PENGUKURAN DASAR

DATA PENGAMATAN
1. Pengukuran Dengan Mistar, Jangka Sorong dan Mikrometer
benda alat ukur P (m) L (m) T (m)
1 0.2 0.1 0.2
2 Mistar 0.4 0.1 0.1
3 0.6 0.2 0.2
1 0.02 0.01 0.02
2 Jangka Sorong 0.04 0.01 0.01
3 0.06 0.02 0.02
1 0.02145 0.001 0.002
2 Mikrometer 0 0.001 0.001
3 0.006 0.002 0.002

2. pengukuran massa
Benda Massa (kg)
1 0.00394
2 0
3 0.00344

ANALISIS DATA
1. Menentukan Volume (V)
benda alat ukur P (m) L (m) T (m) Volume (m^3)
1 0.2 0.1 0.2 0.004
2 Mistar 0.4 0.1 0.1 0.004
3 0.6 0.2 0.2 0.024
1 0.02 0.01 0.02 4E-06
2 Jangka Sorong 0.04 0.01 0.01 4E-06
3 0.06 0.02 0.02 2.4E-05
1 0.02145 0.001 0.002 4.29E-08
2 Mikrometer 0 0.001 0.001 0
3 0.006 0.002 0.002 2.4E-08

2. Menentukan massa jenis benda (ρ )

benda alat ukur massa (Kg) Volume ( m^3) massa jenis (kg/m^3)
1 0.00394 0.004 0.985
2 Mistar 0 0.004 0
3 0.00344 0.024 0.143333333333333
1 0.00394 4E-06 985
2 Jangka Sorong 0 4E-06 0
3 0.00344 2.4E-05 143.333333333333
1 0.00394 4.29E-08 91841.4918414918
2 Mikrometer 0 0 #DIV/0!
 Mikrometer
3 0.00344 2.4E-08 143333.333333333

Dengan Ralat
1. Pengukuran Mistar
benda Vb (m^3) ΔV ( m^3) KSR (%) AB VB seb ( Vb ±ΔVb) (m^3)
1 0.004 4E-05 1 0.00396 0.00404
2 0.004 4.5E-05 1.125 0.003955 0.004045
3 0.024 0.00014 0.583333333333 0.02386 0.02414
ΔP = ΔL=ΔT = 1/2 NST Mistar = 1/2 ( 0,1 cm) = 0,0005 m

2. Pengukuran Jangka Sorong

benda Vb1 (m^3) ΔV ( m^3) KSR (%) AB VB seb ( Vb ±ΔVb) (m^3)
1 4E-06 2E-07 5 3.8E-06 4.2E-06
2 4E-06 2.25E-07 5.625 3.775E-06 4.225E-06
3 2.4E-05 7E-07 2.916666666667 2.33E-05 2.47E-05
ΔP = ΔL=ΔT = 1/2 NST jangka sorong = 1/2 ( 0,5 mm) = 0,00025 m

3. Pengukuran Mikrometer
benda Vb1 (m^3) ΔV ( m^3) KSR (%) AB VB seb ( Vb ±ΔVb) (m^3)
1 4.29E-08 3.3175E-10 0.77331002331 4.256825E-08 4.32318E-08
2 0 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!
3 2.4E-08 1.4E-10 0.583333333333 2.386E-08 2.414E-08
ΔP = ΔL=ΔT = 1/2 NST jangka sorong = 1/2 ( 0,01 mm) = 0,000005 m

Ralat Massa Jenis

1. pengukuran mistar
benda ρ (kg/m^3) Δρ (kg/m^3) KSR (%) AB ρseb = ρb1 ± Δρb1 (kg/m^3)
1 0.985 0.02235 2.269035532995 0.96265 1.00735
2 0 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!
3 0.14333333333 0.0029194444 2.036821705426 0.14041388889 0.146252778

2. pengukuran jangka sorong

benda ρ (kg/m^3) Δρ (kg/m^3) KSR (%) AB ρseb = ρb1 ± Δρb1 (kg/m^3)
1 985 49.262690355 5.001288360947 935.737309645 1034.26269
2 0 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!
3 143.333333333 4.1950904393 2.926807283216 139.138242894 147.5284238

3. pengukuran mikrometer
benda ρ (kg/m^3) Δρ (kg/m^3) KSR (%) AB ρseb = ρb1 ± Δρb1 (kg/m^3)
1 91841.4918415 710.23215232 0.773323840981 91131.2596892 92551.72399
2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!
3 143333.333333 836.12564599 0.58334347395 142497.207687 144169.459
005 m
 DINAMIKA PARTIKEL
DATA PENGAMA
a. Bidang datar

no M1 (Kg) M2 (kg) S (m) t1 (s) t2 (s)

1 0.0513 0.025 0.6 0.44 0.34
2 0.0513 0.05 0.6 0.57 0.47
3 0.0513 0.1 0.6 0.26 0.27
4 0.057 0.025 0.6 0.5 0.4
5 0.057 0.05 0.6 0.64 0.78
6 0.057 0.1 0.6 0.29 0.34

b. Bidang Miring
no M (Kg) X1 (m) X2 (m) X3 (m) X rat (m)
1 0.0513 0.135 0.108 0.1215
2 0.057 0.1 0.113 0.1065

ANALISIS DATA
Secara Kinematika

no M1 (kg) M2 (kg) S (m) t rat (s) V (m/s)

1 0.0513 0.025 0.6 0.39 3.0769230769
2 0.0513 0.05 0.6 0.52 2.3076923077
3 0.0513 0.1 0.6 0.265 4.5283018868
4 0.057 0.025 0.6 0.45 2.6666666667
5 0.057 0.05 0.6 0.71 1.6901408451
6 0.057 0.1 0.6 0.315 3.8095238095

Dengan Ralat
Ralat Kecepatan
no M1 (kg) M2 (kg) V (m/s) Δ V (m/s) KSR (%)
1 0.0513 0.025 3.0769230769 0.39704142012 12.903846154
2 0.0513 0.05 2.3076923077 0.22381656805 9.6987179487
3 0.0513 0.1 4.5283018868 0.08921324315 1.9701257862
4 0.057 0.025 2.6666666667 0.29851851852 11.194444444
5 0.057 0.05 1.6901408451 0.16804205515 9.9424882629
6 0.057 0.1 3.8095238095 0.30551776266 8.0198412698

Ralat Percepatan
no M1 (kg) M2 (kg) a (m/s^2) Δ a (m/s^2) KSR (%)
1 0.0513 0.025 7.8895463511 2.0295352248 25.724358974
2 0.0513 0.05 4.4378698225 0.85713472918 19.314102564
3 0.0513 0.1 17.087931648 0.65906755241 3.856918239
 4 0.057 0.025 5.9259259259 1.32181069959 22.305555556
5 0.057 0.05 2.3804800635 0.47137416844 19.801643192
6 0.057 0.1 12.093726379 1.92971721316 15.956349206

Secara Dinamika

no M1 (kg) M2 (kg) S (m) g (m/s^2) V (m/s)

1 0.0513 0.025 0.6 9.8 1.9629597574
2 0.0513 0.05 0.6 9.8 2.4092614983
3 0.0513 0.1 0.6 9.8 2.787944968
4 0.057 0.025 0.6 9.8 1.8935062328
5 0.057 0.05 0.6 9.8 2.3442114032
6 0.057 0.1 0.6 9.8 2.7368678923

b. Bidang Miring
Tanpa Ralat
no M (kg) X rat (m) y rat (m) r rat (m) μs
1 0.0513 0.1215 0.084 0.14791052551 0.6913580247
2 0.057 0.1065 0.084 0.13569995007 0.7887323944

dengan Ralat
ralat koefisien gesek statis
no M (kg) μs Δμ KSR AB
1 0.0513 0.6913580247 0.4948625025 71.5783262596
2 0.057 0.7887323944 0.5597916751 70.9735873737

Ralat Percepatan
no M (kg) a (m/s^2) Δa (m/s^2) KSR (%) AB
1 0.0513 5.5655268426 0.4172709667 7.49742079282
2 0.057 6.0663250028 0.2280495726 3.7592706038
ralat kecepatan

no M (kg) V (m/s) ΔV (m/s KSR (%) AB

1 0.0513 1.2831211946 0.0826118341 6.43835005103
2 0.057 1.2831211946 0.0452303322 3.52502416662
A PARTIKEL
DATA PENGAMATAN

t3 (s) t4 (s) t rat (s) Δt

0.39 0.05
0.52 0.05
0.265 0.005
0.45 0.05
0.71 0.07
0.315 0.025

ΔХ Y1 (m) Y2 (m) Y3 (m) Y rat (m)

0.08696766640539 0.084 0.084 0.084
0.07558687055303 0.084 0.084 0.084

a (m/s^2)
7.88954635108481
4.43786982248521
17.0879316482734
5.92592592592593
2.38048006347947
12.0937263794407 176,626

n Ralat

AB Vseb (V±V)(m/s)
2.67988165680473 3.47396449704142
2.08387573964497 2.53150887573965
4.43908864364543 4.61751512993948
2.36814814814815 2.96518518518519
1.52209878992263 1.85818290021821
3.50400604686319 4.11504157218443

AB aseb (a±Δa)(m/s^2)
5.86001112628332 9.91908157588631
3.58073509330906 5.29500455166136
16.4288640958644 17.7469992006824
 4.60411522633745 7.2477366255144
1.90910589504095 2.85185423191799
10.1640091662767 14.0234435926046

a (m/s^2)
3.21100917431193
4.83711747285291
6.47719762062128
2.98780487804878
4.57943925233645
6.24203821656051

a (m/s^) V (m/s)
5.56552684255655 1.28312119458764
6.06632500284553 1.28312119458764

tis
μseb =(μs±Δμ)
0.19649552215596 1.18622052722675
0.22894071930576 1.34852406942663

aseb = (a ± Δa)(m/s^2)
5.14825587583276 5.98279780928034
5.83827543028263 6.29437457540842

Vseb = (V±ΔV)(m/s)
1.20050936050118 1.36573302867409
1.23789086239138 1.32835152678389
Δy r1 r2 r3 r rat (m) Δr
0 0.159 0.136821051 0 0.147911 0.011089
0 0.130598622 0.140801278 0 0.1357 0.005101

100 75,766 233.120397

 HUKUM HOOKE
DATA PENGAMATAN
a. Pegas Tunggal 1
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m)
1 0.005 0.07 0.075 0.005
2 0.01 0.07 0.08 0.01
3 0.02 0.07 0.09 0.02
4 0.03 0.07 0.1 0.03
5 0.04 0.07 0.113 0.043

b. pegas tunggal 2
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m)
1 0.005 0.07 0.075 0.005
2 0.01 0.07 0.085 0.015
3 0.02 0.07 0.1 0.03
4 0.03 0.07 0.105 0.035
5 0.04 0.07 0.12 0.05

c. pegas seri
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m)
1 0.005 0.165 0.175 0.01
2 0.01 0.165 0.19 0.025
3 0.02 0.165 0.21 0.045
4 0.03 0.165 0.23 0.065
5 0.04 0.165 0.225 0.06

pegas paralel
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m)
1 0.005 0.06 0.065 0.005
2 0.01 0.06 0.07 0.01
3 0.02 0.06 0.075 0.015
4 0.03 0.06 0.08 0.02
5 0.04 0.06 0.084 0.024

ANALISIS DATA
Tanpa Ralat
Pegas Tunggal 1
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m) ΔX^2 ΔX.m a
1 0.005 0.07 0.075 0.005 2.5E-05 2.5E-05 0.93178921
2 0.01 0.07 0.08 0.01 1E-04 1E-04
 3 0.02 0.07 0.09 0.02 0.0004 0.0004
4 0.03 0.07 0.1 0.03 0.0009 0.0009
5 0.04 0.07 0.113 0.043 0.001849 0.00172
∑ 0.105 0.35 0.458 0.108 0.003274 0.003145
No Sm Δa ΔK KSR (%) AB Kseb
1 0.00096968 0.03160747 0.30975319 3.39212651782 8.82178102 9.44128741

pegas tunggal 2
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m) ΔX^2 ΔX.m a
1 0.005 0.07 0.075 0.005 2.5E-05 2.5E-05 0.80487805
2 0.01 0.07 0.085 0.015 0.000225 0.00015
3 0.02 0.07 0.1 0.03 0.0009 0.0006
4 0.03 0.07 0.105 0.035 0.001225 0.00105
5 0.04 0.07 0.12 0.05 0.0025 0.002
∑ 0.105 0.35 0.485 0.135 0.004875 0.003825
No Sm Δa ΔK KSR (%) AB Kseb
1 0.00277913 0.07924223 0.77657386 9.84524681294 7.11123102 8.66437874

pegas seri
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m) ΔX^2 ΔX.m a
1 0.005 0.165 0.175 0.01 1E-04 5E-05 0.57373272
2 0.01 0.165 0.19 0.025 0.000625 0.00025
3 0.02 0.165 0.21 0.045 0.002025 0.0009
4 0.03 0.165 0.23 0.065 0.004225 0.00195
5 0.04 0.165 0.225 0.06 0.0036 0.0024
∑ 0.105 0.825 1.03 0.205 0.010575 0.00555
No Sm Δa ΔK KSR (%) AB Kseb
1 0.00593584 0.12742442 1.24875936 22.2097189063 4.37382129 6.87134

pegas paralel
No M (kg) X0 (m) X ( m) ΔX ( X-X0)(m) ΔX^2 ΔX.m a
1 0.005 0.06 0.065 0.005 2.5E-05 2.5E-05 1.86741768
2 0.01 0.06 0.07 0.01 0.0001 0.0001
3 0.02 0.06 0.075 0.015 0.000225 0.0003
4 0.03 0.06 0.08 0.02 0.0004 0.0006
5 0.04 0.06 0.084 0.024 0.000576 0.00096
∑ 0.105 0.3 0.374 0.074 0.001326 0.001985
No Sm Δa ΔK KSR (%) AB Kseb
1 0.0022467 0.14788603 1.44928312 7.91927989136 16.8514101 19.7499764
 K m^2
9.13153421 2.5E-05
0.0001 0.01134
 0.0004
0.0009
0.0016
0.003025

K m^2
7.88780488 2.5E-05
0.0001
0.0004
0.0009
0.0016
0.003025

K m^2
5.62258065 2.5E-05
0.0001
0.0004
0.0009
0.0016
0.003025

K m^2
18.3006932 2.5E-05
0.0001
0.0004
0.0009
0.0016
0.003025
 Gravitasi DATA PENGAMATAN
Massa Beban 1 = kg
no n Ө L (m) t (s) T (t/n)
1 15 15 0.1 5.2 0.34666667
2 10 15 0.2 10.34 1.034
3 10 15 0.3 12.45 1.245
4 10 15 0.4 14.54 1.454
5 0 0 0 0 #DIV/0!
6 0 0 0 0 #DIV/0!

Massa Beban 2 = kg
no n Ө L (m) t (s) T (t/n)
1 10 15 0.1 6.35 0.635
2 10 15 0.2 8.65 0.865
3 10 15 0.3 10.69 1.069
4 10 15 0.4 12.3 1.23
5 0 0 0 0 #DIV/0!
6 0 0 0 0 #DIV/0!

ANALISIS DATA
massa beban 1 = kg
no n Ө L (m) t (s) T (t/n) T^2 L^2
1 15 15 0.1 5.2 0.34666667 0.1201778 0.01
2 10 15 0.2 10.34 1.034 1.069156 0.04
3 10 15 0.3 12.45 1.245 1.550025 0.09
4 10 15 0.4 14.54 1.454 2.114116 0.16
5 0 0 0 0 #DIV/0! #DIV/0! 0
6 0 0 0 0 #DIV/0! #DIV/0! 0
∑ 45 60 1 42.53 4.07966667 4.8534748 0.3

no b g St^2 Δb Δg KSR (%) AB

1 6.46268367 6.10248034 4.86682204 3.24454803 3.0637103 50.204345

massa beban 2 = kg
no n Ө L (m) t (s) T (t/n) T^2 L^2
1 10 15 0.1 6.35 0.635 0.403225 0.01
2 10 15 0.2 8.65 0.865 0.748225 0.04
3 10 15 0.3 10.69 1.069 1.142761 0.09
4 10 15 0.4 12.3 1.23 1.5129 0.16
5 0 0 0 0 #DIV/0! 0 0
6 0 0 0 0 #DIV/0! 0 0
∑ 40 60 1 37.99 #DIV/0! 3.807111 0.3

no b g St^2 Δb Δg KSR (%) AB

1 3.723561 10.5915816 2.78334655 1.85556436 5.27810912 49.833059
 L.T^2 7.977368
0.012018 15.57885
0.213831 7.789425
0.465008 ST 2.790954
0.845646
#DIV/0! DELTAB 4.472136
#DIV/0! DELTAG 4.222878
1.536503 KSR 69.19936

g seb
3.03877 9.16619064

L.T^2
0.040323
0.149645
0.342828
0.60516
0
0
1.137956

g seb
5.313472 15.8696907
 Data Pengamatan

Untuk Lampu
Hukum Ohm
no Vs (Volt) I (A) V (volt) Keterangan
1 2 0.04 1.5
2 4 0.09 2.5
3 6 0.13 4
4 8 0.19 5.5
5 10 0.24 7.5
6 12 0.3 9

Untuk Karbon
no Vs (Volt) I (A) V (volt) Keterangan
1 2 0.05 1.5
2 4 0.09 2.5
3 6 0.13 4
4 8 0.18 5.5
5 10 0.23 7
6 12 0.29 8.5

Untuk kawat email

no L (m) R (Ω) d (m)
1 5 0.2 0.00056
2 10 0.6 0.00056
3 15 0.8 0.00047
4 20 1.2 0.00056

ANALISIS DATA
menentukan hambatan
Untuk Lampu
no Vs (Volt) I (A) V (volt) R (Ω)
1 2 0.04 1.5 37.5
2 4 0.09 2.5 27.77777777778
3 6 0.13 4 30.76923076923
4 8 0.19 5.5 28.94736842105
5 10 0.24 7.5 31.25
6 12 0.3 9 30

Untuk karbon
no Vs (Volt) I (A) V (volt) R (Ω)
1 2 0.05 1.5 30
2 4 0.09 2.5 27.77777777778
3 6 0.13 4 30.76923076923
4 8 0.18 5.5 30.55555555556
5 10 0.23 7 30.4347826087
 6 12 0.29 8.5 29.31034482759

menentukan daya lampu

Untuk Lampu
no Vs (Volt) I (A) V (volt) R (Ω) P (watt)
1 2 0.04 1.5 37.5 0.06
2 4 0.09 2.5 27.77777777778 0.225
3 6 0.13 4 30.76923076923 0.52
4 8 0.19 5.5 28.94736842105 1.045
5 10 0.24 7.5 31.25 1.8
6 12 0.3 9 30 2.7

Untuk karbon
no Vs (Volt) I (A) V (volt) R (Ω) P (watt)
1 2 0.05 1.5 30 0.075
2 4 0.09 2.5 27.77777777778 0.225
3 6 0.13 4 30.76923076923 0.52
4 8 0.18 5.5 30.55555555556 0.99
5 10 0.23 7 30.4347826087 1.61
6 12 0.29 8.5 29.31034482759 2.465

Dengan Ralat
Ralat Hambatan
Untuk Lampu
no Vs (Volt) R (Ω) ΔR (Ω) KSR (%) AB R+ΔR R-ΔR
1 2 37.5 1.484375 3.958333333333 36.015625 38.984375
2 4 27.777777778 0.6327160494 2.277777777778 27.145061728 28.41049383
3 6 30.769230769 0.4437869822 1.442307692308 30.325443787 31.21301775
4 8 28.947368421 0.3012465374 1.040669856459 28.646121884 29.24861496
5 10 31.25 0.2408854167 0.770833333333 31.009114583 31.49088542
6 12 30 0.1916666667 0.638888888889 29.808333333 30.19166667

Untuk karbon
no Vs (Volt) R (Ω) ΔR (Ω) KSR (%) AB R+ΔR R-ΔR
1 2 30 1.15 3.833333333333 28.85 31.15
2 4 27.777777778 0.6327160494 2.277777777778 27.145061728 28.41049383
3 6 30.769230769 0.4437869822 1.442307692308 30.325443787 31.21301775
4 8 30.555555556 0.3202160494 1.04797979798 30.235339506 30.8757716
5 10 30.434782609 0.2504725898 0.82298136646 30.184310019 30.6852552
6 12 29.310344828 0.1976813317 0.674442190669 29.112663496 29.50802616
Ralat Daya

no Vs (volt) P (watt) ΔP (watt) KSR (%) AB Pseb

1 2 0.06 0.0020833333 3.472222222222 0.0579166667 0.062083333
2 4 0.225 0.00305 1.355555555556 0.22195 0.22805
3 6 0.52 0.003625 0.697115384615 0.516375 0.523625
4 8 1.045 0.0044772727 0.428447150935 1.0405227273 1.049477273
5 10 1.8 0.00535 0.297222222222 1.79465 1.80535
6 12 2.7 0.0061666667 0.228395061728 2.6938333333 2.706166667

no Vs (volt) P (watt) ΔP (watt) KSR (%) AB Pseb

1 2
2 4
3 6
4 8
5 10
6 12
0.075 0.0024166667 3.222222222222 0.0725833333 0.077416667
0.225 0.00305 1.355555555556 0.22195 0.22805
0.52 0.003625 0.697115384615 0.516375 0.523625
0.99 0.0043863636 0.443067033976 0.9856136364 0.994386364
1.61 0.0051428571 0.319432120674 1.6048571429 1.615142857
2.465 0.0059558824 0.241617945353 2.4590441176 2.470955882

Untuk kawat Email

Tanpa Ralat
Kawat L (m) R (Ω) d (m) ρ(Ωm)
1 5 0.2 0.00056 9.84704E-09
2 10 0.6 0.00056 1.477056E-08
3 15 0.8 0.00047 9.24834667E-09
4 20 1.2 0.00056 1.477056E-08

kawat L (m) ρ (Ωm) Δρ(Ωm) KSR (%) AB ρseb

1 5 9.84704E-09 2.638585E-09 26.79571428571 7.208455E-09 1.24856E-08
2 10 1.477056E-08 1.495379E-09 10.12404761905 1.327518E-08 1.62659E-08
3 15 9.248347E-09 7.751033E-10 8.380992907801 8.473243E-09 1.00234E-08
4 20 1.477056E-08 8.795693E-10 5.954880952381 1.389099E-08 1.56501E-08
DATA
 DATA PENGAMATAN
Sudut Prisma 45
Warna Biru Warna Merah Warna Kuning
a b Ф a b Ф a b Ф
19.2 10 62.488 7.8 10 37.95423 8 10 38.65981
23 20 48.99091 20 20 45 21 20 46.39718
37 30 50.96449 32 30 46.84761 33 30 47.72631

Daya
ANALISIS DATA
Tanpa Ralat
Warna Biru warna merah
a b Ф n Ω a b Ф n Ω
19.2 10 62.488 2.107179 0.506835 7.8 10 37.95423 1.730728 0.506835
23 20 48.99091 1.910978 0.072653 20 20 45 1.847759 0.072653
37 30 50.96449 1.941389 0.071903 32 30 46.84761 1.87731 0.071903

jumlah 162.4434 5.959546 0.651391 129.8018 5.455797 0.651391

Dengan Ralat
a. Ralat sudut deviasi
Warna Biru warna merah
Ф rat ΔФ KSR Фseb Ф rat ΔФ KSR Фseb
54.1478 1.718251 3.17326 52.42955 55.86605 43.26728 1.106164 2.556584 42.16112 44.37344

b. ralat indeks bias

Warna Biru warna merah
n rat Δn KSR n seb n rat Δn KSR n seb
1.986515 0.02489 1.252938 1.961626 2.011405 1.818599 0.018272 1.004706 1.800327 1.83687

c. Ralat Daya dispersi

Warna Biru warna merah
Ω rat ΔΩ KSR Ω seb Ω rat ΔΩ KSR Ω seb
0.21713 0.059136 27.23519 0.157994 0.276266 0.21713 0.059136 27.23519 0.157994 0.276266
Daya Dispersi
warna kuning
a b Ф n Ω
8 10 38.65981 1.74275 0.506835
21 20 46.39718 1.87015 0.072653
33 30 47.72631 1.891193 0.071903

132.7833 5.504093 0.651391

warna kuning
Ф rat ΔФ KSR Фseb
44.2611 1.154039 2.607343 43.10706 45.41514

warna kuning
n rat Δn KSR n seb
1.834698 0.018932 1.031882 1.815766 1.85363

warna kuning
Ω rat ΔΩ KSR Ω seb
0.21713 0.059136 27.23519 0.157994 0.276266
 DATA PENGAMATAN

Lensa
a. Lensa Tunggal
No Lensa L (m) S (m) S' (m) Keterangan
1 0.4 0.073 0.327
2 I 0.5 0.068 0.432
3 0.6 0.063 0.537
4 0.4 0.23 0.17
5 II 0.5 0.37 0.13
6 0.6 0.48 0.12

b. Lensa Gabungan
No. L (m) S1 (m) S1' (m) S2 (m) S2' (m) Keterangan
1 0.4 0.045 0.12 0.12 0.235
2 0.5 0.035 0.1 0.1 0.365
3 0.6 0.03 0.75 0.75 0.495

ANALISIS DATA
1. Tanpa Ralat
No Lensa L (m) S (m) S' (m) f (m) M (kali)
1 0.4 0.073 0.327 0.0596775 4.47945205479452
2 I 0.5 0.068 0.432 0.058752 6.35294117647059
3 0.6 0.063 0.537 0.056385 8.52380952380953
4 0.4 0.23 0.17 0.09775 0.739130434782609
5 II 0.5 0.37 0.13 0.0962 0.351351351351351
6 0.6 0.48 0.12 0.096 0.25

2. Dengan ralat
a. Ralat Fokus
No Lensa L (m) f (m) Df (m) KSR (%) AB
1 0.4 0.0596775 0.00035081 0.58783670563
2 I 0.5 0.058752 0.0003825 0.65103485839
3 0.6 0.056385 0.00040603 0.72009399663
4 0.4 0.09775 0.00025563 0.26150895141
5 II 0.5 0.0962 0.0003076 0.31975051975
6 0.6 0.096 0.00034 0.35416666667

b. Ralat Perbesaran
No Lensa L (m) M (kali) DM (kali) KSR (%) AB
1 0.4 4.4794521 0.03753049 0.83783670563
2 I 0.5 6.3529412 0.05406574 0.85103485839
3 0.6 8.5238095 0.07558579 0.8867606633
4 0.4 0.7391304 0.00378072 0.51150895141
II
 5 II 0.5 0.3513514 0.00182615 0.51975051975
6 0.6 0.25 0.00130208 0.52083333333

c. Ralat Daya
No Lensa L (m) P (dioptri) DP (dioptri) KSR (%) AB
1 0.4 16.756734 0.09850223 0.58783670563
2 I 0.5 17.020697 0.11081067 0.65103485839
3 0.6 17.735213 0.12771021 0.72009399663
4 0.4 10.230179 0.02675283 0.26150895141
5 II 0.5 10.39501 0.0332381 0.31975051975
6 0.6 10.416667 0.03689236 0.35416666667

3. Lensa Gabungan
No L (m) S1 (m) S1' (m) S2 (m) S2' (m) fgab (m)
1 0.4 0.045 0.12 0.12 0.235 0.023178082191781
2 0.5 0.035 0.1 0.1 0.365 0.019488939740656
3 0.6 0.03 0.75 0.75 0.495 0.026301806588735
Lensa

P (dioptri)
16.756734113
17.020697168
17.735213266
10.230179028
10.395010395
10.416666667

fseb = f ± Df
0.0593266938 0.0600283
0.058369504 0.0591345
0.055978975 0.056791
0.097494375 0.0980056
0.0958924 0.0965076
0.09566 0.09634

Mseb = M ± DM
4.4419215613 4.5169825
6.2988754325 6.4070069
8.4482237339 8.5993953
0.7353497164 0.7429112
0.3495252009 0.3531775
0.2486979167 0.2513021

Pseb = P ± DP
16.658231879 16.855236
16.909886496 17.131508
17.60750306 17.862923
10.203426194 10.256932
10.361772295 10.428248
10.379774306 10.453559

M (kali) P (dioptri)
5.2222222222 43.144208
10.428571429 51.311155
16.5 38.020202
 Hukum Melde
DATA PENGAMATAN
medium Mb ( Kg ) Ln (m) n
0.05 1.18 2 Massa Tasi (kg) 0.00032
Tasi 0.1 0.79 1 Massa Benang (kg) 0.00048
0.2 1.1 1 Massa Kawat (kg) 0.00048
0.05 0.89 2 Panjang Tali (m) 1.6
Benang 0.1 1.24 2
0.2 0.87 1 NST Mistar 0.001 ΔLt 0.0005
0.05 1.38 3 NST Neraca 0.0001 ΔMt 5E-05
Kawat 0.1 1.24 2
0.2 0.87 1

ANALISIS DATA
1. Tanpa Ralat
medium Mb ( Kg ) Ln (m) n Lt (m) Mt (kg) l (m) v (m/s) f (Hz)
0.05 1.18 2 1.6 0.00032 1.18 49.497475 41.947012
Tasi 0.1 0.79 1 1.6 0.00032 1.58 70 44.303797
0.2 1.1 1 1.6 0.00032 2.2 98.994949 44.997704
0.05 0.89 2 1.6 0.00048 0.89 40.414519 45.409572
Benang 0.1 1.24 2 1.6 0.00048 1.24 57.154761 46.092549
0.2 0.87 1 1.6 0.00048 1.74 80.829038 46.45347
0.05 1.38 3 1.6 0.00048 0.92 40.414519 43.928825
Kawat 0.1 1.24 2 1.6 0.00048 1.24 57.154761 46.092549
0.2 0.87 1 1.6 0.00048 1.74 80.829038 46.45347

2. Dengan Ralat
a. Ralat Panjang Gelombang (Dl)
medium Mb ( Kg ) l (m) Dl KSR (%) AB lseb = l±Dl
0.05 1.18 (m)
0.0005 0.042373 1.1795 1.1805
Tasi 0.1 1.58 0.001 0.063291 1.579 1.581
0.2 2.2 0.001 0.045455 2.199 2.201
0.05 0.89 0.0005 0.05618 0.8895 0.8905
Benang 0.1 1.24 0.0005 0.040323 1.2395 1.2405
0.2 1.74 0.001 0.057471 1.739 1.741
0.05 0.92 0.0003333 0.036232 0.91966666667 0.9203333
Kawat 0.1 1.24 0.0005 0.040323 1.2395 1.2405
0.2 1.74 0.001 0.057471 1.739 1.741

b. Ralat Kecepatan Rambat Gelombang (DV)

medium Mb ( Kg ) V (m/s) DV (m/s) KSR (%) AB Vseb = V ±DV
0.05 49.497475 3.8747242 7.828125 45.622750493 53.372199
Tasi 0.1 70 5.4796875 7.828125 64.5203125 75.479688
0.2 98.994949 7.7494484 7.828125 91.2455009861 106.7444
0.05 40.414519 2.1112376 5.223958 38.3032812183 42.525756
Benang 0.1 57.154761 2.9857409 5.223958 54.1690197823 60.140502
0.2 80.829038 4.2224752 5.223958 76.6065624366 85.051513
 0.05 40.414519 2.1112376 5.223958 38.3032812183 42.525756
Kawat 0.1 57.154761 2.9857409 5.223958 54.1690197823 60.140502
0.2 80.829038 4.2224752 5.223958 76.6065624366 85.051513

c. Ralat frekuensi
medium Mb ( Kg ) f (Hz) Df (Hz) KSR (%) AB fseb = f ± Df
0.05 41.947012 3.2925516 7.849311 38.6544607965 45.239564
Tasi 0.1 44.303797 3.4821768 7.859771 40.8216206337 47.785974
0.2 44.997704 3.5327033 7.850852 41.46500097 48.530408
0.05 45.409572 2.3849326 5.252048 43.0246391296 47.794504
Benang 0.1 46.092549 2.4171484 5.24412 43.6754005202 48.509697
0.2 46.45347 2.4400586 5.252694 44.0134113228 48.893529
0.05 43.928825 2.3027816 5.242074 41.6260432038 46.231606
Kawat 0.1 46.092549 2.4171484 5.24412 43.6754005202 48.509697
0.2 46.45347 2.4400586 5.252694 44.0134113228 48.893529
 Grafik hubungan R-I unt
Grafik hubungan V-I untuk lampu

0.35 0.35
0.3 0.3
0.25
0.25
0.2 Column C
0.2
0.15
0.15
0.1
0.1
0.05
0.05
0
0
0 1 2 3 4 5 6 7
26 28 30 32 3

Grafik hubungan V-I untuk karbon

Grafik hubungan
0.14
0.14
0.12
0.12
0.1
0.1
0.08 Column C
0.08
0.06
0.06
0.04
0.04
0.02
0.02
0
0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 0
27.5 28 28.5 29
 Grafik hubungan R-I untuk lampu

Column C

28 30 32 34 36 38 40

Grafik hubungan V-I untuk karbon

0.14

0.12

0.1

0.08
Column C
0.06

0.04

0.02

0
27.5 28 28.5 29 29.5 30 30.5 31
 VISKOSITAS ZAT CAIR
DATA PENGAMATAN

No. Jenis Benda D(m) S(m) t1(s) t2(s) t3(s) t4(s) t rat(s)
1 0.0205 0.15 5.41 5.4 5.45 5.47 5.4325
Besar
2 0.0205 0.2 7 6.54 7.05 6.56 6.7875
3 0.01256 0.15 4.16 4.11 4.16 4.2 4.1575
Sedang
4 0.01256 0.2 6.55 6.55 6.6 6.6 6.575
5 0.01221 0.15 0.3 0.34 0.34 0.34 0.33
Kecil
6 0.01221 0.2 0.35 0.35 0.45 0.4 0.3875
Massa Oli= 0.0128 Volume Oli 2E-05 r oli 640

ANALISIS DATA
a. Tanpa ralat
No. Jenis Benda D(m) r(m) S(m) t rat(s) V(m/s) rb(kg/m^3)h(pa.s)
1 0.0205 0.01025 0.15 5.4325 0.0276116 2217.9922 13.075991
2 Besar 0.0205 0.01025 0.2 6.7875 0.0294659 2217.9922 12.253101
3 0.01256 0.00628 0.15 4.1575 0.0360794 8004.4367 17.53127
4 Sedang 0.01256 0.00628 0.2 6.575 0.0304183 8004.4367 20.794005
5 0.01221 0.006105 0.15 0.33 0.4545455 1574.5841 0.1668883
6 Kecil 0.01221 0.006105 0.2 0.3875 0.516129 1574.5841 0.1469755

b. Dengan ralat
b.1 Ralat kecepatan (DV)
No. Jenis Benda D(m) r(m) V(m/s) DV(m/s) KSR(%) AB Vseb = V
1 0.0205 0.01025 0.0276116 0.000129986 0.4707659 0.0274816
2 Besar 0.0205 0.01025 0.0294659 3.683241E-05 0.125 0.0294291
3 0.01256 0.00628 0.0360794 6.013229E-05 0.1666667 0.0360192
4 Sedang 0.01256 0.00628 0.0304183 3.802281E-05 0.125 0.0303802
5 0.01221 0.006105 0.4545455 0.0007575758 0.1666667 0.4537879
6 Kecil 0.01221 0.006105 0.516129 0.0006451613 0.125 0.5154839

b.2 Ralat massa jenis bola (Dr)

No. Jenis Benda D(m) r(m) r(kg/m^3) Dr(kg/m) KSR(%) AB rseb =
1 0.0205 0.01025 2217.9922 16.234211392 0.7319327 2201.758
2 Besar 0.0205 0.01025 2217.9922 16.234211392 0.7319327 2201.758
3 0.01256 0.00628 8004.4367 95.600411869 1.1943428 7908.8363
4 Sedang 0.01256 0.00628 8004.4367 95.600411869 1.1943428 7908.8363
5 0.01221 0.006105 1574.5841 19.377118696 1.2306182 1555.207
6 Kecil 0.01221 0.006105 1574.5841 19.377118696 1.2306182 1555.207

b.3 Ralat koevisien viskositas (Dh)

No. Jenis Benda D(m) r(m) h(pa.s) Dh (pa.s) KSR(%) AB h seb =
1 0.0205 0.01025 13.075991 0.7951180096 6.0807474 12.280873
Besar
2 Besar 0.0205 0.01025 12.253101 0.7027130544 5.7349815 11.550388
3 0.01256 0.00628 17.53127 1.6344040126 9.3227929 15.896866
4 Sedang 0.01256 0.00628 20.794005 1.9299178606 9.2811262 18.864087
5 0.01221 0.006105 0.1668883 0.0160000737 9.587293 0.1508883
6 Kecil 0.01221 0.006105 0.1469755 0.0140297342 9.5456264 0.1329458
 m(kg)
0.01
0.01
0.0083
0.0083
0.0015
0.0015

Dt
0.0165202

1.353E-05

Vseb = V ± DV
0.0277416
0.0295028
0.0361395
0.0304563
0.455303
0.5167742

rseb = r ± Dr
2234.2264
2234.2264
8100.0371
8100.0371
1593.9612
1593.9612

h seb = h ± Dh
13.871109
12.955814
19.165674
22.723923
0.1828884
0.1610053
Pengukuran Gravitasi
Dasar

Dinamika Partikel Hukum Ohm

Hukum Hooke Daya Disp

Momentum
Benda Tegar

1:08:34 AM
10/21/2016 1:08
Hours Min. Sec.
1 8 34
Origin 0 0
"Seconds" arm length 0 0
1 -0.406737 -0.913545
"Minutes" arm length 0 0
0.8 0.6252164 0.4991037
"Hours" arm length 0 0
0.6 0.3379714 0.4957573
 Lensa

kum Ohm Hukum Melde

Daya Dispersi Viskositas

Koefisien Muai
Panjang
 A. DATA PENGAMATAN

no Jenis benda S (m) H (m) H0 (m) t1 (s) t2 (s)

1 pipa 0.158 0.025 0.1 0.87 0.69
2 pipa 0.158 0.025 0.1 0.75 0.59
3 bola 0.158 0.027 0.12 0.55 0.52
4 bola 0.158 0.027 0.12 0.52 0.48
diameter bola 0.019012 diameter dalam pipa
jari-jari bola 0.009506 jari-jari dalam pipa

b. rotasi
no F (N) t (s) L (m)
1 5 7.25 0.916
2 10 6.85 0.916
3 15 5.13 0.916
4 20 3.28 0.916
diameter poros roda 0.016 jari-jari poros roda 0.008

B. ANALISIS DATA
Bidang Miring (menggelinding)
Secara Eksperimen
a. Tanpa ralat
no jenis benda S (m) t rat (s) a (m/s)
1 pipa 0.158 0.74 0.57706355004
2 pipa 0.158 0.5975 0.8851385655
3 bola 0.158 0.57 0.97260695599
4 bola 0.158 0.5325 1.11441733342

b.dengan ralat
a seb = a ± D
no jenis benda a (m/s^2) Da (m/s^2) KSR AB
a-Δa
1 pipa 0.57706355004 0.07069760018557 12.2512676777 4 0.5063659499
2 pipa 0.8851385655 0.13363508218926 15.0976454306 4 0.7515034833
3 bola 0.97260695599 0.15377667804721 15.8107730055 4 0.8188302779
4 bola 1.11441733342 0.18835794969577 16.9019221118 3 0.9260593837

secara teori
a. mencari percepatan untuk pipa
no jenis benda S (m) H (m) H0 (m) sin θ a pipa
1 pipa 0.158 0.025 0.1 -0.4746835443 -2.5867875647
2 pipa 0.158 0.025 0.1 -0.4746835443 -2.5867875647

b. mencari percepatan untuk bola

no jenis benda S (m) H (m) H0 (m) sin θ a pipa
 1 bola 0.158 0.027 0.12 -0.5886075949 -4.1202531646
2 bola 0.158 0.027 0.12 -0.5886075949 -4.1202531646

b rotasi
no F (N) L (m) r (m) t (kgm^2/s^2) I (kgm^2) a (rad/s^2)
1 5 0.916 0.008 0.04 0.0091812227 4.3567181926
2 10 0.916 0.008 0.08 0.0163921397 4.8803878736
3 15 0.916 0.008 0.12 0.0137905153 8.7016327911
4 20 0.916 0.008 0.16 0.007516786 21.28569304

b.2. dengan ralat

a. ralat torka (t)
t seb = t±Dt
no F (N) t (kgm^2/s^2) Dt(kgm^2/s^2) KRS% AB
t-Δt
1 5 0.04 0.00025 0.625 0.03975
2 10 0.08 0.0005 0.625 0.0795
3 15 0.12 0.00075 0.625 0.11925
4 20 0.16 0.001 0.625 0.159

b. Ralat Inersia (I)

I seb = I ±
no F (N) I (kgm^2) Dl (kgm^2) KSR (%) AB
I -ΔI (kgm^2
1 5 0.00918122271 5.1378245314E-05 0.55960134016 0.0091298445
2 10 0.01639213974 9.3050916745E-05 0.56765570714 0.0162990888
3 15 0.01379051528 8.5032604022E-05 0.61660207956 0.0137054827
4 20 0.00751678603 5.4613085181E-05 0.72654835446 0.0074621729

c. Ralat percepatan Sudut (a)

a seb = a ± Da (
no F (N) a (rad/s^2) Da (rad/s^2) KRS (%) AB
a-Δa
1 5 4.35671819263 0.05160974209685 1.18460134016 4.3051084505
2 10 4.88038787362 0.05820622450515 1.19265570714 4.8221816491
3 15 8.7016327911 0.10803965368958 1.24160207956 8.5935931374
4 20 21.2856930399 0.28768643401503 1.35154835446 20.998006606

d. ralat kecepatan sudut (w)

w seb = w ±
no F (N) w (rad/s^2) Dw (rad/s^2) KSR (%) AB
w-Δw
1 5 31.5862068966 0.39595422116528 1.2535668574 31.190252675
2 10 33.4306569343 0.42311457722841 1.26564840787 33.007542357
3 15 44.6393762183 0.59775158738301 1.3390679665 44.041624631
4 20 69.8170731707 1.05003996876859 1.50398737885 68.767033202

e. Ralat kecepatan linear (V)

V seb = V ±
no F (N) v (m/s) DV (m/S) KSR (%) AB
no F (N) v (m/s) DV (m/S) KSR (%) AB
V-ΔV
1 5 0.25268965517 0.00395728894174 1.5660668574 0.2487323662
2 10 0.26744525547 0.00422068304118 1.57814840787 0.2632245724
3 15 0.35711500975 0.00589799710452 1.6515679665 0.3512170126
4 20 0.55853658537 0.01014574657942 1.81648737885 0.5483908388
 t3 (s) t4 (s) t rat (s)
0.68 0.72 0.74
0.65 0.4 0.5975
0.64 0.57 0.57
0.58 0.55 0.5325
0.017006 diameter luar pipa 0.022016
0.008503 jari-jari luar pipa 0.011008

seb = a ± Da (m/s^2)
Dt
a+Δa
0.6477611502 0.0441588
1.0187736477
1.126383634
1.3027752831
 w (rad/s^2) v (m/s)
31.586206897 0.2526897
33.430656934 0.2674453
44.639376218 0.357115
69.817073171 0.5585366

seb = t±Dt(kgm^2/s^2)
t+Δt
0.04025
0.0805
0.12075
0.161

I seb = I ±DI (kgm^2)

I +ΔI
0.009232601
0.0164851907
0.0138755479
0.0075713991

seb = a ± Da (rad/s^2)
a+Δa
4.4083279347
4.9385940981
8.8096724448
21.573379474

seb = w ± Dw (rad/s^2)
w+Δw
31.982161118
33.853771512
45.237127806
70.86711314

V seb = V ± DV (m/s)
V+ΔV
0.2566469441
0.2716659385
0.3630130069
0.5686823319
 DATA PENGAMATAN
a. Kuningan
To = 31 Lo = 15.5
No. T1 (C) ΔT=(T1-To) L1 (m) ΔL=(L1Х0,01mm) ΔT.ΔL ΔT^2
1 32 1 0 0 0 1
2 33 2 0.002 2E-08 4E-08 4
3 34 3 0.003 3E-08 9E-08 9
4 35 4 0.004 4E-08 1.6E-07 16
5 36 5 0.005 5E-08 2.5E-07 25

b. Besi
To = 31 Lo = 55.5
No. T1 (C) ΔT=(T1-To) L1 (m) ΔL=(L1Х0,01mm) ΔT.ΔL ΔT^2
1 32 1 6 6E-05 6E-05 1
2 33 2 19 0.00019 0.00038 4
3 34 3 30 0.0003 0.0009 9
4 35 4 36 0.00036 0.00144 16
5 36 5 40 0.0004 0.002 25

c. Tembaga
To = 29 Lo = 55.5
No. T1 (C) ΔT=(T1-To) L1 (m) ΔL=(L1Х0,01mm) ΔT.ΔL ΔT^2
1 30 1 11 0.00011 0.00011 1
2 31 2 21 0.00021 0.00042 4
3 32 3 29 0.00029 0.00087 9
4 33 4 36 0.00036 0.00144 16
5 34 5 41 0.00041 0.00205 25

ANALISIS DATA
Jenis Benda a sm Δa α Δα KSR

Kuningan 1.2E-08 3.651484E-09 1.154701E-09 7.741935484E-10 7.452178E-11 9.6257303

Besi 8.5E-05 3.573047E-05 1.129897E-05 1.531531532E-06 2.035988E-07 13.293804
Tembaga 7.5E-05 1.702939E-05 5.385165E-06 1.351351351E-06 9.704217E-08 7.1811206
DATA PENGAMATAN

∑ΔT ∑ΔL (∑ΔT)^2 ∑ΔT^2 ∑ΔT.ΔL (∑ΔT.ΔL)^2 ΔL^2 ∑ΔL^2

15 1.4E-07 225 55 5.4E-07 2.916E-13 0 5.4E-15
4E-16
9E-16
1.6E-15
2.5E-15

∑ΔT ∑ΔL (∑ΔT)^2 ∑ΔT^2 ∑ΔT.ΔL (∑ΔT.ΔL)^2 ΔL^2 ∑ΔL^2

15 0.00131 225 55 0.00478 2.28484E-05 3.6E-09 4.193E-07
3.61E-08
9E-08
1.296E-07
1.6E-07

∑ΔT ∑ΔL (∑ΔT)^2 ∑ΔT^2 ∑ΔT.ΔL (∑ΔT.ΔL)^2 ΔL^2 ∑ΔL^2

15 0.00138 225 55 0.00489 2.39121E-05 1.21E-08 4.38E-07
4.41E-08
8.41E-08
1.296E-07
1.681E-07

A
αseb= α±Δα
AB
α-Δα α+Δα
6.996718E-10 8.487153E-10
1.327933E-06 1.73513E-06
1.254309E-06 1.448394E-06
(∑ΔL)^2
1.96E-14

(∑ΔL)^2
1.716E-06

(∑ΔL)^2
1.904E-06