 3,4 ; DDT = 4 ; IP = 2,0 ; FR = 1,0 ; IP0 = 3,9 – 3,5
1,67 LER5 =1750,78 ITP5 =
2,5 LER10 = 6317,93 ITP10 =
Menetapkan Tebal Perkerasan :
* UR = ( 5 + 5 ) tahun
ITP5 = a1D1 + a2D2 + a3D3
= 0,35 D1 + 0,13 . 20 + 0,12 . 10
= 0,35 D1 + 3,8
0,35 D1 = ............. D1 = ....................
ITP10 = a1D1 + a2D2 + a3D3
= 0,35 D1 + 0,13 . 20 + 0,11 . 10
= 0,35 D1 + 3,7
0,35 D1 = ................. D1 = ......................
Susunan Perkerasan 5 Tahun
Laston MS 590 =
Batu Pecah Klas A = 20 cm
Sirtu Klas B = 10 cm
Susunan Perkerasan 10 Tahun
Laston MS 590 =
Batu Pecah Klas A = 20 cm
Sirtu Klas B = 10 cm
PELAPISAN TAMBAHAN
1. Rencanakan
Tebal lapisan tambahan lama 2 jalur, data lalu lintas tahun 2000 seperti di bawah ini,

dan umur rencana adalah :


a. 5 tahun b. 10 tahun

Susunan perkerasan jalan lama :


* Laston ( MS 744 ) = 10,5 cm
* Batu Pecah ( CBR 100 ) = 20 cm
* Sirtu ( CBR 50 ) = 10 cm
Hasil penilaian kondisi jalan menunjukkan bahwa pada lapis permukaan Laston terlihat
crack sedang, beberapa deformasi pada jalur roda akibat jumlah lalu lintas yang melebihi
perkiraan semula. FR = 1,0
2.Data – data :
* Kendaraan ringan 2 ton ( 1 + 1 ) = 2000 kendaraan
* Bus 8 ton ( 3 + 5 ) = 600 kendaraan
* Truk 2 as 13 ton ( 5 + 8 ) = 100 kendaraan
* Truk 3 as 20 ton ( 6 + 7.7 ) = 60 kendaraan
* Truk 5 as 30 ton ( 6 + 7.7 + 5 + 5 ) = 20 kendaraan
LHR2000 = 2780 kend./ hari/ 2 jurusan

* Perkembangan lalu lintas ( i ) :


untuk 5 tahun = 8 %
untuk 15 tahun = 6 %
* Bahan lapis tambahan Laston ( MS 744 )
3.Penyelesaian
LHR pada tahun ke 5, rumus ( 1 + i )n :
* Kendaraan ringan 2 ton = 2938,6 kendaraan
* Bus 8 ton = 881,6 kendaraan
* Truk 2 as 13 ton = 146,9 kendaraan
* Truk 3 as 20 ton = 88,2 kendaraan
* Truk 5 as 30 ton = 29,4 kendaraan

LHR pada tahun ke 15, ( akhir umur rencana ), rumus ( 1 + i )n :


* Kendaraan ringan 2 ton = 4793,1 kendaraan
* Bus 8 ton = 1437,9 kendaraan
* Truk 2 as 13 ton = 239,7 kendaraan
* Truk 3 as 20 ton = 143,8 kendaraan
* Truk 5 as 30 ton = 47,9 kendaraan
Setelah dihitung angka ekivalen ( E ) masing – masing kendaraan sebagai berikut :
* Kendaraan ringan 2 ton ( 1 + 1 ) = 0,0002 + 0,0002 = 0,0004
* Bus 8 ton ( 3 + 5 ) = 0,0183 + 0,1410 = 0,1593
* Truk 2 as 13 ton ( 5 + 8 ) = 0,1410 + 0,9238 = 1,0648
* Truk 3 as 20 ton ( 6 + 7.7 ) = 0,2923 + 0,7452 = 1,0375
* Truk 5 as 30 ton ( 6 + 7.7 ) + 5 + 5 = 1,0375 + 2 (1,3195) = 1,3195

Menghitung LEP :
* Kendaraan ringan 2 ton = 0,50 x 2000 x 0,0004 = 0,400
* Bus 8 ton = 0,50 x 600 x 0,1593 = 47,790
* Truk 2 as 13 ton = 0,50 x 100 x 1,0648 = 53,240
* Truk 3 as 20 ton = 0,50 x 60 x 1,0375 = 31,125
* Truk 5 as 30 ton = 0,50 x 20 x 1,3195 = 13,194

LEP = 145,759
Menghitung LEA :
5 Tahun
* Kendaraan ringan 2 ton = 0,50 x 2938,6 x 0,0004 = 0,588
* Bus 8 ton = 0,50 x 881,6 x 0,1593 = 70,219
* Truk 2 as 13 ton = 0,50 x 146,9 x 1,0648 = 78,210
* Truk 3 as 20 ton = 0,50 x 88,2 x 1,0375 = 45,754
* Truk 5 as 30 ton = 0,50 x 29,4 x 1,3195 = 19,395

LEA5 = 145,759
15 Tahun
* Kendaraan ringan 2 ton = 0,50 x 4793,1 x 0,0004 = 0,959
* Bus 8 ton = 0,50 x 1437,9 x 0,1593 = 114,529
* Truk 2 as 13 ton = 0,50 x 239,7 x 1,0648 = 127,616
* Truk 3 as 20 ton = 0,50 x 143,8 x 1,0375 = 74,596
* Truk 5 as 30 ton = 0,50 x 47,9 x 1,3195 = 31,600

LEA15 = 349,300
Menghitung LET :
• LET5 = ½ ( LEP + LEA5 ) = ½ ( 145,749 + 214,166 )
= 180
• LET15 = ½ ( LEP + LEA15 ) = ½ ( 145,749 + 249,300 )
= 248

Menghitung LER :
• LER5 = LET5 x UR / 10 = 180 x 5 / 10 = 90
• LER15 = LET15 x UR / 10 = 248 x 15 / 10 = 372

Mencari ITP :
• CBR tanah dasar = 3,4 % ; DDT = 4
• IP = 2,0
• FR = 1,0
LER5 = 90 ITP5 = 7,1 ( IP0 = 3,9 – 3,5 )
LER15 = 372 ITP15 = 8,8 ( IP0 = 3,9 – 3,5 )
Menetapkan tebal lapis tambahan :
Kekuatan tebal lapis tambahan :
Laston ( MS 744 ) 10,5 cm = 60 % x 10,5 x 0,35 = 2,2
Batu Pecah ( CBR 100 ) 20 cm = 100 % x 20 x 0,14 = 2,8
Sirtu ( CBR 50 ) 10 cm = 100 % x 10 x 0,13 = 1,3

ITP ada = 6,3

UR = 5 tahun
ITP = ITP5 - ITP ada = 7,1 – 6,2 = 0,9
0,9 = 0,35 . D1
D1 = 2,6 = 3 cm Laston ( MS 744 )

UR = 15 tahun
ITP = ITP5 - ITP ada = 8,8 – 6,2 = 2,6
2,6 = 0,35 . D1
D1 = 7,4 ≈ 7,5 cm Laston ( MS 744 )
Tabel 8.1 Nilai Kondisi Perkerasan Jalan
1.Lapis Permukaan
• Umumnya tidak crack, hanya sedikit deformasi pada jalur 90 % - 100 %
roda.
• Terlihat crack halus, sedikit deformasi pada jalur roda namun 70 % - 90 %
masih tetap stabil.
• Crack sedang, beberapa deformasi pada jalur roda, pada
50 % - 70 %
dasarnya masih menunjukkan kestabilan.
• Crack banyak, demikian juga deformasi pada jalur roda,
30 % - 70 %
menunjukkan gejala ketidakstabilan.
2.Lapis Pondasi

a. Pondasi aspal beton atau penetrasi macadam


• Umumnya tidak crack 90 % - 100 %
• Terlihat crack halus, namun masih stabil 70 % - 90 %
• Crack sedang, pada dasarnya masih menunjukkan kestabilan 50 % - 70 %
• Crack banyak, menunjukkan gejala ketidakstabilan
30 % - 50 %
b. Stabilisasi tanah dengan semen atau kapur :
• Plastisitas Index ( PI ) ≤ 10
70 % - 100 %
c. Pondasi makadam atau batu pecah :
• Plastisitas Index ( PI ) ≤ 6
60 % - 100 %
3. Lapis Pondasi Bawah

• Plastisitas Index ( IP ) ≤ 6 90 % - 100 %

• Plastisitas Index ( IP ) ≤ 10 70 % - 100 %


ANGKA EKIVALEN
BEBAN SATU SUMBU ANGKA EKIVALEN
Kg Lbs SUMBU TUNGGAL SUMBU GANDA
1000 2.025 0.0002 -
2000 4.409 0.0036 0.0003
3000 6.614 0.0183 0.0016
4000 8.818 0.0577 0.0050
5000 11.023 0.1410 0.0121
6000 13.228 0.2923 0.0251
7000 15.432 0.5415 0.0466
8000 17.637 0.9238 0.0794
8160 18.000 1.0000 0.0860
9000 19.841 1.4798 0.1273
10.000 22.046 2.2555 0.1940
11.000 24.251 3.3022 0.2840
12.000 26.455 4.6670 0.4022
13.000 28.660 6.4419 0.5540
14.000 30.864 8.6647 0.7452
15.000 33.069 11.4194 0.9820
16.000 32.276 14.7815 1.2712

Anda mungkin juga menyukai