BM 2019

DENGAN KERJASAMA
MAJLIS GURU BESAR NEGERI MELAKA
Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 1

BIJAK TATABAHASA
1. Isikan tempat kosong dalam ayat-ayat dengan kata nama yang paling sesuai.
nelayan kambing sekolah udara arahan
(a) Beberapa ekor _____________ sedang meragut rumput di belakang bangsal.

(b) Pasukan khas tentera laut sedang mencari dua orang _____________ yang hilang di laut.
(c) Kamal berbasikal ke _____________.
(d) Sila baca semua _____________ dalam buku panduan itu.
(e) _____________ di kawasan itu sungguh segar dan nyaman.
[5 markah]
2. Garisi kata nama am dan bulatkan kata nama khas yang terdapat dalam ayat-ayat di
bawah.
(a) Pak Cik Kamil menebang pokok yang besar itu.
(b) Encik David membeli sebuah van yang baharu.
(c) Kejayaan Datuk Lee Chong Wei menjadi kebanggaan negara.
(d) Seekor kucing yang comel itu dinamai Si Tompok.
(e) Permohonan bantuan baiki rumah akan diuruskan oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat.
[10 markah]
3. Isi tempat kosong dengan kata ganti nama diri yang paling sesuai.
(a) “Segala titah _____________(patik , tuanku) akan _____________(patik , hamba)
junjung,” kata Tun Perak.
(b) __________(Kami , Kita) mestilah menyerahkan buku itu kepada __________(saya ,
beliau) pada pagi esok,” kata ketua darjah kepada rakan-rakannya.
(c) Datuk Hashim seorang wakil rakyat yang bertanggungjawab. ____________(Dia , Beliau)
juga prihatin terhadap kebajikan para penduduk di kawasannya.
(d) “Bolehkah _____________(kita , kami) pergi ke kedai buku,cikgu?” tanya Haikal dan
Hilman.
[6 markah]

4. Tandakan (√) bagi kata ganti nama diri yang betul berdasarkan ayat di bawah ini.
(a) Sudah dua tahun ___________ memegang jawatan Menteri Pelajaran.

dia ( ) beliau ( ) baginda ( )
(b) Pemuda itu dijatuhi hukuman setelah ________ didapati bersalah oleh pihak mahkamah.
beliau ( ) mereka ( ) dia ( )
(c) “Mengapakah _________ menangis?” tanya ibu kepada Aris.
kamu ( ) awak ( ) engkau ( )
(d) “Ayahlah yang mendorong __________ bergiat aktif dalam sukan badminton ini,” kata Aizat
kepada Cikgu Ramli.
aku ( ) saya ( ) kami ( )
(e) ______ sultan berkenan untuk melantik Hang Tuah sebagai laksamana.
Beta ( ) Baginda ( ) Tuanku ( )
[5 markah]
5. Garisi jawapan yang paling sesuai bagi ayat di bawah ini.
(a) Hassan tergesa-gesa keluar dari rumah kerana ( dia / kita / mereka ) telah terlewat ke sekolah.
(b) Wajah Mala dan Manju yang seiras menyebabkan ( dia / mereka / kalian ) sering dianggap
sebagai adik-beradik.
(c) “Teguran ( aku / saya / kami ) langsung tidak didengarinya,” kata Cikgu Gan.
(d) Badrul dan Asyraf lari lintang-pukang apabila Pak Haron mengejar ( dia / mereka / kalian ).
(e) “( Kami / Kita / Kalian ) sentiasa memaafkan kesalahan masing-masing untuk
mengelakkan perselisihan,” kata Nina dan Izzati.
[5 markah]
6. Bulatkan jawapan yang paling sesuai bagi ayat di bawah.
(a) __________ dan keluarga pernah melancong ke Pulau Tioman,” kata Vijay.
Kita Saya Dia
(b) “Sudah lama __________ menetap di sini?” tanya Farid kepada Yusri.
hamba kalian awak
(c) “Cis,berani __________ mengkhianati aku!”
kami engkau tuanku

[3 markah]

7. Padankan perkataan yang sesuai berdasarkan ayat yang diberikan.
(a) Fauzi kecewa kerana_______ tidak terpilih

baginda
untuk menyertai perlawanan bola sepak.
(b) Kedua-dua murid itu gembira apabila nama

___________diumumkan sebagai pemenang beta
utama peraduan mengarang.
(c) Putera raja itu mengisi masa lapang kita

___________dengan menunggang kuda.
(d) “Kek lapis ini diberikan oleh jiran ________ dia

petang tadi,” kata Puan Liza kepada suaminya.
(e) “Sediakan juadah di atas meja sekarang mereka

kerana________ ingin bersantap,” titah raja.
[5 markah]
8. Tulis kata ganti nama tunjuk yang betul bagi setiap ayat di bawah.
ini sini situ sana itu
(a) “Semua kuih __________ dibuat oleh ibu saya sendiri,” kata Halimah dengan
bangganya sambil menunjukkan ke arah kuih-muih yang berhampiran dengannya.
(b) Persekitaran rumah __________ bersih dan nyaman kerana tuan rumah rajin
membersihkannya.
(c) Kamu tidak perlu datang ke __________ , saya akan ke tempat kamu nanti.
(d) “Mari kita duduk di __________ ,” kata Ayu kepada Mira sambil menunjuk kerusi di
bawah pokok itu.
(e) Tapak sawah Pak Ali sangat luas tetapi tanah di __________ tidak sesuai untuk penanaman
getah.
[5 markah]

9. Tandakan (√) pada kotak yang disediakan bagi kata ganti nama diri tanya yang betul
berdasarkan ayat-ayat di bawah ini.
(a) Lelaki yang berbaju biru itu __________?
Apa
Mana
Siapa
(b)_______________ jawapannya bagi soalan menduga akal itu?
Apakah
Siapakah
Berapakah
(c)________________ jumlah bola di dalam bakul kitu?
Siapakah
Berapakah
Manakah
[3 markah]
10. Lengkapkan ayat di bawah dengan kata tanya yang sesuai.
(a) ____________ yang berkaca mata hitam itu? (Apakah / Siapakah)

(b) Dia tidak hadir ke sekolah ____________? (bila / mengapa )
(c) ____________ keadaan nenek kamu ? (Bagaimana /Mengapa)
(d) Harga sekilo ikan ini ____________? (berapa / mana)
(e) Ke ____________ adik kamu pergi? (mana / mengapa)
(f) ____________ tajuk lagu itu? (Apa / Siapa)
(g) Dari ____________ pelancong itu datang? (siapa / mana)
(h) Penyakit demam denggi itu merebak sejak ____________? (bila / apa)
(i) ____________ adik menangis? (Siapa / Mengapa)
(j) Lelaki berkemeja hijau itu ____________? (apa / siapa)
(k) Keadaan pesakit itu ____________? (bagaimana / mengapa)
(l) Murid baharu itu ____________? (siapa / apa)
(m) Pameran kraftangan itu diadakan di ____________? (mana / bila)
(n) __________ kamu sekeluarga akan ke Pulau Pinang? (Ke mana / Bila)

(o) Kamu dimasukkan ke hospital ____________? (bila / apa)
(p) __________ acara sukaneka itu akan bermula? (Bila / Mengapa)
(q) Warna kegemaran awak ____________? (apa / bila)
(r) __________ kali terakhir kamu membuat pemeriksaan kesihatan? (Apa / Bila)
(s) Pemeriksaan kesihatan dibuat ____________ kali setahun? (berapa / bagaimana)
(t) ___________ penunggang motosikal mesti memakai topi keledar? (Siapa / Mengapa)
[20 markah]
11. Garisi jawapan dengan kata kerja yang paling sesuai bagi ayat di bawah ini.
a) Orang ramai di pasar raya itu lari (berkeliaran , berhamburan , bertempiaran) apabila
terdengar bunyi letupan.
b) Beberapa orang pelancong asing begitu tekun melihat sekumpulan wanita sedang
(menjahit , menganyam , menyulam) tikar daripada mengkuang di pusat kraf tangan itu.
[2 markah]
12. Isi tempat kosong dengan kata kerja aktif yang paling sesuai.
mengagumkan mencandat mengisikan
menjemur meneroka
(a) Puan Hasni _______________kekabu itu ke dalam sarung bantal yang baru dibuatnya.
(b) Aktiviti lasak dan mencabar seperti _______________ gua semakin digemari oleh remaja
masa kini.
(c) Devindran memperoleh pengalaman ___________________ sotong bersama-sama
keluarga angkatnya di Mersing.
(d) Taman Negara Rompin menyimpan pelbagai rahsia flora dan fauna yang _______________
para pengunjung.
(e) Tuan Haji Hussein ________________ getah keping itu pada sebatang buluh yang panjang.
[5 markah]

Satu daripadanya telah ditunjukkan sebagai contoh.
a) Aktiviti senaman dapat _______________

kecergasan dan kesihatan tubuh badan kita. mempunyai
b) Setiap murid perlu _____________ hobi agar

masa lapang mereka dapat diisi dengan
aktiviti yang berfaedah. meningkatkan
c) Pihak sekolah ______________ minggu

sukarelawan muda untuk mewujudkan
menyedarkan
permuafakatan dalam kalangan murid.
d) Lawatan ke rumah kebajikan dapat
____________ murid-murid tentang
menganjurkan
kepentingan prihatin terhadap kehidupan
masyarakat.
[3 markah]
14. Padankan pernyataan di bawah berdasarkan kata kerja yang diberikan.
(a) Pak Alias menakik batang pokok kelapa itu

dengan sebilah parang yang tajam.
BETUL
(b) Ibu sedang menyiram pokok bunga di taman
mini supaya hidup subur.
(c) Pekerja-pekerja itu memperlebarkan jalan

untuk masuk ke Kampung Damai.
SALAH
(d) Budak-budak prasekolah itu menunggu giliran

untuk memperaga pakaian beragam masing-
masing.
[3 markah]

15. Isi tempat kosong dengan kata kerja pasif yang paling sesuai.
tutup jemur dibersihkan cuci
(a) Cadar yang telah dicuci itu saya __________ di ampaian.

(b) Mangkuk berisi gulai di atas meja itu saya __________ dengan tudung saji.
(c) Sayur-sayuran perlu kita __________ dengan bersih sebelum dimasak.
(d) Lantai dapur __________ oleh Sara pada setiap hujung minggu.
[4 markah]
16. Bulatkan jawapan yang paling sesuai bagi ayat di bawah ini.
(a) Hassan yang ternampak cermin tingkap di kelasnya pecah telah ( melaporkan ,
membentangkan , mengajukan ) perkara tersebut kepada guru kelasnya.
(b) Zakwan ( menegur , menyapa , mengata ) tapak kasut Fariz yang sudah haus kerana dia
bimbang rakannya itu tergelincir apabila berjalan di kawasan yang licin.
[2 markah]
a) Puan Hadira _______________ kain yang

balik
sudah diberus dengan sabun.
membilas
b) Jamil _______________ kayu ke arah
anjing yang ingin mengejarnya. duduk
c) Amirul _______________ dari sekolah.

mengelap
d) Izzat _______________ di tepi kolam.

membaling
e) Kakak _______________ tingkap.

bersenam
f) Afiq _______________ di padang.
[6 markah]

18. Tukarkan kata kerja aktif yang bergaris kepada kata kerja pasif dalam ruang yang
disediakan.
(a) Kita perlu mengambil makanan yang berkhasiat pada setiap hari.
Kata kerja pasif:_______________
(b) Murid-murid Tahun 6 Mawar melakukan aktiviti membersihkan kelas mengikut
jadual tugasan.
Kata kerja pasif: _______________
(c) Pameran kesihatan itu bertujuan untuk menyedarkan warga sekolah tentang
kepentingan menjaga kesihatan.
Kata kerja pasif: _______________
[3 markah]
19. Isi tempat-tempat kosong dalam ayat dengan kata sendi nama yang paling sesuai.
ke tentang di untuk kepada pada dalam
(a) Rombongan itu datang ________________________Universiti Teknikal Melaka.

(b) Pelbagai promosi dijalankan menjayakan Tahun Melawat
Malaysia 2019.
(c) Jin Wen dan Malisa berbicara _____________________pencemaran alam sekitar.
(d) Cahaya matahari jelas kelihatan kaki langit pada waktu senja
di Pantai Puteri.
(e) Walaupun dia berbangsa Cina, tetapi sangat fasih bertutur
bahasa Tamil.
[5 markah]
20. Bulatkan kata bantu yang terdapat dalam ayat di bawah.
(a) Kita mesti mematuhi peraturan jalan raya.

(b) Pak Mat sedang menyusun kotak kosong di belakang rumahnya.
(c) “Sukan tahunan SK Sungai Rapat telah diadakan pada bulan lepas,” kata Siva kepada
Mahanum.
(d) Badrul masih menyimpan piala kemenangannya dalam pertandingan lumba basikal
lima belas tahun yang lalu.
[4 markah]

21. Bulatkan kata adjektif yang terdapat dalam ayat di bawah.
(a) Perjalanan ke tempat itu mengambil masa tiga hari kerana jaraknya yang amat jauh.
(b) Banjir melanda pantai timur setelah hujan turun dengan lebat selama beberapa hari.
(c) Kempen makan buah-buahan tempatan yang diadakan di Kuala Kangsar mendapat
sambutan hangat daripada orang ramai.
(d) Suasana di pesta itu bertambah meriah apabila pengunjung dihiburkan oleh artis-artis
terkenal.
[5 markah]
22. Bulatkan kata hubung yang terdapat dalam ayat di bawah.
(a) Menang atau kalah merupakan adat dalam sesuatu pertandingan.

(b) Haji Shahrul Anuar bukan sahaja pemurah malahan baik hati.
(c) Pasu bunga kesayangan Nabilah terjatuh kerana dilanggar oleh Si Comel.
(d) Nabilah sangat marah lalu mengejar kucing itu.
[4 markah]
23. Garisi kata adjektif yang terdapat dalam ayat-ayat di bawah.

(a) Buah rambai manis itu dipetik dari kebun datuk oleh nenek.
(b) Pakaian lembap dijemur di ampaian oleh ibu di halaman rumah.
(c) Anak comel itu merupakan kesayangan kedua-dua ibu bapanya.
(d) Pasukan bola sepak Perak yang memakai jersi kuning menjadi johan Liga Bola Sepak
Peringkat Kebangsaan.
(e) Kereta lama ayah tersimpan di dalam garaj sejak tiga tahun lepas.
[5 markah]
24. Garisi kata penguat yang terdapat dalam ayat di bawah.

(a) “Harga makanan yang dijual di restoran itu mahal betul,” kata Pak Cik Ramli.
(b) Sakit benar kaki saya apabila terpijak paku payung itu.
(c) Badannya agak susut setelah menghidap penyakit kronik itu.
(d) Murid yang baru berpindah ke sekolah ini bijak amat.
(e) Indah nian pemandangan di tepi pantai tatkala matahari terbenam.
[5 markah]

25. Jawab soalan berikut berdasarkan simpulan bahasa yang diberikan.
buah fikiran sakit telinga rambang mata mencolok mata
lintah darat puteri lilin khabar angin tawar hati
(a) Semua murid tahun enam digalakkan mengeluarkan _______________________ sebelum

menulis karangan.
(b) Muthu digelar _______________________kerana sikapnya yang suka mengambil untung
yang berlebihan dalam aktiviti perniagaannya.
(c) Berita mengenai kepulangan kakak yang telah lama tinggal menetap di luar negara hanya
________________________ sahaja.
(d) Dia menjadi____________________________ketika membuat pilihan pakaian yang
dipamerkan di gedung beli-belah itu.
(e) Baru setengah jam berjemur di bawah matahari, dia sudah jatuh pengsan kerana dia seorang
__________________________.
[5 markah]
26. Padankan simpulan bahasa dengan maksud yang sesuai.
(a) anak cucu (a) tali persaudaraan yang jauh
(b) jantung hati (b) perbuatan yang sia-sia
(c) bau-bau bacang (c) keturunan
(d) cangkul angin (d) orang yang amat disayangi
(e) sejuk hati (e) tenang
[4 markah]

27. Isi tempat kosong dalam ayat-ayat di bawah dengan peribahasa yang paling sesuai.
bagai anak ayam kehilangan ibu seperti ular kena palu makan angin
seperti anjing dengan kucing bagai aur dengan tebing
(a) Hana dan Sofea _________________________________________kerana sering bergaduh

walaupun puncanya kecil sahaja.
(b) Jalan raya menuju ke Cameron Highlands agak curam dan bengkang-bengkok
_________________________________________.
(c) Pada cuti hujung minggu, Encik Osman membawa keluarganya _______________________ke
taman bunga.
(d) ________________________________ Puan Mazni apabila mendapat berita bahawa suaminya
telah meninggal dunia akibat kemalangan jalan raya.
(e) Penduduk Taman Bunga Raya sering melakukan kerja-kerja gotong-royong ____________
_____________________.
[5 markah]
28. Soalan berikut berdasarkan gambar di bawah.
(a) Nyatakan simpulan bahasa yang sesuai berdasarkan gambar di atas.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
[2 markah]

(b) Nyatakan peribahasa yang sesuai berdasarkan gambar di atas.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
[2 markah]
29. Padankan gambar dengan penjodoh bilangan yang betul.
(a)
buku
(b)
pangsa
(c)
kaki
(d)
bilah
[4 markah]

30. Lorekkan jawapan yang betul.
(a) Ayah mengerat tebu itu pendek-pendek menjadi beberapa ____________.
ruas batang
(b) Amirah menampal bajunya yang koyak dengan se____________ kain perca.
helai carik
(c) Kebun pisang Pak Abu telah dimusnahkan oleh ____________ gajah.
sekawan seekor
(d) Puan Hasnah menggoreng beberapa ___________ ikan untuk juadah makan malam.
ekor biji
(e) Pak Akob meletakkan se ____________ baja di pangkal pokok rambutannya.
guni genggam
(f) Mak Ani memetik se____________ buah jambu di halaman rumahnya.
tangkai ulas
(g) Beberapa ____________ rumah kedai telah musnah dalam satu kebakaran malam tadi.
deret biji
[7 markah]
31. Betulkan penggunaan kata seru yang salah di bawah ini.
(a) Cis, cantiknya baju awak! ( ____________ )

(b) Wah, ambillah habuan engkau! ( ____________ )
(c) Wahai, kamu telah lulus dengan cemerlang! ( ____________ )
(d) Aduh, kamu rupa-rupanya yang menegur saya! ( ____________ )
(e) Eh, sakitnya perut saya! ( ____________ )
[5 markah]
32. Garisi kata seru yang sesuai bagi ayat seru di bawah.
(a) ( Amboi, Eh ), di sini rupanya kucing yang saya cari!

(b) ( Amboi, Nah ), harumnya bau minyak wangi kamu!
(c) ( Eh, Cis ) anak derhaka, keluar kamu dari sini!
(d) ( Wahai, Aduh ) ibu, pulanglah segera ke pangkuan kami!
(e) ( Syabas, Hai ), awak telah menjadi johan!
[5 markah]
33. Bina ayat seru berdasarkan situasi yang diberi.
(a) Kaki kamu sakit kerana tersepak batu.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]
(b) Kamu baru tahu bahawa Ai Ling yang meminjam buku kamu semalam.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]
(c) Azman kagum melihat rumah Amin yang besar.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]
34. Garisi kata bantu yang sesuai bagi melengkapkan ayat di bawah.
(a) Kamu ( mesti , telah ) lulus dalam peperiksaan UPSR nanti.

(b) Saya ( hendak, sedang ) pergi ke Kuala Lumpur hujung minggu ini.
(c) Kami ( pernah , mesti ) tinggal di Sarawak selama tiga tahun.
(d) Air yang dijerang itu ( masih , belum ) mendidih lagi.
(e) Murid itu ( sedang, telah ) membaca buku di perpustakaan.
(f) Ayah melarang Said bermain basikal kerana dia ( belum, telah ) menyiapkan kerja
sekolahnya.
[6 markah]

35. Isi tempat kosong dengan perkataan yang diberi.
tengah puncak antara selatan

sisi dalam atas bawah
(a) Mereka mendaki gunung hingga ke ____________.

(b) Ibu terbaring di ____________ katil kerana sakit.
(c) Orang yang berjalan di ____________ bapa ialah rakannya.
(d) Dewan itu terletak di ____________ dua kawasan perumahan.
(e) Kanak-kanak itu sedang bermain di ____________ padang.
(f) Di ____________ biliknya terdapat sejambak bunga.
(g) Negeri di ____________ tanah air ialah negeri Johor.
(h) Mereka berlindung daripada panas matahari di ____________ pokok.
[8 markah]
36. Betulkan penggunaan kata penguat yang salah di bawah ini.
(a) Hang Tuah dianggap sebagai pahlawan yang benar berani. ___________________
(b) Suaranya nyaring agak apabila dia menjerit. ___________________
(c) Fairus sekali menyesal kerana tidak belajar dengan rajin. ___________________
(d) Muthu murid yang sungguh tinggi di dalam kelas di
antara rakan sekelasnya. ___________________
(e) Bilik darjah itu menjadi ceria nian selepas dihias. ___________________
[5 markah]

37. Padankan kata penguat yang sesuai berdasarkan ayat yang diberi.
(a) Matanya ____________ kabur selepas

nian
terlibat dalam kemalangan tempoh hari.
(b) Ayam goreng ialah makanan yang

agak
_________digemarinya.
(c) Emak malu ____________ atas kebiadaban

sangat
anaknya.
(d) Pemandangan dari puncak pergunungan itu

sekali
indah ___________.
[4 markah]
38. Bulatkan perkataan berimbuhan pinjaman yang terdapat dalam ayat-ayat di bawah.
(a) Terdapat beberapa prasyarat untuk memohon jawatan kerani tersebut.

(b) Pemohon perlu mempunyai tatasusila yang baik.
(c) Kapten Norashikin ialah wanita pertama di Malaysia yang dilantik sebagai juruterbang
komersial.
(d) Beliau merupakan seorang mahasisiwi pengajian seni persembahan dan pengurusan di
Amerika Syarikat.
(e) Wanita itu juga merupakan seorang sukarelawati yang cekal.
[5 markah]

39. Tanda ( √ ) pada penggunaan kata yang betul dan ( X ) pada penggunaan yang salah.
(a) Ya, inilah pegawai yang saya maksudkan. √
(b) Tidak, inilah jawapan soalan tadi.
(c) Betul, begitulah ceritanya.
(d) Benar, dia anak yatim piatu yang harus dibantu.
(e) Bukan, esok cuti umum bagi Negeri Melaka.
(f) Tidak, inilah alamat orang yang kamu cari itu.
(g) Betul, itulah kereta yang saya jumpa tadi.
(h) Benar, sungai itu telah tercemar dengan sisa toksik.
(i) Betul, itulah Banjaran Himalaya.
(j) Benar, cuaca di pergunungan itu sejuk sekali.
(k) Bukan, apa yang kamu katakan tadi.
[11 markah]
40. Garisi jawapan yang sesuai bagi ayat-ayat di bawah.

(a) Guru silat itu merupakan ( mahaguru, mahasiswa ) yang hebat.
(b) Para ( seniman, dermawan ) disaran menghulurkan bantuan untuk meringankan beban
mereka yang ditimpa kesusahan.
(c) Gelanggang ( multifungsi, multivitamin ) yang dibina di taman itu mampu dimanfaatkan
oleh penduduk dengan sebaik mungkin.
(d) Murid-murid digalakkan ( antisosial, proaktif ) untuk menjayakan bidang kokurikulum.
(e) Perjumpaan tersebut turut diserikan dengan persembahan nasyid oleh kanak-kanak
( prasekolah, prauniversiti ).
[5 markah]

41. Padankan jawapan yang sesuai bagi ayat-ayat di bawah.
(a)
Janganlah ber………………….. buruk
•  multifungsi
terhadap orang lain.
(b) …………………. yang dimakan oleh
pengguna perlu mendapat pengesahan •  prauniversiti

daripada Kementerian Kesihatan Malaysia.
(c) Perniagaan merupakan bidang yang saya

•  multivitamin
minati sejak di …………….. lagi.
(d) Mesin rumput yang dicipta oleh Zarul
mempunyai ……………………. yang •  prasangka

memudahkan banyak kerja.
(e) …………………… itu menemu ramah

•  wartawan
mangsa banjir tersebut.
[5 markah]
42. Garisi perkataan yang berimbuhan apitan pada ayat-ayat di bawah.
(a) Batu tajam itu merupakan mesin awal yang dicipta.

(b) Mereka melakukan kerja-kerja harian hanya dengan tangan.
(c) Pasar malam di kawasan perumahan Hanis beroperasi pada setiap hari Rabu.
(d) Zarul dan Yu Jin menghampiri replika tersebut untuk melihatnya dengan lebih dekat lagi.
(e) Mereka juga menggerakkan batu-batu yang besar itu dengan kepingan kayu.
[5 markah]

43. Isi tempat kosong dengan imbuhan apitan yang betul pada ayat-ayat di bawah.
(a) Kaum Iban atau Dayak Laut _______________ (rupa) kaum yang terbesar di Sarawak.
(b) Alatan muzik tradisional _________________ (main) ketika tarian ngajat.
(c) Hari Gawai Dayak merupakan _________________ (raya) yang disambut oleh kaum
Iban.
(d) Sadau atau peran merupakan bahagian atas tempat __________________ (simpan)
bijian.
(e) Orang Melayu __________________ (hasil) banyak alat yang diperbuat daripada
logam.
[5 markah]
44. Garisi kata kerja berimbuhan apitan yang terdapat dalam ayat-ayat di bawah.
(a) Zarul membantu datuk memperkebuni tanah di belakang rumah dengan menanam pokok
herba.
(b) Pameran pertanian yang dianjurkan oleh Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani
mendapat sambutan hangat.
(c) Pameran MAHA yang pertama telah dirasmikan oleh Tun Dr. Mahathir Mohamad.
(d) Pasar raya Mydin menyediakan pusat setempat khusus untuk aktiviti promosi dan jualan
produk keluaran usahawan tempatan.
(e) Para peniaga memasarkan perniagaan dalam sektor pertanian sehingga ke luar negara.
[5 markah]
45. Garisi perkataan berimbuhan awalan yang terdapat dalam ayat-ayat di bawah.
(a) Lampu-lampu bersinar di kiri kanan sungai.
(b) Pengalaman berkelah di pantai amat menyeronokkan kami.
(c) Aku juga dirundung perasaan resah gelisah.
(d) Encik Suhaimi berpesan kepada aku supaya tidak meletakkan tangan di dalam air.
(e) Tubuhku menggigil kerana ketakutan yang bukan kepalang.
[5 markah]

46. Senaraikan perkataan berimbuhan awalan yang terdapat pada ayat-ayat tersebut.
(a) Keluarga Hanis akan belayar ke Pulau Redang.
(b) Kelab Pencinta Alam ditubuhkan adalah untuk menanam

semangat cinta akan alam yang indah dan bersih.
(c) Kenderaan yang menggunakan biodiesel berupaya

mengurangkan masalah pencemaran udara.
(d) Program kitar semula akan berlangsung sepanjang tahun

ini.
Terima kasih diucapkan kepada semua yang memberi

(e) sokongan dan kerjasama dalam membangunkan semua
projek kelab ini.
[5 markah]
47. Isi tempat kosong dengan jawapan yang sesuai.
masukkan makanan pukulan simpanan bualan
arahan belikan lebihkan sukai pameran
(a) Pelbagai _______________ telah disediakan bagi meraikan sambutan Hari Guru.
(b) Tolong _________________ sampah itu ke dalam tong sampah yang disediakan.
(c) “Kita memerlukan wang _________________ untuk kegunaan ketika ditimpa musibah,”
kata ayah.
(d) Pemenang yang dipanggil untuk menerima hadiah perlulah mengikut ________________
para petugas yang membawa mereka.
(e) Pertunjukan teater turut diadakan sempena _________________ antidadah.
[5 markah]

48. Tandakan ‘ √ ‘ pada ayat yang menggunakan kata ganda dengan betul dan ‘ X ‘ pada
ayat yang salah penggunaan kata ganda.
(a) Guru bertugas meminta murid-murid membawa bekalan air masak
berikutan sekarang musim panas.
(b) Farhana berjanji akan belajar bersungguh-sungguh.
(c) Kasut pemain bola-bola sepak tidak sama dengan kasut pelumba lari.
(d) Kayu-kayan yang berkualiti digunakan oleh tukang kayu untuk menghasilkan
kraf tangan tersebut.
(e) Ubat penghapus jentik-jentik perlu dimasukkan ke dalam air yang ditakung
bagi mengelakkan pembiakan nyamuk aedes.
[5 markah]
49. Padankan ayat-ayat di bawah dengan kata ganda yang sesuai.
(a) Mereka mengejar _______________ itu di

•  anai-anai
taman.
(b) Almari itu rosak kerana telah dimakan

•  bahak-bahak
______________________.
(c) Pak Amir memasang ______________ untuk

•  rakan-rakan
memulakan langkah silatnya.
(d) Muthu dan Ah Soon ketawa
ter______________ ketika menyaksikan •  rama-rama

kumpulan Bocey membuat persembahan.
(e)
Madon dan _________________nya bermandi
peluh di bawah panas terik matahari untuk •  kuda-kuda
menanam pokok bunga.
[5 markah]

50. Isi tempat kosong dengan kata ganda yang betul.
kekabu pepohon dedaun kekabu kekacang

lelabu bebiri kekisi dedahan bebola
(a) Amir suka makan sup ____________ ikan.

(b) Bantal yang berisi __________ amat lembut sekali.
(c) Syazmi menyapu __________ kering yang gugur dari pohon manggis itu.
(d) Daerah Kuala Kangsar terkenal dengan penghasilan __________ sayong yang
digunakan untuk menyimpan air minuman.
(e) Banyak __________ rendang yang ditahan di kawasan rekreasi itu.
[5 markah]
51. Garisi jawapan dengan kata ganda separa yang betul.
(a) Anda boleh cuba membela beberapa ekor ikan pelaga atau gapi untuk mengelakkan
pembiakan ( jejentik, rerama, pepijat ) di takung air.
(b) ( Pepijat, Jejentik, Lelabah ialah sejenis serangga yang suka duduk di celah-celah tilam
dan bantal.
(c) Jurutera itu menggunakan ( jejari, sesiku, pepara ) untuk melukis sudut 90 darjah.
(d) Pejalan kaki dinasihatkan menggunakan ( jejari, jejantas, jambatan ) di jalan raya yang
sibuk itu.
(e) Fuad meminta pekerja kedai basikal itu menggantikan (rerantai, jejari, reroda) basikalnya
yang bengkok.
[5 markah]

52. Tandakan ( √ ) pada jawapan yang betul.
(a) Saya berasa pening kepala apabila melalui jalan yang _______________________ itu.
bengkak-bengkok kacau-bilau haru-biru
(b) Kaki Azman ______________________ oleh kesan cakaran kucing peliharaannya.
robak-rabik calar-balar compang-camping
(c) Badan saya terasa ____________________ setelah mandi air perigi yang sejuk itu.
kusut-masai comot- momot segar-bugar
(d) Encik Mahat mengawasi anak-anaknya yang sedang asyik ________ di pantai itu.
riuh-rendah mandi-manda mundar-mandir
(e) Rambut Anis _______ setelah bangun daripada tidur.
kusut-masai compang-camping robak-rabik
[5 markah]

BIJAK PEMAHAMAN
A . JADUAL
Teliti jadual di bawah, kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya.
JADUAL TUGASAN KELAS 6 MARIKH
Tugas
Sapu Kelas Susun Meja Buang Sampah Tutup Suis
Hari
Azman Boh Su Shan Chew Mei Mei Kuan

Isnin Nandini Ong Lee Jing Ariana
Cindy Law Douglas Lim Faizal

Selasa Robert Owen Rozana Salleh Dora
Gan Su Yi Havinder Kaur Jamal

Rabu Tan Eng Lock Tan Poh Mooi Yap Chin Man Kamal
Khamis Rita Mary Salmah Kamarul

Halim Yong Soo Poo Lan
Jumaat Nur Raina Monalisa Siti Aina Mei Mei

Leman Gangga Mohd Ghani
a. Tugasan menyapu sampah pada hari Selasa dilakukan oleh____________________________.
[1 markah]
b. Murid yang bertugas membuang sampah dari bakul sampah ke dalam___________________.
[1 markah]
c. Apakah kegunaan jadual ini kepada murid?

_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
[2 markah]
d. Pada pendapat kamu, mengapakah murid perlu menjalankan tugas pada setiap hari?
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
[3 markah]

B. SENI KATA LAGU
Baca seni kata lagu di bawah ini, kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya.
Lompat si katak lompat

Lompatlah tinggi-tinggi
Cepatlah adik cepat
Cepatlah bangun pergi sekolah
Supaya menjadi orang pandai.
Kalau adik
Lambat bangun
Lambat bangun pagi
Nanti kita rugi
La la la la la la la
Kalau kita berusaha

Pasti kita berjaya
Hidup akan bahagia
Kalau kita tepati masa

Pasti kita untung
Hidup pasti tenang
a. Adik diminta bangun pagi untuk ke_______________________.
[1 markah]
b. Mengapakah kita perlu pergi ke sekolah?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]
c. Tandakan ( √ ) bagi pernyataan yang betul dan ( X ) bagi penyataan yang salah
berdasarkan lirik tersebut.
(i) Kita tidak perlu menepati masa.
(ii) Kita mesti berusaha untuk hidup bahagia.

[1 markah]

C. PETIKAN LAPORAN
Baca petikan laporan di bawah ini, kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya.
Laporan Lawatan ke Ladang Ternakan Rusa
Pada 13 Jun 2019, Persatuan Kemahiran Hidup telah mengadakan lawatan sambil belajar ke
ladang ternakan rusa. Ladang rusa itu deberi nama D’Paradise Deer Valley. Ladang tersebut
terletak di Rawang, Selangor. Lawatan itu disertai 44 orang murid dan dua orang guru penasihat.
Mereka bertolak pada pukul 8:00 pagi dan tiba pada pukul 9:30 pagi.
Para peserta diberi taklimat oleh pengurusan ladang itu, iaitu Encik Zaini bin Adam.
Menurut beliau, penternakan rusa kurang mendapat perhatian para pengusaha. Mereka
menganggap rusa sebagai ternakan eksklusif yang bernilai tinggi dan sukar untuk diternak.
Sebaliknya, beliau menyangkal dakwaan tersebut. Hal ini demikian kerana kos kandang, kos
makanan dan kos perubatan rusa lebih rendah berbanding dengan kos lembu dan kambing.
Kemudian, para peserta dibawa melawat ke lot ternakan rusa di padang ragut. Lot
ternakan rusa itu seluas 1.2 hektar. Uniknya, ladang ternakan rusa itu turut menawarkan
perkhidmatan menghasilkan baka rusa dan pusat jualan rusa. Antara jualannya seperti induk
rusa, anak rusa, tanduk rusa dan kulit rusa.
Walaupun keletihan kerana terpaksa berjalan jauh, semua peserta kelihatan gembira.
Mereka banyak menimba pengalaman menarik di ladang tersebut. Secara keseluruhannya,
lawatan ini berjaya mencapai matlamatnya. Pihak persatuan merancang untuk mengadakan lebih
banyak aktiviti seperti ini pada masa hadapan.
Disediakan oleh, 20 Jun 2019.
Ahmad Hisyam
(AHMAD HISYAM BIN ZAKUAN)
Setiausaha Persatuan Kemahiran Hidup,
Sekolah Kebangsaan Bukit Tembakau.
a. Perkataan bernilai dalam petikan boleh juga digantikan dengan perkataan

_____________________ . [bermutu / berharga ]
[1 markah]

b. Mengapakah penternakan rusa kurang mendapat perhatian para pengusaha?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]
c. Apakah keunikan ladang ternakan rusa tersebut?

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]
d. Adakah semua murid wajar menyertai lawatan sambil belajar? Mengapa?

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[3 markah]
D. PETIKAN
Baca petikan di bawah ini, kemudian jawab soalan-soalan yang berikutnya.
Terdapat sebuah taman permainan berhampiran kawasan perumahan Roslan. Pada setiap
petang , banyak kanak-kanak bermain di situ. Roslan juga gemar ke sana bersama-sama ibu
bapanya.
Di taman permaianan itu, terdapat pelbagai kemudahan yang disediakan. Antaranya

papan gelongsor, buaian, jongkang-jongket dan sebagainya. Kemudahan-kemudahan tersebut
masih dalam keadaan baik. Mereka menggunakan kemudahan itu dengan cermat.
a. Terdapat sebuah ________________________berhampiran kawasan perumahan Roslan.

[1 markah]
b. Roslan ke taman permainan dengan siapa?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
[2 markah]
c. Senaraikan kemudahan yang terdapat di taman permainan.
i) __________________________________________
ii) __________________________________________
iii) __________________________________________
[3 markah]

BIJAK PENULISAN
Bijak Ayat
Penulisan Bahagian A
Panduan Am
1. Murid perlu memahami kehendak soalan, iaitu membina lima ayat yang lengkap.
2. Sebelum membina ayat, murid perlu memahami dan sebaik-baiknya menggarisi kata
kunci soalan yang dikemukakan untuk mengelakkan kekeliruan.Dengan cara ini, murid
dapat membina ayat yang tepat atau bersesuaian dengan kehendak grafik.Contoh soalan:
2.1 Tulis satu ayat yang lengkap bagi setiap gambar.
2.2 Tulis lima ayat yang lengkap berdasarkan gambar di bawah.
2.3 Tulis lima ayat yang lengkap tentang aktiviti dalam gambar di bawah.
2.4 Tulis lima ayat tentang suasana dalam gambar di bawah.
2.5 Tulis lima ayat yang lengkap tentang cara-cara/langkah-langkah…
3. Setiap ayat mestilah mempunyai subjek , predikat dan perluasan.
4. Setelah selesai membina ayat lima ayat, SEMAK:
4.1 Tanda baca
4.2 Ejaan
4.3 Imbuhan
4.4 Struktur ayat
4.5 Kosa kata

Bahagian A
Membina Ayat
Langkah-langkah pembinaan ayat.
Langkah 1
Menulis kata nama dan kata kerja berdasarkan bahan rangsangan yang disediakan.
Langkah 2
Menulis subjek, kata kerja dan objek (SKOP)
Langkah 3
Memasukkan penerang sama ada bagi subjek ataupun predikat (SKOP)
Langkah 4
Menyemak sistem bahasa ( ejaan, imbuhan, struktur ayat , tanda baca dan kosa kata)
_____________________________________________________________________________
LANGKAH 1
KATA NAMA KATA KERJA
Kanak-kanak lelaki Memberus

(Nama kanak-kanak) Membasuh
Basikal Mengelap
Rumah
Hos
Air
Baldi
Kain/tuala

Senaraikan kata nama dan kata kerja berdasarkan gambar.
Kata Nama Kata Kerja



LANGKAH 2
Contoh 1 : Tulis lima ayat yang lengkap tentang aktiviti dalam gambar di bawah.
Melengkapkan jadual SKOP (Subjek, Kata Kerja, Objek dan Peluasan)
Encik Azman mengecat
Puan Ani menanam
Ali membuang
Pak Samad memotong
Ahmad mencuci
Bil Subjek Kata Kerja Objek Peluasan

(Apa/Siapa) (Buat apa) (apa/benda) (mengapa/di
mana/bagaimana/bila)
dinding dewan orang supaya kelihatan
1 Encik Azman mengecat ramai ceria.
agar halaman dewan

2 Puan Ani menanam pokok bunga orang ramai kelihatan
cantik.
bagi memastikan
3 Ali membuang sampah ke dalam tong sampah kebersihan dewan
orang ramai terjaga.
menggunakan mesin
4 Pak Samad memotong rumput yang panjang pemotong rumput.
5 Ahmad mencuci longkang agar tidak tersumbat.

Contoh 2 : Tulis lima ayat yang lengkap tentang aktiviti dalam gambar di bawah.
Anny menyapu
Sani memadam
Ricky menyusun
Adam mengelap
Imran membuang
1 Anny menyapu sampah menggunakan agar lantai

penyapu kelihatan bersih.
2 Sani memadam papan hitam dengan bersih.
3 Ricky menyusun meja agar lebih kemas

dan tersusun.
4 Adam mengelap tingkap dengan sehelai

kain.
5 Imran membuang sampah ke dalam tong

sampah.

Latihan 1 : Tulis lima ayat yang lengkap tentang aktiviti dalam gambar di bawah.





Contoh 3 : Tulis lima ayat tentang suasana dalam gambar di bawah.
Kata Nama Kata Kerja Kata Adjektif
Kanak-kanak bermain gembira

lelaki layang-layang
Seorang pemuda mandi-manda riang
Ali dan membina seronok

keluarganya istana pasir
indah
Siti dan abangnya menikmati
hidangan rendang
Beberapa orang
pelancong makan angin cuaca cerah

(Siapa/Apa) (Buat apa) (Apa/benda) (bila/dimana/mengapa/bagaimana/
kata adjektif)
Kelihatan
1 seorang bermain layang-layang dengan gembira sekali.
kanak-kanak
lelaki
2 Seorang menjual aiskrim kerana cuaca panas.

pemuda
3 Ali dan menikmati hidangan yang di bawah pokok yang rendang.

keluarganya dibawa dari rumah
4 Siti dan membina istana pasir yang cantik dan besar.

abangnya
5 Beberapa di tepi pantai yang indah.

orang makan angin -
pelancong
*** Digalakkan penggunaan kata adjektif untuk menggambarkan suasana.

Latihan 1 : Tulis lima ayat tentang suasana dalam gambar di bawah.



Contoh 4
Gambar menunjukkan cara-cara menjaga kesihatan diri.
Tulis lima ayat tentang cara-cara menjaga kesihatan diri.
Tulis satu ayat bagi setiap gambar.
Bil Subjek Kata Kerja Objek + Peluasan

(Siapa) (Buat apa) (Mengapa/bagaimana/bila/di mana)
1 Kita hendaklah bersenam agar badan kita sihat dan kuat.
makanan yang seimbang untuk menghindari

2 Kita mestilah makan penyakit
tidur secukupnya supaya badan cergas.

3 Kita perlulah
4 Kita haruslah mandi sekurang-kurang dua kali sehari dan menjaga

kebersihan diri.
5 Kita sewajarnya berjumpa dengan untuk menjalani pemeriksaan kesihatan.

doktor

Latihan 1
Gambar menunjukkan cara-cara menjaga keselamatan diri di jalan raya.
Tulis lima ayat tentang cara-cara menjaga keselamatan diri di jalan raya.

1 Murid-murid
sekolah
2 Kita mestilah
3 Orang ramai
4 Penunggang dan
pembonceng
motosikal
5 Pemandu kereta

Latihan 2
Gambar menunjukkan cara-cara untuk menjadi seorang murid yang cemerlang.
Tulis lima ayat tentang cara-cara menjadi murid yang cemerlang.


Latihan 3
Gambar di bawah menunjukkan cara-cara menjaga kebersihan dan keceriaan kawasan rumah.
Tulis lima ayat yang lengkap tentang cara-cara menjaga kebersihan dan keceriaan tersebut.
Tulis satu ayat yang lengkap bagi setiap gambar.


Bijak Ulasan
Penulisan Bahagian B
Teliti grafik di bawah.

Tulis ulasan kamu tentang cara-cara menjaga kesihatan diri.
Ulasan kamu hendaklah ditulis dalam bentuk perenggan.
Panjangnya ulasan kamu hendaklah antara 40 hingga 70 patah perkataan.
Bersenam
Cara-cara Makan makanan seimbang
Menjaga
Kesihatan Diri Mendapat rehat secukupnya
Menjaga kebersihan

PANDUAN MEMBINA ULASAN :
PERENGGAN 1 : Pengenalan ringkas tentang soalan / tajuk
CONTOH : Terdapat pelbagai cara untuk menjaga kesihatan diri. *(tiada markah)
: Terdapat pelbagai cara untuk menjaga kesihatan diri yang boleh dilakukan
.
agar tidak mendapat penyakit. *( √ T )
PERENGGAN 2 : Memberikan ulasan / isi-isi
CONTOH – CARA 1
Idea
Cara untuk menjaga kesihatan diri adalah dengan bersenam.
tersurat
( idea ) √
Idea Dengan bersenam, badan akan mengeluarkan peluh dan menjadi

tersirat
lebih sihat ( tersirat ) √ T
CONTOH – CARA 2
Idea Cara untuk menjaga kesihatan diri adalah makan makanan seimbang
tersurat
& yang dapat membekalkan pelbagai zat dan vitamin.
tersirat idea + huraian) √ T
PERENGGAN 2 : Penutup ringkas / kesimpulan
CONTOH : Kita mestilah sentiasa menjaga kesihatan diri.
* penutup umum (tiada markah)
Kita mestilah sentiasa menjaga kesihatan diri supaya badan cergas
otak cerdas. * saranan (tersirat ) √ T

LATIHAN 1
Tulis ulasan tentang cara-cara menjaga kesihatan diri.
TERSURAT (ambil dari grafik) TERSIRAT (fikir...apa kesannya)
bersenam (1) badan akan mengeluarkan peluh (a)
makan makanan seimbang (2) mendapat zat yang mencukupi (b)
mendapat rehat secukupnya (3) badan akan segar (c)
menjaga kebersihan (4) tidak mudah mendapat penyakit (d)
Terdapat pelbagai cara untuk menjaga kesihatan diri. Antara cara menjaga kesihatan diri adalah
dengan bersenam (1). Dengan bersenam, badan akan mengeluarkan peluh (a).
Selain itu, cara menjaga kesihatan diri adalah ________________________________(2)
supaya ________________________________________________ (b). Kita juga perlu
__________________________________________ (3) supaya_________________________
_________________________ (c).
Seterusnya, cara menjaga kesihatan terakhir ialah _____________________________(4)
supaya kita _______________________________________________________ (d).

LATIHAN 2
Tulis ulasan tentang keburukan telefon bimbit berdasarkan grafik di bawah.
membuang masa merenggangkan

hubungan keluarga
KEBURUKAN
TELEFON BIMBIT
mengganggu kesihatan
tidak menyiapkan kerja
sekolah
membuang masa (1) masa dibazirkan dengan sia-sia (a)
merenggangkan hubungan keluarga (2) merosakkan keharmonian keluarga (b)
(3) (c)
mengganggu kesihatan (4) (d)
ULASAN DALAM PERENGGAN

Terdapat pelbagai keburukan ________________________. Antara keburukan telefon bimbit
ialah ______________________________ (1) kerana ________________________________
_______________________ (a).
Selain itu, keburukan telefon bimbit yang kedua ialah ____________________________

________________________ (2). Ini akan _______________________________________(b).
Keburukan telefon bimbit yang ketiga ialah kita ___________________________________ (3)
dan kesannya kita akan mengalami kerosakan pada mata (c).
Seterusnya, keburukan telefon bimbit terakhir ialah ___________________________ (4)

kerana kita mudah mendapat hiburan yang melekakan (d).

LATIHAN 3
Tulis ulasan tentang kebaikan membaca buku berdasarkan grafik di bawah.
KEBAIKAN
MEMBACA BUKU
Menambah ilmu
Menghilangkan stres
pengetahuan
Mengisi masa Menambah

lapang kosa kata
(1) membantu menjawab peperiksaan (a)
mengisi masa lapang (2) tidak terjebak ______________________ (b)
(3) membantu semasa menulis ayat atau karangan (c)
menghilangkan stres (4) (d)
Terdapat pelbagai kebaikan ________________________. Antara kebaikan membaca buku

ialah ________________________________________________ (1). Ini dapat membantu kita
semasa ________________________________________________________________ (a).
Selain itu, kebaikan membaca buku yang kedua ialah ____________________________
________________________ (2) supaya tidak ___________________________________ (b).
Kebaikan membaca buku yang ketiga ialah dapat _____________________________________
________________(3) dan akan ___________________________________________________
__________________ (c).
Kebaikan membaca buku yang terakhir ialah ________________________________ (4)
kerana kita akan seronok dan gembira apabila ____________________________________ (d).
Oleh itu, marilah kita membaca buku kerana membaca jambatan ilmu.

LATIHAN 4
Tulis ulasan tentang punca gejala ponteng sekolah berdasarkan grafik di bawah.
PUNCA GEJALA PONTENG

SEKOLAH
ajakan kawan kemiskinan
sikap malas ibu bapa tidak

mengambil berat
TERSURAT (ambil dari grafik) TERSIRAT
(1) melepak di tempat lain (a)
(2) tidak berminat untuk belajar (b)
(3) tidak kisah anak tidak hadir ke sekolah (c)
(4) tiada wang belanja untuk ke sekolah (d)

Terdapat pelbagai punca _____________________________. Punca gejala ponteng sekolah
yang pertama ialah ______________________________________________ (1) dan akan pergi
________________________________________________________ (a).
Seterusnya, punca gejala ponteng sekolah yang kedua ialah _______________________
____________________ (2) kerana mereka ______________________________________ (b).
Punca yang ketiga ialah _______________________________________________________ (3)
dan mereka _________________________________________________________ (c).
Selain itu, punca gejala ponteng sekolah yang terakhir ialah _______________________
____________________ (4) kerana mereka__________________________________________
_____________________(d).
Oleh itu, semua pihak mesti bekerjasama bagi memastikan tiada lagi murid ponteng
sekolah.

LATIHAN 5
Tulis ulasan tentang punca pencemaran alam berdasarkan grafik di bawah.
pembuangan sampah
merata-rata
asap kilang
PUNCA
PENCEMARAN
ALAM pembakaran terbuka
pembuangan sisa toksik
TERSURAT (ambil dari grafik) TERSIRAT (apa akan jadi / kesannya)
(1) (a)
menyebabkan pelbagai penyakit (b)

(2)
(3) (c)
menyebabkan udara menjadi beracun (d)

(4)

Pencemaran alam sering berlaku di negara kita. Punca pencemaran alam yang pertama ialah
______________________________________________ (1) yang akan menyebabkan
_______________________________________________________________________ (a).
Seterusnya, punca pencemaran alam yang kedua ialah ___________________________
____________________ (2) yang akan _________________________________________ (b).
Punca yang ketiga ialah _______________________________________________________ (3)
yang mengakibatkan ________________________________________________________ (c).
Selain itu, punca pencemaran alam yang terakhir ialah ___________________________
_______________________(4) yang menyebabkan ___________________________________
____________________________(d).
Oleh itu, semua pihak mesti bekerjasama bagi memastikan tiada pencemaran alam.

Bijak Mengarang
Penulisan Bahagian C
Karangan Tidak Berformat
Karangan Biografi
Contoh 1 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Ibu Saya ”.
Ibu merupakan orang yang melahirkan kita. Ibu juga memelihara kita sejak kecil. Tanpa ibu,
kita tidak mungkin lahir ke dunia ini. Oleh itu, kita mestilah menghormati dan mendengar
cakap ibu. Janganlah kita menyakiti hati ibu.
Nama ibu saya ialah Jolin. Beliau berusia 55 tahun. Ibu saya seorang suri rumah
tangga yang rajin dalam melakukan tugas-tugas seharian. Ibu sentiasa sibuk menguruskan
rumah dan keperluan kami sekeluarga seperti mengemas rumah, mencuci pakaian, memasak
dan sebagainya.
Ibu saya juga seorang yang penyayang. Beliau sentiasa mengambil berat tentang
keluarga , terutamanya pelajaran saya, abang dan adik. Ibu jarang marah-marah malahan
sentiasa bersabar dan tenang dalam menghadapi apa jua masalah. Sekiranya saya melakukan
apa-apa kesalahan, ibu akan menegur dan menasihati saya dengan baik. Beliau selalu
menasihatkan saya agar belajar dengan bersungguh-sungguh supaya menjadi insan yang
berguna.
Saya amat menyayanginya. Saya berasa amat beruntung mendapat seorang ibu yang
baik. Saya berjanji akan membalas jasa ibu saya pada suatu hari nanti.
Kosa Kata :
1. bersabar = tabah
2. berusia = berumur
3. insan = manusia
4. jarang = tidak selalu, renggang
5. menguruskan = mengendalikan

Latihan 1 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Bapa Saya ”.
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- nama – berumur – pekerjaan – tempat bekerja
Isi 1 :
- seorang yang tegas – baik hati – pemurah – disenangi – tidak sombong
Isi 2 :
- mengambil berat – keluarga – pelajaran – jarang marah-marah - bersabar
Penutup :
- menyayanginya – amat beruntung – bapa yang baik – membalas jasa bapa
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Contoh 2 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Keluarga Saya ”.
Keluarga saya terdiri daripada lima orang, iaitu ayah, emak, saya dan dua orang adik lelaki.
Hubungan kami sekeluarga sangat rapat.
Ayah saya bernama Joshua Siaw. Beliau seorang guru yang mengajar di SJK Chung
Hua Krokop yang terletak berhampiran dengan rumah kami. Ayah saya seorang yang tegas
tetapi baik hati serta pemurah. Ibu saya seorang suri rumah tangga. Beliau menguruskan
rumah tangga serta keperluan kami sekeluarga. Ibu saya seorang yang sangat rajin dan
pandai memasak.
Saya anak yang sulung. Saya belajar di sekolah yang sama dengan tempat ayah saya
bekerja. Saya belajar dalam tahun empat. Saya mempunyai sepasang adik lelaki berkembar
bernama Jason dan Jeff . Mereka masih bersekolah tadika. Adik-adik saya comel dan manja.
Saya amat menyayangi keluarga saya. Kami sayang-menyayangi serta mengambil
berat antara satu sama lain. Saya berasa amat bangga mempunyai sebuah keluarga yang
bahagia. Saya berharap keluarga saya akan kekal bahagia selama-lamanya.
Kosa Kata :
1. bangga = megah
2. berhampiran = berdekatan, tidak berapa jauh
3. keperluan = kehendak, sesuatu yang berguna
4. manja = ramah, mesra, kasih
5. kekal = abadi

Latihan 2 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Jiran Baharu Saya ”.
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- nama – umur – pekerjaan – tempat bekerja
Isi 1 :
- ahli keluarga – biodata keluarga
Isi 2 :
- sikap jiran – peramah – baik hati – disenangi – tidak sombong
Penutup :
- berharap – hidup - gembira
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Contoh 3 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Rumah Impianku ”.
Rumah impianku besar dan cantik. Rumah impianku dilengkapi dengan pelbagai jenis
kemudahan. Rumah impianku terletak berdekatan dengan bandar raya.
Rumah impianku diperbuat daripada bahan binaan bermutu. Rumah impianku
berpagar. Pokok bunga ditanam di tanah lapang hadapan rumah impianku. Pokok buah-
buahan pula ditanam di belakang rumah impianku.
Ruang tamu rumah impianku dilengkapi dengan perabot mewah dan alat elektronik.
Ruang dapur pula dilengkapi dengan peralatan baharu. Ruang makan selesa kerana
dilengkapi dengan pendingin udara. Bilik tidur juga dilengkapi dengan pendingin udara dan
peralatan baharu. Rumah impianku mempunyai bilik mandi yang besar.
Aku berangan-angan tinggi dan yakin rumah impianku akan menjadi kenyataan.
Aku mestilah rajin berusaha agar dapat mempunyai rumah seperti itu.
Kosa Kata :
1. impian = khayalan, angan-angan, yang dimimpikan
2. berdekatan = berhampiran
3. bermutu = bernilai tinggi
4. berangan-angan = bercita-cita, mempunyai angan-angan
5. berusaha = bekerja dengan giat, berikhtiar dengan sedaya upaya

Latihan 3 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Sekolah Saya ”.
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- belajar – sekolah yang terkenal – Sekolah Harapan Negara – Sekolah Cemerlang
Isi 1 :
- bangunan – besar – bilik darjah – dewan besar – bilik guru besar – bilik guru
– kantin – bilik multimedia – makmal Sains – bengkel Kemahiran Hidup
Isi 2 :
-guru besar - guru – murid – tiga bangsa – kaum - kebanyakan - orang Cina – bergaul mesra
Penutup :
bangga – gembira – berharap – sekolah – terus maju
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Latihan 4 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Diri Saya. ”
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- nama – berumur – belajar – bersekolah – menaiki bas
Isi 1 :
- kawan – rapat – duduk bersama – berbincang – masalah - menyelesaikan
Isi 2 :
- hobi – bermain – gelanggang – berhampiran – mengenal – kawan - baru
Isi 3 :
- buah – makan – berkhasiat – mengurangkan dahaga – cuaca panas
Penutup :
- bercita-cita – guru – memberi sumbangan – belajar bersungguh-sungguh
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Karangan Keperihalan
Contoh 1 :
Bapa kamu telah membawa kamu memancing ikan di sebatang sungai.
Ceritakan pengalaman kamu itu.
Pada hari Ahad yang lalu, bapa membawa saya memancing ikan di sebatang sungai. Sungai
itu berdekatan dengan rumah kami. Kami telah menyediakan peralatan memancing seperti
joran, umpan, mata kail dan sebagainya.
Selepas itu, kami mengayuh basikal ke destinasi. Apabila tiba di tepi sungai, kami
mencari suatu tempat yang sesuai. Kami duduk di bawah sebatang pokok yang rendang.
Selepas memasang umpan, kami pun mula memancing ikan dengan sabar.
Tiba-tiba, joran saya bergerak dengan kuat. Bapa menolong saya menarik joran itu.
Saya berasa sangat gembira kerana mendapat seekor ikan yang besar. Pada petang itu, kami
berjaya mendapat lapan ekor ikan.
Pada waktu senja, kami pun pulang ke rumah. Ibu telah memasak kari ikan untuk
kami sekeluarga. Saya berasa gembira pada hari itu kerana telah memperluaskan
pengalaman hidup saya.
Kosa Kata :
1. destinasi = tempat yang hendak dituju
2. gembira = riang
3. menyediakan = melengkapkan
4. pengalaman = apa yang telah dialami, dirasai
5. umpan = perangkap

Latihan 1 :
Kamu telah menyertai perkhemahan di pinggir hutan yang dianjurkan oleh pasukan
pengakap sekolah kamu.
Ceritakan pengalaman kamu itu.
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- cuti sekolah – pasukan pengakap sekolah – berkhemah – menyertai - diketuai
Isi 1 :
- tiba – tapak perkhemahan – dibahagikan – menjalankan tugas - bekerjasama
Isi 2 :
- waktu senja – memasak – siap – menikmati – duduk beramai-ramai - mengelilingi
– unggun api – dinyalakan – menyanyi – menari – larut malam
Penutup :
- pagi – mengemaskan – berangkat – rumah – gembira – berpeluang - aktiviti
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Contoh 2 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Cita-cita Saya ”.
Setiap orang tentu mempunyai cita-cita. Ada yang ingin menjadi doktor, peguam, guru dan
sebagainya. Cita-cita saya ialah menjadi seorang guru.
Kalau ingin menjadi seorang guru, kita hendaklah mendapat ijazah pendidikan di
institusi perguruan terlebih dahulu. Untuk mencapai hasrat itu, saya akan berusaha
bersungguh-sungguh supaya lulus dalam semua mata pelajaran.
Menjadi seorang guru bukanlah mudah. Guru perlu mengajar ramai murid dan
menjadikan sesuatu pelajaran menarik supaya murid-murid berminat dalam pelajaran itu.
Saya ingin menjadi guru kerana dapat berbakti kepada masyarakat dan negara. Saya
bercita-cita untuk mendidik anak-anak supaya mereka pandai menulis, membaca dan
mengira. Saya juga mahu mereka berjaya dalam pelajaran dan menjadi insan yang berguna.
Sekiranya cita-cita saya tercapai, saya akan menjalankan tugas dengan penuh
tanggungjawab. Saya akan mengadakan kelas tambahan percuma untuk membimbing
murid-murid yang lemah dalam pelajaran.
Pendidikan sangat penting kepada kita. Oleh itu, saya hendak rajin belajar untuk
mencapai cita-cita saya apabila dewasa kelak.
Kosa Kata :
1. berbakti = berbuat bakti kepada, setia kepada
2. hasrat = harapan
3. ijazah = sijil akuan kolej atau universiti
4. kelak = nanti
5. menarik = memikat

Latihan 2:
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Hobi Saya. ”
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- ramai orang – hobi – seperti – paling suka – bermain bola keranjang
Isi 1 :
- sejak kecil – selalu bersama bapa – gelanggang – diajar – lama-kelamaan
Isi 2 :
- mewakili sekolah – pertandingan – peringkat negeri – pasukan - hadiah
Isi 3 :
- lapang – bermain – kawan-kawan – gelanggang – berhampiran - rumah
Penutup :
- dapat menjadikan otas – cerdas – badan – sihat – berkenalan – kawan baru
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Contoh 3 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Aku Sebuah Telefon Bimbit ”.
Aku sebuah telefon bimbit. Nama aku Nokia. Aku dihasilkan di suatu kilang Shah Alam.
Badanku berwarna jingga.
Setelah dihasilkan, aku dihantar ke kedai telefon dengan menggunakan sebuah van.
Dalam perjalanan, aku berasa gembira dan bimbang kerana belum pasti lagi aku hidup
dengan senang atau susah.
Setelah tiba di kedai, aku dipamerkan di dalam almari kaca. Di situ, aku
berkenalan dengan kawan-kawan yang berjenama lain.
Suatu hari, aku telah dibeli oleh seorang pemuda. Setiap hari, tuan aku menggunakan
aku untuk menghantar sistem pesanan ringkas kepada ringkas kepada kawan-kawannya.
Aku gembira hidup dengan tuan aku kerana dia menjaga aku dengan baik. Aku
harap akan dapat berkhidmat kepada tuan aku hingga ke akhir hayat.
Kosa Kata :
1. berkenalan = bergaul
2. berjenama = mempunyai jenama, ada jenamanya
3. bimbang = berasa tidak tetap hati
4. jingga = kuning kemerah-merahan
5. sistem pesanan ringkas = sms

Latihan 3 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “ Aku Sebuah Komputer Riba. ”
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- nama – dilahirkan - berwarna
Isi 1 :
- lengkap – memasukkan – kotak – dihantar – kedai komputer
Isi 2 :
- mempamerkan – di atas – meja komputer – reka bentuk – menarik perhatian
Isi 3 :
- dibeli – pemuda – menggunakan aku – membuat – kerja – melayari internet
Penutup :
- gembira – mendapat – tuan - baik
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

Contoh 4 :
Kamu dan kawan-kawan kamu telah pergi ke dusun pada musim buah-buahan yang lalu.
Ceritakan pengalaman itu.
Pada musim buah-buahan yang lalu, saya, Ken dan Jeremy telah pergi ke dusun Pak Su. Pak
Su ialah kawan bapa Jeremy.
Dusun Pak Su terletak di Kampung Tuah. Apabila kami sampai di sana, Pak Su telah
sedia menunggu kami di halaman rumahnya. Dia membawa kami ke dusunnya.
Dalam perjalanan menuju ke sana, Pak Su memberitahu kami di dusunnya terdapat
pokok rambutan, mangga, betik dan jambu batu.
Pak Su menerangkan kepada kami cara untuk memilih buah-buahan yang masak dan
sesuai untuk dipetik. Pak Su menggunakan buluh panjang yang mempunyai pisau pemotong
di hujungnya untuk memetik buah-buahan.
Kami berehat di pondok yang terletak di tepi dusun sambil menjamu buah-buahan
yang telah dipetik itu. Buah-buahan itu lazat dan manis.
Pada sebelah petang, kami bersiap-siap untuk pulang. Pak Su membekali
kami buah-buahan untuk dibawa pulang.
Kosa Kata :
1. halaman = perkarangan
2. membekali = memberi bekal
3. menerangkan = menjelaskan
4. musim = iklim, masa yang tetap setiap tahun mengikut perubahan
5. pondok = dangau, rumah kecil

Latihan 4 :
Tulis sebuah karangan yang bertajuk, “Berkelah di Pantai .”
Rangka Karangan :
Pendahuluan :
- cuti sekolah – berkelah – Tanjung Marina – bertolak – pagi – menaiki
Isi 1 :
- tiba – destinasi – ramai pengunjung – tempat – membentangkan tikar
Isi 2 :
- menukar pakaian – mandi-manda – istana pasir – menjamah bekalan – berehat –
mendengar radio
Isi 3 :
- menuju – puas – mengutip kulit siput – cantik – dibawa pulang
Isi 4 :
- ibu – bersiap-siap – pulang – mengutip sampah – membuang – tong sampah
Penutup :
- pulang – melawat – gerai – cenderamata – dibawa pulang – penat - gembira
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
KARANGAN BERFORMAT
1. CATATAN
2. PERBUALAN
3. UCAPAN
4. LAPORAN
_____________________________________________________________________________
1. CATATAN
(a) Karangan ini dikenali sebagai diari.

(b) Calon perlu mencatat secara ringkas dan padat serta menarik.
(c) Calon tidak perlu menghurai idea dengan panjang lebar.
Format karangan catatan
_________A___________
__________B__________ : __________________C___________________________________
___________________ : __________________C___________________________________
_________B__________ : __________________ C__________________________________
___________________ : ___________________C__________________________________
_________B_________ : __________________ C__________________________________
__________B________ : ___________________C__________________________________
 A Hari dan tarikh yang lengkap

 B Masa mengikut waktu kejadian atau cerita
 C Kejadian dan perkembangan isi termasuk penutup

Contoh latihan karangan catatan.
Lengkapkan catatan di bawah supaya menjadi karangan yang sempurna
di pusat pemindahan turun mencurah-curah pulang ke rumah masing-masing
dan dipenuhi lumpur makanan dan minuman arus yang deras
di tempat yang tinggi air sungai semakin naik arahan telah dikeluarkan
enjin bot menghampiri rumahku bersiap sedia pakaian dan selimut
18 November 2019
9.15 pagi
Hujan ____________________________________. Cahaya matahari hampir tidak kelihatan.
Kami sekeluarga tidak pergi ke mana-mana. Sudah tiga hari kampungku disirami hujan.
Beginilah keadaannya ketika musim tengkujuh. Ayah tidak dapat turun ke laut menangkap ikan.
10.30 pagi
Paras _________________________. Air hampir mencecah lantai dapur rumahku. Ibu dan ayah
meminta kami mengemas barang-barang dan meletakkannya ___________________________.
12.30 tengah hari

Ayah asyik memandang ke luar rumah. Tiba-tiba kami terdengar bunyi __________________ .
Pasukan keselamatan mengarahkan kami supaya ____________________________________.
untuk berpindah. Tanpa berlengah-lengah lagi, kami sekeluarga menaiki bot berkenaan.
2.30 petang
Kami dipindahkan ke tempat yang selamat iaitu Sekolah Kebangsaan Bukit Angin. Kira - kira 12
keluarga telah berada _________________________ tersebut.
3.45 petang
Beberapa orang sukarelawan dan ahli JPAM sibuk mengagihkan _________________________
kepada mangsa banjir. Kaum ibu bergotong royong menyediakan
_________________________ .
6.00 petang
Mendapat berita yang menyedihkan. Seorang penduduk kampung mati lemas. Mangsa lemas
tersebut tidak mahu berpindah walaupun ______________________________. Mangsa telah
dihanyutkan _________________________________.

Latihan Kendiri
Anda dan keluarga anda berkelah di pantai yang menarik pada hari minggu yang lalu.
Tuliskan catatan mengenainya.
Pilih satu hari: contoh Jumaat / tarikhnya / masa
nama tempat
persiapan / peralatan yang dibawa
siapa yang ikut serta
 perjalanan ke tempat berkelah

 apa yang dilihat sepanjang perjalanan
 pergi dengan apa
 bila sampai
 apa yang dilihat ketika sampai
 peristiwa yang berlaku sepanjang perkelahan - mandi . main bola , kejar-mengejar,
makan-makan
 berapa lama di sana - masa balik
 perasaan - walaupun letih tetapi seronok

 akan ke sana lagi jika berpeluang
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

2. PERBUALAN
(a) Penulisan karangan ini biasanya melibatkan sekurang-kurangnya dua orang untuk
bertukar-tukar fikiran atau pendapat.
(b) Karangan ini terbahagi kepada dua iaitu perbualan dan wawancara.
(c) Untuk karangan wawancara, calon tidak dibenarkan menggunakan loghat tempatan,
bahasa pasar dan singkatan.
(d) Calon digalakkan menggunakan ayat yang ringkas.
(e) Gunakan kata ganti diri yang sesuai.
Contoh latihan karangan perbualan.
Anda dan rakan anda akan menghadapi peperiksaan UPSR tidak lama lagi.
Tuliskan perbualan anda tentang persediaan untuk menghadapi peperiksaan.
Syazwan : Apa khabar Atiqullah?

Atiqullah : ___________________________________________________________________.
Syazwan : _________________________________________________ . Mengapakah kamu
kelihatan muram sahaja?
Atiqullah : ___________________________________________________________________
___________________________________________________________________.
Syazwan : Oh, kalau begitu kamu jangan susah hati! _________________________________
__________________________________________________________________.
Atiqullah : Tidakkah abang kamu _________________________________________________
__________________________________________________________________ .
Syazwan : ___________________________________________________________________
__________________________________________________________________ .
Atiqullah : Apakah persediaan yang kamu lakukan lagi untuk menghadapi peperiksaan?
Syazwan : ___________________________________________________________________
.
Di samping itu, saya selalu berbincang dengan guru - guru dan rakan-rakan yang
lain-lain sekiranya saya tidak faham.
Atiqullah : Oh, begitu! Saya akan _________________________________________________
____________________________________________________________________
Syazwan : Saya sering mencuba __________________________________________________
___________________________________________________________________.
Nanti kita boleh mencubanya bersama-sama.
Atiqullah : Wah, kamu membuat persediaan yang rapi untuk menghadapi peperiksaan ini!
Saya akan ke rumah kamu esok.
Ayazwan : Baguslah kalau begitu.

Andaikan anda telah membawa rakan anda ke kampung anda pada musim buah-buahan.
Dalam perjalanan anda berbual-bual tentang buah-buahan tempatan.
Pendahuluan
Pulang ke kampung dengan menaiki bas
dalam perjalanan berbual-bual tentang buah-buahan tempatan.
Isi penting
 banyak dusun buah-buahan
 bilakah musim buah-buahan
 semua penduduk mempunyai dusun buah-buahan
 awal bulan Mei hingga akhir Julai.
 ada buah-buahan bermusim
 ada yang tidak bermusim
 buah tempatan lazat dan berkhasiat - buah durian digelar raja buah - buah kelapa dikenal air
penawar.
 tidak menghadapi masalah pasaran - pasaran tempatan tidak mencukupi
 eksport ke luar negeri seperti Jepun.
Penutup
Pukul 12 tengah hari - tiba di tempat yang dituju - disambut dengan gembira - bercadang ke
dusun selepas makan.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

3. UCAPAN
(a) Terdapat empat jenis ucapan
I. Ucapan perpisahan
II. Ucapan penerangan
III. Ucapan terima kasih
IV. Ucapan perasmian
(b) Format Ucapan
I. Pengenalan - dimulakan dengan pembuka kata yang berupa ucap selamat dan
kata-kata aluan
II. Kata-kata penghadapan - Hadirin sekalian, dan sebagainya
III. Penutup - Akhir sekali saya ingin …..
Contoh format karangan ucapan.
I Yang dihormati Tuan Pengerusi Majlis, Tuan Guru Besar, guru-guru dan rakan-rakan
sekalian.
(kata alu-aluan atau ucapan penghormatan kepada orang yang hadir mengikut
kedudukan pangkat)
II Nyatakan tajuk ucapan - tajuk ucapan ditulis hurus besar setiap awal perkataan.
III Kata-kata penghadapan - Hadirin yang dihormati
IV Mengakhiri ucapan dengan ucapan terima kasih.

Contoh latihan karangan ucapan.
Andaaikan bahawa anda ketua murid. Anda diminta menyampaikan ucapan alu-aluan kepada
dua orang guru baharu di sekolah anda.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________.
_______________________,
Terlebih dahulu, saya mewakili rakan-rakan pelajar ingin mengucapkan selamat
datang kepada Cikgu Hazuan Wahab dan Cikgu Mohd Shahar. Kami amat berbesar hati
menerima kedatangan cikgu berdua.
Kehadiran cikgu berdua sesungguhnya dapat mengatasi kekurangan guru di sekolah
ini. Kita sedia maklum, sekolah ini terletak agak jauh dari bandar. Kedudukan sekolah ini antara
penyumbang tidak banyak guru yang sanggup mengajar di sini.
Justeru, kita sewajarnya berbangga dengan kehadiran cikgu berdua dan juga guru-
guru lain yang telah lama berkhidmat di sekolah ini. Dengan kehadiran cikgu berdua, kami
dapat memperoleh ilmu seperti mana murid-murid di sekolah berhampiran.
Saya ingin menyeru kepada semua murid sekolah ini agar dapat memberikan
kerjasama yang sepenuhnya kepada Cikgu Hazuan dan Cikhu Moghd Shahar. Kerjasama ini
amat penting bagi memastikan kebaikan dan kemajuan sekolah ini.
____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Sekian, terima kasih.

Latihan Kendiri
Sebagai ketua murid , kamu diminta berucap sempena majlis sambutan Hari Guru peringkat
sekolah yang diadakan baru-baru ini.
Sediakan ucapan kamu itu selengkapnya.
Pendahuluan : Kata-kata aluan
ditujukan khas kepada semua yang hadir dalam majlis tersebut mengikut pangkat
Isi penting
 tarikh 16 Mei menjadi ingatan kepada semua pendidik
 terima kasih kepada guru-guru yang telah mendidik
 menyanjung jasa guru yang telah banyak berkorban demi kejayaan murid-murid
 tanpa guru , murid akan menjadi buta huruf dan buta ilmu
 jasa guru patut dikenang sampai bila-bila
 Memohon maaf atas segala tingkah laku yang menyinggung perasaan guru
Penutup
 sentiasa memberi kerjasama kepada guru
 peribahasa membakar lilin menerangi yang lain
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

4. LAPORAN
Format Karangan Laporan
(a) Tajuk laporan

(b) Isi laporan
(c) Pengakuan pelapor
(d) Tanda tangan pelapor
(e) Nama penuh pelapor
(f) Jawatan pelapor
____________________________________________________( Tajuk Laporan)
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
( Isi dan Penutup)
_____________________________ _________________
(Pengakuan Pelapor) (Tarikh)
….……………………………….. (Tanda tangan Pelapor)
____________________________ ( Nama Penuh Pelapor)
____________________________ ( Jawatan Pelapor dan Persatuan)
____________________________

Contoh latihan karangan laporan.
Persatuan Sains sekolah anda telah mengadakan lawatan sambil belajar ke Pusat Sains Negara.
Sebagai setiausaha, anda diminta menulis laporan tentang lawatan itu.
Susun perenggan di bawah dan tulis semula.
Disediakan oleh, 1 MEI 2019.
Susikla
( SURIATI BINTI ALI)
Setiausaha Persatuan Sains,
Sekolah Kebangsaan Seri Terendak.
Laporan Lawatan ke Pusat Sains Negara
Lawatan ini diadakan bertujuan untuk memberikan pengetahuan kepada peserta lawatan
tentang kepentingan sains dan teknologi kepada kehidupan manusia. Ketibaan kami
disambut oleh pegawai dari Pusat Sains Negara yang mengiringi kami sambil memberikan
penerangan kepada kami.
Kami melawat ke akuarium terowong. Di situ, kami dapat melihat kepelbagaian ikan air
tawar. Kemudian, kami ke laluan alam sains untuk mengetahui prinsip asas sains.
Persatuan Sains Sekolah Kebangsaan Seri Terendak telah mengadakan lawatan sambil
belajar ke Pusat Sains Negara pada 25 April 2019. Lawatan tersebut telah disertai oleh 40
orang murid dan diiringi empat orang guru pengiring.
Pada keseluruhannya, lawatan ini banyak memberikan pengetahuan dan pengalaman

kepada para peserta lawatan. Pihak persatuan berharap agar lawatan ini dapat menarik
minat murid-murid untuk mendalami bidang sains dan teknologi.
Selepas itu, kami ke bahagian alam mesin pintar. Di bahagian ini, kami dapat
meningkatkan kefahaman tentang bangunan, komputer, telekomunikasi, dan robot.
Sebelum berangkat pulang, kami singgah di kedai cenderamata untuk membeli buah
tangan.

Modul Harapan Sifar E BM UPSR JPNM & MGBM
Skema
Bijak Tatabahasa
1. a. kambing b. nelayan c. sekolah d. arahan e. Udara
2.
Kata Nama Am Kata Nama Kkas
a. pokok Pak Cik Kamil
b. van Encik David
c. negara Datuk Lee Chong Wei
d. kucing Si Tompok
e. rumah Jabatan Kebajikan Masyarakat
3. a. tuanku ; patik b. Kita ; beliau c. Beliau d. Kami
4. a. beliau b. dia c. kamu d. saya e. Baginda
5. a. dia b. mereka c. saya d. mereka e. Kami
6. a Saya b. awak c. engkau
7. a. dia b. mereka c. baginda d. kita e. Beta
8. a. ini b. itu c. sini d. situ e. sana
9. a. siapa b. Apakah c. Berapakah
10. a. Siapakah b. mengapa c. Bagaimana d. berapa e. mana
f. Apa g. mana h. Bila i. mengapa j. siapa
k. bagaimana l. Siapa m. mana n. Bila o. bila
p. Bila q. apa r. Bila s. berapa t. Mengapa
11. a. bertempiaran b. menganyam
12. a. mengisikan c. mencandat e. menjemur
b. meneroka d. mengagumkan

13. a. mempunyai b. menganjurkan c. menyedarkan
14. a. BETUL b. SALAH c. BETUL
15. a. jemur b. tutup c. cuci d. dibersihkan
16. a. melaporkan b. menegur
17. a. membilas c. balik e. mengelap
b. membaling d. duduk f. Bersenam
18. a. ambil b. dilakukan c. disedarkan
19. a. ke b. untuk c. tentang d. di e. dalam
20. a. mesti b. sedang c. telah d. masih
21. a. jauh b. lebat c. hangat d. meriah ; terkenal
22. a. atau b. malahan c. kerana d. lalu
23. a. manis b. lembap c. comel d. kuning e. lama
24. a. betul b. benar c. agak d. amat e. nian
25. a. buah fikiran b. lintah darat c. khabar angin
d. rambang mata e. puteri lilin
26. b. (d) c. (a) d. (b) e. (e)
27. a. seperti anjing dengan kucing b. seperti ular kena palu
c. makan angin d. bagai anak ayam kehilangan ibu
e. seperti aur dengan tebing
28. a. bagai pinang dibelah dua / bagai cincin dengan permata
b. bagai aur dengan tebing
29. a. pangsa b. bilah c. buku d. kaki
30. a. ruas b. carik c. sekawan d. ekor
e. genggam f. tangkai g. deret
31. a. Wah / Amboi b. Nah c. Syabas d. Oh e. Aduh
32. a. Eh b. Amboi c. Cis d. Wahai e. Syabas
33. a. Aduh, sakitnya kakiku! *(ku/aku/saya)
b. Oh, buku saya Ai Ling yang pinjam semalam! c. Wah, besarnya rumah Amin!

34. a. mesti b. hendak c. pernah d. belum e. sedang f. belum
35. a. puncak b. atas c. sisi d. antara
e. tengah f. dalam g. selatan h. bawah
36. a. sangat / paling / sungguh / amat b. sekali / benar
c. amat / sangat / sungguh d. paling e. sekali / benar / sungguh
37. b. sangat c. sekali d. nian
38. a. prasyarat b. tatasusila c. juruterbang
d. mahasiswi e. sukarelawati
39. b. X c. √ d. √ e. X f. X
g. √ h. √ i. √ j. √ k. X
40. a. mahaguru b. dermawan c. multifungsi d. proaktif e. prasekolah
41. a. prasangka b. multivitamin c. prauniversiti d. multifungsi e. wartawan
42. a. merupakan b. melakukan c. perumahan d. menghampiri e. menggerakkan
43. a. merupakan b. dimainkan c. perayaan d. penyimpanan e. menghasilkan
44. a. memperkebuni b. dianjurkan c. dirasmikan d. menyediakan e. memasarkan
45. a. bersinar b. berkelah c. dirundung d. berpesan e. menggigil
46. a. belayar b. menanam c. berupaya d. berlangsung e. memberi
47. a. makanan b. masukkan c. simpanan d. arahan e. pameran
48. a. √ b. √ c. X d. √ e. √
49. a. rama-rama b. anai-anai c. kuda-kuda d. bahak-bahak e. rakan-rakan
50. 1. bebola 2. kekabu 3. dedaun 4. lelabu 5. pepohon
51. 1. jejentik 2. Pepijat 3. sesiku 4. jejantas 5. jejari
52. 1. bengkang-bengkok 2. calar-balar 3. segar-bugar 4. mandi-manda 5. kusut-masai

BIJAK PEMAHAMAN
A. a. Cindy Law dan Robert Owen b. tong sampah
c. ...adalah untuk mengetahui tanggungjawab tugasan masing-masing. Atau
...adalah untuk memudahkan murid melakukan tugasan masing-masing.
...adalah untuk memastikan kelas sentiasa dijaga kebersihan / sentiasa bersih.
d. ...kerana kelas akan menjadi bersih, selesa, ceria dan menarik.
B. a. sekolah b. ...supaya menjadi orang pandai.
c. (i) X (ii) √
C. a. berharga
b. ...kerana menganggap rusa sebagai ternakan eksklusif yang bernilai tinggi dan sukar
untuk diternak.
c. ...ialah turut menawarkan perkhidmatan menghasilkan baka rusa dan pusat jualan rusa.
d. Ya, .... kerana dapat menimba/menambah ilmu pengetahuan, menambah pengalaman
berharga dan mengeratkan hubungan dengan rakan serta guru.
D a. taman permainan b. ...ibu bapanya.
c. (i) papan gelongsor (ii) buaian (iii) jongkang-jongket

PENGHARGAAN
Sekalung budi dan terima kasih atas penglibatan serta komitmen yang tinggi kepada
pasukan Panel Bahasa Melayu 2019 sehingga berjaya menghasilkan sebuah Modul
Harapan Sifar E Bahasa Melayu UPSR untuk Jabatan Pendidikan Negeri Melaka dengan
kerjasama Majlis Guru Besar Negeri Melaka.
1. PN. NORFAIZAH BINTI AHMAD PENYELIA BAHASA MELAYU JPNM

2. EN. MOHD ISHA BIN BAKAR SK TENGKERA 2
3. EN. AZMI BIN ABDULLAH SK KEM TERENDAK 2
4. EN. BORHAN BIN PUASA SK MASJID BARU
5. EN HELMI BIN MURID SJKC TIANG DUA
6. PN. HJH ANUM BTE UMAT SK GANGSA
7. PN. NORZILAH BINTI MARJAN SK BATU BERENDAM
8. PN. NORIZAN BTE JOHARI SJKC KUANG HWA
9. PN. SARINAH BINTI ITHNIN SK TELOK MAS
10. PN. ROGAYAH BINTI MOHAMAD SK AYER MOLEK
11. PN. NOOR ALIZA BT MOHD SUHAIMI SK DUYONG
12. PN. RAMLAH BINTI ABDUL KADIR SK AIR BARUK
13. PN. SATIYAVANI A/P RAMAN SJKT DURIAN TUNGGAL
14. PN DEBORAH NURLIER BINTI WILFRED PEEROK SK SRI LAKSAMANA
15. PN. MANJULA A/P BALAKRISHNAN SJKT MELAKA (KUBU)

BM 2019

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

BM 2019

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

DENGAN KERJASAMA

MAJLIS GURU BESAR NEGERI MELAKA

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 1

nelayan kambing sekolah udara arahan

(a) Beberapa ekor _____________ sedang meragut rumput di belakang bangsal.

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 2

(a) Sudah dua tahun ___________ memegang jawatan Menteri Pelajaran.

5. Garisi jawapan yang paling sesuai bagi ayat di bawah ini.

Kita Saya Dia

hamba kalian awak

(c) “Cis,berani __________ mengkhianati aku!”

kami engkau tuanku

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 3

(a) Fauzi kecewa kerana_______ tidak terpilih

(b) Kedua-dua murid itu gembira apabila nama

(c) Putera raja itu mengisi masa lapang kita

(d) “Kek lapis ini diberikan oleh jiran ________ dia

(e) “Sediakan juadah di atas meja sekarang mereka

ini sini situ sana itu

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 4

(b)_______________ jawapannya bagi soalan menduga akal itu?

(c)________________ jumlah bola di dalam bakul kitu?

10. Lengkapkan ayat di bawah dengan kata tanya yang sesuai.

(a) ____________ yang berkaca mata hitam itu? (Apakah / Siapakah)

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 5

terdengar bunyi letupan.

mengagumkan mencandat mengisikan

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 6

a) Aktiviti senaman dapat _______________

b) Setiap murid perlu _____________ hobi agar

c) Pihak sekolah ______________ minggu

Satu daripadanya telah ditunjukkan sebagai contoh.

(a) Pak Alias menakik batang pokok kelapa itu

(c) Pekerja-pekerja itu memperlebarkan jalan

(d) Budak-budak prasekolah itu menunggu giliran

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 7

(a) Cadar yang telah dicuci itu saya __________ di ampaian.

17. Padankan perkataan yang sesuai berdasarkan ayat yang diberikan.

a) Puan Hadira _______________ kain yang

anjing yang ingin mengejarnya. duduk

c) Amirul _______________ dari sekolah.

d) Izzat _______________ di tepi kolam.

e) Kakak _______________ tingkap.

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 8

ke tentang di untuk kepada pada dalam

(a) Rombongan itu datang ________________________Universiti Teknikal Melaka.

20. Bulatkan kata bantu yang terdapat dalam ayat di bawah.

(a) Kita mesti mematuhi peraturan jalan raya.

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 9

22. Bulatkan kata hubung yang terdapat dalam ayat di bawah.

(a) Menang atau kalah merupakan adat dalam sesuatu pertandingan.

23. Garisi kata adjektif yang terdapat dalam ayat-ayat di bawah.

24. Garisi kata penguat yang terdapat dalam ayat di bawah.

Modul Harapan BM Sifar E : JPNM & MGBM 10

buah fikiran sakit telinga rambang mata mencolok mata

lintah darat puteri lilin khabar angin tawar hati

(a) Semua murid tahun enam digalakkan mengeluarkan _______________________ sebelum

26. Padankan simpulan bahasa dengan maksud yang sesuai.

(a) anak cucu (a) tali persaudaraan yang jauh

(b) jantung hati (b) perbuatan yang sia-sia

(c) bau-bau bacang (c) keturunan

(d) cangkul angin (d) orang yang amat disayangi

(e) sejuk hati (e) tenang