Anda di halaman 1dari 15

A abad abadi abah abai abang abdi abis absah absen abses abstrak abu abu-abu acak acapkali

acuh - sangaren suntaune - timai sikak wusane - punturo - timai tinarukira, timai kinalesang - kaka; ito yakang, nayakang - ata, ito aingkalen - tatee; nakawuse - to nawotong; to tunga-tungar - timai one, timai nayuma, timai timuu - nana, nunanae - timai kaporapo - awu - awuan - timai nataator - makarakarakel - mamerduli, manarukira

ada adab adakalanya adang

- one - singau; beradab mataton singau - papakusan - ukar; mengadang mulukar, mulawe; pengadang pulawe; - terapa - kananaramen; adat istiadat to kinanaramente; tahu adat mataton singau - kunas - tuari - adil; tiara manumbuka; pusukasuka - i tuari to kahilir - tumi; beradu mutatumi; mutatamiding; muwawuna (ayam) uao sof (mencoba mekuatan asing-asing - arei a - kayo; mengaduk mukayo; mangayo - mapiho kapundaman; makapundam mapihe - pai rapa muahe - ma kuto; emato - ahen

adapun adat

adem adik adil adinda adu

aduhai aduk afiat agak agar supaya agen

acuh tak acuh - timai mamerduli, timai manarukira acung - manintai awak; mengacungkan manitak lima

agung

- lowen, loben; mundange; - hari duminggu

mengagungkan

mundayou,

aku aku alang

- ya - ee; mangaku mangaku; ee tungar - lalawe

ahad ahli aib air ajak ajal ajar akal akar akbar akhir

- to pandei, to matoton rakale - one to naha; one to kairangen - ake; berair maake - sose; mengajak manose - papatei - ajar; mengajar mangajar - akal - hamu - taalos lowen - kakawusane; berakhir nakawuse, nasoie; mengakhiri mangawus - puwiaen samuri - hadat, singau - balasene samuri; akibatnya teetele to - natomatae - maanpihoan - huruf, patik

alang alang - tiwou alas alas an alat alih alir alis almarhum alot alu alun alur alus anai aman amanat - wila; alas; diberi alas nialasen - alasen - pakakas - pee; mengalihkan mamee; dialihkan pinee - tumpang; mengalirkan mapatumpang ake - kining - to nateie - mawai - alu - lolangu ranou - natuu su ralen - iyik, kanya - pinihe te kanya; beramal mamei su sumpuruane - aman - to pinatuun; to pinauman

akhirat akhlak akibat akil balikh akrab aksara

amarah amat ambang ambek ambruk amis ampas ampu ampuh ampun amuk anai-anai anak anak-anak anca andai andi aneh aneka

- rorof - taales - lanengkangen - sangaja riri tumpang - nahehae; nahohar; nayapu - nawilis; sudah amis nawilise - kepa - wia; mengampu mamia; pengampu to namia - matoghas - ampung meminta ampun maki ampung - sebarang mamaes - oanai - anak - to rarie

angat anggap angguk

- nanoso, nu uso uso - manangka, paa tu gare - karu; mengangguk kumaru; mengangguk-angguk kumaru-karu - kanya - anggur - wae - langi - wua; mengangkat mamua; mengangkat namua (lampau); einua diangkat; mamamua biasa mengangkat - makakataku - kirayou - ewong, rasoh; mengangkut mangewong, mundasoh (ke kendaraan) - gansa - potatus mamair; angsuran wairan potatus - napus; napuwa - papuntas - mapeo kaco

anggun anggur angin angkasa angkat

angker angkuh angkut

angsa - aang; mengaca mu(aang angsur - are; ara e go to angus - wowa ani-ani - su puruane, su gkhaie anjak - musunggie; maya-mayae

anjing anjur

- kapuna - longkou; menganjur lumongkou; menganjur limongkou; menganjurkan tangan- mulongkou lima - alu, laluwak - ringan; mengantar mundingan; mengantar mundingan (lampau); diantar niringan - sula; berantara nusasula; di antara su sulaen - pakusan; menjadi anteru pianupe, ire mayantee - lawang; nginto riri, timai manirima - pakel; terantuk mapakel; terantuk napakel (lampau) - upus, oho, to wi wineei - anam; menganyam manganam - malanih - apa - ara, ore - apang - soe - putung - naator, makakayan

apit apung arah atur awan arwah ayam ayat ayo ayun

- wewean; diapit piwalan, winewei su wala - lutau; mengapung lumutau; terapung limutau - wotong, saruanen; teratah nawotong - ator; mengatur mangator; diatur niator - winawa - raangan nginto nataeii - manuk - ayat - wuteele - soko, ayun; berayun muaayun

antan antar

antara anteru anti antuk

anugerah anyam anyer apa apabila apam apes api apik

B babi baca - wawi - baca; membaca mamaca; membaca namaca (lampau) - tuwas; membacok manuwas; membacok nanuwas (lampau); dibacok tiwas - limpurus - awak - kuntau pakura

bacok

badai badan bagaimana

bagi

- tatia; membagikan mutatia; membagikan nutatia (lampau); dibagikan pitatia - wowa - kanya; memperbagus mukanya; yang bagus kakanyaen - kakak; terbahak-bahak kumakak - tingi; bahasa Ratahan tingi n Toratan - paluka - to; bahwa sanya hai to - kanya; baik-baik mapiho-piho - mataton singau - waja - pajeko; membajak mamajeko - mbising - paka - bak - timai mamatei. Timai makakawus - to majadi - pus, puwa; membakar mangupas; membakar nangupus (lampau); dibakar pipus

bakat baki bakul bal balah balai balas

- kepandeian - baki - poro - bal - singkap; berbalah musasingkap - walei - balas; membalas mamalas; membalas namalas (lampau); dibalas binalas; sudah dibalas binalase (perfek pasif) - ule; berbalik mangule; berbalik nangule (lampau); dikembalikan pinangule - balak - balon - kuen, lulu wulo - ban (oto), pape (ikat pinggang) - pulia - bangke, to natei - minto; muwua (akan berangkat) - wangku

bagian bagus

bahak bahasa bahu bahwa baik baik budi baja bajak bajing baju nak baka bakal bakar

balik

balok balon bamboo ban banci bangkai bangkit bangku

bangun

- wua; bangun muwua; bangun nuwua (lampau); puwuale bangunkan - piho; membangun membangun namiho winangun, piniho - tomponu - runuk - lawangen; perbantahan pikakualen - poto; membantai mamoto, muata (sapi); nuata (lampau); dibantai niata - alenan, alenen - lengker; membanting mulengker; membanting nulengker (lampau); dibanting nilengker - laliwu; membantu mulaliwu; membantu nulaliwu (lampau); dibantu laliwuan - kos; membantun makos; membantun nakos; dibantu kikos - rakel, maua - yamang, yahurang - tu - barang - pai rapala mamangun, mamiho; (lampau); dibangun

barat bareng

- su surapen - muringan; berbarengan muringanen; berbarengan nuringanen (lampau); nukaringan - talulir; berbaring mangintalulir; berbaring nangintalulir (lampau); baringkan - lulirle - bares; kares - wuu; membarui manumbuu - wuu-wuu - bas - maetak; basah kuyup nusahoie - kawus; membasmi mangawus - 1. Pepe (baju); membasuh mampepe; membasuh namepe (lampau); sudah membasuh nakapee 2. kuras (barang, alat); membasuh manguras; membasuh nanguras (lampau); sudah dibasuh nirase

bangun

baring

baning banjir bantah bantai

baris baru barusan bas basah basmi basuh

bantal banting

bantu

bantun

banyak bapak bara barang barangkali

batal batang batas batin batok

- pinto, timai majadi, timai muwali - watang - sara; berbatasan nusara; perbatasan pusaran - oo nu atei - rara

batu batuk bau

- watu - sukol; ada batuk sumukol; simukol (lampau) - wau; berbau wawau; ada berbau mamamau; sudah berbau namamaue - ehom, ewong; membawa mangewong; membawa nangewong (lampau); dibawa niewong; terbawa nakaewong; bawalah ewongle - lalunganen; ke bawah wawe; pergi ke bawah tana - lansuna; bawang putih wawang - wauwa; wawa - tuntauan - wair; membayar mamair; membayar namair (lampau); dibayar winair; sudah dibayar winairante - torario iyik, anak tu wuu najadi

becus beda bedah bedak bedil bedung begal begini bagitu bejana bejat bekal

- kapongasan; tidak becus- timai kapongasan - beda, timai musuka; berbeda timai nusuka - muhoha, munggoha - bada, pupur - sinapang - loyor - taalos tingkai - hahi; dibeginikan puhahi, muahi, ngonto tii - hahe; dibegitukan puhahe, muahe, ngonto tee - tampayang - timai mamairang, lalai nsingau - walun - 1. Tanda; 2. Napona; bekas guru napona guru, guru pension - walukah - nueise - rakup; sudah dibekuk nirakupe; membekuk mundakup - bel - bela; membela mubela

bawa

bawah bawang bayam baying bayar

bayi bebal beban bebas

bekas - wula, bontok - tanggongan, waane - perei; membebaskan namule; membebaskan namule (lampau); dibebaskan winule; sudah bebas winulee - wewek bel beberapa - ire pira bela bekatul beku bekuk

bebek

belajar belah

- mengajar - wuka; membelah mamuka; membelah namuka (lampau); dibelah wika - tayan; membelai manayan; membelai nanayan (lampau) - mayantee - likur; membelakangi tumalikur; membelakangi timalikur (lampau); dibelakangi tilalikuran; terbelakang nasamuri - wila; mata terbelala mata nawila; mata membelalak winilaen nu mata - lokon

belimbing belit

- lumpias - sahungku; berbelit-belit musasahungku; sudah berbelit-belit nusasahungkue - waliung - maalengko, mubelok - kayu aiyikren, hahurangen kayu mangura - walulang - timai ren; belum ada timaira one - kasili - mu - talum; terbenam natalum - banang - tungar; benar-benar tunga-tungar - cilaka lowen - binci, malalumban, kariri - lirikkatanan, bedeng - wanea - lawe; membendung mulawe; membendung nulawe (lampau); dibendung nilawe; jangan dibendung roku lawe-lawean

belai

beliung belok belukar belulang belum belut benak

belaka belakang

belala

belalang

benam belas kasihan - hahilir; berbelaskasihan muhahilir belati balek belenggu belerang beli - pisau loben - belek - borgol - walirang, walelang - wili; membeli mambili; membeli nambili (lampau); sudah dibeli wilie; sudah membeli nakawilie - yahurang - lawiwi humilir, menghilirkan; benang benar bencana benci bendang bendera bandung

beliau belibis

bendungan bengis bengkak

- sepal - rorofan; rarapitan, apis - hitik; ada bengkak humitik; ada bengkak himitik (lampau); sudah bengkak himitike (perfek) - wingkil - wengkol; bengkok muwengkol; bengkok nuwengkol (lampau); dibengkokkan piwengkol - sea - wal - matinau - hitik; benjol humitik; benjol himitik (lampau) - kakual, keke; membentak mangeke, mangakual; membentak nangeke, nangakual; dibentak kikakual, kineke, kinakual - wenteng - musasabunu; bentrok nusasabunu (lampau) - hahio - putuli, putara; membentur mutuli, membentur nutuli, nutara (lampau) - kahe; makasingau - nungkulp mutara;

berang berangkat

- nundorof; nupoyue - wua; berangkat muwua; berangkat nuwua (lampau); sudah berangkat nuwuae (perfek) - pira - waringin, nunuk - kimaakas - kabar - pauman; memberitahukan mauman; memberitahukan nauman (lampau) ; diberitahu pinaumamen; beritahukan paumanle - oho - nuwatue; kaoone; sudah bernas nakaeep - marontak, melawang - bersi - muwunan; bersin nuwunan (lampau) - kukis kan - limping - was tolaian - sambe (laki-laki) - loben, lowen

bersps beringin berisik berita beritahu

bengkel bengkok

bengkudu benih bening benjol bentak

berkat bernas berontak bersih bersin bertih berudu beruk besan besar

benteng bentrok bentuk bentur

barah berak

besi biskuit besok betah betina betis beton betul betung biadab bianglala biar

- oasei; uasei - biskoit; mari - taawi - natontarup - wawinai - witis - beton - nawotong, nawutul - kuen jawa, kuen tainate - taalos kurangajar; timai si adat - ndipa - waya; biarlah wayale; biarpun meken; biarpun begitu meken muahe; dibiarkan winaya - manarampe; biasa nanarampe (lampau); biasanya kanaramen; terbiasa kinanaramen; membiasakan manaram - liwang - ongkos - tanta, pacumaen - wiwi

bibit bicara

- wal - mauntingi; berbicara nauntingi (lampau), muwawisaa nuwawisaa (lampau) - wongkou - biang - mek - ito mukakantar - walutu - pandei, mataton makura-kura - piho; membikin mamiho - kaneren - ore; kanere-neren - hitong, rekeng; menghitung mundekeng, muitong; menghitung nundekeng (lampau) - kamar - pali - bimbang - puntoro; membimbing munturo; membimbing nunturo (lampau); bimbinglah punturonanle

bidai bidan bidik biduan biduk bijaksana nikin bila bilamana bilang

biasa

bilik bilur bimbang bombing

biawak biaya bibi bibir

bina

- wangun; membina mamangun; namangun; dibina winangun - tingkai - napusa; nurariong - binatang - ito mamamepe

membina

bisul bobot bobiok bocah bocor bodoh bohong

- wisul - waane - nalalaie - torario iyik - nawoyangke - bodok, tungop - ambu; berbohong mangambu; berbohong nangambu (lampau); dibohongi niambuan; pembohong mangangambu - mangundiri; riri mamiho - bokor - bal - tamai mai - suane - nawoyangke - timai simu sikola - bolosak - bom - hunang; munggunang - gonceng

binal binasa binatang binatu bincang

- wawisaa; berbincang-bincang muwawisaa; berbincang-bincang nuwawisaa (lampau); ada dibicarakan puwawisaa - lincau - wongkou - tinungopan - insawa; ito wawinai - tambuleleng - he; alwik - blau - bisa - wurung; membisikkan mamurung; membisikkan namurung (lampau); berbisik-bisik muwawurung; dibisikkan pamurung, pinamurung - wowo

bingar bingkai binggung bini bintang birahi biru bias bisik

boikot bokor bola bolak-balik boleh bolong bolos bolsak bom bon bonceng

bisu

boneka bongkar bongkok bongko bor bordel borgol borok borong

- boboneka - hoharen, tonton (rumah) - wungku - bongko (sapi) - bor - bordir - siki; diborgol sikian; siniki - les - worong; memborong mamorong; memborong namorong (lampau); diborong binorong - kaburusan, royal - soso; sudah bosan masosoe; sudah bosan nasosoe; membosankan makakasoso; sudah membosankan kinasosonte (lampau) - lasa - wotel - wua; berbuah muwua; berbuah nuwua (lampau); sudah berbuah nuwuae (perfek) - rume; membuang mundume; membuang nundume (lampau); dibuang nirume; sudah terbuang narumee; jangan dibuang roko rume-rume

buat

- piho; membuat mamiho; membuat namiho (lampau); buatlah pihoanle; dibuat piniho - sahurang, sawurang - nutaere - wuwu - sisik - wuwung; bubungan wuwungan; membumbung mangindange - to nienes - ata, aingkaen - karekenan matulir - tomata mapiho - awak nyaman, mapiho pamundamen - nutintalang - tutupang - suwu - moanei timaire nakaweng - tayan; membujuk manayan; membujuk nanayan (lampau); dibujuk tinayanen; bujuklah tayanenle

buaya bubar bubu bubuk bubung

bubur budak budi budiman bugar bugil bui buih bujang bujuk

boros bosan

botak botol buah

buang

buka

- wungkas; membuka mamungkas; membuka mamungkas (lampau); dibuka wingkas; sudah terbuka nawungkase - tiara - wungkune; wukir - wuku - buk - budo - wulan - malimbung - wui - mbulu - kuen, lulu wulo - unanam - wawontana - boncis - lowen can; wutek - yuma; mama - malimbung - wungang, wurak (papaya, durian)

bungkam bungkuk bungkus bungsu bunting buntu bunting buntut bunuh

- nangkunase - wungku - tukus - ito tuari - macan - timau palalos; tate si ralen - pokol - tolai - wuno; membunuh mamuno; membunuh namuno (lampau); dibunuh winuno - tingi - naongkang - rituk; memburu marituk; memburu narituk (lampau); dapat diburu kaparituk - kuli - lalai, makamu - burung - wui nu sambong - wuuk; membusuk mawuuk; sudah membusuk nawu - wuta; sudah buta nawutae

bukan bukit buku buku bulai bulan bulat bulir bulu buluh bumbu bumi buncis buncit bunda bundar bunga

bunyi burai buru

buruh buruk burung busah busuk buta

butek butir butuh buyar

- wutek - wutiri - pandung - nutaere

cakar

- kongkom; mecakar mangongkom; mencakar nangongkom (lampau); dicakar kinongkom; nanti dicakar kucing haire kongkoman nyong - langi - sambok - luti - kayo; mencampur mukayo; mencampur nukayo; (lampau); dicampur pikayo

cakrawala cambuk campaka C campur

cabai cabang cabik cabul cabut

- kaluya - panga - narara - kear candu - kos; mencabut makos; mencabut nakos (lampau); dicabut kikos; cabutlah kosanle; jangan dicabut roku kosa-kosan - reso, tura; cadangan to nireso, to tira - rapula - ngkila, tua; bercahaya matua, mungkila - silau; mencari manila; mencari nanilau (lampau); dicari sinilau - muake; nuake (lampau) cape - pandei; mataton makura cantik capai canggung cangkir cangkul

campur baur - nusompaie canda - lalawior; bercanda nulalawior (lampau) - madat - kaku - mangku - patu-patu; mencangkul muwakal; mencangkul nuwakal (lampau) - pasung, kanya - uma; mencapai manguma; mencapai nanguma (lampau); tercapai kauman; dapat dicapai kinauman - mangunai; sudah capek mangunaie; sudah capek nangunaie (lampau) mulalawior; bercanda

cadang cadas cahaya cahari

cair cakap

cari

- silau; mencari manila; mencari nanilau (lampau); dicari sinilau; dapat mencari nakasilau (lampau); carilah silauanle - cet - pamatik; mencatat mamatik; mencatat namatik; dicatat pimatik; tercatat pinamatik - mangku; panganginuman - sasangkong - mangilu - pungku - woos - puyun su rak - nanawo timai kinantatonan - saup; mencedok manaup; mencedok nanaup (lampau); dicedok sinaup - lawean; timai weei; timai suane

celaka celana celeng celik celup cemar cemara cemas cemberut cemburu cemerlang cemeti cemooh cempelung

- cilaka - solana - wio - nawila mata - um; mencelup mum - makamu - kayuwu - matalinsu - sumu-sumu; mapasumu - mahian; pencemburu mahahian, panjulus - makakayan - sambok - laloi, luhaian - mangintatalum - manyas - kula

cat catat

cawan cawat cebok cebol cecak cece cecer cedok

cegah cekatan cekcok cela celah

cencang - matees, mataton mamiho cendawan - nukakual - sala; mencela mangaritik - woyang su pusulaen

Anda mungkin juga menyukai