MODUL ULANGKAJI

DAN
LATIHAN BERFOKUS

MATEMATIK
SPM 2014
MENGIKUT FORMAT KERTAS
SOALAN SPM SEBENAR
Dialahediakan Oleh :
Zuraidah Mustaffa
GURU MATEMATIK, SMK AGAMA BALING

JOM SKOR A MATEMATIK DALAM SPM.!

a + 90% = 126/140
K1 = 33/40 dan k2 =93/100
A 80% = 112/140
K1 = 30/40 dan k2 =
82/100
70% = 98/140

PETUA BIJAK BELAJAR :

NABI MUHAMMAD SAW BERPESAN :

K1 = 30/40 dan k2 =
68/100

1. MENUNTUT ILMU WAJIB KE ATAS SETIAP MUSLIM, DARI BUAIAN HINGGA KE LIANG LAHAD
PASTIKAN NIAT YANG BETUL ~ NIAT BELAJAR KERANA ALLAH.
2. SAMPAIKAN DARIKU WALAUPUN SATU AYAT PEMBELAJARAN BERKESAN HAMPIR 80%
BERKESAN. CABAR DIRI SENDIRI UNTUK MENGAJAR RAKAN ATAU SEKURANG-KURANGNYA
MENGAJAR DIRI SENDIRI TALK KEPADA YOURSELF, TSETIAP YOURSELF.
3. BERBUAT BAIK DAN SENTIASA MENDOAKAN KESEJAHTERAAN DAN KESELAMATAN KEDUA IBU
BAPA SERTA GURU-GURU.
BUAT SOALAN YANG SAMA SEKURANG-KURANGNYA 3 KALI, DENGAN CARA;
A. SALIN
B. SALIN SEMULA DAN FAHAMKAN
C. CUBA MENJAWAB
SENDIRI
4. FIKIRKAN MUDAH! MAKA MUDAHLAH JADINYA... YAKIN BAHAWA KITA BOLEH BERJAYA!
ANALISA SOALAN MENGIKUT TAJUK DAN TINGKATAN BAGI KERTAS MATEMATIK SPM
TING 1, 2 DAN 3

TINGKATAN 4

POLIGONS I DAN II
UNGKAPAN
ALGEBRA
PERSAMAAN
LINEAR
PERKARA RUMUS
PENJELMAAN I & II
STATIALAHTIK I & II

NOMBOR PIAWAI
HIMPUNAN

TINGKATAN 5

KERTAS 1
40 SOALAN OBJEKTIF
11 15 SOALAN TING.
1, 2, 3
16 18 SOALAN TING
4.
11 SOALAN TING 5.

INDEKS

KERTAS 2
SEKSYEN A 11

KETAKSAMAAN
LINEAR
PEPEJAL GEOMETRI
ISIPADU
GABUNGAN

ASAS NOMBOR
GRAF FUNGSI

GARIALAH LURUS

MATRIKS

KEBARANGKALIAN I
BULATAN
TRIGONOMETRI

UBAHAN
BEARING
BUMI SEBAGAI
SFERA

SUDUT DONGAK DAN

SUDUT TUNDUK
GARIS & SATAH DLM 3
MATRA
PERSAMAAN QUADRATIK

GRAF FUNGSI

SOALAN

BULATAN LUAS
DAN PANJANG
LENGKOK
PENYELESAIAN
PERSAMAAN
SERENTAK

TING 1, 2 & 3 3
SOALAN
TING 4 6 SOALAN
TING 5 7 SOALAN
SEKSYEN B PILIH 4
DARI 5 SOALAN

PENAAKULAN MATEMATIK

PENJELMAAN III

GARIS LURUS

MATRIKS

STATISTIK III

KECERUNAN DAN
LUAS DI BAWAH
GRAF
KEBARANGKALIAN
II
BUMI SEBAGAI
SFERA
PELAN &
DONGAKAN

GARIS & SATAH DLM 3

MATRA
HIMPUNAN

NOTA PAPER 1 MATEMATIK MENENGAH RENDAH

A.

ALGEBRA

Nota :
Unknown/ anu
Term / sebutan

Expression/ ungkapan
Persamaan/ persamaan

x, y, a, b, c
2x, 3y, 4a
a. like terms / sebutan setara 2x, 3x
b. unlike terms / sebutan tidak setara 2x, 2y
2x + 3y
2x + 3y = 7

Contoh :
1. Expdaning bracket / kembangan:
2 ( k 3 ) 2 + 3 2k 2 = 2 (k 3)(k 3) + 3 2k2
= 2 (k2 -3k -3k +9) + 3 2k2
= 2(k2 6k + 9) + 3 2k2
= 2k2 -12k + 18 +3 2k2
= -12k + 21
2.

Linear Persamaan / persamaan linear

a. Diberi 11 4 ( 3 2k ) = 23 , cari nilai k.

11 12 + 8k = 23
- 1 + 8k = 23
8k = 23 + 1
8k = 24
k=3

b. Diberi bahawa

5m n
= 4 , maka n =
6
5m n = 4(6)
5m = 24 + n
n = 5m 24
n = (5m 24) 2

3. Pecahan Algebra
4u v 8 v

sebagai pecahan tunggal dalam bentuk terendah.

uv
2v
2( 4u v) u (8 v)
4u v 8 v

=
uv
2v
2uv

Ungkapkan

=
=

8u 2v 8u + uv )
2uv

2v + uv
2uv

v( 2 + u )
v (2u )
u 2
=
2u

TAMBAH/KEPADALAK ~ SAMAKAN
PENYEBUT
DARAB ~ DARAB TERUS
BAHAGI ~ DARAB SONGSANG
SAMA DENGAN ~ DARAB SILANG

4. Indeks
a.

INGAT HUKUM PECAHAN....!

Permudahkan

(2m

n 1

m 8 n3 .

= 23 m 4 ( 3) +8 n 1( 3) +3
=8m 4

b. Diberi 4k =

INGAT HUKUM INDEKS....!

210
, cari nilai k .
16 k
4 k 16 k = 210
2 2 k 2 4 k = 210
2 2 k +4 k = 210

maka :

2 6 k = 210

6k = 10
10
6
5
k =
3
k =

5. Ketaksamaan
a. Senaraikan semua integer x yang memuaskan kedua-dua ketaksamaan 2x > - 5 dan
7 2x > 5.
x>

5
dan
2

2 x 5 7
= 2 x 2
= x

2
2

= x 1

maka

x = 2,1,0,1

b. gambarajah di bawah mewakili dua persamaan serentak di atas suatu garialah nombor.

-4

-3

-2

-1

Ketaksamaan sepunya yang mewakili nilai sepunya bagi kedua-dua ketaksamaan tersebut ialah :
-1<x<3
Latihan :
1.

(3p m)(p + 2m) =

A 3p2 + 5pm 2m2
B 3p2 5pm + 2m2
C 3p2 + 7pm - 2m2
D 3p2 7pm + 2m2

2. Diberi bahawa

4.

h +3 2 h

=
3h
h
2h 3
A
3h

4h 3
3h

p 5 p 1
=
, maka
3
n

Diberi bahawa

B 9
D 15

A
B
C

3.

n=

1
p + 1 = 4 , maka p =
3

A 1
C 11

2h 3
3h

3(5 p 1) 2
p

3(5 p 2 1)
p2
5 p 1
9
p

D
B

2h + 3
3h

5 p 1
9
p

5.

Permudahkan
2

(4m-1n1/2)2

m p
p9
4n
A p3
16n
C p6

x( x 2 y ) ( y x ) =

4mn
B p3
16mn 2
D
p6
1

Hitung nilai bagi (8 x 3-6) 3

6.

(2

3 4
1
A
4
4
C
9

1
9
9
D
4

y 2

2x 2 y 2

2 xy y 2

2 xy y 2

10

Diberi bahawa 5e 4 = 16
(e + 5) , cari nilai bagi e.
A

5+m m+n

Ungkapkan
5m
mn

sebagai satu pecahan dalam

bentuk terendah.

1 5m
5
n 5
5n
mn 5m
5mn
10n + mn 5m
5mn

A
B
C
D

6
25
2
5
5
2
25
6

Diberi bahawa
8

n = 4 + 3 ,
8

ungkapkan m dalam
sebutan n.
A
B
C
D

2(n 12 )
2n 12
n 12
n + 12

Permudahkan
11

(2 p

q)
3

1 2 1
p q .
2

A
B
C

4 p 4 q 2
4 p 8 q 4
p 4 q 2

p 8 q 4

12

Diberi bahawa
n

1
16 = 2 , cari nilai
4
bagi n.
A
2
B
C
D

3
2

3
2

B. POLYGON / LINES DAN SUDUTS

i.

Hasiltambah sudut pedalaman

KOD 9 Hasiltambah digit-digit = 9
Poligon
segitiga 3
segiempat 4
Pentagon 5
Heksagon 6
Heptagon 7
Octagon 8
Nanogon 9
Dekagon 10

Hasiltambah sudut-sudut pedalaman (x)

180 => 1 + 8 + 0 = 9
360 => 3 + 6 + 0 = 9
540 => 5 + 4 + 0 = 9
720 => 7 + 2 + 0 = 9
900 => 9 + 0 + 0 = 9
1080 => 1 + 0 + 8 + 0 = 9
1260 => 1 + 2 + 6 + 0 = 9
1440 => 1 + 4 + 4 + 0 = 9

ii.

hasilambah sudut peluaran = 360

iii.

Sudut Pedalaman =

iv.

Sudut dan Garialah sudut bertentangan X

x
n

- sudut selang seli N / Z

Sudutsudut
adalahsama
saiz

- sudut sepadan F
- jumlah sudut pedalaman bagi = 180
CONTOH :

a.
Dalam rajah di bawah, LMNTUV ialah heksagon sekata. KLM dan HVL adalah
garis lurus. Cari nilai bagi x + y .
U
PENYELESAIAN :
T
H
X

LMNTUV guna kod 9

Heksagon => 6 =>720 6 = 120

i. Y =

ii. x = 180 76 60
= 44
iii. x + y = 30 + 44 = 74

76 0
K

60

180 120
= 30
2

120
60
LATIHAN
1.

Rajah di bawah menunjukkan heksagon RSTUVW. MVUL ialah suatu garis

lurus.

S
R

70

x
W
60
M

U
V

RAJAH 1

Hitung nilai bagi x + y.

A
130
B
230
C
310
D
490
2. Dalam rajah di bawah, PQRSTU ialah a regular heksagon. PUV dan
QPW garis lurus.

P
74

R
S

y
V

Nilai bagi x + y =
A 69
C 76
3.

B 72
D 86

Rajah 2 menunjukkan sebuah segi empat selari KLMN .

N

40

20

3x
L

RAJAH 2

nilai bagi x ialah

A 20
B 40
C 60
D 120

10

11

C. STATISTIK / NISBAH DAN KADAR

Nota :
i.
Mean (purata) => hasiltambah data-data
bilangan data
ii.

mod (mod) => most frequent data (data tertinggi)

iii.

median (penengah) - dengan syarat - Susun data secara menaik atau menurun
terlebih dahulu., kemudian bilang data :
- odd/ ganjil
=>
data di tengah2
- even / genap =>
hasiltambah 2 data di tengah-tengah bahagi 2.

iv.

nisbah dan kadar - nilai baru x nilai sepadan

nilai lama

Contoh :
1. Rajah 11 ialah carta palang yang menunjukkan skor bagi sekumpulan pelajar dalam
satu ujian.
y
9
8
7
6
5
4
3
2
1
1

Palang tertinggi
ialah bagi skor = 3.
Jadi skor mod
ialah 3

RAJAH 11
Nyatakan modal skor.
A 2
B 3

2. Cari nilai bagi x, jika median ialah 4 dan mod ialah 3.

3, x, x, 3, 3, 6

Susun data : 3,3,3,x,x,6,

jadi ada 6 data, maka
median ialah 2 data di
tengah. (x +3 )/2 = 4, jadi
x=5
D

12

3.

Grade C = 360 (150 + 120 + 60)

= 360 330
= 30

Grade
B
150 0

Grade
C
Grade
60 0
D
Grade
D

120 0
Grade
A

Grade B = 150 60 pelajar

30 =
30 <=> 12 pelajar

RAJAH 12
Rajah 12 ialah carta pai bagi keputusan suatu ujian. Diberi bahawa bilangan pelajar
yang mendapat Grede B ialah 60, cari bilangan pelajar yang mendapat gred C.
A

48

36

24

12

LATIHAN :
1. Jadual kekerapan di bawah menunjukkan Jisim bagi ikan yang ditangkap oleh 20
orang nelayan.
Jisim ikan yang ditangkap kekerapan
(kg)
10
7
15
4
18
2
20
2
25
5

Hitung purata Jisim, dalam kg, bagi ikan yang ditangkap oleh nelayan
A 16.1
B 16.2
C 16.5
D 16.6
2. Pikkepadagraf di bawah menunjukkan bilangan pokok buah-buahan dalam sebuah
dusun.
Durian
Rambutan
Manggis
13

mewakili 25 pokok
Nisbah bagi pokok rambutan kepada pokok manggis ialah 3 : 2. Cari jumlah bagi pokok
durian dan pokok manggis.
A 225

B 275
C 300
D 400
PENYELESAIAN PERSAMAAN SERENTAK

NOTA :
penyelesaian persamaan serentak - untuk mencari nilai 2 anu.
dua kaedah penyelesaian iaitu :
a). penghapusan (elimination)
b). penggantian (substitution)
-

kaedah penghapusan
i. samakan anu yg hendak dihapuskan.
SPM
ii. tdana sama kepadalak, tdana berlainan - tambah
iii. dapatkan nilai salah satu anu.
iv. gantikan nilai anu diketahui dlm salah satu persamaan bagi mencari nilai satu
lagi anu.
Contoh :
1.

Hitung nilai bagi d dan bagi e yang memuaskan persamaan-persamaan :

5d 2e = 16
d + 4e = 10
samakan nilai anu , conkepadah , samakan pekali bagi e :
5d 2e = 16 -------- ( 1 )
d + 4e = 10 -------- ( 2 )
(1) x 2
-------- ( 3 )
2. ( 2 ) + ( 3 )
d + 10d + 4e + (- 4e) = - 10 + 32
3.
4.

Oleh itu,

Ganti d = 2 dalam ( 2 )

2 + 4e = -10
4e = - 10 2
4e = - 12
e= =-3

d = 2 dan e = - 3

Latihan :
1.

Hitung nilai bagi k dan w yang memuaskan persamaan-persamaan linear serentak

berikut : 2k 3w = 10 dan 4k +w = -1.
14

[4 marks]

2.

3.

Hitung nilai bagi x dan y yang memuaskan persamaan-persaman :

x 2y = 1
x + 3y = 6
[4 marks]

Hitung nilai bagi x dan y yang memuaskan persamaan-persaman:

5 x 3 y = 8
1
x + y =5
2

[4 marks]

4.

5.

Hitung nilai bagi p dan q yang memuaskan persamaan-persaman:

1
p 2q = 13
2
3p + 4q = -2

[ 4 marks]

Hitung nilai bagi m dan n yang memuaskan persamaan-persamaan :

2m - 5n = -12 dan 3m + n = -1

[ 4 marks]

15

LUAS DAN PERIMETER bulatan II

Nota : 1.
3.

Lilitan bagi bulatan = d = 2r

2r
Panjang lengkok =
360

2.
4.

Luas bagi bulatan = r2

r 2
Luas sector =

Contoh :

360

1.
Rajah 6 menunjukkan dua sektor OPQR dan OST dengan pusat O. PSO ialah satu
garis lurus dan PO = 3PS
T

PO = 3PS
21 = 3PS
PS =
= 7 cm

45o
P

SO = 14cm
RAJAH 6
PO = 21 cm dan ROT = 75. Menggunakan =
(a)
(b)

22
, hitung
7

luas, in cm2 , bagi kawasan berlorek

perimeter, in cm, bagi kawasan berlorek.

[6 marks]
(a) luas bagi kawasan berlorek = luas bagi sektor POR luas bagi sektor SOT
45 + 75
22
45
22
)
212

14 2 ]

360
7
360
7
= 462 77
= [(

= 385cm 2

======

(b) perimeter bagi kawasan berlorek

= PS + ST + KEPADA + OR + PQR

16

45
22
45 + 75
22
2
14 +14 + 21 +
2
21
360
7
360
7
= 42 +11 + 44
=7+

= 97cm

======
Latihan :
1.
Rajah di bawah menunjukkan dua sektor OMN dan OPQ dengan pusat O dan
sukuan berpusat Q.

O
P

60

M
OM = 14 cm dan QT = 7 cm, Menggunakan
(a) perimeter bagi seluruh rajah
(b) luas bagi kawasan berlorek.

2.

22
, hitung
7

[6 marks]

Dalam rajah di bawah, PQ dan RS adalah dua sektor bagi dua bulatan berbeza
berpusat O. RQ = ST = 7 cm dan PO = 14 cm. Menggunakan =
a. luas, dalam cm2 , bagi kawasan berlorek,
b. perimeter, dalam cm, bagi seluruh rajah.

22
, hitung :
7

[6 marks]

17

R
Q
P

60
ST

PEPEJAL GEOMETRY ISIPADU GABUNGAN

Nota :

1
1 Luas bagi trapezium = hasiltambahsisiselari tinggi
2

2 Curved surface luas bagisilinder = 2rh

3 Surface luas bagisphere = 4r2
4 Isipadu bagiright prialahm = cross sectional length
5 Isipadu bagisilinder = r2h
6 Isipadu bagi cone =

1 2
r h
3

7 Isipadu bagi sphere =

4 3
r
3

8 Isipadu bagiright pyramid =

Contoh :

1
base luas height
3
P

Rajah 3 menunjukkan gabungan pepejal bagi piramid VPQRS dan separuh silinder
Q
=
dengan diameter 7 cm. VS = 8 cm, PS = QR = 6 cm. Menggunakan
S

dalam cm 3 bagi pepejal

tersebut.
V

R
RAJAH 3

22
, cari isipadu,
7

18

Isipadu = isipadu bagi a piramid + isipadu bagi separuh

silinder

LATIHAN :
1

. Rajah 5 menunjukkan pepejal dibentuk dengan gabungan kon dan silinder.

diameter bagi silinder dan diameter bagi asas bagi kon

22
ialah 7 cm. isipadu bagi pepejal gabungan ialah 231 cm3 . Menggunakan =
, hitung
7
tinggi, dalam cm, bagi kon..
[4 marks]
.

19

2. Rajah 6 menunjukkan silinder dengan tinggi 20 cm dan diameter 14 cm. sebuah

kondengan jejari 7 cm dan tinggi 9 cm dikeluarkan dari pepejal tersebut. Hitung isipadu in cm3
22
pepejal yang tinggal (Guna =
).
`[4
7
marks]

RAJAH 6
3. Rajah 7 menunjukkan sebuah pepejal
gabungan separuh silnder dan sebuah prisma
tegak pada satah segiempat DEFG.
DE = 14 cm, EJ = 8 cm, DEJ = 90 dan
tinggi bagi prisma tegak ialah 6 cm. Hitung
22
isipadu, in cm3, bagi pepejal itu. (Guna =
7
)
4 mark

Rajah 1 menunjukkan gabungan pepejal hemisfera dan sebuah silinder.

20

diameter bagi silinder ialah 14 cm dan tingginya ialah 35 cm.

diameter bagi hemisfera ialah 21 cm
Hitung isipadu, in cm3, bagi pepejal itu.
22
[ Use =
]
7
[4 marks]
5.

. Rajah 3 menunjukkan gabungan pepejal terdiri dari kon dan hemisfera

diameter bagi kon dan hemisfera ial;ah masing-masing 21cm. Isipadu bagi pepejal itu ialah 4
22
042.5 cm3. Menggunakan =
, hitung tinggi bagi kon itu dalam cm. [4 marks]
7
Answer:

21

6.

Rajah 4 menunjukkan sebuah pepejal gabungan dari pyramid tegak dan kuboid.

isipadu bagi pepejal itu ialah 1 100 cm3. Hitung tinggi bagi piramid itu.
[4 marks]

GRAF FUNGSI -

Paper 1

Nota :
i.

Jenis graf
Linear

y = ax + c

(a > 0) Positive
Y

(a < 0) Negative
Y
x

ii.

Kuadratik

y = ax + bx + c
2

Y
Y

x
iii.

x
x

Kubik

y = ax + bx 2 + cx + d
3

X
x
22

iv.

salingan

a
y=
x

Contoh :
1.

Graf yang manakah yang berikut mewakili y = x 2 + 7 ?

Y
y
A
B
7
0
C

7
0

2.
0

23

3. Graf yang manakah yang berikut mewakili y = x 3 + 27

A

27
O

3
x

y
27

-3

27

3
x

-27

Angka beerti / bentuk piawai PAPER 1 SAHAJA

24

Bukan angka
beerti
sifar
sifar di sebelah kiri
bagi nombor
perpuluhan
sifar di sebelah
kanan bagi
nombor yang
lebih dari satu

NOMBOR
BUKAN SIFAR

ANGKA BEERTI

SIFAR DI
TENGAHTENGAH

SIFAR DI SEBELAH
KANAN

BENTUK PIAWAI
A X 10N
1 < A < 10
N
IALAH
INTEGER

CONTOH DAN LATIHAN :

1.

Bundarkan 73 900 betul kepada dua angka beerti.

A 74
B 740
C 73 000
D 74 000
5
2 = 3.4 3.4
000
4 =
10x5 10
4.747
10

73900 next kepada 3

ialah 9, rounding off
kepada 2 s.f will give
answer 74000

= 3.4 10 10 4 4.7 10 4
= 34 4.7 10 4
= 29.3 10 4
= 2.93 105

25

A
B
C
D

2.93 x 10 5
8.1 x 10 4
2.93 x 10 9
8.1 x 105
0.082 7000
=
( 0.2) 2

A 1.435 x 10 4

B 1.435 x 10 5

C 2.87 x 10 2

D 2.87 x 10 3

4
Bilangan populasi bagi dua daerah ialah 3 700 000 dan 290 000 masing-masing.
Cari perbezaan populasi bagi dua daerah tersebut.
A 3.41 x 10 5
C 0.341 x 10 5

B 3.41 x 10 6
D 34.1 x 10 6

6.

7.
Ungkapkan 2.314
A
B
C
D
7.

10-5 sebagai suatu nombor tunggal.

0.02314
0.002314
0.0002314
0.00002314
Bundarkan 70 699 betul kepada empat angka beerti.

A 70 600

B 70 610

C 70 620

D 70 700

26

Ungkapkan 7.564 x 10-5 sebagai suatu nombor tunggal.

8.

A 0.007564
10.

B 0.00007564

C 0.0007564

D 0.07564

0.083
=
5000000

A 1.6 x 103
C 1.6 x 10-8

B 1.6 x 104
D 1.6 x 10-9
PERSAMAAN KUADRATIK PAPER 2 SAHAJA

NOTA :
UNGKAPAN KUADRATIK

PERSAMAAN KUADRATIK

ax + bx + c

ax 2 + bx + c = 0

Satu anu sahaja dan kuasa tertinggi

ialah 2
Hasil dari 2 ungkapan linear.

pemfakkepadaran :

Satu anu sahaja dan kuasa tertinggi

ialah 2
Hasil dari 2 persamaan linear.
Selesaikan persamaan :

ax 2 + bx + c = 0
( x + a )( x + b) = 0
x = a, x = b

ax 2 + bx + c = ( x + a)( x + b)

SPM

CONTOH DAN LATIHAN :

1.

Selesaikan persamaan (3x - 2)(2x - 1) = 3x(x - 1) + 9

[4 marks]

(3 x 2)(2 x 1) = 3x( x 1) + 9
6 x 2 3x 4 x + 2 = 3 x 2 3x + 9
6 x 2 3x 2 7 x + 3 x + 2 9 = 0
3x 2 4 x 7 = 0
(3 x 7)( x +1) = 0
x=

7
, x = 1
3

2.

Selesaikan persamaan 3x2 = 2(x 1) + 7.

3.

Selesaikan persamaan kuadratik

[4 marks]

x ( 2 x 5)
=6
2

[4 marks]
27

4.

Selesaikan persamaan kuadratik 5

3
= 4x 2 .
2x

[4 marks]

Latihan :
Selesaikan persamaan :
(a)

3x(x 1)
2

(b) (w 1)2 32 = 0

=x+6

(c) 2a2 = 3(1 + a) + 2

(d)

2.
NOTA :
Symbols

, {}
,
N

Definition
Set semesta semua
yang dibincangkan
Empty set / set
kosong
Element of, not
element of
Bilangan

5p + 3p
1 +p

=4

SETS PAPER 1

Conkepadah
= { x: x ialah nombor ganjil yang kurang dari 10}
= { 1,3,5,7,9}
A = { nombor perdana kurang dari 2 }
A = {}
B = {1,3,5,7,9,11,13,15}
1 B, 2 B
n(A) = 0

28

bagielements
Subset , not subset

n(B) = 8
{1,3,5} B
{2,4,6} B

Complement
(bukan)

={ 1,2,3,4,5}
A = { 2,3,5}
A = {1,4}
A = { 1,2,3,4,5}
B = { 2,3,4}
A B = {2,3,4}
P = { 2,4,6,8}
Q = { 1,2,3}
P Q = {1,2,3,4,6,8}

Intersection
(serupa)
Union ( semua)

CONTOH DAN LATIHAN :

1.
Rajah di bawah menunjukkan gamabarajah Venn yang menunjukkan bilangan
elemen bagi set H, set K dan set L.
K
n(H) = n(HK)
y + y + 3 = 11
L
H
2y + 3 = 11
2y = 11 - 3
5
11
y
2y = 8
y= ; y=4
y+ 3
/
Diberi bahawa = H K L dan n ( H ) = n ( H K ) , cari nilai bagi y

A 1

B 2

C 3

D 4

2
Rajah 2 menunjukkan gambarajah Venn dengan = P Q R . Di antara
kawasan, A, B, C, dan D, yang manakah mewakili set P / R / ?

A
P

RAJAH 2
3.

29

4.

Diberi bahawa = { x : 20 < x < 30 , x ialah integer } ,

set K = {x : x ialah x < 26 }
dan set L = { x : x ialah nombor perdana} .Cari n( K L )
A
B
C
D

1
2
3
4

30

In Rajah 14 , ialah universal set.

b d g
f

RAJAH 14

Set Q P ' ialah

A
B
C
D

{d , e , f , g , h}
{d , e , f }
{g , h}
{k}

7. Diberi = { x : x ialah integer , 16 x 28 } dan

31

T = { x : x dimana hasiltambah digit-digit ialah kurang dari 5 } . Cari n(T )

A
B
C
D

3
7
10
11

SETS PAPER 2 (ALTERNATELY, 2004/06,)

CONTOH DAN LATIHAN :
Rajah menunjukkan set semesta , set P dan set Q. lorekkan kawasan yang mewakili set :
P Q ' .
i.
ii. P '( P Q )
Set P = bukan Q

Bukan P gabung dgn (P = Q)

[3 marks]
2.

Gambarajah Venn menunjukkan set A, B dan C. lorekkan

(a)
set A B '
[3 marks]
(b)
set A B C '
A
A

3.

Gambarajah Venn menunjukkan set A, B dan C. lorekkan

a. B ( A C ),
b. ( B C )'A.

[ 3 marks]

32

A
B

4.

Gambarajah Venn menunjukkan set P, Q dan R. lorekkan

Q,
a. P '

B.

[ 3 marks]

( P Q ' )'R.

33

TRIGONOMETRY PAPER 1 SAHAJA

Nota :
1.

Unit circle / bulatan unit satu bulatan dengan jejari 1 unit pada satah
Cartesian.
melibatkan sudut dari 0 360 darjah.
Y 90
Sin = y Cos = x
Tan =
1

2.

SINYU COSEC TANYX

180
-1

Sukuan
II
Sin +ve
180-

sukuan
I
Semua +ve

180 +
Sukuan III
Tan +ve

360 -
Sukuan IV
Kos +ve

0
1 x 360

INGAT TEOREM
IBNU HAITHAM..!
3, 4, 5
5, 12, 13
6, 8, 10
7, 24, 25
8, 15, 17

-1

3. Sudut-sudut khusus
270

Sukuan I
0 30
60

Sin

0 0.5

Cos

1 0.86
6
Tan 0 0.58

0.86
6
0.5
1.73
2

9
0
1
0

Sukuan II
150 18
0
0.86 0.5
0
6
-0.5
-1
0.87
-1.73 0
0.58
120

Sukuan III
240
27
0
-0.5 -1
0.866
-0.5
0
0.87
0.58 1.73
210

300

Sukuan IV
330
360

-.86
6
0.5
-1.7

-0.5

0.86
6
-0.58

1
0

4. Graf trigonometri
y = sin

y = cos

y = tan

34

CONTOH DAN LATIHAN PAPER 1

1.

Diberi bahawa tan x =

24
, cari nilai bagi sin x - kos x .
7

17
25
24
B
25
7
C
25
24
D
25
A

Tan x = : lukialah 24
7
Guna Teorem Phythagoras, 7, 24, 25
Maka sin x = , kos x = ,
Jadi sin x kos x = - ,
=

5 cm

2
3

Dalam Rajah 6, PTQ ialah garis lurus. Diberi sin QPR =

Cari nilai bagi sin STQ .
4
A

5
.
13
8 cm

3
5

3 cm
RAJAH 6

35

3
5

4
5

Di antara garaf yang berikut, yang manakah mewakili y = tan x?

A

B
y

45

90

180

D
y

6.

90

x
270
0
0
90
Dalam rajah, GHEK ialah garis lurus dan GH = HE.

180

360

F
7 cm

25 cm

E
H
J

13 cm

Cari nilai bagi tan x.

36

5
12

5.

12
13

13
12

12
5

CIRCLES PAPER 1 SAHAJA

Nota :
Circles in lower forms :

sudut di pusat
= 2x sudut di
lilitan.

sudut yg di
sudut di lilitan
cangkum
= 90 bagi semi
oleh lengkok
bulatan.
yg sama adalah sama saiz.

Hasiltambah
sudut bertentangan = 180.

Tangen kepada bulatan :

- Berserenjang dengan jejari.
- sudut antara tangen dengan perentas
= dengan sudut pedalaman bertentangan
CONTOH DAN LATIHAN :
1.

750
P

Q
RAJAH 2

Dalam rajah 2, PQR ialah tangent kepada bulatan di Q. Cari nilai bagi y.

37

A 30 0

2.

B 45 0

C 55 0

D 75 0

In rajah di bawah, RST ialah a tangent kepada circle pusat O, at point S.

Q
100

55

S
T
A

45

60

nilai bagiy ialah

C
70

125

4
Dalam Rajah 3, JKL ialah a tangen kepada bulatan berpusat O, di K. MOL ialah
M
garis lurus.
J
O

70
K

x
RAJAH 3

38

Jika JKM = 70 , cari nilai bagi x.

A 30

B 40
C 50
D 70
SUDUT DONGAKAN DAN SUDUT TUNDUK PAPER 1
Sudut tunduk

sudut dongak
NOTA :
1.
2.
3.
4.

Cara menentukan sudut ialah dengan melihat perkataan dari / dari dalam
soalan.
Dialahitulah terletak anak mata dan keluar garialah mengufuk serta arah
cerapan.
Sekiranya arah cerapan ke bawah, maka sudut tunduk dan sekiranya arah
cerapan ke atas, maka sudut yang terbentuk ialah sudut dongak.
Kemahiran SOH CAH TOA dalam trigonometri adalah penting dalam
mencari sudut yang dikehendaki.

CONTOH DAN LATIHAN :

1.
Rajah 7, P, Q dan R aadalah tiga titik di atas permukaan rata. PT dan RS adalah
dua tiang tegak. sudut dongakan bagi T dari Q ialah 50 0 manakala sudut tunduk bagi
Q dari S ialah 43 0 . Cari jarak, dalam m , diantara dua tiang itu.
A 3.4
T dari Q ialah 50
0
,

6.4

9.8

D 11.8
S

Q dari S ialah
43 0
= 6.43 m

= 3.36 m

6 m
4 m
P

Maka, PQR = PQ + QR
= 3.36 + 6.43
= 9.79

39

= 9.8 m

2
Rajah 8 menunjukkan dua tiang tegak, AB dan CD , di atas satah mengufuk.
sudut tunduk bagi puncak C dari puncak A ialah 35 0 dan AB=2 CD.
C
1.4 cm
D

B
RAJAH 8

Cari jarak bagi BD, dalam cm.

A
B
C
D

1.2
1.4
1.6
2.0

3.

40

4.
Dalam Rajah 9, P dan Q adalah dua tiang bendera di atas tanah rata. Diberi
bahawa sudut dongakan bagi puncak Q dari P ialah 35.
Q
P
80 m
30 m
F
RAJAH 9

Cari tinggi P, dalam m.

A
B
C
D

5.

21.01
39.62
52.30
58.99

Dalam rajah, TS dan UV adalah dua tiang tegak di atas tanah mengufuk. sudut
dongakan bagi V dari S ialah 42.
V
S
3m

hm
10 m

Hitung nilai bagi h.

A 10.4
6.

B 12.0

C 14.1

D 17.9

Dalam rajah di bawah, MN dan PQR adalah dua tiang tegak di atas satah
mengufuk.

41

P
M

sudut dongakan bagi titik P dari M ialah

A MPQ
B PMQ
C PMR
D PNR
GARIS LURUS PAPER 1 DAN PAPER 2
NOTA :
1. KECERUNAN / KECERUNAN
2. INTERCEPT / PINTASAN
3. PERSAMAAN

i.
ii.

Kecerunan (m) = tan ,

m=
m bagi pintasan =
pintasan-y
pintasan-x

Bentuk Am bagi persamaan ialah :

Membentuk persamaan garialah lurus dengan mencari nilai
m (kecerunan/kecerunan) dan c (pintasan-y)
a. kecerunan dan pintasan-y diberi :
Conkepadah : m = 3 dan c = -7,
Maka persamaannya :
b. kecerunan dan satu titik diberi
Conkepadah : m= -2 melalui A(2,3)
cari c dengan menggunakan
3 = -2(2) + c
3+4=c
c=7
ii.
Maka persamaannya ialah : y = -2x + 7
c. dua titik diberi cari nilai m dan c, dan
bentukkan persamaan

42

4. Garis-garis selari
KONSEP : Kecerunan bagi garis-garis selari adalah sama.
m1 = m 2
CONTOH DAN LATIHAN PAPER 1 :
1.

Rajah di bawah menunjukkan satu garis lurus PQ pada satah Cartesian .

Kecerunan bagi pintasan :

y
P

12

mPQ

Q
0

RAJAH 15
Kecerunan bagi PQ ialah
A -4
B
2.

kecerunan bagi garis lurus 2x 7y = 14 ialah

A

2
7

C -2
3

-3

7
2

12

Kecerunan bagi

D 7

Dalam Rajah 16, TV ialah garis lurus.

y
T
6

x
V

RAJAH 16

43

Diberi kecerunan bagi garis lurus TV ialah

4.

.
5. Cari
A -3

2
. Cari nilai bagi k.
3

pintasan-y bagi 3x 4y = 12.

B -4

C 3

D 4

Dari persamaan garis lurus berikut, garis lurus manakah selari dengan paksi-x
A y = x
B y=2
CONTOH DAN LATIHAN PAPER 2

x=y

D x=2

44

1.
Rajah 3 menunjukkan garis lurus AB dan garis lurus CD dilukis pada satah
Cartesian. AB selari dengan CD .
y
C (0,6)

A(3,5)

D(2,0)

AB selari dengan CD ;
i. mAB = mCD
=
= -3
ii. m = -3, at A(3,5)
y = mx + c
5 = -3(3) + c
c =5+9
c = 14
iii. persamaan
bagiAB ialah

RAJAH 3
Cari
(a)
(b)

2.

mAB = -3,pintasan- y = 14
pintasan-x, bila y = 0

persamaan bagi garis lurus AB,

pintasan-x bagi garis lurus AB.

Dalam rajah di bawah, graf yang menunjukkan PQ, QR, dan RS ialah garis lurus.
P terletak di atas paksi- y. OP selari dengan QR dan PQ selari dengan RS.
y
R
P
O

x
S (8,-7)

Persamaan PQ ialah 2x + y = 5.
(a) Nyatakan persamaan bagi garis lurus QR.
(b) Cari persamaan bagi garis lurus RS dan seterusnya, nyatakan pintasan-y.
[5 marks]
2.

Rajah di bawah menunjukkan garis lurus EF dan yang selari.

45

RAJAH 2
Cari
(a)

persamaan bagi EF.

[ 3 marks ]

(b)

Pintasan-y dan pintasan-x bagi EF.

[ 2 marks ]

3. Rajah di bawah menunjukkan STUV ialah sebuah

trapezium.

RAJAH 3
Diberi bahawa kecerunan bagi TU ialah -3, cari
(a)

koordinat T.
[2 marks ]

(b)

persamaan bagi garis lurus TU.

46

[ 1 mark ]

(c)

1
3

nilai bagi p, jika persamaan bagi garis lurus TU ialah 2 y = x + 18

[ 2 marks ]

5. Rajah di bawah menunjukkan EFGH ialah segi empat selari.

RAJAH 5
Cari
(a) persamaan bagi garis lurus GH.
[ 3 marks ]

(b)

Pintasan-x bagi garis lurus FG.

[2 marks ]
GARIS DAN SATAH DALAM 3 MATRA PAPER 1 DAN PAPER 2
47

Nota :
1. Sudut antara garis dan satah
A
C

1.
Kenalpasti garialah dan satah yang dikehendaki.
Contoh : Cari sudut antara garis BG dengan satah EFGH.

2. Garis : BG
Satah : EFGH

D
E

sudutnya
ialah G

3. Dari titik B, B jatuh tegak atas satah pada titik

F, maka sudut dikehendaki ialah BGF
2. Sudut antara dua satah

Kenalpasti dua satah yang dikehendaki lorek jika perlu.

Contoh : Cari sudut antara satah ABCD dan BDFH.
Kenalpasti garis persilangan antara 2 satah BD.
Maka sudut akan terletak pada titik B atau D.
Bagi abjad yang tinggal, tengok yang dekat.
Contoh : AC DAN FH Maka sudut ABF atau CDH

CONTOH DAN LATIHAN

A. PAPER 1
S

1.

Q
M

Sudut antara HRK dan HKLM.

1. Kenalpasti garis persilangan HK.
2. Dari R, dekat dengan K atau H RK
3. RK dekat dengan ..? L atau M ?
4. Jadi sudutnya ialah RKL.

K
RAJAH 6

Rajah 6 menunjukkan sebuah kuboid. Namakan sudut antara satah HRK dan HKLM.
A PHQ
C QKL

B
D

PLM
RKL

48

2.
Rajah 8 menunjukkan pyramid tegak dengan tapak segiempat ABCD. P
dan Q adalah titik tengah bagi BC dan AD,masoing-masing.
E
Q

C
P

B
Namakan sudut antara satah BCE dan satah BCF.
A
B
C
D

EPF
EPQ
PEF
PEQ

E
Q

C
B

49

3.

1. Line PM &
PSTU., maka sudut
di P.
2. Dari garialah PM,
tinggal M, maka
sudut ialah MPO
(katakan titik tengah
TU ialah O ).
3. Maka,
= 47.97

4.

Rajah di bawah menunjukkan sebuah pyramid dengan tapak segitiga sama kaki
PQR. M dan N adalah titik tengah bagi SU dan RQ masing-masing.
M

S
R

T
N

Q
P

Namakan sudut antara satah PQR dan satah PUS.

A UPT
C QPN

B NPT
D MPN

50

K
H

5.

Rajah di atas menunjukkan sebuah kuboid dengan EFGH sebagai tapak mengufuk.
sudut antara garis LE dan satah EFGH ialah
A LEH
B MEH
C LEG
D MEL
T

S
P

6.

R
Q

rajah di atas menunjukkan a pyramid with a mengufuk segi empat sama base PQRS.
vertex T ialah tegakly di atas pusat bagi base N. sudut antara line TQ dan satah
TPR ialah
A TQN
B QTR
C QTN
D STQ
J

12 cm

13 cm

5 cm

7.

rajah di atas menunjukkan sebuah prisma dengan tapak mengufuk EFGH. Sudut
antara satah FGK dan satah EFGH ialah
A KFH
B FKH
C KGH
D KGF

51

B.
1

PAPER 2
Rajah 2 menunjukkan suatu prisma tegak dengan tapak KLMN. Trapezium
PQLK ialah keratan rentas seragam bagi prisma itu.
S
P
R

12cm

1. SLN & SRMN , garis perslgn di

SN, maka sudut di titik S atau N.
2. Pada satah SLN, tinggal L, maka
sudut LN ke M atau R, mana dekat?
3. Maka sudut LNM diambil.

6cm
L
8cm
K
RAJAH 2
Kenalpasti dan hitung sudut antara satah SLN dan satah SRMN .
[4 marks]
6
8
LNM = 36.9
tan LNM =

52

3.

Rajah 1 menunjukkan prisma tegak dengan tapak mengufuk JKLM. Trapezium

JKQP ialah keratan rentas seragam bagi prisma dan satah QRLK ialah satah
condong.

S 5 cm

P
Q

8 cm

M
12 cm
J

K
RAJAH 1

Hitung sudut antara satah RSJ dan tegak satah RSML.

[4 marks]

53

2.

PENAAKULAN MATEMATIK PAPER 2 SAHAJA.

NOTA :
1.

PERNYATAAN AYAT YANG MAKSUDNYA JELAS BENAR ATAU PALSU.

2. PENGKUANTITI ALL / SEMUA --- UNTUK SEMUA KES

SOME --- BENAR BAGI BEBERAPA KES SAHAJA.
3. OPERASI P
Benar / true
Palsu / false
Benar / true
Palsu / false

a. Not / bukan mengubah maksud pernyataan

b. menggabung (compound) 2 pernyataan dgn :
q
P dan q
Benar / true
Benar / true
Benar / true
Palsu / false
Palsu / false
Palsu / false
Palsu / false
Palsu / false

P or q
Benar / true
Benar / true
Benar / true
Palsu / false

4.IMPLIKASI / IMPLICATION Jika P, maka Q / Jika p, n q

a. Satu implikasi sahaja :
Antecedent / sebab: m > n
Consequent / akibat : m n > 0

Implikasi : Jika m > n, n m - n > 0.

Akas
: Jika m n > 0, n m > n.

b. 2 implikasi -- p jika dan hanya jika q

Implication 1 : Jika p, n q
Implication 2 : Jika q, n p.
5. HUJAH / ARGUMENTS TIGA BENTUK
P1 : ALL A IALAH B
P1 : JIKA P, N Q
P1 : JIKA P, N Q
P2 : C IALAH B
P2 : P
P2 : ~ P
KESIMPULAN: C IALAH
KESIMPULAN : Q
KESIMPULAN : ~ Q
A
6. MEMBUAT KESIMPULAN

ARUHAN / ARUHAN

DEDUKSI / DEDUKSI

Dari beberapa kes formula

Eg.

Formula guna dalam beberapa kes

.
. .
.
. .
.
. .
3n + 2, n = 1,2,3,

Eg.
luas bagi bulatan ialah .
ABCD ialah bulatan dengan jejari 7 cm.
luas bagi bulatan ABCD ialah =154cm

54

CONTOH DAN LATIHAN :

1

(a) Lengkapkan kotak di ruang jawapan dengan dan / atau

(i) Pernyataan BENAR.
34=7

3+4=7

(ii) Pernyataan PALSU.

34=7

3+4=7

(b) (i) Lengkapkan KESIMPULAN bagi hujah berikut:

Premis 1: Semua garis selari mempunyai kecerunan yang sama.
Premis 2: PQ dan RS adalah garis-garis selari.
KESIMPULAN:
(ii) buat KESIMPULAN secara aruhan bagi 5, 17, 37, 65, yang memenuhi
paten di bawah :
5 = 1 + 4(1)2
17 = 1 + 4(2)2
37 = 1 + 4(3)2
65 = 1 + 4(4)2
..

[5 marks]

2. (a) Nyatakan sama ada ayat berikut merupakan pernyataan atau bukan pernyataan .
7 bukan fackepadar bagi 40
(b)

Tulis dua implikasi bagi pernyataan berikut.

P R jika dan hanya jika P R = P

Implikasi 1 : ............................................................................................
Implikasi 2 : ................................................................................
(c)

buat KESIMPULAN umum secara aruhan bagi senarai di bawah.

5 = 4(1) + 13
16 = 4(2) + 23
37 = 4(3) + 33
80 = 4(4) + 43

[5 marks]

KESIMPULAN : ...............................................................................................................

55

...............................................................................................
4
(a)

Nyatakan sama ada ayat berikut pernyataan ataupun bukan pernyataan.?

x+y=2
(b)

Lengkapkan hujah berikut .

Premis 1 : Semua faktor bagi 12 adalah fackepadar bagi 24.
Premis 2 : 3 ialah faktor bagi 12.
KESIMPULAN :________________________________________________

(c)

Buat KESIMPULAN umum secara aruhan bagi senarai nombor di bawah :

5 = 3(2) 1
10 = 3(22) 2
21 = 3(23) 3
60 = 3(24) 4

__________________________________________________________

56

5.

(a)

Nyatakan sama ada setiap yang berikut pernyataan benar atau palsu.
(i) 23 = 6 or

7
= 3.5
2

(ii) ( -4 ) x ( -5 ) = 20 dan -4 > -2

(b)

Lengkapkan premis bagi hujah berikut:

Premis 1 : Jika penentu bagi suatu matriks = 0, maka matriks itu tiada
songsangan.
Premis 2 : _______________________________________________
KESIMPULAN : Matriks A tiada songsangan.

(c)

Tulis dua implikasi berdasarkan ayat berikut .

A B jika dan hanya jika A B = A
(i)_________________________________________________________
(ii)________________________________________________________

5.

(a)

Nyatakan sama ada setiap yang berikut pernyataan benar atau palsu.

b.

Tulis dua implikasi berdasarkan ayat berikut:

P3 = 8 jika dan hanya jika p = 2

......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
(c)

Lengkapkan premis bagi hujah berikut:

Premis 1 :_______________________________________________
Premis 2 :
x 3
KESIMPULAN : x 9

57

STATISTIK III
PAPER 2 SECTION B 12 MARKS
NOTA :
JENIS GRAF :
1. HISTOGRAM
2. KEKERAPAN POLYGON / POLIGON KEKERAPAN
3. KEKERAPAN LONGGOKAN OGIF
SUKATAN SERAKAN
Q2 - MEDIAN SECOND QUARTILE
1
X JUMLAH KEKERAPAN
4
3
Q3 - THIRD QUARTILE RUJUK KEPADA
X JUMLAH KEKERAPAN
4

Q1 - FIRST QUARTILE --> RUJUK KEPADA

INTERQUARTILE RANGE / JULAT ANTARA KUARTIL = Q3 Q1

GROUPED DATA / DATA TERKUMPUL DATA DIKELASKAN DALAM JADUAL
KEKERAPAN MENGIKUT KELAS TERTENTU.
CONTOH :
BERAT PELAJAR (KG) TINGKATAN 4 SMK AGAMA BALING
KELAS
30 39
40 49
50 59
60 69
70 79
80 89
90 99

KEKERAPAN
10
25
37
23
14
7
3

58

CONTOH DAN LATIHAN :

1.

Data dalam rajah di bawah menunjukkan bilangan bagi panggilan telefon

oleh 40 murid dalam sebulan.
28
23
21
19
30

22
20
39
34
32

34
22
35
31
29

26
33
14
26
27

22
39
38
40
32

37
17
24
32
40

35
45
27
28
33

38
28
35
44
30

(a)
Menggunakan data dalam rajah 7 dan selang kelas bagi 5 panggilan telefon,
lengkapkan Jadual 3 dalam ruang jawapan.
[4 marks]
(b)
Dengan menggunakan skala bagi 2 cm kepada 5 panggilan telefon pada paksi
mengufuk dan 2 cm kepada 5 murid pada paksi menegak , lukis polygon KEKERAPAN
berdasarkan Jadual 3.
[4 marks]

Cari kelas modal dan min anggaran bagi data.

Bilangan bagi
panggilan telefon

Sempadan
atas

KEKERAPAN

6 10

10.5

[4 marks]

Titik tengah

11 15
16 20

59

Graf

60

2.
Data dalam rajah di bawah menunjukkan derma, bagi 40 keluarga kepada badan
kebajikan sekolah.
40
33
38
14

24
33
22
28

17
39
27
20

30
34
35
32

22
39
30
29

26
28
34
26

35
27
31
32

19
35
37
22

23
45
40
38

28
21
32
44

(a) Menggunakan data dalam rajah di atas, dan selang kelas bagi RM5, lengkapkan
jadual berikut.
[4 marks]

Derma

KEKERAPAN

Kekerapan longgokan

11 15
16 - 20

61

(b) Dengan Menggunakan skala 2 cm kepada RM5 pada paksi-x dan 2 cm kepada 5
Grafogif berdasarkan data. [4 marks]
keluarga pada paksi-y, lukis
(c) Dari ogif dalam (b),
(i) cari median dan kuartil ketiga.
Median = .. , kuartil ketiga = .
(ii) Seterusnya, terangkan secara ringkas apa maksud kuartil ketiga berkenaan.
.

62

data di bawah menunjukkan jisim dalam kg, bagi bagasi sekumpulan pelancong. .
Setiap pelancong mempunyai satu bagasi.
27
29
27
29

10
18
25
19

22
22
16
33

28
13
19
25

21
20
16
23

14
21
24
24

29
24
26
26

25
27
27
31

(a) Berdasarkan data di atas, dan dengan menggunakan selang kelas 3, lengkapkan
jadual di bawah.
[4 marks]
Selang KELAS

KEKERAPAN

Titik tengah

10 12
13 - 15

(b) Berdasarkan kepada jadual dalam (a), hitung min anggaran jisim bagi bagasibagasi tersebut.
[3 marks]

63

Graf

(c) Dengan Menggunakan skala bagi 2 cm kepada 3 kg pada paksi-x dan 2 cm

kepada 1 bagasi pada paksi-y, lukis histogram bagi data [3 marks]
(d) Nyatakan satu maklumat berdasarkan kepada histoggram dalam (c).
[2 marks]

64

ASAS NOMBOR PAPER 1 SAHAJA

Asas nombor adalah dari nombor indeks masing-masing.
1. Asas 2 / Base 2

29
512

28
256

27
128

26
64

25
32

52

51

50

24
16

23
8

22
4

21
2

20
1

2. Asas 5 / Base 5
54

53

625

125

25

3. Asas 8 / Base 8
83

512

82

81

64

80

4 Asas 10/ Base 10

10 6

1000000

105

100000

10 4

10000

10 3

1000

10 2

100

101

10 0

10

65

101012 10012 =
A
B
C
D

10002
10102
11002
11102

1.

TUKAR KEPADA ASAS 10:

16 8 4 2 1 8 4 2 1
1 0 1 0 12 1 0 0 12
16+4+1 8+1 = 21 - 9
= 12
TUKAR 12 KE ASAS 2
8421
1100 C

Apakah nilai bagi digit 3 dalam asas 5 bagi nombor 49 32810 ?

2.

1200

B
C
D

2020
2200
2220

NOMBOR DLM ASAS 10

- DIGIT 3 = 3 X 100 = 300
JADI , DLM ASAS 5
125 25 5 1
2
2 0 0 C
= 2 X 125 + 2 X 25
JADI DIGIT 3 DLM ASAS 5
IALAH 3 X 25 = 75

3.

66

ASAS 5 ASAS 10 ASAS 8

25 + 5 + 1 = 31 = 3 X 8 + 7
= 37
D

5
Apakah nilai bagi digit 3,dalam asas sepuluh, dalam nombor 432015.
A
B
C
D

125
375
500
1900

67

GRAF

FUNGSI

x
y
(a)

II

2.5

PAPER

2/

SECTION

0.5

3.9

Lengkapkan jadual di atas bagi persamaan y = x 3 4 x 2 .

(b)

(c)

(d)

(12

13

46

marks)

[2 marks]

Dengan Menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2

cm kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf bagi y = x 3 4 x 2 bagi 25
x 4.
[4 marks]
Dari graf, cari
Plot nilai bagix
(i)

nilai bagi x bila y = 5

(ii)

nilai bagi y bila x = 3.3

dan y pada graf

untuk mencari
nilai.

[2 marks]

Lukis satu garis lurus pada graf untuk mencari nilai positif x yang
memuaskan persamaan x 3 10 x + 3 = 0 bagi 25 x 4.
Nyatakan nilai bagi x

nilai bagi x pada titik persilangan antara

y = 6x -5 dan

[4 marks]
Selesaikan persamaan :
(1)
(2 )

Answer :
c) i x = ..................................................
ii. y = .................................................
d) x = ................... x = .........................

68

Latihan :

69

(a)

Lengkapkan Jadual 2 bagi persamaan y = x 3 11x +2 .

[2 marks]
(b)
Dengan Menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm
kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf bagi y = x 3 11x +2 for 3 x 4 .
[4 marks]
(c) Dari graf, cari
(i) nilai bagi y bila x = 2.5 ,
(ii) nilai negative bagi x bila y = 7 .
[2 marks]
(d)
Lukis satu garis lurus pada graf untuk mencari nilai-nilai x yang
memuaskan persamaan x 3 16 x = 7 for 3 x 4 .
Nyatakan nilai-nilai bagi x.
[4 marks]
Answer :
(a)
x

-3

-2

16

-1

-8

-12

3.5

4.4

22

JADUAL 2
(b)
(c)

RUJUK graf
(i)

y = .

(ii) x =
(d)

x = ,

70

2.

a)

Lengkapkan Jadual 2 di ruang jawapan bagi persamaan y = x2 5x + 4.

b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm
kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf bagi y = x2 5x + 4 bagi 0 x 8.

71

Graf
Dari graf, cari
a. nilai bagi y bila RAJAH
x = 4.5,5
b. nilai bagi x bila y = 21.75

c)

d)

Lukis satu garis lurus pada graf untuk mencari nilai-nilai x yang
memuaskan persamaan x2 7x + 3 = 0 for 0 x 8.
Nyatakan nilai-nilai bagi x.

Answer:
a)
X
Y

0
4

1
0

2
-2

2.5

3
-2

5
4

6
10

7
18

8
28

Jadual 2

c)

d)

i)

ii)

x =

72

KETAKSAMAAN DALAM GRAF FUNGSI PAPER 2 - 2009, 2007, 2005, 2003

NOTA :

73

Y - KE ATAS GARISAN,
X - KE KANAN,

Y - KE BAWAH GARISAN
X - KE KIRI

GARIS PUTUS-PUTUS UNTUK > ATAU <,

1

GARIS TERUS UTK DAN

Di ruang jawapan, lorek kawasan yang memuaskan ketiga-tiga ketaksamaan

y 2x + 12 , y < 12 dan x 6
[3 marks]
y
Answer :

2.

Di ruang jawapan, lorek kawasan yang memuaskan ketiga-tiga ketaksamaan

2y x 4, y 2x + 1 dan y < 1.
[3 marks]
y

y = 2x + 1

2y = x - 4
O

3. Di ruang jawapan, lorek kawasan yang memuaskan ketiga-tiga ketaksamaan

y x + 6, y 2 x 4 dan x > 1 .

74

y = 2x 4

y=-x+6
0

-4

4.

Penjelmaan

Jenis Imej

PENJELMAAN
Contoh
75

i. Translasi

Tiada perubahan
kecuali kedudukan

6 units ke kanan
A

1 unit ke bawah
6

A Translasi

ii. Pantulan

Terbalik / songsang

P
B
B
Paksi pantulan

B ialah imej bagi B di bawah

pantulan pada garis PQ
iii. Putaran

berputar
B

ikut arah jam A

B

C
O

B
A
B
Lawan arah jam
ABC ialah imej bagi segitiga
ABC di bawah putaran ikut arah
jam bagi 90,180 dan 270 pada
pusat O.
iv. Pembesaran

Lebih besar, lebih

kecil atau sama
dengan

R
S

P
B

C
D

E
O
PQRST ialah imej bagi ABCDE di
bawah pembesaran dengan faktor
skala 2 berpusat O.

76

CONTOH :
1.
Rajah di bawah menunjukkan tujuh titik pada segi empat sama grid. L ialah imej
bagi K di bawah satu pantulan. Paksi pantulan ialah garis lurus yang menyambungkan
titik P dan ..........................................................

. .
. . .
. .

Paksi pantulan
ialah pembahagi
dua sama serenjang
antara imej.

T
S

6. Rajah di bawah menunjukkan beberapa titik di atas satah Cartesian. Di antara titik A,
B, C atau D, yang manakah imej bagi titik M di bawah putaran 270 0 arah lawan jam
pada pusat y
(3,-2)?
3
2
1

3.

Pusat
putaran
sentiasa
sama
jarak dari objek
dan imej.

x
-1 0 1 2 3 4 5 6 7 8
-1 A
-2
-3
C
-4
D
-5
Dalam rajah di bawah, N ialah Bimej bagi M di bawah translasi

h

k . Jarak bagi MN

ialah 5 units.

77

y
N
M(-3,6)

translasi
k
ialah
3
A
5

4
C
3

4.

D
4

Rajah di bawah menunjukkan dua segi empat sama, R dan S, dilukis pada grid segi
empat sama.

A B

D C

S ialah imej bagi R di bawah pembesaran. Di antara titik-titik A, B, C atau D, yang

manakah pusat bagi pembesaran itu?

LATIHAN :

78

1.

Rajah di bawah menunjukkan lima segitiga yang dilukis pada grid segi empat sama
A
H
B

O
D

Di antara empat segitiga A, B, C dan D, yang manakah imej bagi H di bawah a

putaran 180 berpusat O?

y
3
2.

3.

1
Rajah 4 menunjukkan lima segitiga yang dilukis pada grid segi empat sama.
C
x
1
0
2
3
1
D

-1
RAJAH 4

79

Segitiga yang manakah di antara A, B, C atau D ialah imej bagi segitiga Q di

bawah putaran 90 arah lawan jam berpusat (1,1) ?
4.

Rajah 5 menunjukkan lima polygon dilukis pada grid segi empat sama.

B
A

D
P

C
80

RAJAH 5

Polygon yang manakah antara A, B, C atau D ialah imej bagi P di bawah

pantulan ?

4. Rajah di bawah menunjukkan dua segi empat sama, PQRS dan KLMN dilukis pada
grid segi empat sama. PQRS ialah imej bagi KLMN di bawah pembesaran berpusat
O. Cari faktor skala bagi pembesaran.
P
K
S

R
A

1
3

1
2

PENJELMAAN III PAPER 2

GABUNGAN PENJELMAAN PT BERMAKNA PENJELMAAN T DIIKUTI

PENJELMAAN P.
2
LUAS BAGI IMEJ = k2 x luas objek.

1. (a) Rajah 1 menunjukkan dua titik, M dan N, pada satah Cartesian.

0y
-2
2
4
-4
-2
-4

81

N
x
M

. Penjelmaan P ialah a pantulan in x-axialah.

3

Penjelmaan Y ialah a translasi

(i) Nyatakan koordinat bagi imej bagipoint N di bawah penjelmaan Y.

(ii) Nyatakan koordinat bagiimej bagipoint M di bawah berikut penjelmaan:
(a) Y2
(b) YP

[3 marks]

(b) Rajah 2 menunjukkan tiga trapezium ABCD, EFGH dan PQRS di atas satah
cartesian.
R

S
P

Q
E

H
C

10

RAJAH 2
Trapezium ABCD ialah imej bagi trapezium PQRS di bawah penjelmaan M.

82

Trapezium EFGH ialah imej bagi trapezium ABCD di bawah penjelmaan N.

(i) Huraikan selengkapnya penjelmaan :
(a) M
(b) N

[6 marks]

(ii) Hitung luas bagi trapezium EFGH, jika luas bagi trapezium ABCD
ialah 25 unit2.
[3 marks]

2. (a) Rajah 3 menunjukkan titik K pada satah Cartesian.

y
4

2
K

-4

-2

6 x

-2

-4
Penjelmaan R mewakili putaran 90 0 lawan arah jam pada titik (3, 2). Penjelmaan T
2
3

mewakili a translasi

. Nyatakan koordinat bagi imej bagi point K di bawah
penjelmaan berikut.

(i) R

(ii) RT
4

[3 marks]
C

(b) Rajah 4 menunjukkan tiga segiempat EFGH, ABCD dan OFJK pada satah
2 di bawah
A penjelmaan
D
Cartesian . EFGH ialah imej bagi ABCD
U dan OFJK ialah
imej bagi EFGH di bawah penjelmaan V .
E

-4

-2

O
-2

6 x

83
-4 K

(i) Huraikan selengkapnya penjelmaan ,

(a) U,
(b) V.

[6 marks]

(ii) Diberi bahawa luas kawasan berlorek ialah 120 unit 2 , cari luas bagi ABCD.
[3 marks]

3. (a) Rajah 5 menunjukkan titik F pada satah Cartesian.

y
10

8
6
4
2

10

12

14

16
6

84

RAJAH 5
5

. Penjelmaan T ialah a pantulan pada garis x = 9.

2

Penjelmaan S ialah a translasi

(i) Nyatakan koordinat bagi imej bagi titik F di bawah penjelmaan S.

(ii) Nyatakan koordinat bagi imej bagi titik F di bawah penjelmaan TS. [3 marks]
(b) Rajah
y 6 menunjukkan tiga segitiga PQR, ACG dan EFG pada satah Cartesian.
1
0

8
6
A
4

2
R

x
1
6
Segitiga ACG ialah imej bagi segitiga PQR di bawah 6penjelmaan V.
O

i.

Q
2

1
2

1
0

1
4

Trapezium
EFG ialah
imej bagi segitiga ACG di bawah penjelmaan W. Huraikan
selengkapnya penjelmaan:
y

(a) V
(b) W

[3 marks]

10

(ii) Diberi bahawa luas bagi segitiga EFG mewakili kawasan dengan luas 72 unit2.
8
Hitung luas, dalam unit2, bagi kawasan diwakili dengan segitiga PQR.
M

6
4

4. (a) Rajah 7 menunjukkan titik M pada satah Cartesian.

2

-12

-10

-8

-6

-4

-2

85

Penjelmaan P ialah pantulan pada garis x= -3. Penjelmaan R ialah putaran 90o ikut arah
jam pada asalan.
Nyatakan koordinat bagi imej bagi titik M di bawah penjelmaan berikut:
(i) P
(ii) RP

[3 marks]

(b) Rajah 8 menunjukkan tiga trapezium ABCD, RSTU dan WSYX pada satah
y
Cartesian.
10
R

8
6

T
4

Y
-10

-8

-6

-4

-2

D
2

WSYX ialah imej bagi ABCD di bawah gabungan penjelmaan UV.

(i) Huraikan selengkapnya penjelmaan:
(a) U

86

(b) V

[5 marks]

(ii) Diberi bahawa luas bagi kawasan berlorek WXYTUR ialah 150 cm2. Hitung
luas, in cm2, bagi kawasan diwakili oleh RSTU.
[4 marks]

MATRIKS PAPER 1 DAN PAPER 2

PAPER 1
Tambah dan tolak - tambah dan tolak bagi unsur-unsur yang sepadan sahaja.
1.

(5
A.
B.
C.
D.

8)

(4
(12
(13
(15

(4

3) +

1
(6
2

8) =

[ 5-(-4)+(6)
8 3 + (8) ]
= [ 9 + 3 5 + 4]
= [ 12 9 ]

15)
9)
5)
13)

Multiplication darab -mayat x batu nisan.

2.

Diberi bahawa ( 3
A.
B.
C.
D.

3.

A.
B.
C.

9
4
-3
-6
1 2

=
4
4
6

10

= ( 18 ), cari nilai bagix.

1

x)

3x + x(-1) = 18
3x - x = 18
2x = 18
x=9
=
=

12

28

10
4

6 16

87

D.

4.

3
4

A.

6.

16

Diberi persamaan matriks 2 ( 4

A.

5.

10

12

4
1 1
-

6
1
4

10

Diberi ( k
A.

B.

0
=
1

8.

A.

9.

10.

C.

( 24

5) , hitung nilai bagik

B.

10

C.

7. Diberi matriks persamaan 3 ( 2

cari nilai bagi h k.
A.

C.

8) , cari nilai bagi h+ k

B.

3
k

2 ) = (13

h) - k ( 4

B.

B.

12

10

-1

C.

D.

D.

-12

D.

45

C.

25

C.

(5

4 5

=
2
3
7

( y 5) =
x
1
x = - , y = -5
5
1
x=
, y = -5
5
1
x = 5, y = 5

Diberi

B.

11

3) = ( 26 15) ,

6)

Diberi bahawa 2
k
+

=

, hitung nilai bagi k.
2 3k
A.
-2
B.
-1
C.
1

A.

D.

0
=
4

5)

h ) + k (1

20

D.

D.

20
, hitung nilai bagi x dan y.
1

88

D.

x = 5,

y=

1
5

Paper 2 ---- CERITA DUIT DAN CUKAI

Matriks Songsang A1
a
A =
c

b
,
d

ada duit, bayar cukai,

Jadi : songsangannya ialah :

1
1 per ada duit kepadalak bayar
maka A
cukai,
Duit ada, kepadalak bayar
Penyelesaian persamaan serentak dengan kaedah matriks
kepadalak cukai
b

d
1

=
ad bc
c

ax + by = h
cx + dy = k ,
maka :

a b x h

c d

y k
x
d
1

y
= ad bc
c

b h

a
k

p
=
q

x = p dan y = q.

latihan :
1

M ialah matriks 2
3

dengan keadaan :

5
3

M =

2
1

(a) Cari matriks M

(b) Tulis persamaan berikut dalam bentuk matriks

89

3 x 5 y =17
2 x y =9

Seterusnya , menggunakan matriks, hitung nilai bagi x

dan bagi y.
[6 marks ]
Answer:
1
0

3
2

5 x 17
=
1 y 9

(a)

(b)

(1)

x 1 1
=
y 7 2

(1)

5 17

3 9

(1)

x 4
=
y 1

x = 4, y = 1

(2)

Remarks
x

1. = tidak boleh diberi markah penuh

y
1

2 . Murid mesti selesaikan dengan menggunakan kaedah matriks.

3 p

(a) Diberi

3 5 r

q 1
=

s
0

Cari nilai bagi p, q, r, dan s.

(b) Seterusnya, menggunakan matriks, hitung nilai bagi x dan bagi y.

2

3 x 2
=
5 y 1

[6 marks]

90

6
5

3 P ialah matriks 2 x x dan Q =

4
. Diberi bahawa PQ = I
3

a) Cari matriks P.

b) Tulis persamaan serentak dibawah dalam bentuk matriks.

6x + 4y = 0
5x + 3y = 1
Seterusnya menggunakan matriks, hitung nilai bagi x dan bagi y.
6 marks

3.

(a)

m
2

Diberi bahawa G =

3
1 4

dan inverse matriks bagiG ialah

n
14
2

3
,
m

cari nilai bagi m dan bagi n.

(b)

Seterusnya, menggunakan kaedah matriks, hitung nilai bagi p dan bagi q

yang memuaskan persamaan berikut :

p 1
G =
q 8

91

3.

(a)

1
A
3

Diberi bahawa

2 1
=

5
0

0
,
1

cari matriks A.

(b)
Seterusnya, menggunakan kaedah matriks, cari nilai bagi r dan s
yang memuaskan persamaan serentak di bawah.
-r + 2s = -4
-3r + 5s = -9

4.

4
6

Diberi matriks P =

5
1

dan matriks PQ

=0
8

(a)

Cari matriks Q.

(b)

Seterusnya, dengan menggunakan kaedah matriks, hitung nilai bagi m dan

n yang memuaskan persamaan :
4m + 5n = 7
6m + 8n = 10

92

4
8

5.

Diberi matriks P ialah

3
,
5

(a)

Cari matriks Q supaya PQ =

(b)

Seterusnya, hitung nilaisbagi h dan k, yang memuaskan persamaan matriks:

4 3 h 7
=
8 5 k 1

Kebarangkalian PAPER 1 DAN PAPER 2

NOTA :
1.
2.
3.

Kebarangkalian satu peristiwa/ kebarangkalian of an events : P(A) = n(A)

n(S)
Kebarangkalian peristiwa pelengkap ;
P ( A' ) = 1 P ( A)

Kebarangkalian peristiwa bergabung :

- keb. memilih A atau B => P ( A B )
= P(A) + P(B)
- keb memilih A dan B => P ( A B)
= P(A) X P(B)

93

LATIHAN :
1.

S = Sample Space
N(S) = 25
Prob. Student does not wear spectacle = P (A)
n(A) = 25 10 = 15

2.
satu huruf dipilih secara rawak dari perkataan EASYMATHS. Senaraikan semua
kesudahan yang mungkin bagi peristiwa mendapat huruf vocal.
A
B
C
D

{E , A, S , Y , M , T , H }
{E , A, S , M , T }
{E , A, M , T }
{E , A}

Rajah 16 menunjukkan sebilangan kad.

6

13

14

27

35

RAJAH 16
Sekeping kad dipilih secara rawak. Nyatakan kebarangkalian bahawa kad yang
dipilih ialah kad nombor genap.
A
B
C
D

2
5
2
3
2
7
1
5

94

Shafik mempunyai koleksi duit syiling dari Britain, Indonesia dan filipina. Dia
memilih sekeping syiling secara rawak. kebarangkalian bagi memilih syiling
Indonesia ialah

1
3

dan kebarangkalian bagi memilih syiling Filipina ialah

4
.
9

Shafik mempunyai 10 syiling British. Hitung JUMLAH bilangan syiling dalam

simpanannya.
A 70
B

45

35

30

Sebuah beg mengandungi 3 keping kad hitam, 7 keping kad merah dan 5 keping
kad biru. Satu kad dipilih secara rawak dari bag. Nyatakan kebarangkalian bagi
memilih sekeping kad yang bukab berwarna hitam.

A
B
C
D

3
15
5
15
7
15
12
15

KEBARANGKALIAN PAPER 2
LATIHAN :
1.

Jadual 1 menunjukkan bilangan bagi pelajar dalam KELAS 5 Maju yang memilih 2
jenis persatuan.
Murid
Persatuan
Persatuan
Matematik
Sejarah
Lelaki
5
2
Perempuan
3
6
(a)

JADUAL 1
Jika
2 murid dipilih secara rawak dari
kumpulan lelaki., hitung
kebarangkalian bahawa kedua-duanya dadalah dari persatuan yang sama.

95

(b) Jika 2 murid dipilih secara rawak dari persatuan Matematik, hitung
kebarangkalian bahawa kedua-dua murid adalah sama jantina.
[5 marks]

3.

Rajah di bawah menunjukkan laluan bagi sebuah van yang membawa

sekumpulan pelajar yang terdiri dari 5 lelaki dan 4 perempuan yang secara
rawak diturunkan di beberapa check point

permulaan

check point 3

penamat
check point 1
check point 2
a) Jika dua pelajar diturunkan di check point 1, hitung kebarangkalian
bahawa kedua-duanya perempuan.

b) Dua students yg berlainan jantina diturunkan di check point 1. Jika dua

orang pelajar lagi diturunkan di check point 2, hitung kebarangkalian
bahawa sekurang-kurangnya seorang dari mereka ialah perempuan.

96

3. Rajah di bawah menunjukkan 10 kad berlabel dalam dua buah kotak.

A

Sekeping kad dipilih secara rawak dari setiap kota. dengan menyenaraikan semua
kesudahan, cari kebarangkalian bahawa
a) kedua-dua kad berlabel dengan nombor,

b) satu kad label dengan nombor atau satu kad berlabel dengan huruf.[ 5 marks ]

KECERUNAN DAN LUAS DI BAWAH A GRAF

TENGOK KEPADA JENIS GRAF
1.
GRAF JARAK /MASA
2.
GRAF LAJU / MASA
Jarak RUJUK kepada paksi-y
# laju RUJUK kepada paksi-y
Masa RUJUK kepada paksi-x
# Masa RUJUK kepada paksi-x
Laju =
# Kadar perubahan laju = kecerunan
# Jarak = Luas di bawah graf

Rajah 1 menunjukkan graf laju-masa bagi suatu zarah dalam jangkamasa 15 s.

laju (ms-1)
23

k
5
0

10

15

masa (s)

97

RAJAH 1
(a) Nyatakan jarak, dalam m, zarah itu bergerak dengan laju seragam.
(b) Hitung kadar perubahan laju, dalam ms-2, bagi 6 s yang pertama.
(c) Hitung nilai bagi k, jika jumlah jarak yang dilalui bagi 15 s yang pertama ialah
139m.
[6 marks]
Answer:
(a)
(b)

(c)

2. Rajah 2 menunjukkan graf

laju-masa bagi dua zarah, dan bagi jangkamasa 8s.
-1
laju (ms )

masa (s)

RAJAH 2
Graf OKNM mewakili pergerakan zarah dan graf JKL mewakili pergerakan
zarah . Kedua-duanya mula bergerak pada waktu yang sama.
(a)

Nyatakan jangka masa , dalam s, zarah bergerak dengan laju seragam.

98

Hitung kadar perubahan laju, dalam ms-2, bagi zarah dalam 6 s yang
pertama.
Hitung perbezaan jarak, dalam m, bagi zarah dan zarah bagi jangka
masa 8 s.
[6 marks]

(b)
(c)
Answer:
(a)
(b)

(c)

3. Rajah 3 menunjukkan graf jarak-masa bagi perjalanan Ali dan Fuad.

jarak (km)
F
105

60

O
0700 0730 0800

G
0830

0900 0930

masa

RAJAH 3
Garis lurus OB mewakili perjalanan Ali dari bandar X ke Bandar Y, manakala garis
lurus FG mewakili perjalanan Fuad dari Bandar Y ke bandar X. Ali dan Fuad
menggunakan laluan yang sama.

99

(a)
(b)
(c)
(d)

Nyatakan jarak, dalam km, dari bandar Y ke bandar X.

Cari masa Ali dan Fuad bertemu dalam perjalanan itu.
Cari jarak bila mereka bertemu dari Bandar Y.
Hitung kelajuan Fuad.
[6 marks]

Answer:
(a)
(b)

(c)
(d)

laju (m s-1)

20
v

masa (s)
10 RAJAH 4 25

30

4. Rajah 4 menunjukkan graf laju-masa bagi penunggang motorsikal dalam jangkamasa

30 Saat. Diberi bahawa JUMLAH jarak yang dilalui ialah 525 m.
Hitung,
(a)

Kadar perubahan laju bagi 5 s yang terakhir.

(b)

Jangkamasa bagi laju seragam,

100

(c)

nilai bagi v.
[6 marks]

Answer:
(a)

(b)

(c)

PELAN DAN DONGAKAN

PELAN pdanangan dari atas

DONGAKAN pdanangan dari sialahi

depan
- kiri / kanan
- pepenjuru
3. Lukialahan mesti berdasarkan ukuran sebenar, abaikan label
V

1 (a) Rajah 1(i) menunjukkan sebuah pepejal gabungan dengan tapak QRXW terletak di
atas satah mengufuk .
Pentagon PQRST ialah keratan rentas seragam bagi prisma itu. segiempat STUY
ialah satah mengufuk manakala segiempat PTUV ialah satah condong. Manakala
8 cm
sisi PQ dan SR adalah tegak.

U
3 cm

T
W

2 cm
X

8 cm
RAJAH 1(i)

5 cm

101

Lukis dengan skala penuh, pelan bagi prisma tegak itu.

8 cm
2 cm

3 cm
(b) Satu prisma tegak yang lain dengan keratan rentas seragam ABC digabungkan
kepada prisma dalam Rajah 1(i) pada satah EFUYXW seperti dalam Rajah 1(ii).
Diberi bahawa BX = 3 cm dan AB = 5 cm.
V
F

8 cm

T
W

Q
S

5 cm
H

4 cm

8 cm

RAJAH 1(ii)

102

Lukis dengan skala penuh,

(i)
dongakan bagi gabungan pepejal pada satah yang selari dengan XR
sebagaimana dilihat dari G.

(ii)
dongakan bagi gabungan pepejal pada satah yang selari dengan RQ
sebagaimana dilihat dari H.

103

2. (a) Rajah 2(i) menunjukkan sebuah prisma tegak.

Heksagon ABCDEF ialah keratan rentas seragam bagi prisma itu dengan tapak
ALGF. Sisi BA, CD dan EF adalah tegak manakala sisi BC dan DE adalah mengufuk.

5 cm

4 cm
4 cm

I
4 cm

8 cm

H
2 cm
G
RAJAH 2(i)

104

Lukis dengan skala penuh, pelan bagi pepejal itu.

(b)

Satu pepejal dengan segitiga AFM sebagai keratan rentas seragam digabungkan
dengan satah ABCDEF membentuk pepejal gabungan seperti Rajah 2(ii).
Q

N
6 cm

4 cm
C

4 cm

L
D

4 cm
E

2 cm
G

105

RAJAH 2(ii)

Lukis dengan skala penuh,

(iii)
dongakan bagi gabungan pepejal yang selari dengan satah GF
sebagaimana dilihat dari X.
(iv)
dongakan bagi gabungan pepejal yang selari dengan satah AF sebagaimana
dilihat dari dari Y.

3. (a) Rajah 3(i) menunjukkan sebuah prisma tegak. Trapezium ABCD ialah keratan
rentas seragamnya dengan tapak ADEF.
C
H

7 cm
G

4 cm

E
6 cm

4 cm

RAJAH 3(i)
Lukis dengan skala penuh, dongakan bagi pepejal yang selari dengan AF
sebagaimana dilihat dari X.

106

(b) Sebuah separuh silinder dengan jejari 3 cm dan tinggi 6 cm digabungkan kepada
pepejal seperti Rajah 3(i) pada satah ABLKD membentuk pepejal gabungan seperti
ditunjukkan dalam Rajah 3(ii).
C

H
K

M
6 cm

7 cm
G

E
6 cm

4 cm

RAJAH 3(ii)
Lukis dengan skala penuh,
(i)
pelan bagi gabungan pepejal itu,
(ii)
dongakan bagi gabungan pepejal itu yang selari dengan satah EF
sebagaimana dilihat dari Y.

107

4. (a) Rajah 4(i) menunjukkan sebuah prisma tegak dengan tapak dengan tapak
BCDFsebagai satah mengufuk. Segitiga ABC ialah keratan rentas seragamnya.
E
A

10 cm

8 cm
D
C

6 cm

7 cm
B
X

Rajah 4(i)
Lukis dengan skala penuh, dongakan bagi pepejal itu yang selari dengan BF
sebagaimana dilihat dari X.

108

(b)

Suatu kuboid digabungkan kepada pepejal pada Rajah 4(i) pada satah tegak
APGC membentuk gabungan pepejal seperti ditunjukkan dalam rajah 4(ii).
K

6 cm
N

11 cm

10 cm
L
D

M
C

G
3 cm

7 cm
B

Rajah 4(ii)

H
Y

109

lukis dengan skala penuh,

(i)
pelan bagi gabungan pepejal itu,
(ii)
dongakan bagi gabungan pepejal yang selari dengan HM sebagaimana
dilihat dari Y.

6. Rajah 11 menunjukkan sebuah pepejal yang mengandungi separa silinder dan dua kuboid pada satah mengufuk.
jejari bagi separa silinder itu adalah 1 cm. Ketinggian bagi separa silinder itu adalah sama dengan ketinggian
kuboid pada tapak BCDE.

Rajah 11
Lukis dalam skala penuh,
(a) pelan pepejal itu.
[4 markah]
(b) dongakan pepejal itu pada satah mencancang yang selari dengan ABC sebagaimana dilihat
dari X.
[4 markah]
(c) dongakan pepejal itu pada satah mencancang yang selari dengan CD sebagaimana dilihat
dari Y.
[4 markah]
110

NOTA :
LONGITUD (GARIS
BUMIBUJUR)
SEBAGAISFERA PAPER 1 DAN PAPER 2
(0 180 TIMUR / BARAT)
LATITUD (GARIS LINTANG)
(0 90 UTARA / SELATAN)
BEZA ANTARA SUDUT :
SAMA ARAH TOLAK
ARAH BERBEZA TAMBAH
KEDUDUKAN TEMPAT / LOCATION
( LATITUD , LONGITUD)
5. JARAK ANTARA 2 TEMPAT :
- SEPANJANG LONGITUD /MERIDIAN/ JARAK
TERPENDEK
= x 60 - IALAH BEZA LATITUD
- SEPANJANG LATITUD = x 60 x COS LAT
- IALAH BEZA LONGITUD
6. CARA MENJAWAB SOALAN CUBA GAMBARKAN
TITIK-TITIK DI ATAS BUMI DENGAN MELUKIALAH
GAMBARAJAH
AVERAGE SPEED / PURATA LAJU = JUMLAH JARAK
JUMLAH MASA

111

CONKEPADAH :

G (50S, 110W)

F (50S, 70E)

50

1.

F(50S, 70E), G, H dan K adalah empat titik di atas permukaan bumi. F, G dan H
berada pada latitude yang sama dengan FG sebagai diameter. Longitud bagi H
ialah 45W.
(a) Cari longitude bagi G.
G (50S, 110W) -----longitud G ialah 1100 B
(b) Sebuah kapalterbang terbang ke barat dari F kepada H. Ia kemudian
terbang 4800 batu nautika ke utara kepada K. Diberi bahawa purata laju
bagi keseluruhan perjalanan itu ialah 680 knot, hitung
(i) latitude bagi K,
jarak bagi K (along long / due north) = 4800 B.N.
x 60 = 4800
= 4800
60
= 80
LATITUDE BAGI K = 80 50 = 30 U.

112

(i)

Jarak dalam batu nautika, dari F kepada H, (DUE WEST ALONG LAT)
Jarak bagi KH = x 60 x Cos Lat
= (45 + 70) x 60 x cos 50
= 4435.23 n.m.
(iii) masa diambil bagi keseluruhan perjalanan.
totaldis tan ce
totaltime
fh + hk
= 680
t
4435.23 + 4800
=t
680

Average Speed =

9235.23 = 13.58 jam

680

2 Jadual 1 menunjukkan latitud dan longitud bagi empat titik P, Q, R, dan V pada permukaan
bumi.
Titik
P

Latitud
20S

Longitud
30T

xU

30T

20S

mB

30U

mB
Jadual 1

(a) Y ialah titik pada permukaan bumi dengan keadaan PY ialah diameter bumi. Nyatakan
kedudukan Y.
[2 markah]
(b) Hitungkan
(i) nilai x, jika jarak P ke Q diukur di sepanjang longitude ialah 6 000 batu nautika,
(ii) nilai m, jika jarak dari P arah ke barat ke R diukur di sepanjang selarian latitud
sepunya ialah 4 200 batu nautika.
[7 markah]
(c) Sebuah kapal terbang berlepas dari P ke arah barat ke R mengikut selarian latitud sepunya
dan kemudian terbang ke arah utara ke V. Jika purata laju seluruh penerbangan ialah 900
knot, hitungkan masa yang diambil untuk seluruh penerbangan itu.
[2 markah]

113

3 Rajah 1 menunjukkan empat titik A, B, C, dan D permukaan bumi. C terletak pada longitud
65B. AB ialah diameter selarian latitud 38U. D terletak 6 530 batui nautika ke selatan C.

Rajah 1

(a) Cari kedudukan bagi A.

[3 markah]
(b) Hitungkan jarak terpendek, dalam batu nautika, dari B ke A diukur sepanjang permukaan
bumi.
`
[2 markah]
(c) Cari latitud bagi D.
[3 markah]
(d) Sebuah kapal terbang berlepas dari C pada pukul 10.30 a.m. hari Selasa dan terbang arah
ke barat ke A mengikut selarian latitud sepunya dengan purata laju 540 knot. Cari masa
dan hari kapal terbang itu sampai ke A.
[4 markah]

114

4 A(50S, 35B), B(50S, 50T), C, dan D ialah empat titik pada permukaan bumi. AC ialah
diameter selarian latitud 50S.
(a) Nyatakan kedudukan bagi C.
[1
markah]
(b) Hitungkan jarak terpendek, dalam batu nautika, dari A ke C diukur di sepanjang
permukaan bumi.
[3 markah]
(c) D terletak ke utara B dan jarak BD diukur di sepanjang permukaan bumi ialah 6 000 batu
nautika. Hitungkan latitud bagi D.
[3 markah]
(d) Sebuah kapal terbang berlepas dari A arah ke timur ke Q dan kemudian ke arah utara ke D.
Purata laju bagi seluruh penerbangan kapal terbang ialah 450 knot. Hitungkan
(i) jarak, dalam batu nautika, yang dilalui oleh kapal terbang itu dari A ke B diukur
sepanjang selarian latitud sepunya,
(ii) jumlah masa, dalam jam, yang diperlukan bagi seluruh penerbangan itu. [5 markah]

115

UBAHAN PAPER 1 SAHAJA

Nota :
UBAHAN LANGSUNG p

q
1
UNAHAN SONGSANG p q
UBAHAN GABUNGAN p

6 CARA MUDAH
i. p q
ii. p = kq
iii. jika p = 2 dan q = 5,
maka 2 = 5k
iv. .

x
q

v. p =q
vi. Cari nilai p jika q = 10,
P=(10)
Maka p = 4

1. Jika p q2 dan q = 3 bila p = 36, nilai bagi q bila p = 64 ialah

A
B 3
C
4
D
6
2. Jika R berubah secara langsung dengan
bila S = 9.
A 2
B 3
C
5
3. Diberi bahawa M

dan R = 10 bila S = 25, cari nilai bagi R

D

P
dan M = 4 bila P = 6 dan T = 3, ungkapkan M dalam sebutan
T2

P dan T.

116

A M=

6P
3P
B M= 2 C
2
T
T

4. Diberi bahawa E

1
F G

dan E =

M = 3PT2

M=

PT 2
4

1
bila F = 12 dan G = 16, cari nilai bagi G bila E
3

= 4 dan F = 8.
A

1
4

1
2

5. Diberi bahawa y berubah secara langsung dengan punca kuasa dua bagi x dan y = 6
bila x = 9. Hitung nilai bagi x bila y = 10.
A 5
B 10
C
15
D
25
6. P berubah secara langsung dengan kuasa tiga bagi q dan secara songsang dengan r.
Hubungan antara P, q dan r ialah
1

A P

B P

q3
1

r2

q3
r

q3
r2

7. Jadual 1 menunjukkan sebilangan nilai bagi pembolehubah m, n dan h di mana m

berubah secara langsung dengan punca kuasa dua bagi n dan secara songsang dengan
h.
M
N
H

3
3
36
81
10
15
Jadual 1

Cari hubungan antara m, n dan h.

A m=

5 n
h

B m=

n
h

m=

3 n
h

2
m = 3n
h

8. Diberi bahawa y berubah secara langsung dengan xm dan y = 8 bila x =1. Hitung nilai
bagi m bila y = 72 dan x = 3.
A 1
B 2
C
3
D
4
9. Jadual 2 menunjukkan hubungan antara tiga pembolehubah w, t dan h.
W
2
4

t
2
m
Jadual 2

H
4
9

117

Diberi bahawa w
A 3

B 6

t
, hitung nilai bagi m.
h
C
12
D

18

10.
P
Q

1
2
12
3
Jadual 3
Berdasarkan pada Jadual 3, jika q berubah secara songsang dengan kuasa dua bagi p.
Cari hubungan antara q dan p.
A q = 12p2

B q=

3 2
p
4

12

q = p2

q = 4 p2

BEARING - PAPER 1 SAHAJA

NOTA :
1. Cari perkataan Dari / dari
2. Lukialah paksi utara / north pada titik dari
3. bearing sudut dari paksi utara dari titik ke laluan dibaca ikut arah
jam.

1Dalam Rajah 1, P dan Q ialah dua titik pada suatu satah mengufuk.

Rajah 1

Bearing P dari Q ialah

A 065
B 115
C 205
D 295
2 Dalam Rajah 2, T dan U ialah dua titik pada suatu satah mengufuk.

Rajah 2

118

Cari bearing T dari U.

A 060
C 180
B 120
D 240
3 Titik J dan titik K terletak pada suatu satah mengufuk. Bearing J dari K ialah
040. Antara rajah yang berikut, manakah menunjukkan kedudukan bagi M dan
N?
A

4 Rajah 3 menunjukkan titik G dan titik H pada suatu satah mengufuk.

Rajah 3

Cari bearing G dari H.

A 028
B 062
C 152
D 208
119

5 Rajah 4 menunjukkan dua titik, X dan Y pada suatu satah mengufuk.

Rajah 4

Bearing X dari Y ialah 040. Cari bearing Y dari X.

A 040
B 130
C 220
D 240
6 Dalam Rajah 5, titik G dan titik H terletak pada suatu satah mengufuk.

Rajah 5

Cari bearing H dari G.

A 080
B 100
C 260
D 280

7 Dalam Rajah 6, X, Y, dan Z ialah tiga titik pada suatu satah mengufuk.

Rajah 6

Diberi XZ = YZ, cari bearing X dari Z.

A 050
B 095
C 150
D 275

120

8 Rajah 7 menunjukkan tiga titik, X, Y, dan Z yang terletak pada suatu satah
mengufuk.

Cari bearing Y dari Z.

A 045
B 075
C 135
D 315
9 P, Q, dan R ialah tiga titik pada suatu satah mengufuk di mana P berada di utara
P. Bearing R dari Q ialah 150 dan bearing P dari R ialah 285. Antara rajah
yang berikut, manakah menunjukkan kedudukan bagi P, Q, dan R?
A

121

10 Dalam Rajah 8, J, K, dan L ialah tiga titik pada suatu satah mengufuk.

Diberi bahawa L berada ke timur J. Cari bearing K dari L.

A 120
B 150
C 210
D 330

122