Anda di halaman 1dari 25

Umpasa, Umpama, Falsafah (Puisi jenis Pantun)

dalam kesusastraan suku Batak Toba


HoRaS HaBaTaKoN !

Umpasa batak toba ini adalah karya sastra dalam


bentuk syair/puisi yang berisi pernyataan restu, nasehat dan doa bagi orang
yang mendengarnya. Umpasa adat batak toba diperdengarkan dalam
upacara adat dan ditujukan kepada muda-mudi, pasangan pengantin,
upacara menyambut tamu atau berbagai acara lainnya, serta Kadang kala
umpasa ini juga diperdengarkan dalam kehidupan sehari-hari.

Umpama dan umpasa merupakan suatu hal yang


tidak asing lagi dalam kehidupan orang Batak, terutama dalam kegiatan
adat. Umpama dalam bahasa Indonesia berartiperumpamaan dan
untukumpasa berarti peribahasa. Penggunaan umpasa dan umpama ini
adalah tergantung kepada konteks kegiatan yang dilakukan, ada umpasa
untuk orang menikah, ada umpasa untuk orang meninggal, ada umpasa
untuk paradaton, dan yang lainnya.
Sedangkan untuk umpama dibuat untuk mengungkapkan sesuatu hal dalam
bentuk kata yang lain, atau untuk menghaluskan seperti penggunaan
perumpamaan pada bahasa Indonesia.

FALSAFAH ni natua-tua imasongon


tudosan alai godangan doi hasil ni angka pengalaman natua-tua najolo naboi
gabe poda tarlumobi tu angka naumposo.

UMPASA (Peribahasa) ima songon pantun (Hata parjolo patorangkon hata


parpudi) alai sasintongna hata pasu-pasu doi songon tangiang asa pasauton
ni Amanta Debata, ai ganup namanghatahon Umpasa (pasu-pasu) ingkon
tongtong do diakui dibagasan rohana na Debata do silehon pasu-pasu.
UMPAMA (Perumpamaan) ima hata tudosan hampir mirip tu Falsafah ni
natua-tua.
Molo mandok Umpama unang hata (isi) ni Umpasa didok jala sebalikna molo
mandok Umpasa unang ma hatani Umpama didok, asa taparrohahon ma i
molo mandok Umpama manang Umpasa.
UMPASA MASA KINI
Umpasa pada masa kini telah berkembang dengan mengikuti perkembangan
zaman dan dapat digunakan pada acara-acara tertentu, serta tidak hanya
menggunakan umpasa yang telah ada sejak dulunya.
Beberapa contoh Umpasa Batak Toba
Umpasa (Peribahasa) 1:
Adong na tuat sian dolok
Adong na nangkok sian toruan
Adong na ro sian habinsaran
Adong na sian hasundutan
Manumpak ma Debata
Dilehon di hamu pasupasuan
TERJEMAHANNYA:
Ada yang turun dari gunung
Ada yang naik dari hilir
Ada yang datang dari timur
Ada dari arah barat
Semoga Tuhan memberi berkat
Diberi kepada kamu doa dan restu
Umpasa (Peribahasa) 2 :
Aek godang do aek laut
Dos ni roha do sibaen nasaut
TERJEMAHANNYA:
Air sungai air laut

Kesepakatan hati membuat semua terlaksana


Umpasa (Peribahasa) 3 :
Ampapaga dolok
Ampapaga sibuluan
Unang hita marbada
Ai hita do marsogot hita haduan
TERJEMAHNNYA:
Ampapaga gunung
Ampapaga sibuluan
Jangan kita bertengkar
Karena kita besok kita pula lusa
Umpasa (Peribahasa) 4 :
Anduhur martutu
Diatas ni Purbatua
Sai sinur ma pinahan
Gabe na niula
TERJEMAHANNYA:
Terkukur berbunyi bersiul
Diatas Purbatua
Semoga ternak banyak keturunan
Begitu pula pertanian yang dikerjakan
Umpasa (Peribahasa) 5 :
Antajau haludi
Tu pining na mongkol mata
Sahalak pe mandok nauli
Luhut ma hita nampunasa
TERJEMAHANNYA:
Jambu kelutuk yang sudah masak
Buah pinang yang setengah tua
Walau seorang yang mengucapkan kata - kata indah
Semua kita yang memilikinya

Umpasa (Peribahasa) 6 :
Ansimun sada holbung
Pege sangharimbang
Menimbung rap tu toru
Mangangkat rap tu ginjang
TERJEMAHANNYA:
Ketimun satu lobang
Jahe satu bongkolan
Meloncat sama ke bawah
Meloncat sama ke atas
Umpasa (Peribahasa) 7 :
Bagot na ganjang do ho
Marbulung di dangkana
Na denggan maruhum do ho
Jala na denggan marisara
TERJEMAHANNYA:
Engkau adalah enau yang panjang
Berdaun pada tangkainya
Engkau berpegang pada hukum dengan baik
Serta sesuai dengan ketentuan peraturan
Umpasa (Peribahasa) 8 :
Balintang ma pagabe
Tumandanghon sitandoan
Arinta ma gabe
Molo masi paolo - oloan
TERJEMAHANNYA:
Balintang dan pagabe tempat sandar bertenun
Alas kaki waktu bertenun
Saatnya kita banyak anak
Kalau saling seia - sekata
Umpasa (Peribahasa) 9 :
Disi si rungguk

Disi si tata
Ia disi hita juguk
Disi Ompunta Debata
TERJEMAHANNYA:
Dimana ada si Rungguk
Disitu ada si Tata
Dimanapun kita duduk
Disitu selalu Tuhan yang Maha Esa
Umpasa (Peribahasa) 10 :
Dolok martimbang hatubuan ni si marhorahora
Di Debata na di ginjang do suhat - suhat ni hita jolam
TERJEMAHANNYA:
Dolok Martimbang tempat tumbuh si marhorahora
Di tangan Tuhan yang di sorga penilaian terhadap manusia
Umpasa (Peribahasa) 11 :
Eme sitambatua
Parlinggoman ni siborok
Luhut ma hita martua
Debata ma na marorot
TERJEMAHANNYA:
Padi sitambatua
Tempat bernaung cebong - cebong
Semua kita bertuah
Tuhan yang menjaga
Umpasa (Peribahasa) 12 :
Godang si butongbutong
Otik si pir ni tondi
TERJEMAHANNYA:
Banyak membuat kenyang
Sedikit memperkuat roh
Umpasa (Peribahasa) 13 :

Hodong do pahu
Holi - holi sanghalia
Ho do ahu
Hita na marsada ina
TERJEMAHANNYA:
Pelepah ialah pakis
Tulang - tulang satu ruas
Engkau adalah aku
Kita yang satu Bunda
Umpasa (Peribahasa) 14 :
Holong mangalap holong
TERJEMAHANNYA:
Kasih meraih kasih
Umpasa (Peribahasa) 15 :
Hapur di tagan do ahu
Napuran di hallungan
Naingot di padan do ahu
ingot di paruhuman
TERJEMAHANNYA:
Saya bagai kapur di tempatnya
Sirih di keranjang
Saya selalu ingat akan perjanjian
Ingat akan peraturan
Umpasa (Peribahasa) 16 :
Ia tambor bonana
Rugun ma dohot punsuna
Ia gabe maradong Hula - Hulana
songon i ma nang dohot Boruna
TERJEMAHANNYA:
Kalau pokoknya subur
Daunnyapun rimbun

Kalau Hula - Hula kaya


Demikian pula Borunya
Umpasa (Peribahasa) 17 :
Jolo suhat do anso poring
Dungi dope na boboion
TERJEMAHANNYA:
Lebih dahulu keladi baru keladi gatal
Baru setelah itulah yang dikatakan boboion
Artinya:
Jangan menunjukkan kekuatan dan memaksakan kehendak sendiri kepada
orang lain
Umpasa (Peribahasa) 18 :
Loting ma tomboman
Marsaor batu hula
Tondinta masingonggoman
Jala gabe na ni ula
TERJEMAHANNYA:
Batu api di lobang tiang
Bercampur batu cat
Roh kita saling mengikat
Lalu subur tanaman kita
Umpasa (Peribahasa) 19 :
Madabu batu tu binang na bolon
jolo manguhum raja
Disi pe asa tolonon panolon
TERJEMAHANNYA:
Batu jatuh ke sungai yang besar
lebih dahulu raja menghukum
Baru tersumpah diambil sumpahnya
Umpasa (Peribahasa) 20 :
Manuk na mangonsop pirana

Manuk sabungan na mamargut anaknya


Ingkon tiptipon do tuktukna
TERJEMAHANNYA:
Ayam yang menghisap telurnya
Ayam jago yang mematuk anaknya
mesti dipotong paruhnya
Umpasa (Peribahasa) 21 :
Mangungkor honong bosi
Pora - pora di babana
Marpungu angka dongan
Masipaboa hatana
TERJEMAHANNYA:
Menyelam burung - burung pemakan ikan
Ikan pora - pora di mulutnya
Berkumpul para orang bersahabat
Masing - masing menyampaikan pendapatnya/pikirannya
Umpasa (Peribahasa) 22 :
Marbou laho tu tapian
Batuk batu laho tu bagas mandi
TERJEMAHANNYA:
Berseru waktu hendak ke tepian mandi
Batuk batuk hendak masuk ke rumah
Artinya:
Jika akan melakukan sesuatu pekerjaan lebih dahulu dimusyawarahkan
Umpasa (Peribahasa) 23 :
Mardangka ma dangkana
Marranting ma rantingna
Ia gabe ma amana
Sai gabe ma nang anggina
TERJEMAHANNYA:
Cabang kayu bercabang

Ranting kayu beranting


Jika ayahnya banyak keturunan
Semoga adiknya juga banyak keturunan
Umpasa (Peribahasa) 24 :
Martantan ma baringin
Marurat jabi - jabi
Mamora ma hita madingin
Tumpahon ni Ompunta Mulajadi
TERJEMAHANNYA:
Pohon beringin berakar jantung
Pohon jabi - jabi berakar serabut
Semua kita kaya dan sentosa
Berkat Tuhan yang Maha Esa
Umpasa (Peribahasa) 25 :
Metmet aekna metmet dengkena
Balga aek balga dengkena
TERJEMAHANNYA:
Kecil sungai kecil ikannya
Besar sungai besar ikannya
Umpasa (Peribahasa) 26 :
Metmet do hapur lunsut
Dijujung do uluna
TERJEMAHANNYA:
Capung yang paling kecilpun
Kepalanya selalu diangkat
Umpasa (Peribahasa) 27 :
Molo hombar tu auga
Hombar ma tu gagatan
TERJEMAHANNYA:

Kalau sesuai dengan kalung kerbau


Sesuai dengan tempat makan rumput
Umpasa (Peribahasa) 28 :
Na tiniopbatahi
Batahi pamarai
Sai sauduran satahi
Angka na marhaha - maranggi
TERJEMAHANNYA:
Tongkat yang kita pegang
Tongkat mengiringi ke kandang
Semoga seia - sekata
Orang yang berabang - beradik (bersaudara)
Umpasa (Peribahasa) 29 :
Napuran tano - tano
Na sinuan di onan
Manumpak Debata
Di paganda parbinotoan
TERJEMAHANNYA:
Sirih tanah
yang ditanam di pekan
Tuhan memberkati
Ditambahi pengetahuan
Umpasa (Peribahasa) 30 :
Rata pe bulung ni salak
Rataan do bulung ni sitorop
Uli pe hata sahalak
Ulian do hata torop
TERJEMAHNNYA:
Walau hijau daun salak
Lebih hijau daun sitorop
Memang baik pendapat satu orang
Lebih baik pendapat banyak orang

Umpasa (Peribahasa) 31 :
Rim ni tahi do gogona
Rantosna do tajomna
TERJEMAHANNYA:
Kebulatan mufakatlah yang kuat
Sistemnya (taktiknya) lah tajamnya
Artinya : Pada persatuan dan kesatuan terletak kekuatan

Umpasa (Peribahasa) 32 :
Rumah ijuk di jolo ni sopo gorga
Asi ma roha ni Amanta Debata
Sai dilehon ma dihamu
Anak na bisuk dohot boru namarroha
TERJEMAHANNYA:
Rumah beratap ijuk di depan lumbung yang berukir
Tuhan Allah berbelas kasihan
Semoga diberi kepada kalian
Putera yang cerdik dan puteri yang bijaksana
Umpasa (Peribahasa) 33 :
Simbora gukguk
Sai mamora ma hita luhut
TERJEMAHANNYA:
Tembaga menumpuk
Semoga kita semua kaya - raya
Umpasa (Peribahasa) 34 :
Songon bayo pangkejei
Lomlom pangkal igungna
TERJEMAHANNYA:
Bagai laki laki dewasa pendamar
Hitam pangkal hidungnya

Artinya:
Orang yang berletih lelah mengerjakan pekerjaan demi kepentingan orang
banyak
Umpasa (Peribahasa) 35 :
Songon sihapor lunjung
Nijunjung suada ulu
Niporsan suada abara
TERJEMAHANNYA:
Bagaikan belalang lonjong
Menjunjung tiada kepala
Memikul tiada bahu
Artinya:
Rela mempertanggunggungjawabkan suatu tugas demi kepentingan yang
lebih besar
Umpasa (Peribahasa) 36 :
Tinutung tu api
Pinatuba songon soban
Naung tinuptup ni tahi
Unang be masisolsolan
TERJEMAHANNYA:
Dibakar ke api
Diatur bagai kayu
Yang sudah disetujui bersama
Jangan saling menyesali
Umpasa (Peribahasa) 37 :
Tingko ma inggir - inggir
Tingko rata - rata
Pasu - pasu angka nauli
Pasauthon Amanta Debata

TERJEMAHANNYA:
Inggir - inggir yang bulat
Yang bulat dan hijau
Semua berkat yang indah
Tuhan - lah yang memberikan
Umpasa (Peribahasa) 38 :
Tonggi ma sibahut
Tabo ma pora - pora
Gabe ma hita luhut
Jala sude ma hita mamora
TERJEMAHANNYA:
Ikan lele rasanya manis
Ikan pora - pora rasanya enak
Kita semua banyak keturunan
Lalu hendaknya kita semua kaya
Umpasa (Peribahasa) 39 :
Tubu unte dohot durina
Tubu jolma dohot ugarina
TERJEMAHANNYA:
Tumbuh jeruk dengan durinya
Lahir manusia dengan suratannya
Umpasa (Peribahasa) 40 :
Unang sumuan dulang
Mangaithon jabi - jabi
Unang mambahen na so uhum
Mangulahon na so jadi
TERJEMAHANNYA:
Jangan menanam dulang
Menarik beringin jabi - jabi
Jangan berbuat yang tidak patut
Mengerjakan yang tidak pantas

Umpasa (Peribahasa) 41 :
Uhum sipangan anak
Uhum sipangan boru
TERJEMAHANNYA:
Perintah berlaku kepada anak laki laki
Perintah berlaku juga kepada anak perempuan
Artinya:
Menempatkan kepentingan umum diatas kepentingan golongan atau
kelompok
Umpasa (Peribahasa) 42 :
Bintang na rumiris, ombun na sumorop.
Sai tubu di hamu anak na riris, boru pe antong torop.
Bintang yang berbaris-baris, embun juga banyak
semoga lahir anak laki-laki berbaris-baris, anak perempuan juga banyak
artinya:
Semoga kamu memperoleh, banyak anak laki-laki, dan perempuan.
Umpasa (Peribahasa) 43:
Andor hadukka, togutogu ni lombu.
Sai sahat hamu saurmatua, togutoguan ni pahompu.
artinya:
Semoga kamu beranak cucu, dan panjang umur, sehingga sempat dituntun
oleh para cucu.
Umpasa (Peribahasa) 44 :
Tumbur ni pangkat, tu tumbur ni hotang.
Tusi Hamu mangalangka, tusi dapotan pangomoan.
artinya:
Ke mana pun kamu melangkahkan kaki, semoga selalu mendapatkan rejeki.

Umpasa (Peribahasa) 45 :

Sai torop ma dangkana, rugun dohot bulungna.


Horas jala gabe hula-hulana, sogon i dohot boruna.
artinya:
Semoga hula-hula hidup bahagia, demikian juga putrinya.
Umpasa (Peribahasa) 46 :
Simbora gukguk, di julu ni tapian,
Horas jala gabe hita luhut, jala dapotan parsaulian.
artinya:
Semoga kita sekalian hidup sejahtera, dan mendapat rejeki dalam
kehidupan

Falsafah Batak
Di jolo raja siahaan, dipudi raja sipaimaon
(Hormatan do natua-tua dohot angka raja).
Sada silompa gadong dua silompa ubi,
Sada pe namanghatahon Sudema dapotan Uli.
Pitu batu martindi sada do sitaon nadokdok
(Unang maharaphu tu dongan).
Jujur do mula ni bada, bolus do mula ni dame
(Unang sai jujur-jujuri salani dongan, alai bolushon ma).
Siboru buas siboru Bakkara, molo dung puas sae soada mara
(Dame ma).
Sungkunon poda natua-tua, sungkunon gogo naumposo
(Bertanggung-jawab).

UMPASA NI NAPOSO BULUNG.


(Buat orang-orang muda)
Jolo tiniktik sanggar laho bahenon huru-huruan,
Jolo sinukkun marga asa binoto partuturan.

Tudia
Tudia
Tudia
Tudia

ma
ma
ma
ma

luluon
luluon
luluon
luluon

da
da
da
da

goreng-goreng bahen soban,


boru Tobing bahen dongan.
dakka-dakka bahen soban,
boru Sinaga bahen dongan.

Manuk ni pealangge hotek-hotek laho marpira


Sirang na mar ale-ale, lobianan matean ina.
Silaklak ni dandorung tu dakka ni sila-sila,
Ndang iba jumonok-jonok tu naso oroan niba.
Metmet dope sikkoru da nungga dihandang-handangi,
Metmet dope si boru da nungga ditandang-tandangi.
Torop do bittang di langit, si gara ni api sada do
Torop do si boru nauli, tinodo ni rohakku holoan ho do
Rabba na poso, ndang piga tubuan lata
Hami na poso, ndang piga na umboto hata
UMPASA MANJALO TINTIN MARANGKUP. (Untuk pasangan saat
tukar cincin)
Bulung namartampuk, bulung ni simarlasuna,
Nunga hujalo hami tintin marangkup,
Dohonon ma hata pasu-pasuna.
Hot pe jabu i, tong doi margulang-gulang
Sian dia pe mangalap boru bere i, tong doi boru ni Tulang.
Sai tong doi lubang nangpe dihukkupi rere,
Sai tong doi boru ni Tulang, manang boru ni ise pei dialap bere.
Amak do rere, dakka do dupang,
Anak do bere, Amang do Tulang.
Asing do huta Hullang, asing muse do huta Gunung Tua,
Asing do molo tulang, asing muse do molo gabe dung simatua.
UMPASA TU NA BARU MARBAGAS. (Untuk pasangan yang baru
menikah)
Dakka ni arirang, peak di tonga onan,
Badan muna naso jadi sirang, tondi mu marsigomgoman.

Giring-giring ma tu gosta-gosta, tu boras ni sikkoru,


Sai tibu ma hamu mangiring-iring, huhut mangompa-ompa anak dohot boru.
Rimbur ni Pakkat tu rimbur ni Hotang,
Sai tudia pe hamu mangalakka, sai tusima hamu dapot pansamotan.
Dekke ni sale-sale, dengke ni Simamora,
Tamba ni nagabe, sai tibu ma hamu mamora.
Sahat-sahat ni solu, sahat ma tu labuan,
Sahat ma hamu leleng mangolu, jala sai di dongani Tuhan.
Sahat solu, sahat di parbinsar ni ari,
Leleng ma hamu mangolu jala di iring-iring Tuhan ganup ari.
Mangula ma pangula, dipasae duhut-duhut
Molo burju marhula-hula, dipadao mara marsundut-sundut.
Ruma ijuk tu ruma gorga,
Sai tubu ma anakmuna na bisuk dohot borumuna na lambok marroha.
Anian ma pagabe tumundalhon sitodoan,
Arimu ma gabe molo marsipaolo-oloan.
Gadu-gadu ni Silindung, tu gadu-gadu ni Sipoholon,
Sai tubu ma anakmuna 17 dohot borumuna 16.
Andor hadukka ma patogu-togu lombu,
Sai sarimatua ma hamu sahat tu na patogu-togu pahoppu.
UMPASA MANGAMPU
Bulung ni Taen tu bulung ni Tulan
Ba molo tarbahen, sai topot hamu hami sahali sabulan,
Molo so boi bulung ni tulan, pinomat bulung ni salaon,
Ba molo so boi sahali sabulan, pinomat sahali sataon.
Ni durung si Tuma laos dapot Pora-pora.
Molo mamasu-masu hula-hula mangido sian Tuhan,
Napogos hian iba, boi do gabe mamora.
Songgop si Ruba-ruba tu dakka ni Hapadan,
Angka pasu-pasu na ni lehon muna,
Sai dijangkon tondi ma dohot badan.
Mardakka Jabi-jabi, marbulung ia si Tulan
Angka pasu-pasu na pinasahat muna,
Sai sude mai dipasaut Tuhan.

Naung sampulu sada, jumadi sampulu tolu,


Angka pasu-pasu pinasahat muna,
Sai anggiatma padenggan ngolu-ngolu.
Naung sapulu pitu, jumadi sapulu ualu,
Angka pasu-pasu pinasat muna hula-hula nami,
Diampu hami ma di tonga jabu.
Turtu ninna anduhur, tio ninna lote,
Angka pasu-pasu pinasahat muna,
Sai unang ma muba, unang mose.
Habang pidong sibigo, paihut-ihut bulan,
Saluhut angka na tapangido, sai tibu ma dipasaut Tuhan.
Obuk do jambulan, nidandan ni boru Samara
Pasu-pasu na mardongan tangiang sian hula-hula,
Mambahen marsundut-sundut soada mara.
Tinapu bulung nisabi, baen lompan ni pangula
Sahat ma pasu-pasu na nilehon muna i tu hami,
Sai horas ma nang hamu hula-hula.
Suman tu aek natio do hamu, riong-riong di pinggan pasu,
Hula-hula nabasa do hamu, na girgir mamasu-masu.
AKKA UMPASA NA ASING
Martahuak ma manuk di bungkulan ni ruma,
Horas ma hula-hulana,songoni nang akka boruna.
Simbora ma pulguk, pulguk di lage-lage,
Sai mora ma hita luhut, huhut horas jala gabe.
Hariara madungdung, pilo-pilo na maragar,
Sai tading ma na lungun, ro ma na jagar.
Sinuan bulu sibahen na las,
Tabahen uhum mambahen na horas.
Eme ni Simbolon parasaran ni si borok,
Sai horas-horas ma hita on laos Debata ma na marorot.
Sititik ma sigompa, golang-golang pangarahutna,
Tung so sadia pe naeng tarpatupa, sai anggiat ma godang pinasuna.
Pinasa ni Siantar godang rambu-rambuna,
Tung otik pe hatakki, sai godang ma pinasuna.
Tuat si puti, nakkok sideak,

Ia i na ummuli, ima ta pareak.


Aek godang tu aek laut,
Dos ni roha sibaen na saut.
Napuran tano-tano rangging marsiranggongan,
Badan ta i padao-dao, tondita i marsigomgoman.
Marmutik tabu-tabu mandompakhon mataniari,
Sai hot ma di hamu akka pasu-pasu, laho marhajophon akka na sinari.
Bona ni pinasa, hasakkotan ni jomuran,
Tung aha pe dijama hamu, sai tong ma dalan ni pasu-pasu.
Mandurung di aek Sihoru-horu, manjala di aek Sigura-gura,
Udur ma hamu jala leleng mangolu, hipas matua sonang sora mahua.
Dolok ni Simalungun, tu dolok ni Simamora
Salpu ma sian hamu na lungun, sai hatop ma ro si las ni roha.

Adong padan ,ruhut ,adat,ido siingoton


Soadong padan ruhut ,adat,uhum,dohot hasomalon siingoton.
Aek Sihoru-horu tu hinagnan I PARGAOLAN
Namarhula-hula/marboru ikkon marsi haholongan
Aek ni SILUDANG habaoran ni aek SIMARE
Horasma akka tulang,na mamasu-masu akka bere
Aek na tio na sai riong-riong di ginjang ni pinggan pasu
Akka hula-hula na basa sae ringgas do mangalehon pasu-pasu
Aek sihoru hour di toru ni DOLOK Mar timbang
Manimbung rap tu toru mangangkat rap tu ginjang
Aek Si bara-bara sae parekna i tu buan Tolong
Molo soadong di iba mago do roha holong
Aek ni Siburian marbona tu dolok Sitapongan
Tiurma angka pancarian,luju-lujuma dohot pangomoan
Aek puli dalan tu lumban tonga-tonga

Sahat ma akka nauli unang muba jala unang longa


Amani logong Laos ido ni logan
Ikkon ingot do iba na denggan,na binahen ni dongan
Andigan pe hita marbantal di bale-bale
Andigan pe idaon NEGARA ta on sae di bgasan Dame
Andalu ma sangkut-sangkut ni bonang
MusuntaI hon na talu,hita holan na monang
Andoras Andoris andor ni Purba tua
Horasma hita jala torhis, sahat mulak tu jabuna
Anduhur sae solop di dangka lupang
Gabe ma Amanta suhut di nabean angka Raja
Ampema di Simanjujung ,tuhuk di Abara
Pirma tondi mangalo musu, sae margogo ma Mangalului na soada
Asa tubuan laklak tubuan singkoru,tubuan sanggar di parsopoan
Sai tubuan anak ma/tubuan boru,Asa jagar jagar di hangoluan
Ansuan si sada pago,dipangulaan
Sisada mudar sisada marga dang jadi marsibuatan
Asa parsige parsige bulu,si tiga goli-goli
Si parintar ma jambulan si paneang holi holi
Assimun na gantung ronggang gantung songon durian
Bohi na sae murning jot-jotan do mambahen iba hancitan
Asing do aek huta, Asing do aek toba
Asing gondang mula-mula asing muse do gondang somba-somba
Asing do piduong Hurlang ,Asing do pidong satua
Asing do Tulang,asing do simatua
Asing lubuk asing do dekke na,asing ladang asing do sihaporna
Asisibang jonok tu tomboman
Badan na so jadi sirang tondi ma si gomgoman
Artia bona ni ari sipaha sada, bona ni bulan
Sai malos ma duhut duhut di hauma
Tu gabe na ma eme di hauma,nangpe di tinggang udan

B.
Bola bola ni tangan si tongka golom golomon
Bola bola ni halak si tongka tangi tangihononton
Bangun bangun narata tabo do paura uraon
Hata hata nang ni dok,tongka do pauba ubahon
Bangun bangun sinuan, bangun do salongan
Molo uli sinuan nauli do sijaloon
Baion naung ni duda ni letek bahen lage-lage
Pasu pasu ni hula hula si bahen mamora dohot gabe
Bagot na mararirang di toru ni panggomgoman
Badan na so jadi sirang ,toni ma sigomgoman
Barak bak ni sialang dapotsa papaluan
Angka na martondong dohot nama martutur si tongka ma sipamaluan
Baris baris ni gaja di rura pangaloan
Nasa pangidoan ni hula hula tung dae so sooloan
Molo so ni o0loan sai tubu do haurahon ,moloni oloan tubudo pangomoan
Behama pandung dung bulung si dolok na timbo
songon dia ma pasombulungun molo iba padao dao
Bidang bulung ni rimbang,bilangan do bulung ni rudang
Sai pandok ni dainang ikkon marbotu tulang
Binanga ni si bulan di dolok ni parsingkaman
Jumpang ma na niluluan,dapotma nani jalahan
Binsar ma mata ni ari,poltak ma matani bulan
Tubu ma boru na malo mancari jala boi pangalu aluan
Binsar mata ni ari ama ni manggule
Ro boru manopot hamu,dohot hami ma u lae

Binsar matani ari,poltak matani bulan


Horas ma anak lahi lahi,songoni anak parompuan
Binarbar bagot,tarida do pangkona
Tardapot do ibana di haol haol tinang kona
Binuat hujur bosi ,golang golang pangarahutna
So sadia pinatupa I sa godang ma pinasuna
Bong-bong parsadaan si nuan di parporlakhan
Ruhut dohot padan si pagabe na niula,jala sipasiniur pinahan
Bona ni sihupi panjangkitan demban
Marangkup do nauli,mardongan do na denggan
Siangkup ni nauli ima panggabean dohot parhorasan
Boras hata ni Tarutung,parbue hata ni TOBA
Ulaon nunga marujung ,mulak ma hita di bagasan las ni rpha
Bolon tiang ni ruma bolonando tiang ni sopo
Torop ma naung saurmatua,toropan ma angkka naum poso
Bunga na marloppit loppit,sai di songgopi lampu-lampu
Tibuma ro si doli manopot au,dohot na olo mampangkulingi ahu
Bulung ni bira,tu bulung ni singkoru,
Sai tarpaima do iba tu sianak ni namboru
Tu Bulung ni martampuk,tu bulung ni si marlasuna,
Mamolus tu huta si bide,mangalului laklak nitabu-tabu.
Binahen ni ingananni aek mata,tinahuan sian rura
Nunga ni jalo tikki marangkup sian bere
Pasahaton ni Tulang ma hat pasu pasu,asa anggiat :
Tu buan laklak ,tubuan singkoru di toru ni bunga bunga
Tubuan anak dohot tubuan boru,ma bere dohot boru nami,
Laos gabe ma amana,gabe ma attonong amana dohot boruna
Bulung ni bulu tu bulung ni hotang
Tundal maralohon musu dompak maralohon dongan
Bulung ni timbaho sae parasoran ni ambaroba,
Sae horasma pangaranto songoni na marhuta di toba
Bulung ni anta so soit tu bulung ni taen

Dang hami parholit,tungi do pen a tarbahen

D.
Dada si ala madungdung tu bonanang tali
Dada roha na malungun dohot do mata manjalahi
Dangka ni bulu godang parasaran I pidong papua
Simburma ma godang akka dakdanak ulluson ni pura pura
Na boi pajolohon,jala umurna sahat tu sahur matua
Dangir danger ni batu dak dahan ni simbora
Gabe do hita na marsianjuan,saut gabe jlala mamora
Dangka ni tada tada sai jomba tu bonanaa
Sala ni anak na mangonai tu anak na
Dosa binahen ni amana ingkon di possan anakna
Dangka do rantingna,laos pusukna do bulung na
Hahana do angina molo na boi malo marhata
Dangka ni antasoit parasaran ni pidong papua
Tung na sojadi marholik maradopon hula hula
Dangkani bulu godang tango pinangait aithon
Daoma angka mara dohot parhordit horditon
Danggur ma danggur barat,toho ma tu duhut duhut
Nunga tung bosur na managan dohot sa gat marloppan juhut
Dia ma lak lakna dia ma unokna,dia ma hatana,dia ma ni dokna
Laos mar pinaboa amanta suhut
Daling ma ni dalingkon,laos ma suak hudung ni bagot
Natading tinadingkon hape na sinari na tua so dapot
Denggan do bulu godang dengganan baen hite hite
Denggan do anak dohot boru,naung magodang dengganan mardongan
saripe
Asa tubuan laklak jala tubuan singkoru
Jala tubuan sanggar di parsopoan,tu buabn anak ma I ,dohot boru ,
Asa jagar jagar di hangoluan
Dengke na metmet do hamu na jolo,noaeng gabe dekke nabalga

Bere do hamu najolo,jala nuaeng gabe hela


Dengke dengke jurung jurung di suruk ho bonani tolong
Ale ito na marbaju,di rukkar ho si dangolon
Sibahut ma ni during por pora di usehon,
Tangis tangis tarilu ilu hape so adong si dangolon
Dengke ni laean pineangkon,di ginjang ni pinggan pasung
Hata panggabean dohot parhorasan pinasahat ni raja
Boan hamu ma tu tonga ni jabu
Denggan ma pangalanka,molo mangkuling ogung dohot sarune.
Si sada urdo si sada langka,songon parluga ni parsolu.
Mansai denggan do,antong maningkir tangga,dung sidung paulak une
Patandahon naung sidung ulaon na marhula hula marboru
Asa sahat sahat ni solu sahat tu botean,sahat leleng mangolu sahat tu
panggabeaan
Diama
Diama
Diama
Diama

matana,diama altona
hatana,diama na didokna
langkat na,diama unokna
hata hatana diama pandokna

Disima handina disima gandona,disima daina disima tabona


Sir sir ma sirana toho muse dohot asomna
Doding ni doding,doding ni si marlasuna
Sude pasu-pasu muna sae muba jala unang sesa
Dolok ni purba tua tondokhon ni si borotan
Sahat ma hamu sahur matua las tiur tiurma panapotan
Dolok si pakpahi tondokhon ni porba tua
Sahat ma angka nauli,dohot sahat ma tu saor matua
Dolok ni janji mauli,hatubuan ni si marhora hora
Saut ma goar na I goar na uli si boan sahat tu na mamora
Dolok ni panatapan tondongkon ni parabunga
Horas ma na di pardalanan,horas muse tu tujuan na
Dolok lonu tua,hatubuan ni si martolu
Akka poda ni natua tua,si pardenggan ngolu ngolu
Dolok ni si marjarunjung panatapan tu tao toba,

Salpu ma angka na lungun,sai roma las ni roha.


Duru ni harnagan hatubuan ni sangge-sangge
Sahat ma hamu sahur matua,sahat tu na gabe.
Duru ni harangan hatubuon ni tada tada
Hansir do tiopon ni tangan mandanggur na so ada

E.
Eme si tamba tua,parlingoman ni dengke ni namok- mok
Debata na di ginjang,horasma tondi ta di parorot
Eme ni hinalang denggan do bahen buni di panamean
Horas ma na mangallang,jala horas ma na mangalehan.

Sumber:
http://www.tobatabo.com/shownews.php?cat=9&news_id=210
http://fmpb-sumut.blogspot.com/2012/06/pantun-dalam-bahasa-batak.html
http://id.wikipedia.org/wiki/Umpasa

Anda mungkin juga menyukai