1.

PENDAHULUAN

Salah satu teknologi yang semakin popular dan meningkat naik adalah teknologi informasi. Teknologi ini tidak hanya digunakan untuk jaringan informasi tapi lebih dari itu digunakan untuk perniagaan. Perniagaan adalah salah satu sumber pendapatan yang sangat penting di dalam Islam. Di dalam al-Quran Allah berfirman yang bermaksud : Wahai orang-orang yang beriman, janganlah kamu makan harta yang ada di antara kamu dengan jalan salah ( tipu, judi dan sebagainya) kecuali dengan jalan jual beli suka sama suka di antara kamu. AQ: An- nisa ! : "#$ %ahkan& 'asulullah s.a.( sendiri pun telah menyatakan baha(a # dari )* pintu re+eki adalah melalui perniagaan. Terdapat hadis yang mengharuskan jual beli& Dari Ra i! bin "hudajj, dikatakan baha#a, Wahai Rasulullah, pekerjaan apakah yang paling baik$ baginda menja#ab, sabdanya % &ekerjaan orang dengan tangannya sendiri dan semua jual beli yang mabrur Agama Islam yang disyariaatkan oleh Allah kepada manusia bersifat lengkap dan syumul. ,onsep perniagaan halal ini sebenarnya tidak terhad kepada urusniaga se-ara tradisional semata-mata& tetapi di dalam era globalisasi ini& urusniaga boleh juga dijalankan se-ara online. Salah satu -ontoh adalah penjualan produk se-ara online melalui internet seperti yang dilakukan Ama+on.-om& e-bay& diskaun.my& mydeal& mudah.-om.my dan lainlain. Dalam perniagaan ini& bantuan dan pelayanan kepada pengguna menggunakan laman sesa(ang dan e-mail sebagai alat bantu& mengirimkan kontrak melalui mail& telefon dan sebagainya. Isu perniagaan melalui internet telah banyak dibin-angkan ketika ini. ,onsep ini selaras dengan prinsip-prinsip kontrak Islam. .amun begitu& disebabkan tiada nas yang jelas tentang hukum urusniaga ini memandangkan perniagaan internet tidak pernah (ujud pada +aman 'asulullah s.a.(& maka penelitian harus dibuat bagi memastikan sama ada ianya menepati maslahah atau tidak.

Dalam perundangan Islam& jual beli hukumnya harus dan dibenarkan. Sesuatu transaksi jual beli yang dibuat perlu memenuhi keperluan syarak bagi memastikannya sah. /enurut jumhur ulama& rukun jual beli itu ada tiga iaitu akad& orang-orang yang berakad dan ma0kud 1alaih objek$. Sesuatu transaksi jual beli itu dianggap sah apabila kesemua rukun jual beli telah dipatuhi dan diikuti dengan sempurna. 2usteru& tugasan ini akan membin-angkan tentang pembentukan akad dari segi rukunrukun yang membentuk akad dan syarat-syarat jual beli serta pandangan tentang kesahihan transaksi jual beli atas talian on line$ seperti yang terdapat dalam laman sesa(ang http:33(((.mudah.my3 menurut syarak.

"

2.0

RUKUN-RUKUN AKAD

Perkataan akad adalah berasal dari bahasa Arab iaitu 'a(d. Perkataan akad ini boleh juga diterjemahkan sebagai kontrak. Dalam istilah fi4h& akad telah diberi dua pengertian iaitu Syibir& "**!5 al-,hafif& )##6$: i. Ikatan yang terhasil daripada dua ungkapan atau apa saja yang mengambil tempatnya seperti bahasa isyarat dan penulisan oleh dua pihak yang berlainan yang boleh melahirkan hukum syarak tertentu. ii. Apa saja tasarru (a#li perkataan$ yang menyebabkan lahirnya hukum syarak tertentu sama ada ia datang daripada sebelah pihak atau daripada dua belah pihak. 'ukun akad pada pandangan 7anafi hanyalah satu sahaja iaitu ijab ta(aran$ dan 4abul penerimaan$. /anakala 2umhur fu4aha0 iaitu /aliki& Syafie dan 7anbali ke-uali 7anafi& menyatakan baha(a rukun akad ada tiga iaitu : ). Ijab dan 4abul5 ". Pihak yang berakad5 dan 8. Subjek akad objek$ 2.1. Ijab dan Qabul Ijab dan 4abul berperanan sebagai sighah al-a4d iaitu lafa+ dan ungkapan yang menunjukkan persetujuan dua pihak yang berkontrak. /enurut fu4aha0 /aliki& Syafie dan 7anbali& ijab merupakan lafa+ yang dikeluarkan oleh pemberi milik manakala 4abul pula ialah lafa+ yang dikeluarkan oleh penerima milik. Akad hanya sah jika ijab dan 4abul memenuhi syarat-syarat berikut : i. 2elas menunjukkan kehendak pihak yang berakad 9rang yang menjalankan akad itu hendaklah seorang yang (aras& berakal dan memahami apa yang diungkapkannya. ii. :ujud persamaan ,andungan ijab 4abul& hendaklah diselaraskan dari segi sebutan harga& barang dan sebagainya. Tidak sah jual beli jika ijab 4abulnya tidak selaras seperti -ontoh penjual berkata: ;)aya jual barang ini dengan harga R*+, dan pembeli berkata saya beli barang ini dengan harga R*-,. iii. Saling berkaitan dan ada kesinambungan. Syarat ini dapat dipenuhi sekiranya ijab dan 4abul ini berlaku dalam satu majlis akad. 2uga kedua-dua pihak yang berakad saling memahami ungkapan yang dikeluarkan. 8

2.1.1. Sighah Akad Sighah akad ialah apa jua -ara yang digunakan untuk berakad. Sighah akad boleh dilakukan dalam bentuk perkataan& perbuatan atau se-ara berdiam diri. Para fu4aha0 bersepakat baha(a akad adalah sah jika dilakukan dengan perkataan sama ada se-ara lisan& tulisan atau dengan bahasa isyarat bagi mereka yang tidak mampu berkata-kata dan tidak tahu menulis. a$ B !akad " lalui # !ka$aan Perkataan ini boleh jadi sama ada dalam bentuk lisan mahupun tulisan. i. S %a!a li&an

Se-ara semulajadinya manusia menggambarkan kehendak dengan kata-kata atau se-ara lisan. Akad dikatakan sah jika kata-kata yang dikeluarkan oleh pihak yang berakad dapat difahami se-ara jelas.9leh itu& para fu4aha0 menyatakan baha(a apa jua lafa+ boleh diguna ketika berakad& selama mana lafa+ berkenaan dapat memberikan gambaran yang jelas tentang kehendak orang berkenaan. ii. S %a!a $uli&an

Tulisan merupakan alternatif lain yang boleh digunakan untuk berakad. Surat& sms atau apa sahaja dokumen bertulis dalam apa jua bahasa boleh digunakan < asalkan kedua-dua pihak yang berakad memahami bahasa berkenaan. 2ika seseorang itu mampu ber-akap sekalipun& dia boleh memilih untuk melakukan akad dengan tulisan. Penerimaan terhadap ta(aran yang dibuat melalui surat mestilah dilakukan dengan segera dan dalam tempoh yang sesuai dan munasabah. Sekiranya penerimaan tidak dibuat dalam tempoh yang munasabah& pihak yang diberi ta(aran dianggap menolak ta(aran berkenaan =ai+ah& )##>5 Syibir& "**!$. b$ B !akad " lalui # !bua$an Selain daripada berakad dengan perkataan& ia juga boleh dilakukan se-ara perbuatan. Iaitu dengan i. ii. /enggunakan bahasa isyarat ?njuk mengunjuk !

-$ B !akad d ngan %a!a b !dia" di!i /aksud berakad se-ara berdiam diri di sini ialah& satu pihak sahaja yang berdiam diri. Dalam isu berakad dengan -ara berdiam diri ini& para fu4aha0 berselisih pandangan. /eskipun begitu& mereka membenarkan -ara ini dalam situasi-siatuasi tertentu. @ara ini hanya boleh dilakukan oleh pihak yang menerima dan bukannya pihak yang membuat ta(aran.

2.2. Pihak 'ang b !akad Pihak yang berakad ialah mereka yang membuat ta(aran ijab$ dan penerimaan 4abul$. 9rang yang boleh melakukan akad adalah mereka yang mempunyai kelayakan al-ahliyyah$ sahaja. 2.(. Subj k akad Dalam suatu jual beli& subjek akad ialah barangan jualan dan harga jualan. Sesuatu yang dijadikan subjek akad hendaklah menepati kehendak akad dan hukum syarak& (ujud ketika akad dilakukan& diketahui oleh pihak yang berakad serta boleh diserahkan. Status barang yang diperniagakan hendaklah diketahui dengan pasti iaitu& tiada kesamaran oleh penjual dan pembeli bagi mengelakkan dari berlakunya gharar bermaksud : Wahai orang-orang yang beriman, janganlah kamu makan harta yang ada di antara kamu dengan jalan salah ( tipu, judi dan sebagainya) kecuali dengan jalan jual beli suka sama suka di antara kamu. AQ: An- nisa ! : "#$ %arang jualan juga hendaklah dii+inkan oleh syarak iaitu tidak tersenarai dalam perkara perkara yang haram dalam Islam seperti arak dan babi. penipuan$. Allah berfirman yang

>