1

Bahagian A
[40 markah]
Jawab semua soalan

1 Tamadun Yunani banyak melahirkan ahli-ahli falsafah seperti Socrates, Plato dan Aristotle,
(a)Apakah isu-isu yang dibincangkan oleh ahli falsafah tersebut?

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]
(b)Nyatakan ciri kepemimpinan yang dihasratkan oleh Plato.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]
(c)Banyak masalah yang berlaku di dunia kerana tidak mengikut saranan Plato.
Buktikan?

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[3 markah]
(d)Pengamalan ciri-ciri kepemimpinan seperti yang dinyatakan oleh Plato mampu mengatasi
pelbagai masalah yang berlaku pada hari ini.
Berikan komen anda terhadap pernyataan tersebut.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[3 markah]
 2

2 Percubaan Nabi Muhammad S.A.W dan orang-orang Isiam Madinah untuk menziarah
Makkah pada 628 M telah membawa kepada termetrinya Perjanjian Hudaibiyah.

(a)Mengapakah orang-orang Islam berhasrat menziarahi kota Makkah?

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[1 markah]
(b) Nyatakan perkara-perkara yang telah dipersetujui dalam perjanjian tersebut.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]
(c)Mengapakah sebahagian orang Islam memprotes perjanjian ini.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]
(d)Perjanjian Hudaibiyah menunjukkan kebijaksanaan dan ketokohan Nabi Muhammad
sebagai seorang pemimpin. Buktikan.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]

(e)Perjanjian Hudaibiyah telah menjadi perintis bagi pembukaan semula kota Makkah.
Jelaskan.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]
 3

3.Kesatuan Melayu Muda (KMM) telah ditubuhkan pada tahun 1939.

(a) Namakan pemimpin Kesatuan Melayu Muda

............................................................................................................................................
[1 markah]

(b)Nyatakan tindakan yang dilakukan oleh Kesatuan Melayu Muda untuk mencapai matlamat
perjuangannya.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]

(c) Adakah tindakan KMM yang berhasrat membentuk Melayu Raya atau Indonesia Raya
bagi menghidupkan semula kegemilangan empayar Melayu adalah wajar?
Beri alasan anda.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[3 markah]

(d)Mengapakah KMM memilih untuk bekerjasama dengan pihak Jepun untuk mencapai
matlamat perjuangannya?

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[3 markah]

(e)Mengapakah Kesatuan Melayu Muda gagal dalam perjuangan politiknya?

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]
 4

4 Pengaruh pentadbiran Kesuitanan Meiayu Melaka dapai dilihat di beberapa buah negeri di
Tanah Melayu selepas kejatuhan Melaka ke tangan Portugis pada tahun 1511.

(a)Namakan negeri-negeri yang mewarisi pengaruh Kesultananltoelayu Melaka

i) .........................................................................................................................................

ii) ..........................................................................................................................................
[2 markah]

(b)Apakah yang diwarisi oleh negeri-negeri tersebut daripada Kesuitanan Meiayu Melaka?

i) .........................................................................................................................................

ii) ..........................................................................................................................................
[2 markah]

(c)Walaupun telah wujud kerajaan-kerajaan lain yang lebih awal, mengapakah asas
pembinaan negara dan bangsa Malaysia bermula daripada Kesuitanan Meiayu Melaka?

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[4 markah]

(d)Apakah iktibar daripada kejatuhan Kesuitanan Meiayu Melaka?

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................
[2 markah]
 5

ESEI

SKEMA
1(a)Isu-isu yang dibincangkan oleh ahli falsafah Yunani
F1 persoalan tentang nilai individualisme
F2 kehidupan manusia / masyarakat
F3 demokrasi
FA unsur-unsur dalam kehidupan
F5 masyarakat yang bahagia
F6 cara berfikir yang teratur
F7 ilmu logik/metafizika//etika/ politik
F11 fizik sains tabii astronomi geoiogi
[Mana-mana 2 x1m]

1(b)Ciri kepemimpinan yang dihasratkan Plato

F1 berilmu pengetahuan
F2 seorang ahli falsafah
F3 mampu mewujudkan masyarakat yang sempuma
[Mana-mana 2 x1 m]

1(c)Bukti masalah yang berlaku kerana tidak mengikut saranan Plato

F1 pemimpin tidak mempunyai ilmu pengetahuan
F2 tidak cekap mentadbir
F3 perebutan kuasa
F4 menyalahgunakan kuasa
F5 mengumpulkan kekayaan untuk kepentingan diri / keluarga
F6 tidak menjaga kebajikan / kepentingan rakyat
F7 menindas rakyat
F8 ' rasuah yang berleluasa
Mana-mana jawapan munasabah
[Mana-mana 2 x1m]

1(d)Pengamalan ciri-ciri kepemimpinan seperti yang dinyatakan oleh Plato mampu mengatasi
pelbagai masalah yang berlaku pada hari ini.
Berikan komen anda terhadap pernyataan tersebut.
F1Pemimpin yang bijaksana mampu memajukan negara / rakyat
H1a kemajuan ekonomi
H1 b mewujudkan peluang pekerjaan untuk rakyat
C1 perindustrian / pertanian / perkhidmatan / perdagangan

F2 pentadbiran yang telus / jujur / amanah / cekap

H2a masalah rasuah / salah guna kuasa dalam pentadbiran dapat dielakkan
H2b kepentingan rakyat diutamakan
C2 harga rumah / harga barang / pendidikan / subsidi

F3 perebutan kuasa antara pemimpin tidak berlaku

H3a kestabiian politik / keamanan dalam negara
H3b pemimpin berkhidmat kepada rakyat
 6

H3c rakyat menghormati / mentaati pemimpin

C3 keharmoman dalam negara

2(a)Sebab orang Islam ingin menziarahi kota Makkah

F1 mengerjakan umrah
F2 pusat ibadat
F3 terletaknya kaabah
FA tempat asal orang muhajirin
F5 tempat turun wahyu pertama
[Mana-mana 2 x1m] Markah

2(b) Perkara yang dipersetujui dalam Perjanjian Hudaibiyah

F1 gencatan senjata selama 10 tahun
F2 kabilah Arab bebas memihak kepada mana-mana pihak
F3 orang Islam Madinah yang berpihak kepada Makkah tidak perlu dipulangkan ke Madinah
FA orang Quraisy Makkah yang berpihak kepada Madinah perlu dipulangkan ke Makkah
F5 orang Islam dibenarkan mengerjakan umrah tahun berikutnya
[Mana-mana 2 x1 m]

2(c)Sebab sebahagian orang Islam memprotes perjanjian ini

H1 seolah-olah merugikan pihak Islam / memihak kepada Quraisy Makkah
H2 terpaksa memulangkan orang Quraisy Makkah yang berpihak kepada Islam ke Makkah
H3 orang Quraisy Makkah yg berpihak kepada Islam tidak dapat dihndungi
H4 orang Madinah yang berpihak kepada Quraisy Makkah tidak dipulangkan ke Madinah
H5 oleh itu mereka tidak dapat diadili walaupun melanggar Perlembagaan Madinah
H6 tidak dapat memasuki kota Makkah untuk mengerjakan umrah pada tahun tersebut
[Mana-mana 2 x1m]

2(d) BuKti kebijaKsanaan dan ketokohan Nabi Muhammad S.A.W dalam Perjanjian
Hudaibiyah
F1 genjatan senjata
H1a mewujudkan suasana aman
H1b kegiatan dakwah dapat dijaiankan tanpa sebarang ancaman
H1c Islam dapat disebarkan keseluruh Semenanjung Tanah Arab

F2 Nabi Muhammad s.a.w mengutus surat kepada Maharaja Parsi dan Rom supaya memeluk
Islam
orang Quraisy Makkah yang berpihak kepada Madinah dipulangkan ke Makkah
H2a dapat menjadi pengintip bagi pihak Islam
H2b disamping berdakwah dengan terus tinggal di Makkah
F3 orang Madinah yang berpihak ke Makkah tidak dipulangkan ke Madinah
H3a musuh dalaman dapat disingkirkan / ancaman dari dalam dapat dielakkan
F4 orang Islam tidak dibenarkan mengerjakan umrah pada tahun tersebut H4a orang Islam
dapat mengerjakan Haji pada tahun berikutnya H4b orang Islam dapat membuat persediaan
yang lebih rapi untuk beribadat di Makkah pada tahun berikutnya
H4c bilangan orang Islam yang ingin memasuki kota Makkah tahun berikutnya bertambah
[Mana-mana jawapan munasabah]
[Mana-mana 2 x1 m]

2(e)Perjanjian Hudaibiyah telah menjadi perintis bagi pembukaan semula kota Makkah.
 7

Jelaskan
H1 pihak Quraisy Makkah telah melanggar perjanjian yang pertama
H2 gencatan senjata selama 10 tahun
H3 tidak menghormati hak kebebasan yang dipersetujui bersama
H4 memberi sokongan kepada Bani Bakar yang berperang dengan Bani Khuzaah
H5 membunuh beberapa orang Bani Khuza:ah yang berpihak kepada Islam

i Tidak wajar
j F4 penyatuan akan menjadikan Tanah Melayu dibawan penguasaan Indonesia
H4 Tanah Melayu hilang kebebasan dalam membuat keputusan
F5 berlaku peperangan / kerosakan harta benda
H5 dengan British
F6 British akan menggagalkan rancangan penyatuan
FI6a kerana mempunyai banyak kepentingan di Tanah Melayu
F7 British mampu menghada yang mampu ditewaskan oleh Indonesia
Mana-mana jawapan munasabah
[Mana-mana 3 x 1 m]

Mengapakah KMM mmilih bekerjasama dengan pihak Jepun untuk mencapai matlamat
perjuangannya?
F1 KMM memerlukan sokongan / rakan
H1 yang dapat membantu perjuangan mereka
C1 seperti senjata / kewangan / latihan
F2 British mempunyai kekuatan tentera
H2 Jepun dapat menyaingi kekuatan tentera British
C1 senjata / bilangan tentera / teknologi
F3 KMM sebuah organisasi baru
H3 belum dapat menyaingi kekuatan / mempunyai kelemahan
C3 dari segi pengaruh / ahli / kewangan / pengalaman
F4 Jepun dan KMM mempunyai matlamat perjuangan yang sama
H4 menghalau / menewaskan British
C4 menubuhkan Kaw asan Kesemakmuran Asia / Melayu Raya / Indonesia Raya
[Mana-mana 4 x 1 m]

Mengapakah Kesatuan Melayu Muda gagal dalam perjuangan politiknya?

F1 Penangkapan Ibrahim Hj. Yaakob
F2 Penangkapan 150 orang penyokong KMM F3 Ibrahim Hj. Yaakob / penyokong KMM
dipenjarakan
F4 Kekalahan Jepun secara mendadak
F5 Soerkarno mwengisyhtiharkan kemerdekaan Indonesia lebih awal
F6 British kembali menguasai Tanah Melayu
F7 Sistem ketenteraan British lebih maju
F8 Sokongan terhadap KMM tidak menyeluruh / Matlamat politik KMM hanya di dokong
oleh sebahagian kecil orang Melayu
F9 Perjuangan KMM lebih condong kepad3 Indonesia

[Mana-mana 2 x 1 m]
 8

3(a) Pemimpin Kesatuan Melayu Muda

F1 Ibrahim Hj. Yaakob F2 Musthapha Husein
[Mana-mana 1 x 1 m]

3(b)Nyatakan tindakan yang dilakukan oleh Kesatuan Melayu Muda untuk mencapai
matlamat perjuangannya
F1 Menjadikan KMM badan propaganda Jepun
F2 Membeli Warta Malaya untuk dijadikan alat propaganda anti-British.
F3 Mengeiilingi Tanah Melayu untuk mencari sokongan F4 Menubuhkan cawangan KMM
F5 Mendapatkan kader-kader (tentera semut) dari Maahad II Ihya AssyarfP
[Mana-mana 2 x 1 ml

3(c)Adakah tindakan KMM yang berhasrat membentuk Melayu Raya atau Indonesia Raya
bagi menghidupkan semula kegemilangan empayar Melayu adalah wajar?
Berikan alasan anda.
Wajar
F1 Dapat menyatukan hampir seluruh bangsa Melayu H1 melalui satu unit politik / negara

F2 Masyarakat kepulauan Melayu mempunyai persamaan H2 agama / bahasa /

budaya / wama kulit
F3 penyaiuan menjadikan bangsa Melayu lebih kuat H3 dari segi politik / ekonomi /
ketenteraan
Mana-mana jawapan munasabah [Mana-mana 3 x 1 m]

Tidak wajar
F4 penyatuan akan menjadikan Tanah Melayu dibawah penguasaan Indonesia
H4 Tanah Melayu hilang kebebasan dalam membuai keputusan
F5 berlaku peperangan / kerosakan harta benda
H5 dengan British
F6 British akan menggagalkan rancangan penyatuan
H6a kerana mempunyai banyak kepentingan di Tanah Melayu
F7 British mampu menghadapi / menewaskan Tanah Melayu / Indonesia
H7 kerana British lebih kuat berbanding Belanda yang mampu ditewaskan oleh Indonesia
Mana-mana jawapan munasabah

3(d) Mengapakah KMM mmilih bekerjasama dengan pihak Jepurv.untuk mencapai matlamat
perjuangannya?
F1 KMM memerlukan sokongan / rakan
H1 yang dapat membantu perjuangan mereka
C1 seperti senjata / kewangan / latihan
F2 British mempunyai kekuatan tentera
H2 Jepun dapat menyaingi kekuatan tentera British
C1 senjata / bilangan tentera / teknologi
F3 KMM sebuah organisasi baru
H3 belum dapat menyaingi kekuatan / mempunyai kelemahan
C3 dari segi pengaruh / ahli / kewangan / pengalaman
F4 Jepun dan KMM mempunyai matlamat perjuangan yang sama
H4 menghalau / menewaskan British
C4 menubuhkan Kawasan Kesemakmuran Asia / Melayu Raya / Indonesia Raya ^
 9

[Mana-mana 4x1 m]

3(e) Mengapakah Kesatuan Melayu Muda gagal dalam perjuangan politiknya?

F1 Penangkapan Ibrahim Hj. Yaakob F2 Penangkapan 150 orang penyokong KMM
F3 Ibrahim Hj. Yaakob / penyokong KMM dipenjarakan
F4 Kekalahan Jepun secara mendadak
F5 Soerkarno mwengisyhtiharkan kemerdekaan Indonesia lebih awal
F6 British kembali menguasai Tanah Melayu
F7 Sistem ketenteraan British lebih maju
F8 Sokongan terhadap KMM tidak menyeluruh / Matlamat politik KMM hanya di dokong
oleh sebahagian kecil orang Melayu
F9 Perjuangan KMM lebih condong kepada Indonesia

Apakah iktibar daripada kejatunan Kesultanan Melayu Melaka?

F1 Kita perlu bangkit semula membina / mengembalikan kegemilangan tamadun seperti yang
pernah dicapai oleh KMM
F2 Pencapaian yang gemilang dalam tamadun akan menjadikan kita lebih dihormati dan
disanjung oleh dunia luar
F3 Kegemilangan tamadun sangat berkait rapat dengan pencapaian dalam bidang ekonomi
dan ilmu pengetahuan
F4 Tanpa kemajuan ekonomi / ilmu pengetahuan kita akan menjadi bangsa yang tidak
dihormati
F5 Pencapaian sesebuah tamadun akan runtuh dalam sekelip mata jika kita bersikap alpa
F6 Dalam dunia yang sentiasa bersaing. pihak luar akan sentiasa mencari peluang untuk
menjatuhkan kita
Mana-mana jawapan munasabah] [Mana-mana 2 x 1 m]

5(a)Terangkan latar belakang pembentukan tamadun Mesir

F1 Berkembang daripada petempatan awal pada Zaman Neolitik
F2 Wilayah persekitaran delta / bahagian tengah berkembang menjadi pusat tamadun awal
F3 Mencapai tahap kebudayaan gangsa pada Zaman Logam
F4 Penggunaan logam membolehkan sistem perparitan / pengairan dibina untuk pertanian
F5 Meningkatkan kesuburan tanah
F6 Membina petempatan tetap berteraskan pertanian
F7 Petempatan berkembang menjadi perkampungan
F8 Gabungan kampung mewujudkan bandar
F9 Gabungan bandar mewujudkan nome / daerah
F10 Nome disatukan
F11 Salah sebuah bandar menjadi pusat pentadbiran
F12 Thinis / Memphis / Thebes
F13 Terb^hagi kepada zaman Awal, Pertengahan , Empayar dan Keruntuhan.
F14 Mengalami zaman keruntuhan apabila dikuasai orang asing
[Mana-mana 4 x 1 m]

5(b) Huraikan ciri-ciri tamadun Mesir dalam sistem pemerintahan.

F1 Diterajui oleh raja / firaun
F2 Dibantu oleh golongan bangsawan
F3 Terdiri daripada pegawai / penasihat / gabenor wilayah
F4 Menjaiankan pentadbiran / menjaga keamanan / mengurus / mengagihkan penghasilan
makanan
 10

F5 Rahib mentadbir hal keagamaan

F6 Jurutulis untuk menulis segala rekod kerajaan F7 Mengiktiraf wanita sebagai pemimpin
F8 Wanita mempunyai status yang tinggi
F9 Firaun Hatshepsut ialah firaun wanita
F10 Merupakan kerajaan yang berbentuk empayar
F11 Wilayah pentadbiran termasuk selatan, utara dan barat Mesir / sebelah Asia

Tamadun Mesir adalah merupakan anugerah daripada Sungai Nil.

Berdasarkan makumat daripada peta dan pengetahuan anda, buktikan pemyataan tersebut.
F1 Terbentuk delta daripada Sg. Nil
H1a Menyediakan tanah yang subur
H1b Untuk menjalankan aktiviti pertanian
C1 Seperti gandum / buah-buahan
F2 Air Sg. Nil digunakan untuk pengairan
H2a Dengan membina terusan
H2b Kawasan padang pasir menjadi tanah pertanian
C2 Semasa Firaun Senuusret tembok pengairan sepanjang 123 km dapat mengairi tanah
seluas 10,000 hektar
F3 Aktiviti pertanian memberikan sumber makanan yang tetap
H3a Wujud petempatan kekal
I H3b Petempatan kekal berkembang menjadi kampung / bandar / daerah
C3 Thinis / Memphis / Thebes
F4 Sg. Nil membekalkan sumber protin / sumber air minuman
C4 Ikan / udang
F5 Sg. Nil sebagai medium untuk pengangkutan
H5a Pelabuhan dibina di sepanjang sungai
C5 Thebes / Memphis / Fayoum / Heliopolis
F6 Kapal-kapal dapat belayar mudik kepelabuhan di sepanjang sungai
H7a Untuk menjalankan urusan perdagangan
C7 Dari Laut Mediterranean / Laut Merah j F7 Mesir dapat mengekpost hasil keluaran
H7a kepada pedagang luar
C7 seperti tekstil / kertas
F8Batu-batu dari luar dapat di bawa masuk melalui Sg. Nil Untuk membuat binaan penting
seperti
H8Piramid
F9Pokok Papyrus banyak tumbuh di Lembah Nil Digunakan untuk membuat kertas
H9Membolehkan rekod / ilmu pengetahuan dicatat Berlaku perkembangan ilmu pengetahuan
Geometri / matematik / sains
F10 Sungai Nil menimbulkan masalah banjir
H10a Bagi menjangkakan banjir masyarakat mengkaji peredaran cakrawala / bulan / matahari
H10b Lahir sistem kalender
H10c 365 hari / 12 bulan setahun
H10d Berlaku perkembangan ilmu
CIO 3stronomi / algebra / geometri

6(a)Terangkan ciri-ciri sistem perundangar. tamadun di atas.

India
F1Kitab Dharma Sastra ialah kitab undang2
F2 Raja bertanggungjawab memelihara kesucian / kedaulatan undang2
F3 Segala kesalahan dikenakan tindakan / denda
 11

F4 Tindakan / denda bergantung keseriusan kesalahan

F5 Golongan Brahmin menguasai undang2 kerana mahir hukum-hakam Keagamaan
F5 Zaman Dinasti Maurya undang-undang maharaja disampaikan sebagai titah / perintah raja
F7 titah perintah diukir pada tiang batu / Tiang Asoka
F8 didirikan di tepi jalan
Rom
F9 Dikenali sebagai Hukum Kanun 12
F10 Dipahat pada kayu / Papan Dua Belas
F11 Diletakkan di tempat awam
F12 Maharaja Justinian mengadakan Kod Undang-Undang Rom / Undang- Undang Justinian
F13 Terbahagi 3 cabang
F14 Undang-undang sivil , undang-undang rakyat, undang-undang natural
F13 Semua manusia sama di sisi undang
F15 Seseorang tidak bersalah sehingga terbukti bersalah
F16 Keadilan terhadap setiap individu
F17 Hukuman berasaskan bukti yang cukup
China
F18 Berteraskan hukuman berat / bercorak kolektif
F19 Teras undang-undang ialah falsafah legalisme
F20 Diperkenalkan oleh Han Fei Tzu
F21 Undang-undang yang tegas dapat mengawal tingkah laku manusia / membendung
tindakan liar manusia
F22 Menjalankan undang-undang tanpa harus wujud rasa belas kasihan
F23- Undang-undang / penguatkuasaan harus dipelihara dalam apa jua keadaan
F24 Raja perlu mempunyai kuasa yang utuh untuk menguatkuasakan undang2
F25 Undang berteraskan Confucius
F26 Menekankan keperluan raja mempunyai pekerti yang baik
F27 Undang2 bertujuan menjaga keharmonian manusia / masyarakat perundangan bagi
kerajaan tersebut

6b)Huraikan kepentingan sistem perundangan bagi kerajaan tersebut

F1Mewujudkan kehidupan yang aman
H1kerana rakyat tidak melanggar undang-undang
F2Kehidupan menjadi teratur
H2kerana masyarakat dicuiakkan oleh undang-undang
F3Memudahkan urusan pentadbiran kerajaan
H3 melalui penguatkuasaan undang-undang
F4 Memupuk sikap bertanggungjawab rakyat
H4 untuk mematuhi peraturan
F5 Wujud kestabilan kerajaan
H6 Kerajaan dapat bertahan dalam tempoh yang iebih lama
F7 Kerajaan dapat menumpukan kepada pembangunan ekonomi
H7 untuk kesejahteraan hidup masyarakat
F8 Keadilan dapat dilaksanakan
H8 Melalui penguatkuasaan undang-undang yang konsisten
Mana-mana jawapan munasabah [Mana-mana 6x1 m]
6(c)Han Fei Tzu menyatakan undang-undang perlu dijalankan secara tegas tanpa harus wujud
rasa belas kasihan. Ulaskan.
(Penskoran rubrik)
 12

Bagi memastikan undang-undang sentiasa dipatuhi pada setiap masa, u.ndang undang perlu
dijalankan dengan tegas tanpa ada sebarang pengecualian. Rakyat patuh terhadap undang-
undang kerana pelaksanaannya secara Tegas. Ini akan memudahkan urusan pentadbiran
sesebuah kerajaan dan seterusnya lahir suasana aman dalam masyarakat. Akhirnya kestabilan
negara dapat diwujudkan. Pembangunan negara dapat dirancang serla kebajikan rakyat dapat
ditingkatkan. Jika undang-undang dijalankan dengan rasa belas kasihan, ia tidak akan mampu
dikuatkuasakan sehingga akan mewujudakan ketidakadilan kerana dilaksanakan secara
berpilih-pilih. Masyarakat akan mudah melanggar undang-undang sehingga akhirnya keadaan
menjadi tidak tenteram. Rasuah akan berleluasa kerana undang-undang tidak dilaksanakan
secara tegas. Akhirnya pentadbiran negara kucar-kacir sehingga boleh meruntuhkan kerajaan
tersebut. Undang-undang dan peraturan sangat penting bagi mengatyj dan mewujudkan
keselesaan hidup manusia. Tanpa ada peraturan. banyak masalah akan timbul.
Mana-mana jawapan munasabah [8 markah]

7(a)Terangkan faktor yang mempengaruhi perkembangan bandar di negara kita.

F1 Kawasan yang kaya dengan sumber semula jadi / Muncul kerana kegiatan perlombongan
bijih timah
F2 Kuala Lumpur / Taiping / Seremban / Kelang
F3 Pekan berhampiran mengalami pertambahan penduduk
F4 Berfungsi sebagai tempat mengumpul hasil perlombongan / pertanian
F5 Pelombong mendapatkan keperluan harian dari pekan berhampiran
F6 Pekan berkembang menjadi bandar
F7 Perkembangan sistem pengangkutan
F8 menghubungkan dengan kawasan di sekitarnya
F9 Kuala Lumpur
F10 wujudkan bandar pelabuhan
F11 kerana peranannya mengumpul /mengeksport bahan galian / bijih timah /pertanian
FI2 Pelabuhan Kelang / Melaka / Pulau Pinang / Kuching
F13 Bandar baru berfungsi sebagai pusat perniagaan / pentadbiran
F14 Dilengkapi dengan pelbagai kemudahan infrastruktur
F15 Bekalan air / elektrik / sekolah / pusat kesihatan
[Mana-mana 6 x 1 m]
7(b) Berpandukan kedudukan bandar pada peta di atas, mengapakahbandar-bandar lebih
pesat berkembang di bahagian pantai barat Semenaniung Malaysia.
F1 Kawasan awal berkembang
H1 Pusat kewujudan taman awal
C1 Kedah Tua / Kesultanan Melaka / Kerajaan Johor
F2 Kedudukan strategik
H2a Dilaluan Selat Melaka / laluan kapal perdagangan H2b Bandar Pelabuhan C3 Pulau
Pinang / Melaka / Kelang
F3 Kawasan terawal dikuasai imperialis Barat
H3 Dimajukan lebih awal sebagai pusat perdagangan pihak Barat
C3 Melaka / Pulau Pinang / Perak
F4 Mempunyai bahan mentah bijih timah
H4 Bagi keperluan revolusi perindustrian
H5 Ipoh / Taiping / Seremban / Kelang / Kuala Lumpur
F5 Tanah yang subur H5 Pertanian komersil dijalankan
C5 Getah / Gambir
F6 Lebih banyak negeri-negeri di Pantai Barat
H6a Bandar wujud sebagai ibu negeri
 13

H6b Sebagai pusat pentadbiran / perdagangan

C6 Pulau Pinang - G. Town / Kedah - Alor Star / Perlis - Kangar / Perak - Ipoh / Selangor -
Shah Alam / Selangor - Shah Alam / Melaka - Bandar Melaka / Negeri Sembilan - Seremban
/ Johor - Johor Baharu
F7 Pusat pengeluaran makanan / padi
H7 Kepadatan penduduk adaiah tinggi
C7 Kedah / Kerian / Lembah Bernam
F8 Kemasukan imigrasi dari luar H8a Peluang pekerjaan
H8b Perlombongan / pertanian / perniagaan
C8 Dari China / India / Indonesia
[Mana-mana 8 x 1 m]

7(c)Menurut Ibn Khaldun, kehidupan dibandar ialah kehidupan bertamadun. Ulaskan.

(Peskoran rubrik)
Kehidupan di bandar ialah kehidupan sekelompok masyarakat secara menetap di sesuatu
kawasan . Bagi membolehkan mereka hidup secara menetap. kelangsungan bekalan makanan
di kawasan tersebut / bandar perlu ada. ini dilakukan dengan menjalankan kegiatan pertanian.
Bagi menampung bilangan penduduk yang semakin lama semakin bertambah pengeluaran
makanan perlu dipertingkatkan. Ini dilakukan dengan mengadakan inovasi dalam pertanian
seperti membina sistem pengairan dan menggunakan peralatan untuk memudahkan kerja
pertanian seperti cangkul / sabit / tenggala dan sebagainya. Lebihan pengeluaran hasil inovasi
membolehkan hasil pertanian tersebut dijual.Maka muncullah perdagangan. Perdagangan
dengan masyarakat luar pula menyebabkan berlaku pertembungan tamadun. Berlaku
asimilasi dari segi budaya dalam masyarakat. Semangat kekitaan / bekerjasama lahir dalam
kehidupan menetap Organisasi sosial terbentuk hasil daripada pengkhususan dalam pdlbagai
bidang pekerjaan. Bagi mengatur kehidupan masyarakat yang semakin kompleks, wujud
sistem pemerintahan.
[6 markah]

8(a) Mengapakah Thailand berjaya mempertahankan kemerdekaannya

H1 Kebijaksanaan Raja Mongkut / Raja Chulaiongkorn
H2 melaksanakan pemodenan / pembaharuan pentadbiran
H3 Sistem birokrasi Barat diperkenalkan sendiri oleh Raja Mongkut
H4 Melantik 80 orang penasihat barat mengetuai pelbagai jabatan
H5 Penasihat barat digunakan untuk melatih pegawai tempatan
H6 Penasihat Britain dalam kewangan.pelabuhan dan polis
H7 Penasihat Amerika dalam jabatan kastam
H8 Penasihat Perancis dalam ketenteraan
H9 Raja Chulaiongkorn memperkenalkan Majlis Penasihat Rendah dan Majlis Mesyuarat
Tinggi
H10 sebagai badan penasihat raja dalam pentadbiran
H11 memperkenalkan Kabinet Menteri
H12 terdifr daripada golongan bangsawan berpendidikan Barat yang mengetuai kementerian
H13 meiantik juruaudit Britain berkhidmat dalam perbendaharaan negara
H14 Pelaksanaan Sistem Raja Berperlembagaan
H6a menggantikan Raja Berkuasa Mutlak pada tahun 1932
(Mana-mana jawapan munasabah) Mana-mana 6 x 1m

8(b)Terangkan perkembangan nasionalisme di Thailand.

Tahap Pertama
 14

F1 Merupakan kegelisahan rakyat terhadap penguasaan politik kerabat diraja.

F2 Rakyat juga menentang raja berkuasa mutlak F3 Rakyat tidak puas hati terhadap sistem
pemerintahan Raja Vajiravudh yang lemah
F4 Menentang sikap boros Raja Vajirayudh
F5 Parti Rakyat teiah ditubuh oieh Nai Pridi Panomyong dan Phibul Songram
F6 Parti Rakyat melancarkan Revolusi Thai untuk menamatkan sistem feudal raja berkuasa
mutlak
Tahap Kedua
F8 Rakyat tidak puas hati dengan cengkaman ekonomi oleh kapitalis Barat dan orang China
FS Phibul Songkram/Perdana Menteri meluluskan undang-undang untuk menyekat
kebebasan / penguasaan ekonomi oleh orang Cina
F10 Sekolah Cina dibubarkan
F11 Akhbar Cina dibubarkan
F12 Penduduk peribumi digalakkan terlibat dalam aktiviti ekonomi
F13 Jawatan tertinggi dalam kerajaan hanya untuk penganut agama Buddha
F14 Phibul Songkram / Perdana Menteri menukar namaTiegara Siam kepada Thailand
F15 Thailand bermaksud Tanah Bebas
F16 Thailand berkerjasama dengan Jepun semasa Perang Dunia Kedua
F17 Thailand teiah berjaya mendapatkan semua wilayah-wilayah di IndoChina dan di Tanah
Melayu
Mana-mana 6 x 1m
8(c)i)Kemajuan sesebuah negara sangat berkait rapat dengan semangat nasionalisme yang
dimiliki rakyatnya. Berikan ulasan anda.
Aras 1
Jawapan mudah / pengetahuan yang terhad.
Menyatakan pendirian dengan hujah yang mudah.
Aras 2
Jawapan agak mendalam / pengetahuan / pemahaman yang jelas dan membuat inferens.
Menyatakan pendirian dengan hujah yang jelas dan menunjukkan
pengetahuan / pemahaman yang agak mendalam
Aras 3
Jawapan mendalam / pengetahuan yang sangat jelas dan membuat inferens yang tepat.
Menunjukkan kematangan.
Menyatakan pendirian fiengan hujah yang mantap dan menunjukkan pengetahuan /
pemahaman yang mendalam / meluas
Contoh Jawapan Aras 3
Semangat nasionalisme yang dimiliki akan memupuk semangat sanggup berkorban untuk
negara. (F) Oleh itu rakyat berani berjuang menentang musuh (F) demi mempertahankan
negara. (H) Rakyat memberikan kesetiaan yang tidak berbelah bagi kepada negara (F) dan
hidup saling berkerjasama antara satu sama lain. (F) Ini akan melahirkan suasana yang
aman dan makmur. (I) Masalah sosial seperti jenayah, dadah, rompakan dan sebagainya
dapat dikurangkan. (C) Keamanan negara membolehkan kegiatan ekonomi berjalan lancar
(I) seperti pertanian dan perniagaan. (C) Ini menyebabkan ekonomi negara terus
berkembang maju. (I) Anasir luar sukar menggugat kestabilan negara (I) kerana rakyat
mempunyai jati diri yang tinggi. (F)

8(c)(ii) Sebagai rakyat yang patriotik, bagaimanakah anda memupuk semangat nasionalisme
dalam kehidupan hari ini?
H1 menyertai sambutan Hari Kemerdekaan
H2 Menghayati mata pelajaran sejarah di sekolah
 15

H4 Menyertai penulisan lagu patriotik

H5Menyertai Program Khidmat Negara/PLKN
H7membeli barangan buatan Malaysia
H8 menghargai perjuangan tokoh-tokoh yang telah berjasa kepada negara
H9 Mengekalkan bangunan bersejarah
(Mana-mana jawapan munasabah) Mana-mana 4 x 1m

9(a)(1) Suruhanjaya Reid berperanan merangka perlembagaan bagi Persekutuan Tanah

Melayu yang akan merdeka.
Apakah isu-isu yang menjadi panduan bagi suruhanjaya ini merangka dan rnenyusun
perlembagaan?
F1 Pembentukan sebuah kerajaan persekutuan yang kuat di samping kerajaan-kerajaan negeri
F2 Mencadangkan kuasa otonomi kerajaan negeri dalam bidang-bidang tertentu
F3 Kedudukan / bidang kuasa Raja-Raja Melayu di setiap negeri
F4 Kedudukan / bidang kuasa Yang Dipertuan Agong
F5 Hak istimewa orang-orang Melayu
F6 Mewujudkan satu bangsa Persekutuan Tanah Melayu
[Mana-mana 4 x Imarkah]
9(a)(ii)Huraikan Perlembagaan 1957 berdasarkan isu-isu di atas.
F1 11 buah negeri membentuk persekutuan.
H1 sebuah wilayah persekutuan diwujudkan
C1 Kuala Lumpur
F2 pembahagian kuasa
H2 antara kerajaan persekutuan dan negeri
C2a kuasa negeri terhadap tanah / agama Islam.
C2b kuasa persekutuan terhadap pertahanan / perhubungan luar
F3 Sultan merupakan ketua agama Islam di setiap negeri
H3 berkuasa melantik Menteri Besar
F4 Yang Dipertuan Agong merupakan Ketua Negara H4 mempunyai kuasa budi bicara
melantik Perdana Menteri.
F5 Hak istimewa orang-orang Melayu dikekalkan
H5 dijaga oleh Yang Dipertuan Agong
C5 Jawatan Menteri Besar / Perdana Menteri mestilah berbangsa Melayu / Agama Islam /
Bahasa Melayu / Pemberian Subsidi / Biasiswa / Lesen perniagaan / Kakitangan Awam
[Mana-mana 4 x 1 markah]

9(b)Sejauh manakah Perlembagaan Persekutuan 1957 telah menjadi asas kepada

pembentukan identiti negara dan bangsa Malaysia hari ini?
F1 Wujud masyarakat berbilang kaum
H1 Wujud persefahaman / toleransi antara kaum
C1 Melayu / Cina / India / Iban / Murut
F2 Terbentuk sebuah negara persekutuan
H2 Sebuah kerajaan persekutuan dan 13 buah negeri
C1 Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur / Putrajaya / Labuan
F3 Pembahagian kuasa antara kerajaan persekutuan dan kerajaan negeri
H3 Melalui Senarai Persekutuan dan Senarai Negeri
C1a Kerajaan Persekutuan mempunyai kuasa dalam bidang pertahanan / pendidikan /
hubungan luar
C1b Kerajaan Negeri mempunyai kuasa dalam bidang tanah / undang- undang agama Islam /
kerajaan tempatan
 16

F4 Sistem pentadbiran yang dilaksanakan Malaysia ialah demokrasi berparlimen

H4a Sistem raja berperlembagaan
H4b Yang Dipertuan Agong sebagai Ketua Negara
C4 Dewan Rakyat dan Dewan Negara di bawah kuasa Parlimen
F5 Rakyat mempunyai hak bersuara / berpersatuan / memiiih pemimpin
H5a pilihan raya 5 tahun sekali
H5b Wujud parti-parti politik
C5 UMNO / MCA / MIC / DAP / PAS / PKR / Amanah / Bersatu
F6 Orang Melayu mempunyai kedudukan istimewa
H6 menerima orang luar melalui kerakyatan jus soli
C6 Pemberian biasiswa / tanah / agama / bahasa / lesen perniagaan
F7 Agama Islam menjadi agama rasmi persekutuan
H7 Agama-agama lain bebas^rranuti / diamalkan
C7 Hindu / Buddha / Kristian
F8 Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan
H8 menyatukan penduduk
C8 sebagai bahasa pengantar dalam urusan rasmi / pendidikan
Mana-mana jawapan munasabah [Mana-mana 6x1 markah]

9(c)Toleransi penduduk Tanah Melayu telah menerima kerakyatan jus soli dan pengiktirafan
terhadap hak-hak istimewa orang Melayu.
Pada pendapat anda mengapakah persetujuan ini perlu difahami oleh generasi pada hari ini?
F1 Tidak menimbulkan perkara berbangkit / perbalahan
H1 Persetujuan yang telah dicapai perlu dihormati generasi masa kini
C1 Perkara tersebut telah ditetapkan dalam perlembagaan sebagai asas pembentukan negara
F2 Mewujudkan persefahaman antara kaum
H2 Suasana harmoni / aman dalam negara dapat dikekalkan
C2 Antara bumiputra dengan bukan bumiputra
F3 Masyarakat Malaysia perlu menerima kepelbagaian
H3 Sebagai realiti sejarah yang tidak dapat diubah
C3 dari segi kaum / bahasa / agama / budaya
F4 Bumiputra merupakan penduduk asal negara ini
H3 Golongan bukan bumiputra merupakan golongan yang dibawa masuk oleh penjajah dari
sudut sejarah H4 Bumiputra sedia menerima kehadiran bukan bumiputra untuk hidup
bersama dalam sebuah negara
H5 Bumiputra mahukan hak istimewa kerana semasa zaman penjajah mereka telah diabaikan
F4 Setiap rakyat mempunyai hak dalam sebuah negara
H4 Dijamin oleh perlembagaan
C4 Hak bersuara / berpersatuan / beragama
F5 Menumpahkan taat setia yang tidak berbelah bagi kepada negara
H5 Tanpa mengira latarbelakang / kedudukan kaum
C5 Tanggungjawab memajukan / mempertahankan negara
Mana-mana jawapan munasabah [Mana-mana 6 x 1 markah]

10(a) Langkah-langkah yang perlu dilakukan bagi mencapai dasar kependudukan

H1 menggalakkan perkahwinan pada usia muda
H2 memberikan insentif kepada pasangan mempunyai anak ramai
H3 mengharamkan penggunaan pil-pil perancang keluarga
H4 meningkatkan pendapaian / taraf hidup rakyat
H5 insentif kepada ibu-ibu mengandung
 17

H6 rawatan percuma kepada ibu mengandung

H7 meningkatkan kemudahan prasarana seperti hospital / klinik / sekolah
H8 menjalankan kempen anak ramai / keluarga besar
H9 mewujudkan lebih banyak peluang-peluang pekerjaan
H10 melonggarkan syarat untuk menjadi warganegara Malaysia
Mana-mana jawapan munasabah [Mana-mana 6 x 1m]

10(b)Sejauh manakah matlamat ini dapat di capai. Berikan alasan anda.

Aras 1
Jawapan mudah / pengetahuan yang terhad. Menyatakan pendirian dengan hujah yang
mudah.
Aras 2
Jawapan agak mendalam / pengetahuan / pemahaman yang jelas dan membuat
inferens.
Menyatakan pendirian dengan hujah yang jelas dan menunjukkan pengetahuan /
pemahaman yang agak mendalam
Aras 3
Jawapan mendalam / pengetahuan yang sangat jelas dan membuat
inferens yang tepat.
Menunjukkan kematangan.
Menyatakan pendirian dengan hujah yang mantap dan menunjukkan
pengetahuan / pemahaman yang mendalam / meluas
Contoh Jawapan Aras 3
Dasar Kependudukan Negara untuk mencapai sasaran 70 juta orang penduduk
menjelang tahun 2100 dapat dicapai (F) kerana penduduk Malaysia semakin mSningkat dari
semasa ke semasa. (H) Sehingga tahun 2016 penduduk Malaysia telah mencapai 31.9 juta
orang. (C) Peningkatan jumlah penduduk yang konsisten ini membolehkan dasar ini dapat
dicapai pada tarikh yang ditetapkan. (I)
Taraf hidup rakyat juga semakin meningkat. (H) Peningkatan taraf hidup rakyat
memboleh setiap ketua keluarga mampu menanggung bilangan anak yang ramai. (H) Taraf
hidup yang tinggi juga membolehkan amalan pemakanan yang berkhasiat (H) dan seterusnya
meningkatkan kesuburan penduduk. (H) Banyak klinik, hospital, ubat-ubatan serta vaksin
yang tersedia di pasaran. (C) Kemudahan ini mampu dimanfaatkan oleh rakyat untuk
meningkatan kesihatan. (H) Dalam masa yang sama juga kematian yang disebabkan oleh
wabak penyakit berjaya di atasi (F) seperti malaria, cacar (C) Kesemua faktor ini telah
meningkatkan jangka hayat penduduk (H) dan seterusnya meningkatkan jumlah penduduk.
(H) Faktor ekonomi merupakan faktor utama bagi mencapai dasar kependudukan negara kita
kerana rantaiannya dengan faktor-faktor yang lain.(I)
Atau
Dasar Kependudukan Negara untuk mencapai sasaran 70 juta orang penduduk
menjelang tahun 2016tidak mampu dicapai. (F) Berdasarkan perkembangan mutakhir ini, kos
hidup semakin meningkat (F) akibat kenaikan harga barang-barang (H) seperti harga tanah,
rumah dan barang-barang keperluan harian seperti gula; tepung, ikan dll. (C) Kenaikan kos
sara hidup menyebabkan penurunan taraf hidup. (H) Selain itu kadar pengangguran juga
semakin meningkat. (F) Kedua-dua faktor ini menyebabkan setiap ketua keluarga hanya
mampu menampung ahli keluarga dalam jumlah yang kecil. (H) Rakyat Malaysia juga
berkahwin pada umur yang agak lewat (F) kerana ingin mancapai kestabilan ekonomi (H)
selain faktor jangkamasa yang panjang untuk mendapatkan pendidikan. (H) Ini menyebabkan
usia produktif bagi sesuatu pasangan adalah terhad dalam tempoh tertentu. (H) Gejala sosial
(F) seperti penagihan dadah dan HIV (C) yang semakin meningkat di negara kita (H)
 18

merupakan penyumbang kepada kematian penduduk pada tahap usia yang masih muda. (H)
Dasar Kependudukan Negara untuk mencapai sasaran 70 juta orang penduduk tidak akan
tercapai jika kenaikan kos hidup tidak dapat dikawal. (I)
[6 markah]

10(c)Berdasarkan penilaian anda, apakah kesan terhadap negara pada tahun 2100 jika kadar
pertumbuhan penduduk melebihi kadar pembangunan sosio ekonomi negara

F1 kadar pengangguran akan semakin meningkat

H1a kerana kurangnya peluang-peluang perkerjaan berbanding permintaan / tenaga kerja
H1b permintaan yang tinggi terhadap pekerjaan akan menekan gaji / upah ke tahap yang
rendah
F2 kos sara hidup akan meningkat
H2kerana kenaikan harga
C2rumah / tanah / barangan keperiuan
F3 kadar kemiskinan bertambah
H3a pendapatan / upah / gaji yang rendah / tidak mencukupi
H3b ketidakupayaan memenuhi keperiuan hidup
C3 makanan / tempat tinggal
F4kualiti kehidupan semakin merosot
H4berlaku persaingan untuk mendapatkan perkhidmatan
C4 pencemaran / kekurangan infrastruktur / kesesakan jalan raya
F5kesesakan / kepadatan penduduk
H5di kawasan-kawasan yang menjadi tumpuan
C5 Kuala Lumpur / Petaling Jaya / Ipoh / Seremban
F6mutu perkhidmatan awam merosot
H6kerana perlu memberikan perkhidmatan kepada lebih ramai penduduk
C6 seperti hospital / klinik / sekolah
F7 perbelanjaan pengurusan negara semakin meningkat
H7 bagi menyediakan kemudahan prasarana
C7 hospital / sekolah / jalan raya / universiti / gaji kakitangan awam
F8 kesukaran menangani masalah sosial dalam masyarakat H8 kerana kesukaran
menguatkuasakan undang-undang C8 dadah / rompakan / ragut / pecah rumah
Mana-mana jawapan munasabah [Mana-mana 8 x 1m]

11(a) Kegagalan pembangunan Negara-Negara Selatan yang dikenali juga sebagai negara
dunia ke-3 adalah disebabkan proses pembangunannya yang bergantung kepada negara maju.
(a) Mengapakah keadaan ini berlaku?

H1 Kelemahan teknologi
H2Kekurangan tenaga kerja mahir / kepakaran
H3Kekurangan modal
H4 Perjanjian perdagangan dua hala yang memihak kepada negara maju
H5 Eksploitasi negara maju terhadap Negara-negara Selatan
H6 Negara maju merupakan pembeli utama hasil keluaran Negara-Negara Selatan
H7 Bebanan hutang kepada negara maju menyebabkan pergantungan berterusan
H8 Kelemahan dari sudut politik menyebabkan negara maju dapat mengawal Negara-Negara
Selatan
[Mana-mana jawapan munasabah] [Mana-mana 4 x 1m]
 19

11(b) Apakah kerugian yang dialami oleh Negara-Negara Selatan kesan daripada
pergantungan ini?
H1Negara maju menguasai pengeluaran / pemasaran bahan mentah
H2Amerika Syarikat / Peranchis / German
H3Harga bahan mentah ditentukan oleh negara maju
H4Bijih timah / petroleum / getah / kelapa sawit / kayu balak
H5Hasil keluaran / bahan mentah Negara-Negara Selatan dijual pada harga
yang rendah kepada negara maju
H6Negara pengeluar bahan mentah terpaksa mengimport / membeli hasil barangan siap
negara maju pada harga yang lebih tinggi
H7Senjata / Mesin / Kenderaan
H8Negara-negara Selatan mengalami kerugian hasil perdagangan yang
berat sebelah / tidak seimbang
H9Terpaksa mengikut telunjuk / arahan negara maju
H10Beban hutang Negara-Negara Selatan semakin bertambah
H11Ekonomi negara pengeluar bahan mentah tidak berkembang / tidak bebas.
H12Keadaan politik Negara-Negara Selatan dipengaruhi oleh negara maju
H14Iraq / Syria / Negara-Negara Teluk
H15Perlantikan pemimpin / dasar negara / hala tuju negara
H16Negara-Negara Selatan kurang^mempunyai suara diperingkat antarabangsa
[Mana-mana jawapan munasbah] [Mana-mana 6 x 1m]

11(c)Pada pendapat anda bagaimanakah Negara-Negara Selatan pada hari ini dapat
mengurangkan pergantungan kepada negara maju?
F1 Memajukan bidang pendidikan dalam negara
H1a pemimpin yang berwawasan
H1b Melahirkan golongan profesional / saintis / tenaga kerja mahir
C1 ahli politik / doktor / arkitek / usahawan / jurutera
F2 Meningkatkan pencapaian sains dan teknologi
H2a Menjalankan kajian penyelidikan dan pembangunan / R & D
C2 dalam bidang pertanian / perindustrian
F3 Membawa pulang tenaga mahir yang berkhidmat di luar negara
H3 memberikan pelbagai insentif
C3 Gaji yang tinggi
F4 Mencari pasaran baru bagi hasil keluaran negara
H4 Menambah rakan dagangan negara luar
C4 Negara-negara Afrika / Timur Tengah
F5 Mempelbagaikan kegunaan hasil keluaran bahan mentah
H5 Bagi meningkatkan permintaan
C5 Getah untuk menurap jalan
F6 Memproses sendiri bahan mentah menjadi barangan siap
H6 Mempunyai nilai / harga yang lebih tinggi
C6 Tayar / Kenderaan / Jentera
F7 Mencari sumber altenatif bahan mentah
H7 Bagi mengelakkan kehausan sumber
C7 Penggunaan biodisel / Tenaga solar
F8 Mengurangkan pinjaman wang / dana asing
H8 Lebih banyak menggunakan modal tempatan
F9 Mengukuhkan kestabilan politik dalam negara
H9b Tidak terlibat dalam perlumbaan senjata
 20

H9b Menyekat ruang untuk campurtangan asing / negara maju

[Mana-mana jawapan munasabah] [Mana-mana 8 x 1m]