Bab 2 : Koordinasi badan

2.1 Koordinasi Badan

Koordinasi Badan

Dikawal oleh
Sistem Saraf Sistem Endokrin

1. Kepentingan koordinasi badan:

(a) Untuk memastikan badan kita berfungsi dengan baik
(b) Membolehkan badan kita untuk mengesan perubahan di dalam persekitaran kita.
(c) Memastikan seluruh sistem tubuh kita berupaya untuk berfungsi secara harmoni.

2.2 Sistem Saraf Manusia

1. Lengkapkan pengurusan grafik di bawah untuk menunjukkan komponen sistem saraf manusia.

Sistem saraf
Saraf
Otak kranium
a)Sistem b)Sistem
a)Sistem saraf b) Sistem saraf saraf saraf
pusat periferi pusat periferi
Saraf
Saraf tunjang spina

Otak Saraf tunjang

Saraf kranium Saraf spina

Pusat kawalan sistem saraf
Saraf-saraf Saraf-saraf dari
dari otak saraf tunjang

Menghubungkan reseptor dan

efektor dengan sistem saraf
pusat

1
2. Gambarajah di bawah menunjukkan struktur utama neuron. Labelkan bahagian-bahagian neuron
dan lukis arah impuls.

Akson Salut Mielin Dendrit Dendron Efektor Badan Sel Nukleus

dendron
Dendrit Arah impuls
Efektor

Akson Salut
Nukleus Mielin
Badan Sel

3. Padankan fungsi bahagian-bahagian neuron di dalam jadual di bawah.

Struktur Fungsi
Nukleus
Menerima dan menghantar impuls ke badan sel.

Dendrit Mengawal semua aktiviti neuron

Akson Mempercepatkan penghantaran impuls dan

membekalkan nutrient kepada akson.

Salut mielin Menerima dan menghantar impuls ke dendron

Menghantar impuls keluar dari badan sel dalam satu
Dendron
arah.
4. Padankan jenis dan fungsi neuron di dalam jadual di bawah.

Struktur Neuron Jenis Neuron Fungsi Neuron

Menghantar impuls dari
neuron perantaraan ke
Neuron Motor
efektor (otot atau
kelenjar
Menerima dan
Neuron Deria menghantar impuls dari
neuron deria ke neuron
motor
Menghantar impuls dari
Neuron
reseptor ke sistem saraf
Perantaraan
pusat

2
2.3 Koordinasi Saraf
1. Lengkapkan carta alir di bawah untuk menunjukkan pengaliran impuls di dalam koordinasi saraf
dengan menggunakan perkataan yang diberikan.

Deria , Efektor , Rangsangan , Reseptor , Motor , Sistem saraf pusat

Neuron Deria
Rangsangan . Reseptor

Sistem saraf pusat

Gerak balas
. Efektor

Neuron Motor
2. Padankan struktur dan definisinya di dalam jadual di bawah.
Struktur Definisi
Reseptor Adalah sel deria dalam organ deria bagi mengesan ransangan

Efektor Fungsi untuk bergerakbalas. Contoh: Otot dan kelenjar

3. Gariskan jawapan yang betul bagi pernyataan dalam jadual

Maksud Gerak balas serta merta/automatic terhadap rangsangan tanpa dikawal oleh otak

Dikawal oleh Saraf tunjang

1. Sentakan lutut
Contoh
2. Bersin
tindakan
3. Menarik tangan apabila terkena objek panas / tajam
4. Mengerdip mata apabila dimasuki habuk
Kepentingan Mengelakkan kecederaan serius

3
4. Gambarajah di bawah menunjukkan satu arka refleks di dalam satu tindakan refleks

Saraf tunjang , Reseptor , Neuron deria , Neuron motor , Neuron perantaraan , Efektor

Neuron
perantaraan

Saraf
tunjang

Neuron Neuron
motor deria

Efektor

Reseptor

Saraf tunjang , Reseptor , Neuron deria , Neuron motor , Sinaps , Efektor

Neuron deria

Saraf
tunjang
Neuron
Neuron motor
deria
Efektor
Sinaps

Reseptor

4
2.4 Peranan Reseptor Regang dalam Mengekalkan Keseimbangan dan Koordinasi Badan

Gambarajah di bawah menunjukkan seorang pelajar sedang berjalan di atas titian kayu yang sempit.
Isikan tempat kosong dengan perkatan yang sesuai.

kedudukan , pergerakan , regangan badan , melihat , otot , ligamen, keseimbangan

Deria yang menyedarkan kita tentang

Maksud kedudukan dan gerakan badan tanpa
melihat
 tekanan
Sensitif kepada  pergerakan
Reseptor
Regang/  regangan badan
Deria
Kinestesis  tendon
Ditemui dalam:
 otot
 ligamen
Kepentingan:  Mengkoordinasi pergerakan
 Mengekalkan keseimbangan

2.5 Otak Manusia

1. Lengkapkan maklumat mengenai otak manusia.
tindakan luar kawal Serebelum
medulla oblongata bernafas
Nama : serebrum
menunggang basikal menulis
Fungsi : Mengawal
tindakan terkawal serebrum
tindakan terkawal
keseimbangan badan,
Contoh : menulis

Nama : Serebelum
Fungsi : Mengawal
Nama : medula oblongata keseimbangan badan,
Contoh : menunggang
Fungsi : Mengawal
basikal
tindakan luar kawal
Contoh : bernafas

5
 2. Lengkapkan maklumat mengenai kecederaan otak manusia.

Kesan kecederaaan :
Faktor yang menyebabkan
kecederaan : o Serebrum :
hilang ingatan , penglihatan
1. Strok,
2. Tengkorak mengalami o Serebelum :
Kecederaan
hentakan yang kuat hilang koordinasi badan
otak
3. Jangkitan seperti o Medula Oblongata :
Japanese Encephalitis
maut , lumpuh
(JE).

*Japanese Encephalitis (JE), Strok, *hilang ingatan, penglihatan, lumpuh,

Tengkorak maut, hilang koordinasi badan

2.6 Koordinasi Kimia di dalam Badan

1. Isikan tempat kosong dengan jawapan yang betul.

Kelenjar endokrin adalah Fungsi adalah merembeskan
kelenjar tanpa duktus hormon

Sistem endokrin

Hormon ialah bahan kimia Hormon dirembeskan terus ke dalam

yang dihasilkan oleh kelenjar endokrin aliran darah

2. Rajah di bawah menunjukkan kelenjar endokrin. Kenal pasti kelenjar endokrin tersebut.
Adrenal Ovari Tiroid

Pankreas Pituitari Testis

s
Nombor Kelenjar
1 Pituitari
2 Tiroid
3 adrenal
4 pankreas
5 ovari
6 testis
3. Padankan kelenjar endokrin, hormon yang dirembeskan dan fungsi hormon.
6
 Kelenjar
Hormon Fungsi hormon
endokrin
Mengawal pertumbuhan dan
Pituitari Tiroksina
kelenjar endokrin yang lain.
Hormon
Mengawal perkembangan ciri-
Tiroid pertumbuhan/
ciri seks sekunder lelaki.
ACTH/TSH
Mengawal aras glukosa dalam
Pankreas Adrenalina
darah
Meningkatkan denyutan jantung
Adrenal Testosteron dan kadar pernafasan.

Estrogen dan
Testis Mengawal kadar metabolisme.
Progesteron
Mengawal perkembangan ciri-
Ovari Insulin ciri seks sekunder perempuan.

3. Nyatakan kesan ketidakseimbangan hormon untuk kesihatan.

Kesan Kekurangan
Hormon Kesan Kelebihan Hormon
Hormon
Kekerdilan Kegergasian
Tiroksina
Kadar metabolism rendah Kadar metabolism tinggi
Hormon Tidak tahan sejuk Berpeluh
Pertumbuhan Cenderung menjadi gemuk Cenderung menjadi kurus
Goiter ringkas Goiter toksik
Keupayaan yang rendah Keletihan kronik
Insulin Mudah alergi
untuk mengatasi tekanan
Aras glukosa dalam darah
rendah,lemah,koma atau
Adrenalina
Diabetes melitus maut jika aras glukosa terlalu
rendah
Menjejaskan perkembangan Sangat bersifat kelelakian
Estrogen ciri-ciri seks sekunder lelaki
Kurang sperma dihasilkan
Masalah haid Sangat bersifat kewanitaan
Testosteron

7
2.7 Koordinasi antara Sistem Saraf dengan Sistem Endokrin

1. Bandingkan dan bezakan antara koordinasi saraf dengan koordinasi kimia.

Koordinasi Saraf Koordinasi Kimia

Persamaan

(i) Dapat mengesan perubahan

di persekitaran

(ii) Mengawal dan menyelaraskan aktiviti dalam

badan
Perbezaan

Koordinasi saraf Ciri Koordinasi kimia

Sistem saraf Dikawal oleh Kelenjar endokrin

Impuls saraf / isyarat Hormon / Kimia

Bentuk maklumat
elektrik
Pantas Kelajuan penghantaran Perlahan
maklumat
Efektor
Sasaran maklumat Organ sasaran

Kawasan yang
Terhad Meluas
dipengaruhi
Lama, mungkin
Singkat, sementara Tempoh kesan
berkekalan

8
2. Lengkapkan carta alir di bawah menunjukkan koordinasi di antara sistem saraf dan sistem endokrin
apabila seorang budak dikejar oleh seekor anjing.

Ransangan Reseptor mengesan rangsangan dan

menghantar impuls ke otak

Kelenjar adrenal merembeskan Otak mentafsir dan menghantar

adrenalina impuls ke kelenjar adrenal

Penghantaran
impuls

Kesan Otot badan

 Pembesaran anak mata

 Peningkatan kadar pernafasan
 Peningkatan kadar denyutan jantung
 Peningkatan tekanan darah Gerak balas

 Peningkatan.aras glukosa
 Peningkatan penghasilan tenaga

* peningkatan, denyutan jantung,

pembesaran,
2.8 Kesan darah, tenaga
Penyalahgunaan Dadah terhadap Koordinasi badan dan Kesihatan.

9
1. Dadah ialah bahan kimia yang boleh mengubah cara badan berfungsi.
2. Penyalahgunaan dadah merujuk kepada penggunaan dadah tanpa preskripsi doktor bagi
tujuan bukan perubatan.
3. Lengkapkan jadual kesan penyalahgunaan dadah pada koordinasi badan

Jenis dadah Contoh dadah Kesan pada koordinasi badan

Akan meningkat:
(i) Amfetamina  Kadar denyutan jantung
Stimulan
(ii) nikotina  Kadar pernafasan
(perangsang)
 Tekanan darah
 Aras glukosa darah
Memperlahankan:
(i) Candu
Depresen  Pengaliran impuls saraf
(penenang) (ii) Heroin
 Gerak balas terhadap ransangan

Boleh menyebabkan:
 Tingkah laku yang tidak menentu dan
(i) LSD bersifat ganas
Halusinogen
(ii) Marijuana  Menjejaskan koordinasi otot
 Menjejaskan persepsi.
 Mengubah laluan impuls di dalam otak
*LSD, nikotina, candu, impuls saraf, ganas, impuls
Aras glukosa darah, pernafasan, ransangan, otot
4. Kesan penyalahgunaan dadah terhadap kesihatan

Jenis Dadah Kesan

Depresen (Barbiturat) Rosak otak, paru-paru dan buah pinggang

Peransang (Kokain) Mengurangkan tekanan

Halusinogen (Ganja) Tidak tidur dan aktif

Narkotik (Heroin) Halusinasi

Inhalan (Gam) Menghilangkan rasa sakit

2.9 Kesan pengambilan alkohol secara berlebihan terhadap koordinasi badan dan kesihatan.
10
1. Minuman beralkohol mengandungi etanol/alkohol

2. Senaraikan 3 contoh minuman beralkohol

(a) bir
(b) wain
(c) wiski
* vodka,rum, brandi, spirit
3. Padankan aras alkohol dalam darah dengan kesan terhadap koordinasi badan

Aras alkohol darah Kesan terhadap koordinasi badan

(mg/100ml)
Menjejaskan pertuturan, penglihatan dan
50
pendengaran, terhuyung hayang
Peningkatan denyutan jantung dan kadar pernafasan
100
Menjejaskan pertimbangan

300 Kehilangan koordinasi otot

400 Kesesakan nafas, kematian

500 Hilang kesedaran

4. Rajah di bawah menunjukkan kesan pengambilan beralkohol berlebihan pada kesihatan..

Lengkapkan rajah dengan jawapan yang betul.

pengecutan otak

sirosis hati Kesan pengambilan Kecacatan fetus

beralkohol berlebihan
pada kesihatan …………………………
…….

 Masalah jantung
 Masalah kulit
 Tekanan darah tinggi
 Ketidakseimbangan
hormon ulser perut
 Kanser mulut, esofagus
…………………………
2.10 Kepentingan Minda yang sihat dan baik. …….
11
1. Ciri-ciri minda yang sihat, isikan tempat kosong

Berupaya melihat
ransangan dan
bertindakbalas dengan
sewajarnya

Berupaya berfikir
secara rasional
Berupaya membuat
penaakulan Ciri-ciri minda yang
sihat

Berupaya membezakan Bebas daripada prejudis

antara yang betul dan
yang salah
*prejudis,penaakulan,rasional,
betul, bertindakbalas

2. Faktor- faktor yang boleh mempengaruhi keadaan minda dan kesihatan mental

Faktor- faktor yang Pengambilan

Ketidakseimbangan mempengaruhi alkohol
hormon keadaan minda dan alkohol secara
kesihatan mental berlebihan

Tekanan
Penyalahgunaan mental
dadah

Kecederaan
otak

*mental, alkohol, otak

Hormon, dadah

12