Anda di halaman 1dari 12

I.

DESAIN BATANG BETON BERTULANG


TERHADAP GAYA GESER

1. Bila balok dibebani, maka akan terjadi momen lentur sekaligus gaya geser.

Mu
Diagram Mu
+

Vu
Diagram Vu
+

Penulangan untuk momen sudah dipelajari semester lalu, yaitu pada waktu merencanakan As
dan As’.

Sekarang kita akan mendesain balok akibat gaya geser. Kita lihat retakannya balok akiban
beban.

Retak geser
Retak Momen

2. Desain penampang geser harus memenuhi

Ø Vn ≥ Vu

Ø ( Vc + Vs ) ≥ Vu

Vn = Kekuatan geser nominal balok

Vc = Kekuatan geser sumbangan beton

Vs = Kekuatan geser sumbangan besi geser

Vu = Kekuatan geser ultimit yang perlu ditahan

Φ = Faktor reduksi = 0,75

3. Kekuatan geser beton utuk balok


a. Untuk komponen struktur yang dikenai geser dan lentur saja

Vc=0,17 . λ . bw . d √ fc ' …………………………………..( 11 –


3)

b. Untuk perhitungan yang lebih rinci persamaan ( 11-3 ) dapat menjadi :


Vu. d
(
Vc= 0,16 . λ . √ f c ' +17 . ρw .
Mu )
.bw . d ≤ 0,29. λ . bw . d . √ f c ' … … …..( 11 - 5)

dan ( VuMu. d )≤ 1

4. Kekuatan geser untuk kolom


a. Untuk komponen struktur yang dikenai tekan aksial

Nu
Vc=0.17 .(1+ ). λ . bw . d . √ f c ' ……………………………………………. ( 11 - 4 )
14 Ag

b. Bila dihitung lebih rinci

Vu. d
Mm menggantikan Mu dan tidak dibatasi = 1
Mu

(4 h−d )
Mm=Mu−Nu
8

0,29 Nu

Vc ≤ 0,29 . λ . bw . d . √ f c' . 1+
Ag

5. Kolom tarik lihat SNI pasal 11

6. Beban Vu sudah ada berdasarkan hitungan mekanika rekayasa, maka ada 3 kemungkinan
berdasarkan penampang beton yang kita tetapkan, yaitu :
1
a. Bila Vu < Ø Vc < Vu < Ø Vc , maka hanya perlu tulangan geser praktis.
2
1
b. Bila Ø Vc < Vu < Ø Vc , maka perlu tulangan geser minimum.
2
c. Bila Vu > Ø Vc , maka perlu hitung tulangan geser .

7. Jarak tulangan geser berdasarkan hitungan

Av . fyt . b
S 1= untuk sekang
Vs

3 Kali 4 Kali
Av = 2 besi

S 1= Av . fyt ¿ ¿

Av = Luas Batang

α
S

8. Jarak maksimum tulangan geser


a. Bila Vs < Vc1 ( = 0,33 . bw . d .√ f c ' ) ,
maka S2 = d/2
S4 = 600 mm
b. Bila Vc1 ( = 0,33 . bw . d .√ f c ' ) < Vs < Vc2 ( = 0,66 . bw . d .√ f c ' )
maka S2 = d/4
S4 = 300 mm
c. Berdasarkan mutu beton

Av . Fyt
S 3=
0.35 . bw

9. Jarak Yang dipilih

Dari jarak S1, S2, S3 dan S4 pilih yang terkecil

CONTOH 1
Dik : Balok beton bertulang dengan lebar b = 300 mm, h= 600 mm, d= 532,5 mm. Beton
normal ( λ = 1 ), fc’ = 25 Mpa dan Fyt = 400 Mpa.
Hitunglah apakah penampang mencukupi untuk menahan gaya lintang sebagai berikut:

a). Vu = 50 KN

b). Vu = 100 KN

c). Vu = 240 KN

d). Vu = 340 KN

e). Vu = 570 KN

Penyelesaian :

Kuat geser beton

Ø Vc = ( 0.17 . λ .√ fc ' ) bw. d

= 0.75 . ( 0.17 . 1 . √ 25 ). 300 . 532.5

= 101.840, 63 N = 101,8 kN

1/2 Ø Vc = 50,9 kN

Vc1 = 0.33 . √ fc ' . bw . d

= 0.33 . √ 25 . 300 . 532.5 . 10-3 = 263,6 KN

Vc2 = 0.66 . √ fc ' . bw . d

= 0.66 . √ 25 . 300 . 532.5 . 10-3 = 527,1 KN

a) Terhadap Vu = 50 KN

Vu = (50 KN) < 1/2 Ø Vc (= 50,9kN ) → Tak Perlu tulangan geser. Praktis saja

b) Terhadap Vu = 100 KN

1/2 Ø Vc = (50,9 KN < Vu ( = 100 KN) < Ø Vc ( = 101.8 KN ) → Perlu tulangan geser
minimum. Pakai db = 10 mm, 2 kaki

Av = 2 . 1/4 π . db2 = 2 . 1/4 π . 102 = 157 mm2


d 532,5
S2 = = =266,25 mm
2 2

Av . fyt 157. 400


S3 = = =598,1 mm
(0,35 . bw) 0,35. 300

S4 = 600 mm

Dipilih S = 266,25 = 250 mm

Dipasang D10 – 250

c) Terhadap Vu = 240 KN

Vu = 240 KN > Ø Vc ( = 101.8 KN ) → Perlu tulangan geser.

Pakai db = 10 mm, 2 kaki

Av = 2 . 1/4 π . db2 = 2 . 1/4 π . 102 = 157 mm2

Vs = ( Vu – Ø Vc ) / Ø = (240 – 101,8) / 0,75 = 184,27 KN

Jarak terkecil dari:

Av . fyt . d 157 . 400 . 532,5


S1 = = =181,4 mm
Vs 184,27. 103

d 532,5
S2 = = =266,25 mm
2 2

Av . fyt 157. 400


S3 = = =598,1 mm
(0,35 . bw) 0,35. 300

S4 = 600 mm

Dipilih S = 181,4 mm

Dipasang D10 – 175

d) Terhadap Vu = 340 KN

Vu = 240 KN > Ø Vc ( = 101.8 KN ) → Perlu tulangan geser.


Pakai db = 10 mm, 2 kaki

Av = 2 . 1/4 π . db2 = 2 . 1/4 π . 102 = 157 mm2

Vs = ( Vu – Ø Vc ) / Ø = (340 – 101,8) / 0,75 = 317,6 KN

Vc1 = 263,6 KN < Vs ( = 317,6 KN ) < Vc2(=527,1kN)→ Penampang Beton Ok,


Perlu tulangan geser

Jarak terkecil dari:

Av . fyt . d 157 . 400 . 532,5


S1 = = =105,3 mm
Vs 317,6. 103

d 532,5
S2 = = =133,1 mm
4 4

Av . fyt 157. 400


S3 = = =598,1 mm
(0,35 . bw) 0,35. 300

S4 = 300 mm

Dipilih S = 105.3 mm = 100 mm

Dipasang D10 – 100

e) Terhadap Vu = 570 KN

Vu = 570 KN > Ø Vc ( = 101.8 KN ) → Perlu tulangan geser.

Pakai db = 10 mm, 2 kaki

Av = 2 . 1/4 π . db2 = 2 . 1/4 π . 102 = 157 mm2

Vs = ( Vu – Ø Vc ) / Ø = (570 – 101,8) / 0,75 = 624 KN

>Vc2(= 527,1 KN) → Penampang Beton harus diperbesar


CONTOH 2
Dik : Balok beton terletak sederhana dengan bentang 5 m . Balok memikul beban merata
qD = 65 KN/m dan qL = 55 KN. Ukuran penampang balok seperti tergambar. Beton
normal ( λ = 1 ), fc’ = 20 Mpa dan fyt = 400 MPa.

Dit : Rencanakan tulanga geser balok ini ?


Penyelesaian :

'qu = 166 KN/m

5m 5
8
5
65
415 350 m
Vuc m m
Vu Vu1 m
+

d=0,585 m
-
Vu
x=1,175 m

415

1. Hitung gaya lintang ultimit

qu = 1,2 qo + 1,6 qL

= 1,2 . 65 + 1,6 . 55 = 166 KN/m’

Vu = 1/2 qu . L

= 1/2 . 166 . 5 = 415 KN

Vuc = Vu - qu . d

=415 – 166. 0,585 = 318 KN

2. Hitung kuat geser

Ø Vc = ( 0.17 . λ .√ fc ' ) bw. d

= 0.75 . ( 0.17 . 1 . √ 20 ). 350 . 585 . 10−3


= 116,75 N

1/2 Ø Vc = 158,37 KN

Vc1 = 0.33 . √ fc ' . bw . d

= 0.33 . √ 20 . 350 . 585 . 10-3 = 302,17 KN

Vc2 = 0.66 . √ fc ' . bw . d

= 0.66 . √ 20 . 350 . 585 . 10-3 = 604,34 KN

3. Apakah perlu tulangan geser

Vuc = 318 KN > Ø Vc ( = 116,75 KN ) → Perlu tulangan geser.

4. Kuat geser oleh tulangan geser

Vs = ( Vuc – Ø Vc ) / Ø

= (318 – 116,75) / 0,75

= 268,33 KN < Vc1 ( = 302,17 KN )

5. Rencana tulangan geser

db = 10 mm, 2 kaki

Av = 2 . 1/4 π . db2 = 2 . 1/4 π . 102 = 157 mm2

Av . fyt . d 157 . 400 . 585


S1 = = =136,9 mm
Vs 268,33. 103

Karena Vs < Vc1

d 585
S2 = = =146,25 mm
4 4

S4 = 600 mm

Karena fc’ < 30 Mpa

Av . fyt 157. 400


S3 = = =512 mm
(0,35 . bw) 0,35. 350
Pilih S = 136,9 mm = 125 mm

Pasang D10 – 125 ( 9 x S )

6. Rencana tulangan geser selanjutanya

x = 50 +( 9 x 125 ) = 1175 mm

Vu1 = Vu - qu . x

= 415 – 166 . 1175 = 219,95 KN

Vu1 =219,95 KN > Ø Vc ( = 116,75 KN ) → Perlu tulangan geser.

Vs1 = ( Vu1 – Ø Vc ) / Ø

= (219,95 – 116,75) / 0,75

= 137,6 KN < Vc1 ( = 302,17 KN )

db = 10 mm, 2 kaki

Av = 2 . 1/4 π . db2 = 2 . 1/4 π . 102 = 157 mm2

Av . fyt . d 157 . 400 . 585


S1 = = =266,9 mm
Vs1 137,6. 103

d 585
S2 = = =292,5 mm
2 2

S4 = 600 mm

Av . fyt 157. 400


S3 = = =512 mm
(0,35 . bw) 0,35. 350

Ambil S = 266,9 mm = 250 mm

Selanjutanya D10 – 250

7. Gambar rencana

CL
9x125 S = 250 mm
d10 d10
50 mm

x = 1175
mm

Anda mungkin juga menyukai