c)
iii
Halaman
Pendahuluan
Daftar Isi
..................................................................
i
Judul ...........................................................................
1
1
Ruang Lingkup
..............................................1
2
Definisi
......................................................... 1
3
Klasifikasi
......................................................... 2
4
Persyaratan ......................................................... 2
5
Cara Pengambilan Contoh ...................................2
6
Cara Pemeriksaan
.............................................. 2
iv
Ruang Lingkup
Definisi
Klasifikasi
Batas maksimum cemaran mikroba dan batas maksimum residu dalam bahan
makanan asal hewan digolongkan dalam satu tingkatan mutu.
Persyaratan
Batas maksimum cemaran mikroba dan batas maksimum residu dalam bahan
makanan asal hewan seperti tercantum pada tabel 1, 2, 3 dan 4.
Cara Pemeriksaan
1 x 104
1 x 102
5 x 101
1 x 102
1 x 102
0
negatif
0
0
1 x 104
1 x 102
5 x 101
1 x 102
1 x 102
0
negatif
0
0
Tabel 2
Spesifikasi persyaratan mutu
batas maksimum cemaran mikroba pada susu
(dalam satuan CFU/gram atau ml)
Batas Maksimum Cemaran Mikroba (BMCM)
Jenis Cemaran Mikroba
Susu
Segar
Susu
Pasteurisasi
Susu
Bubuk
Susu
Steril/UHT
1 x 106
2 x 101
0
1 x 102
1 x 102
0
negatif
0
0
< 3 x 104
<0 , 1 x 1 0 1
0
1 x 102
1 x 101
0
negatif
0
0
5 x 104
0
0
1 x 101
1 x 101
0
negatif
0
0
< 10/0,1
0
0
0
0
0
negatif
0
0
Keterangan :
(*) : dalam satuan MPN/gram atau ml
(**) : dalam satuan kualitatif
Tabel 3
Dewan Standardisasi Nasional - DSN
Telur Segar
Telur
Tepung/Kering
Telur Beku
1 x 105
< 2 ,5 x 1 0 3
< 2 ,5 x 1 0 3
< 1 x 102
1 x 101
<1 x 1 0 2
<1 x 1 0 2
0
negatif
0
0
<1 x 1 0 1
1 x 101
<1 x 1 0 1
0
0
negatif
0
0
<1 x 1 0 1
1 x 101
<1 x 1 0 1
1 x 101
0
negatif
0
0
Keterangan:
(*) : dalam satuan MPN/gram
(**) : dalam satuan kualitatif
Daging
0 ,1
0 ,2
0 ,0 5
0 ,1
0 ,2
0 ,0 5
0 ,0 2
2 ,0
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
0 ,0 2
0 ,1
0 ,0 1
0 ,2
0 ,0 0 2
0 ,0 0 2
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
0 ,5
0 ,0 2
0 ,2
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,1
0 ,5
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 5
Telur
Susu
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 2
0 ,1
0 ,0 0 2
0 ,0 0 1
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 0 6
0 ,0 0 2
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
0 ,5
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,1
0 ,5
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 0 1 5
0 ,0 1
0 ,1
0 ,5
No .
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
Daging
0 ,3
0 ,1
3 ,0
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
1 ,0
0 ,7
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 0 5
0 ,1
0 ,1
0
1 ,0
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,3
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 0 1
0 ,1
0 ,5
0 ,1
0 ,2
0 ,2
0 ,2
0 ,1
0 ,3
0 ,1
2 ,0
0 ,0 1
0 ,2
0 ,0 2
1 ,0
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,2
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,2
0 ,2
Telur
0 ,3
Susu
0 ,3
1 ,0
0 ,0 5
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0
0 ,0 0 4
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 0 1
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 0 2
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,2
0 ,2
0 ,0 5
0 ,0 0 8
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,2
Daging
Telur
Susu
0 ,2 5
0 ,7
1 ,0
0 ,0 1
0 ,2
0 ,0 5
0 ,7
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,3
0 ,0 2
0 ,0 2
0 ,0 1
1 ,0
0 ,0 5
0
0 ,1
0 ,0 2
0 ,0 2
1 ,0
0
0 ,1
0 ,2
0 ,1
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 0 0 1 2
0 ,0 0 2
0 ,0 5
0 ,1
0 ,2
0 ,5
0 ,5
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
7 ,0
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,2 5
0 ,5
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 0 6
0 ,5
0 ,1
0 ,0 2
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,0 3
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,0 1
0 ,0 2
0 ,0 1
0 ,3
0 ,0 2
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,2
0 ,2
0 ,0 5
0 ,2
0 ,0 0 0 8
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,2
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,5
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
Daging
0 ,0 2
2
1
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,2 5
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 2
0 ,2
1 ,0
0 ,5
0 ,1
0 ,1
0 ,3
0 ,0 1
0 ,1
0 ,5
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 0 3
0 ,0 5
0 ,2
0 ,0 1
0 ,1
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
1
0 ,5
0 ,0 1 5
0 ,2
0 ,1
1 ,0
Telur
Susu
0 ,1
0 ,2
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,4
0 ,1 5
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,0 2
0 ,1 5
0 ,2
0 ,1
0 ,1
0 ,0 2 4
0 ,0 6
0 ,0 5
0 ,3
0 ,2
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 1
0
0 ,1
0 ,2
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,2
0
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,1
1
0 ,5
0 ,0 2
0 ,1
0 ,1
No .
173.
174.
175.
176.
177.
178.
179.
180.
181.
182.
183.
184.
185.
186.
187.
188.
189.
190.
191.
192.
193.
194.
195.
196.
197.
198.
199.
200.
201.
202.
203.
204.
205.
206.
207.
208.
209.
210.
211.
212.
213.
Daging
Maduramisin
Malthion
Fentoat
MCPA
Melengesterol acetat
Membendazole
Mepiquat
Mercuri
Metalachlor dan metabolit
Metalaxyl dan metabolit
Methidathion
Methoprene
Methylbenzoquate
Metamidofos
Metoksiklor
Metomyl
Metiokarb
Metoserpate hydrochloride
Metribuzion
Metsulfuron methyl
Mildison
Mirex
Monensin
Monocrotophase
Morantel tartrate
Myclobutanil
Naled dan metabolit
Naptalophase
Neomisin
Nequinate
Nicarbazin
Nicotine
Nifurson
Nimidane
Nitrapyrine dan metabolit
Nitrofuran
Nitroxynil
N,N-Dimethylpiperidinum chloride
N-Octyl bicycloheptenedicarboximide
Norfloxacin
Norflurazone
0 ,0 5
4 ,0
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 2 5
0 ,0 2
0 ,1
0 ,5
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,2
0 ,1
0 ,0 1
3 ,0
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,1
1 ,0
0 ,1
0 ,2
0 ,0 2
0 ,7
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 5
0 ,1
4
1 ,0
0 ,1
1 ,0
0 ,0 5
0 ,0 5
1 ,0
0 ,1
0 ,3
0 ,0 1
0 ,1
Telur
Susu
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,5
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 0 0 8
0 ,0 2
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,0 5
1 ,0
0 ,2
0 ,0 2
0 ,2
0 ,0 0 2
0 ,0 1
1 ,0
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 1
No .
214.
215.
216.
217.
218.
219.
220.
221.
222.
223.
224.
225.
226.
227.
228.
229.
230.
231.
232.
233.
234.
235.
236.
237.
238.
239.
240.
241.
242.
243.
244.
245.
246.
247.
248.
249.
250.
251.
252.
253.
254.
255.
256.
257.
258.
Daging
Telur
Susu
1
0 ,2
0
0 ,0 1
0 ,3
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,2
0 ,1 5
0 ,1
0 ,0 2
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,5
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,2
0 ,1
0 ,1
0
0
0 ,0 5
0 ,2 5
0 ,0 2
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,1
2 ,0
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,0 0 3
0 ,5
0 ,0 2
0 ,0 2
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0
0 ,0 3
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,0 2
0 ,0 5
0 ,1 5
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,0 1
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
0 ,0 5
0
0 ,0 5
0
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,5
0 ,0 2
0 ,1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 5
Daging
1 ,0
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,1
0 ,0 2
4
0 ,7 5
0 ,2
0 ,0 2
0 ,4
0 ,0 5
0 ,0 2
0 ,5
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,2
0 ,1
0
0
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
2 ,0
2 ,0
0 ,0 0 2
0 ,1
0 ,0 0 6
1 ,5
0
0 ,1
0 ,0 4
0 ,2
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,2
0 ,1
0 ,0 2
7 ,0
Telur
Susu
0 ,2
0 ,1
0 ,1
0 ,0 2
1 ,0
0 ,4
0 ,0 5
0
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
0 ,2
0 ,0 1
0
0
0 ,0 1
0 ,1
0 ,1
0 ,0 1
4
0 ,0 5
0 ,5
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,2
0 ,1
0
0
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,0 0 2
0 ,5
0 ,0 5
0 ,0 4
0 ,0 5
0 ,0 4
0 ,1
0 ,2
0 ,1
0 ,0 5
0 ,2
0 ,0 2
No .
305.
306.
307.
308.
309.
310.
311.
312.
313.
314.
315.
316.
317.
Daging
0 ,1
0 ,5
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 5
0 ,2
0 ,1
0 ,0 5
0 ,1
0 ,0 0 2
0 ,5
3 ,0
Telur
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 5
Susu
0 ,1
0 ,0 1
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,0 5
0 ,1
0 ,1
0 ,1
0 ,5
0 ,5