SINOPSIS KURSUS

NAMA KURSUS
KOD KURSUS KREDIT
SISTEM TULISAN JAWI (Jawi Writing System)
BBM34O2

3(2+I)

JUMLAH JAM PEMBELAJARAN

PRASYARAT HASIL PEMBELAJARAN

120 jam per semester

Tiada Pelajar dapat

:

1.

memahami sejarah perkembangan sistem tulisan

Jawi mengaplikasikan kemahiran menulis dan membaca Jawi dengan lancar menghargai warisan agam4 bangsa, dan negara dalam konteks pembinaan jati diri mengemukakan saranan penyelesaian berdasarkan bukti yang kukuh dengan menyempumakan tugasan dalam tempoh yang ditetapkan.

2. 3. 4.

SINOPSIS

merangkumi sejarah tulisan Jawi, perkembangan dan penyebaran tulisan Jawi, huruf Jawi dan padanannya dengan huruf Rumi, bentuk
tulisan Jawi, jenis-jenis ejaan Jawi, kaedah mengeja Jawi, latihan membaca dan menulis Jawi, dan tulisan khat. (This course covers the history of Jawi script, the development ond the spread of Jawi script, Jawi alphabets and their equivalent in the romanised script, forms of Jawi script, types of Jawi spelling, methods of Jawi spelling, reading and writing exercises in Jawi, and khat scripts).

Kursus

ini

KANDUNGAN

KULIAH

1.

o o o o

Sejarah tulisan Jawi Asal-usul perkataan Jawi Sejarah pra-Jawi Sejarah tulisan pasca-Jawi Perkembangan dan penyebaran tulisan Jawi

2.

HurufJawi o Huruf Jawi dan padanannya dengan huruf Rumi o Bentuk huruf Jawi

3.

Jenis ejaan Jawi

o o o

Ejaan Tradisi

EjaanLazim
Ejaan Mengikut Hukum

4.

Kaedah mengeja Jawi Kaedah diftong

o o o

o o o o o o o o o o o o
5.

Bunyi glotis Kaedah huruf tertentu - dal, hamzah, ta, alif di akhir kata, Bunyi ke atas halus Kaedah kata dasar yang lebih daripada duapuku kata
Kaedah geluncuran Kaedah gelinciran Kata gabungan (majmuk) Kata ulang Homograf Katapinjaman Kata berimbuhan (terbitan) Partikel Kata ganti singkat Akronim (nota tambahan disediakan)

Kemahiran menulis dan membaca Jawi o Sistem penulisan huruf Jawi di atas garisan o Sistem penulisan huruf Jawi di tengah garisan o Alih huruf Rumi ke Jawi o Alih huruf Jawi ke Rumi (Tugasan) Tulisan khat dan Jawi klasik o Jenis-jenis khat o Pembacaan teks Jawi klasik
Masa hadapan tulisan Jawi Penggunaan tulisan Jawi pada masa sekarang Masa hadapan tulisan Jawi.

6.

7.

o o

PENILAIAN

Tugasan

-30%

(Tarikh akhir serahan: 14 hari sebelum peperiksaan akhir).

Peperiksaan Pertengahan - 30% Jenis soalan: Aneka pilihan

o o o o

jumlah soalan: 60 soalan Anggaran jangkamasa: l jam 15 minit Unit-unit terlibat: Unit 1 - 3.
Jangkaan

Peperiksaan Akhir Jenis soalan:

o o

- 40%

Bahagian A - Objektif Bahagian B - Subjektif

jumlah soalan: BahagianA-60soalan BahagianB-2soalan

Jangkaan

o o

Anggaran jangkamasa:

jam 45 minit

Unit-unit terlibat: Bahagian A-Unit4-7

BahagianB-Unit1-4.
RUJUKAN
1.

Che Siah Che Man. (2006). Pendekatan Pengajaran Jawi. Kuala Lumpur: Dewan
Bahasa dan Pustaka.

2.

Daftar Kata Bahasa Melayu: Rumi-SebutanJawi (Edisi Kedua). (2008). Kuala Lumpur:
Dewan Bahasa dan Pustaka

J.

Hashim Musa. (2006). Sejarah Perkembangan Tulisan Jawi, (Edisi Kedua). Kuala Lumpur:
Dewan Bahasa dan Pustaka.

4.
5

Matlob. (2003). Pandai Jawi. Seberang Prai:

Cerdik Publications. Za'ba. (2009). Rahsia Ejaan Jawi (edisi ejaan Rumi). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan
Pustaka.

12t15t2010

Prof. Dr. Kang Kyoung Seok

I r'lZgng
ii1;;1;g,.,:

L**
I

EJAAN LAztM

,: vokal kecuali: i - Bunyi e pepet di tengah kata seperti 'telah'(41). . ,;{15 - Bunyi a dalam suku kata KVK kecuali apabila berlaku homograf seperti lentik (,i+t)- lantik (ri$Y) iiff - Bunyi adalam kata satu suku kata yang bermula .:.. dengan wau seperti 'wang'(tl-r) dan kata'dan'(01).
.
1i:rjr

Ejaan Lazim ialah ejaan yang menggunakan sistem

1211512010

rTv'Eng HUKUM KADAN GA

Hukum ka dan gaialah hukum yang melibatkan kata berakhir dengan bunyi /ka/ atau /ga/ dalam bahasa ii.Welayu jati. Huruf kaf dan ga pada akhir kata tersebut ,,::lidak diberi lambang alif seperli suka (-5:-), duga (-s

j)

;.Kaedah ejaan ini tidak termasuk kekecualian disebabkan ;:ir;;;;l;,'l jaan yang menimbulkan kekeliruan seperti ketiadaan hurufvokal pada suku kata praakhir, misalnya teka(s). (rij), dan sega (s-) (licin berkilat), masatah 1t|iiifiomograf seperti beg (-r+) - bega 03-"), bek (.i+) - beka i:;li {\s#), kata serapan sepefii gigayang dieja s$, akronim eperti tabikayang dieja ls.".udan kata nama khas seperti

i .

Afrikayang dieja

tlyt.

12t15t2010

MAKLUMAT TUGASAN BBM34O2 SISTEM TULISAN JAWI

Peringatan: Sila baca maklumat tugasan ini sehingga habis dan faham. Maklumat tugasan sebelum ini dibatalkan termasuk yang terdapat dalam
modul.

TAJUK
Anda dikehendaki membuat satu tugasan dalam bentuk kertas kerja. Pilih salah satu daripada dua tajuk kertas kerja berikut:

1.

Sistem EjaanJawi Klasik Berdasarkan Teks... (nyatakan tajuk teks kajian yang dipilih). Contoh: Sistem Ejaan Jawi Klasik Berdasarkan Teks Kitab Munyat alMashalli.

2.

Sistem Ejaan Jawi Moden Berdasarkan Teks ... (nyatakan tajuk teks kajian yang dipilih). Contoh: Sistem Ejaan Jawi Moden Berdasarkan Teks Akhbar Utusan Melayu

Nota: Hanya analisis teks sahaja dibenarkan. F'ORMAT

Muka depan tugasan Sila gunakan muka depan tugasan yang disediakan oleh pihak Pusat
Pendidikan Luar (PPL). Isikan maklumat yang diperlukan pada muka depan dan ceraiannya dengan lengkap. Dapatkan tandatangan dan cop pengesahan berserta tarikh penerimaan daripada pusat pembelajaran pada kedua-dua bahagian muka depan dan ceraiannya. Simpan ceraian tersebut sebagai bukti penghantaran.

Isi kandungan Mengandungi topik dan subtopik. Setiap topik dan subtopik tersebut hendaklah diberikan nombor halamannya. Susunan topik dan subtopik adalah seperti berikut:

1.0

PENGENALAN (2-4 halaman) Nyatakan kajian lalu tentang sistem ejaan Jawi berdasarkan teks tertentu dan kaitannya dengan tajuk tugas an yang dipilih. Nyatakan aspek kajian, iaitu kaedah ejaan Jawi bagi kata Melayu jati yang terbahagi kepada 3 jenis ejaan, iaitu Lazim. Mengikut Hukum, dan Tradisi.
Manakala bagi kaedah ejaan kata serapan pula terbahagi kepada dua kategori utama, iaitu kata serapan Arab dan kata serapan Inggeris. Hanya jenis ejaan Mengikut Hukum sahaja yang dibenarkan mempunyai pecahan.

1.1

Objektif Kajian
Mengkategorikan dan menjelaskan jenis ejaan kata Melayu jati dan kaedah ejaan kata serapan yang terdapat dalam teks yang di kaji. Menganalisis peratusan penggunaan jenis dan kaedah ejaan tersebut. Menilai semula sistem ejaan yang terdapat dalam teks yang dikaji

1.2 1.3 1.4

Bahan Kajian Nyatakan tajuk artikel atau teks, penulisnya, halaman yang dipilih, dan tarikh ia ditulis (jika ada). Kaedah kajian Analisis teks yang dibuat adalah berbentuk kualitatif dan kuantitatif.
Batasan Kajian Analisis yang dibuat hendaklah berdasarkan 100 perkataan.yang
berurutan dalam teks yang dikaji. Nyatakan perkataan pertama dan terakhir, baris dan perenggannya (ika ada). Misalnya: "...teks yang dikaji bermula dengan perkataan 'isu' pada perenggan kedua, baris ketiga dan berakhir dengan perkataan 'Melayu' pada perenggan keempat, baris kedua...".

Perhatian: Markah akan dipotong sekiranya 100 perkataan yang dipilih tidak berurutan atau diselangi oleh perkataan lain.

2.0

HASIL KAJIAN (9-16 halaman)

Mengandungi pemaparan dan analisis data berdasarkan objektif kajian, dan hasil analisis secara terperinci. Pembahagian subtopik hendaklah berdasarkan format berikut :
2.1 Ejaan Lazim Jelaskan maksud ejaan Lazim dan kemukakan contoh berdasarkan teks yang

dikaji.
2.2 Ejaan Men gikut Hukum Jelaskan maksud ejaan Mengikut Hukum dan jenis-jenisnya. 2.2.1 Hukum Darlung Jelaskan maksud hukum Darlung dan kemukakan contoh berdasarkan teks yang dikaji. 2.2.2 Hukum Luar Darlung...(dan lain-lain) Jelaskan maksud hukum Luar Darlung dan kemukakan contoh berdasarkan teks yang dikaji. 2.3 Ejaan Tradisi Jelaskan maksud ejaan Tradisi dan kemukakan contoh berdasarkan teks yang

dikaji.

2.4Ejaan Kata Serapan Arab

Jelaskan maksud ejaankata serapan Arab dan kemukakan contoh berdasarkan

teks yang dikaji. 2.5 Ejaan Kata Serapan Inggeris

Jelaskan maksud ejaan kata serapan Inggeris dan kemukakan contoh

berdasarkan teks yang dikaji.

2.6 Analisis Kekerapan Penggunaan Jenis dan Kaedah Ejaan Kemukakan statistik dan peratusan penggrinaan dalam bentuk jadual, graf dan huraian. Jadual yang dikemukakan hendaklah mengandungi bilangan, perkataan dan kaedah/jenis ejaan yang disusun mengikut kronologi, bukannya disusun mengikut jenis.

Perhatian:

Perkataan berulang diambil kira dalam pengiraan kekerapan. Misalnya, perkataan 'yang' termasuk dalam ejaan Lazim. Jika terdapat sepuluh perkataan 'yang' dalam teks yang dikaji, maka jumlah kekerapan dikira sepuluh, bukannya satu.

Bagi perkataan berimbuhan dan kata ganda, jenisnya adalah mengikut kata dasarnya. Misalnya, perkataan'membaca' dikira sebagai 'baca' yang termasuk dalam jenis ejaan Mengikut Hukum Luar Darlung, tetapi perkataan 'bacaart' adalah ejaan Lazim kerana ejaan obaca' dalam 'bacaan' tidak lagi mengikut hukum Luar Darlung disebabkan terdapat penambahan alif selepas huruf ca yang bertepatan dengan jenis ejaan Lazim. Bagi kata majmuk seperti 'telefon mudah alih' dikira tiga perkataan. Bagi kata nama khas seperti 'Kuala Lumpur' (ejaan Tradisi) dikira satu perkataan, atau 'Adi Yasran bin Abdul Aziz' dikira tiga perkataan, iaitu 'Adi Yasran' (ejaan Lazim),'bin' (ejaan Arab), dan ,Abdul Aziz, (ejaan
Arab).

2.7 Penilaian Semula Sistem Ejaan Jawi Sila kemukakan komen anda sendiri berdasarkan sistem ejaan yang terdapat dalam teks yang dikaji.

3.0

KESIMPULAN (1-2 halaman)

Rumusan hasil kajian di atas.

BIBLIOGRAFI
nyatakan bahan rujukan yang dinyatakan dalam teks sahaja dengan meng gunakan susunan p engarang -tarikh-taj uk-tempat-penerbit. Sekurang-kurangnya 10 bahan rujukan, terutama rujukan terkini.

LAMPIRAN
Halaman teks yang dikaji sama ada yang asli atau fotostat. Sila tandakan 100 perkataan yang dianalisis secara berurutan dengan warna lut sinar dengan menggunakan pen penanda.

Transliterasi teks yang mengandungi 100 perkataan berurutan yang dipilih sahaja. Biarkan ayat tergantung jika sudah mencukupi 100
patah perkataan.

Lampiran lain tidak dibenarkan.

PANDUAN
Kertas kerja ini dibuat secara individu. Pelajar digalakkan membuat kertas kerja dalam tulisan Jawi, namun tulisan Rumi dibenarkan tanpa menguangkan markah. Panjang kertas kerja ialah antara 12 hingga 22 mtska surat, ditaip satu langkau bagi tulisan Jawi dengan menggunakan font Jawi bersaiz 18, dan dua langkau bagi tulisan Rumi dengan menggunakan font Rumi Times New Romanbersuz 12.

Tugasan hendaklah dicetak

di

atas kertas putih saiz A4, dan dijilid

menggunakan stapler. Comb binding tidak digalakkan. Tugasan ini hendaklah dihantarkan dalam bentuk bercetak selewat-lewatnya dua minggu sebelum peperiksaan akhir bermula. Penghantaran kertas kerja hendaklah dil akukan melalui pusat pembelaj aran masing-masing. Pelajar dikehendaki menghantar tugasan yang asli. Hanya lampiran teks kajian sahaja yang dibenarkan fotostat. Pelajar dikehendaki menyimpan satu salinan tugasan sama ada dalam bentuk bercetak atau elektronik. Pelajar dikehendaki menghantar segera salinan tugasan tersebut jika diminta berbuat demikian oleh pensyarah atau pihak PPL. Pihak PPL atau pensyarah tidak bertanggung jawab atas kehilangan tugasan jika pelajar tidak mempunyai bukti penghantarun.

SKEMA MARKAH Markah penuh yang diberikan untuk tugasan adalah 30%.
berdasarkan: Tarikh Penghantaran Senarai

Ia

dinilai

Tugasan Kandungan Format Isi Bahasa Bibliografi Lampiran

MAKLUMAT PENSYARAH

2% 2% 4% 14% 4% 2% 2%

Dr. Adi Yasran Abdul Aziz Jabatan Bahasa Melayu Fakulti Bahasa Moden dan Komunikasi Universiti Putra Malaysia 43400 UPM Serdang, Selangor Tel : 03 - 8 94 687 61, e-mel : adi@fbmk.upm. edu.my Laman web : http ://www. fbmk.upm. edu.my/-adi

WAKTU PERUNDINGAN
8.00 pagi

4.30 petang (Isnin

Jumaat). Tertakluk kepada kelapangan pensyarah.