Anda di halaman 1dari 13

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Sekolah : SMK Garuda Nusantara


Mata pelajaran : Bahasa Jawa
Kelas/Semester : X / Gasal
Materi Pokok : Rumah adat Jawa
Pembelajaran ke : 4
Alokasi Waktu : 6 x 45 menit

A. Kompetensi Dasar dan Indikator

No Kompetensi Dasar No Indikator


3.4 Menelaah teks deskriptif tentang 3.4.1. Mengidentifikasi bentuk-
rumah adat Jawa. bentuk rumah adat Jawa
3.4.2. Menyebutkan bagian-bagian
rumah adat Jawa.
4.4 Menanggapi dan menceritakan 4.4.1. Menanggapi tentang bentuk-
kembali isi teks deskriptif tentang bentuk rumah adat Jawa.
rumah adat Jawa. 4.4.2. Mendiskripsikan bagian-bagian
rumah adat Jawa.

B. Tujuan Pembelajaran
KI 3 : Setelah mendiskusikan tentang rumah adat Jawa siswa dapat :
a. Menyebutkan bentuk-bentuk rumah adat Jawa.
b. Menyebutkan bagian-bagian rumah adat Jawa.

KI 4 : Setelah mendiskusikan tentang rumah adat Jawa siswa dapat :


a. Menceritakan bentuk-bentuk rumah adat Jawa.
b. Menceritakan bagian-bagian rumah adat Jawa.

C. Materi Pembelajaran
Omah joglo yaiku arsitektur tradisional masyarakat Jawa kang ngrembaka kawit
abad ka 13, dipantha 5 jinis dasar (pokok), yaiku:
a. Joglo (atap joglo)
b. Limasan (atap limas)
c. Kampung (atap pelana)
d. Panggang pe
e. Masjidan/tajug
Omah joglo luwih dititiki masyarakat. Perangan omah joglo ana 5, yaiku:
a. teras utawa pendapa
b. pringgitan
c. dalem agung
d. krobongan
e. gandhok & pawon

D. Metode Pembelajaran
1. Pendekatan : Scientifik
2. Model Pembelajaran : Proyek Based Learning. Problem Based Learning,
Discoveri
3. Metode : diskusi kelompok dan Penugasan

E. Media dan Alat Pembelajaran


a. Media : gambar rumah adat Jawa
b. Alat : Laptop, gambar rumah adat Jawa

F. Sumber Belajar
• Modul basa Jawa kelas X
• Sukoyo, Joko. Fokus Bahasa Jawa SMA. 2013. Sukoharjo: CV. Sindunata
• Kridalaksana, Harimurti. Wiwara, Pengantar Bahasa dan Kebudayaan Jawa. 2001.
Jakarta: Gramedia Pustaka Utama.
• Pinter Basa Jawa. Jilid 1 2013. Bandung: Erlangga.

F. Langkah-Langkah Pembelajaran

Pertemuan I
No Kegiatan Pembelajaran Waktu
1 Kegiatan Pendahuluan 10
a. Pembukaan menit
 Salam
 Doa
 Presensi
 Guru menyampaikan tujuan pembelajaran.
b. Apersepsi
Siswa menerima informasi dengan proaktif tentang keterkaitan pembelajaran
sebelumnya dengan pembelajaran yang akan dilaksanakan.
c.Motivasi
Siswa menerima informasi kompetensi, materi, tujuan, manfaat, dan langkah
pembelajaran yang akan dilaksanakan.
d. Pemberian acuan
- Guru menjelaskan bentuk-bentuk dan bagian rumah adat Jawa
- Siswa membentuk kelompok
2 Kegiatan Inti 75
1. Mengamati menit
 Peserta didik mengamati gambar rumah adat Jawa (gambar/teks?)
 Peserta didik mencermati gambar bagian rumah adat Jawa
2. Menanya
 Peserta didik dengan rasa ingin tahu bertanya jawab dengan proaktif tentang
rumah adat Jawa.
3 Kegiatan Akhir 15
 Siswa menyimpulkan materi yang telah dipelajari. menit
 Siswa melakukan evaluasi pembelajaran.

Pertemuan 2

No Kegiatan Pembelajaran Waktu


1 Kegiatan Pendahuluan 10
a. Pembukaan menit
 Salam
 Doa
 Presensi
b. Apersepsi
Peserta didik menerima informasi dengan proaktif tentang keterkaitan
pembelajaran sebelumnya dengan pembelajaran yang akan dilaksanakan.
c. Motivasi
Peserta didik menerima informasi kompetensi, materi, tujuan, manfaat, dan
langkah pembelajaran yang akan dilaksanakan.
d. Motivasi
- Guru menjelaskan mengingat kembali materi yang sudah dipelajari pada
pertemuan sebelumnya
- Melakukan pree tes
2 Kegiatan Inti 75
Mengumpulkan Informasi menit
 Peserta didik mencari tahu bentuk-bentuk rumah adat Jawa dengan penuh
tanggung jawab.
 Peserta didik mencari tahu bagian-bagian rumah adat Jawa dengan penuh
tanggung jawab.
(asilining materi dipunerjemahaken)
3 Kegiatan Akhir 15
 Siswa saling memberikan umpan balik hasil evaluasi pembelajaran yang telah menit
dicapai.

Pertemuan 3

No Kegiatan Pembelajaran Waktu


1 Kegiatan Pendahuluan 10
a. Pembukaan menit
 Salam
 Doa
 Presensi
b. Apersepsi
Peserta didik menerima informasi dengan proaktif tentang keterkaitan
pembelajaran sebelumnya dengan pembelajaran yang akan dilaksanakan.
c. Motivasi
Peserta didik menerima informasi kompetensi, materi, tujuan, manfaat, dan
langkah pembelajaran yang akan dilaksanakan.
2 Kegiatan Inti 75
Mengkomunikasikan menit
Peserta didik secara berkelompok mempresentasikan dengan power point teks
deskripsi rumah adat Jawa
(individu?)
3 Kegiatan Akhir 15
 Siswa saling memberikan umpan balik hasil evaluasi pembelajaran yang telah menit
dicapai.
 Siswa menyepakati tugas portofolio, yakni mempelajari materi berikutnya.

G. Penilaian Hasil Pembelajaran


a. Penilaian Sikap
1. Teknik : Observasi
2. Instrumen : Lembar pengamatan
‘ Nama Butir Tindak
Waktu Catatan Perilaku
No Siswa Sikap Lanjut

b. Penilaian Pengetahuan
1. Teknik : Tes tertulis
2. Bentuk : Pilihan ganda dan esai
3. Instrumen :
1. Sebutna jenise omah adat Jawa tengah !
2. Sebutna perangane omah adat Jawa tengah model tajug!
3. Manut panemumu apa jenis omah adat Jawa tesih dadi pilihane masyarakat Jawa
jaman saiki?

c. Penilaian Keterampilan
1. Teknik : Kinerja
2. Bentuk : Praktik
3. Instrumen :

Diskripsina wujud-wujud lan perangan omah masyarakat Jawa!

Mengetahui Karangawen, Juni 2019


Kepala Sekolah Guru Mata Pelajaran

H.M. Munthohar, SH, M.Pd Dian Septiani Ismanto, S.Pd

LAMPIRAN I MATERI AJAR


a. Model-model umah adat Jawa

b. Perangan omah Jawa joglo

Wujud omah tradhisional Jawa iku awujud joglo. Sanajan awujud joglo, nyatane
ana maneka warna jinise, tuladhane: joglo Limasan Lawakan, joglo Sinom, joglo
Jompongan, joglo Pangrawit, joglo Mangkurat, joglo Hageng, lan joglo Semar
Tinandhu. Wewangunan omah joglo iku ana perangan-perangan kang wis gumathok,
ing antarane yaiku:
1. Teras utawa Pendhapa
Dumunung ing ngarep dhewe, fungsi utamane kanggo nampa tamu. Perangan
iki tansah dibukak tanpa ana wates ruwangan. Wujud kang tinarbuka iki ora tanpa
ngemu teges. Iki aweh pralambang luruhe pribadi Jawa kang tansah tinarbuka lan
mentingake karukunan lan kekadangan. Uga nglambangake sipat rinaket ing antarane
kang duwe omah karo tamu kang rawuh, luwih-luwih kudu bisa ngurmati. Ruwangan
iki uga digunaake kanggo ngrembug sawenehe perkara kang asipat kadonyan.
Umpamane ngrembug babagan pagaweyan, bisnis, dagang, lan sapiturute. Wujud
ruwangan kang tinarbuka iku uga minangka sawijining karep njumbuhake karo iklim
lingkungan kang tropis, mula ruwangane digawe teras kang jembar ing sisih ngarepe,
ora kena soroting srengenge amarga kanthi payon gantung kang amba, menthang nganti
tekan pojok-pojok payon joglo.
2. Pringgitan
Jan-jane ruwangan iki isih kalebu papan umum/publik. Ing jaman biyen
ruwangan iki kerep digunakake kanggo nggelar wayang kulit utawa upacara
tradhisional liyane. Amarga kerep digunakake kanggo nggelar wayang kulit, mula
dijenengke pringgitan saka tembung ringgit kang ateges wayang. Wewangunan iki uga
ora tanpa teges. Ruwangan iki dibangun kanthi ancas nuduhake yen manungsa iku
duwe kuwajiban nguri-uri lan ngrembakake seni lan budaya. Mula ing jamane seni lan
budaya tradhisional isih kuncara anjayeng bawana (kondang), amarga ing saben omah
joglo diwenehi ruwangan pringgitan.
3. Dalem Agung
Wujude persegi lan tinutup dening tembok ing patang sisine. Perangan iki
minangka perangan kang paling penting lan baku ing wewangunan omah tradhisional
Jawa. Perangan ndalem iku perangan kang digunakake kanggo kluwarga, mula asipat
luwih tinutup (privasi). Ini nuduhake lamun urusan kluwarga iku dirembug kanthi
bebarengan, lan wong liya ora kudu ngerti urusan pribadine kluwarga. Mula pribadine
manungsa iku sejatine kudu bisa njaga kawibawane kluwarga, ora kena martakake
kahanan kang ana ing sajroning kluwarga. Umpama ana perkara kang kudu dirembug,
kudu dir/embug kanthi musyawarah kluwarga. Kanthi cara musyawarah bisa ngudhari
perkara kang lagi disandhang.
4. Krobongan/senthong
Ruwangan iki minangka ruwangan kang istimewa. Ing wiwitane fungsi utama
ruwangan iki saliyane kanggo ngaso utawa turu kang duwe omah, yaiku kanggo
nyimpen maneka wujud pusaka lan piranti aji liyane. Kang duwe omah nalika
nindakake ngibadah uga katindakake ing ruwangan iki. Mula ing ruwangan iki
dikantheni kasur, dhipan, bantal lan guling. Ruwangan iki ateges nuduhake yen
manungsa iku tansah eling marang Gusti kang paring kanugrahan.
5. Gandhok atau Pawon/pekiwan
Papane ana ing mburi dhewe. Fungsine kanggo masak lan kamar mandi.
Sanajan katon prasaja, nanging perangan iki uga minangka perangan kang asipat pribadi
lan duwe nilai luhur. Gandhok utawa pawon digunakake kanggo masak masak, dhahar,
lan adus. Nulad saka guna panganggone, mula dipapanake ana ing mburi, supaya wong
liya ora ngerti nalika sing duwe omah reresik dhiri, lan dhahar. Bab iki nuduhake yen
manungsa iku duwe sipat gemi, setiti lan ngati-ati, tegese ora boros lan tansah njaga
kapribadene kang siningit (tersembunyi).
c. Perangan omah wujud tajug ( masjid )
Perangane omah Jawa model tajug yaiku :

1.Mikrab yaiku papan kanggo imam sholat

2. Liwan yaiku papan kanggo jemaah sholat

3. Emper yaiku papan kanggo jemaah sholat menawa liwan wis kebak. Emper ana

kiwa, tengen, lan ngarep.

4. Papan wudhu

5. Pekiwan ( kamar mandi / WC )

d. Wacana deskripsi
Deskripsi yaiku sawijining wujud tulisan kang ana sesambungane karo pambudi
dayane penulis kanggo menehi gegambaran saka sawijining objek (panggonan,
manungsa, barang, lan sapanunggalane). Sajrone deskripsi penulis mindhahake kesan-
kesane, mindhahake asile pengamatan lan rasa pangrasane marang pamaca. Wacana iki
njlentrehake sipat lan sakabehe peprincen wujud kang bisa ditemokake saka objek
kasebut. Ancas kang pingin diwujudi dening panulis deskripsi yaiku ngripta daya
khayal pamaca, kaya-kaya pamaca bisa nyawang objek kuwi mau kanthi wutuh lan
cetha. Cethane wacana deskripsi iku wacana kang nggambarake utawa njlentrehake
kanthi cetha salah sawijining kahanan utawa obyek, lan kaya-kaya kang padha maca isa
ngrasakake utawa ngreti kaya kang dicritakake.
Saliyane kuwi, karangan deskripsi yaiku sawijining karangan kang tujuwane
kanggo nggambarake objek kang sanyatane. Wacana deskripsi ana kang diarani wacana
deskripsi objektif yaiku salah sawijine jenis karangan deskripsi kang anggone
nggambarake objek mau ora dikantheni karo opini saka penulis. Saliyane iku uga ana
wacana deskripsi kang diarani wacana deskripsi subjektif yaiku kosok baline saka
deskripsi objektif, yaiku anggone nggambarake objek iku dikantheni karo opini saka
penulis. Becik lan orane wacana deskripsi iku gumantung saka panulise, amarga saya
pinter lan cetha anggone nggambarake kahanan bakal saya cetha para pamaca anggone
ngreteni.
Topik-topik kang bisa dikembangake dadi tulisan deskripsi yaiku :
a. kahanan ruang, umpamane ruang sinauku, gerbong sepur kelas ekonomi, lan pos
rondha ing desaku;
b. kahanan barang, umpamane maneka warna kembang ing Taman Bunga Nusantara,
wong-wong suku Dayak, lsp

(perangan-peranganing omah joglo)


(teks dipunterjemaheken)
LAMPIRAN 2 Lembar Kerja Siswa

I. Ing ngsior iki ana wangsulan sing bener, pilihen!


1. Perangan omah joglo kang dumunung ing ngarep dhewe, fungsi utamane kanggo
nampa tamu lan tansah dibukak tanpa ana wates ruwangan yaiku ….
a. Teras utawa Pendhapa d. Krobongan/senthong
b. Pringgitan e. Gandhok atau Pawon/pekiwan
c. Dalem Agung

2. Ruwangan kang wujude persegi lan tinutup dening tembok ing patang sisine.
Perangan iki minangka perangan kang paling penting lan baku ing wewangunan
omah tradhisional Jawa. Dene kang digunakake kanggo kluwarga, mula asipat
luwih tinutup (privasi), yaiku ….
a. Teras utawa Pendhapa d. Krobongan/senthong
b. Pringgitan e. Gandhok atau Pawon/pekiwan
c. Dalem Agung
3. Papane ana ing mburi dhewe. Fungsine kanggo masak lan kamar mandi. Sanajan
katon prasaja, nanging perangan iki uga minangka perangan kang asipat pribadi lan
duwe nilai luhur, yaiku ….
a. Teras utawa Pendhapa d. Krobongan/senthong
b. Pringgitan e. Gandhok atau Pawon/pekiwan
c. Dalem Agung
4. Ing jaman biyen ruwangan iki kerep digunakake kanggo nggelar wayang kulit utawa
upacara tradhisional liyane. Amarga kerep digunakake kanggo nggelar wayang
kulit, mula dijenengke ….
a. Teras utawa Pendhapa d. Krobongan/senthong
b. Pringgitan e. Gandhok atau Pawon/pekiwan
c. Dalem Agung
5. Ruwangan iki minangka ruwangan kang istimewa. Ing wiwitane fungsi utama
ruwangan iki saliyane kanggo ngaso utawa turu kang duwe omah, yaiku kanggo
nyimpen maneka wujud pusaka lan piranti aji liyane. Ruwangan iki diarani ….
a. Teras utawa Pendhapa d. Krobongan/senthong
b. Pringgitan e. Gandhok atau Pawon/pekiwan
c. Dalem Agung

II. Wangsulana kanthi premati!


1. Apa maknane pendhapa ing omah adat joglo?
2. Critakna struktur lan bagian-bagian rumah adat Jawa (Joglo) kang kok ngreteni ing
dhaerahmu?
3. Apa kang kokngreteni makna kang kamot ing struktur lan bagian-bagian rumah adat
Jawa (Joglo)?
4. Kepriye panemumu tumrap andharan struktur lan bagian-bagian rumah adat Jawa
(Joglo) kang dijlentrehake dening kancamu!
5. Miturut panemumu apa model-model omah adat Jawa tasih dadi pilihane
masyarakat Jawa saiki?
LAMPIRAN IV Instrumen Penilaian pengetahuan

a. Kisi-Kisi Penilaian pengetahuan

Teknik
N
KD Materi Indikator Penilai Instrumen
o.
an
1. Menelaah teks 5 jinis dasar 3.4.1.Mengidentifikasi Tulis 1.Apa maknane
deskriptif (pokok) omah bentuk-bentuk pendhapa ing
tentang adat Jawa, rumah adat Jawa omah adat joglo?
rumah adat yaiku: 3.4.2.Menyebutkan 2.Critakna struktur
Jawa. a. Joglo (atap bagian-bagian lan bagian-bagian
joglo) rumah adat rumah adat Jawa
b. Limasan (atap Jawa. (Joglo) kang kok
limas) 4.4.1.Menanggapi ngreteni ing
c. Kampung (atap tentang bentuk- dhaerahmu?
pelana) bentuk rumah 3.Apa kang
d. Panggang pe adat Jawa. kokngreteni
e.Masjidan/tajug 4.4.2.Mendiskripsikan makna kang
bagian-bagian kamot ing
Omah joglo rumah adat struktur lan
luwih dititiki Jawa. bagian-bagian
masyarakat. rumah adat Jawa
Wujuding omah (Joglo)?
joglo ana 5, 4.Kepriye
Menanggapi yaiku: panemumu
2. dan a. teras utawa tumrap andharan
menceritakan pendapa struktur lan
kembali isi b. pringgitan bagian-bagian
teks c. dalem agung rumah adat Jawa
deskriptif d. krobongan (Joglo) kang
e.gandhok & dijlentrehake
tentang
pawon dening kancamu!
rumah 5.Miturut
adat Jawa. panemumu apa
model-model
omah adat Jawa
tasih dadi
pilihane
masyarakat Jawa
saiki?

b. Rubrik Penilaian
Skor Jumlah
No Aspek yang Dinilai skor
1 2 3 4
1. Apa maknane pendhapa ing omah adat joglo?
2. Critakna struktur lan bagian-bagian rumah adat
jawa (Joglo) kang kok ngreteni ing dhaerahmu?
3 Apa kang kokngreteni makna kang kamot ing
struktur lan bagian-bagian rumah adat Jawa
(Joglo)?
4 Kepriye panemumu tumrap andharan struktur lan
bagian-bagian rumah adat Jawa (Joglo) kang
dijlentrehake dening kancamu!
5 Miturut panemumu apa model-model omah adat
Jawa tasih dadi pilihane masyarakat Jawa saiki?
Jumlah :
Keterangan :
1. Bisa menyebutkan makna pendhapa dengan tepat skor 4
2. Menyebutkan makna pendhapa kurang tepat skor 2
3. Menyebutkan bagian-bagian rumah adat Jawa joglo dengan komplit skor 4
4. Menyebutkan 3-4 bagian rumah adat Jawa joglo skor 3
5. Menyebutkan 2 bagian rumah adat Jawa joglo skor 2
6. Menyebutkan 1 bagian rumah adat Jawa joglo skor 1
7. Bisa menjelaskan makna bagian-bagian rumah adat Jawa dengan tepat skor 4
8. Menyebutkan makna bagian-bagian rumah adat Jawa kurang tepat skor 2
9. Lancar memberi penilaian terhadap penjelasan teman skor 4
10. Kurang lancar memberi penilaian terhadap penjelasan teman skor 2
11. Mengemukakan pendapat dengan bahasa yang baik skor 4
12. Mengemukakan pendapat dengan bahasa yang kurang baik skor 2

Konversi nilai :
Skor 1 nilai 60-70
Skor 2 nilai 71-80
Skor 3 nilai 81-90
Skor 4 nilai 91-100

c. Rubrik Penilaian Kinerja


N Aspek yang Dinilai Deskripsi Skor yang Skor
o. Dicapai Maksimal
1. Kelengkapan bagian Menjelaskan bagian-bagian 4
rumah rumah secara lengkap
2. Penggunaan Bahasa Menggunakan bahasa yang 4
tepat sesuai unggah ungguh
3. Menjelaskan bagian
rumah adat Jawa
dengan :
- suara Suara terdengar keras di ruang 4
kelas
- keruntutan Keruntutan penyampaian 4

- kelancaran Kelancaran penyampaian 4

Jumlah 20
Keterangan :
1. Siswa menjelaskan secara lengkap bagian rumah adat Jawa =4
2. Siswa menjelaskan kurang lengkap bagian rumah adat Jawa =3
3. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa menggunakan bahasa krama =5
4. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa menggunakan bahasa ngoko =3
5. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa terdengar di ruangan kelas =5
6. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa kurang terdengar di ruangan kelas = 4
7. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa tidak terdengar di ruangan kelas = 3
8. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa dengan runtut =5
9. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa kurang runtut =4
10. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa tidak runtut =3
11. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa dengan lancar =5
12. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa kurang lancar =4
13. Siswa menjelaskan bagian rumah adat Jawa tidak lancar =3

d. Kunci Jawaban
Pilihan Ganda
1. A, 2. C, 3. E, 4. B, 5. D

Isian:
1. Nglambangake sipat rinaket ing antarane kang duwe omah karo tamu kang rawuh,
luwih-luwih kudu bisa ngurmati
2. Perangan omah Adat Jawa
a. Teras utawa Pendhapa
Dumunung ing ngarep dhewe, fungsi utamane kanggo nampa tamu. Perangan
iki tansah dibukak tanpa ana wates ruwangan. Wujud kang tinarbuka iki ora tanpa
ngemu teges. Iki aweh pralambang luruhe pribadi Jawa kang tansah tinarbuka lan
mentingake karukunan lan kekadangan.
b. Pringgitan
Ruwangan iki isih kalebu papan umum/publik. Ing jaman biyen ruwangan iki
kerep digunakake kanggo nggelar wayang kulit utawa upacara tradhisional liyane.
Amarga kerep digunakake kanggo nggelar wayang kulit, mula dijenengke pringgitan
saka tembung ringgit kang ateges wayang.
c. Dalem Agung
Wujude persegi lan tinutup dening tembok ing patang sisine. Perangan iki
minangka perangan kang paling penting lan baku ing wewangunan omah tradhisional
Jawa. Perangan ndalem iku perangan kang digunakake kanggo kluwarga, mula asipat
luwih tinutup (privasi).
d. Krobongan/senthong
Ruwangan iki minangka ruwangan kang istimewa. Ing wiwitane fungsi utama
ruwangan iki saliyane kanggo ngaso utawa turu kang duwe omah, yaiku kanggo
nyimpen maneka wujud pusaka lan piranti aji liyane. Kang duwe omah nalika
nindakake ngibadah uga katindakake ing ruwangan iki. Mula ing ruwangan iki
dikantheni kasur, dhipan, bantal lan guling. Ruwangan iki ateges nuduhake yen
manungsa iku tansah eling marang Gusti kang paring kanugrahan.
e. Gandhok atau Pawon/pekiwan
Papane ana ing mburi dhewe. Fungsine kanggo masak lan kamar mandi. Sanajan
katon prasaja, nanging perangan iki uga minangka perangan kang asipat pribadi lan
duwe nilai luhur. Gandhok utawa pawon digunakake kanggo masak masak, dhahar,
lan adus. Nulad saka guna panganggone, mula dipapanake ana ing mburi, supaya
wong liya ora ngerti nalika sing duwe omah reresik dhiri, lan dhahar. Bab iki
nuduhake yen manungsa iku duwe sipat gemi, setiti lan ngati-ati, tegese ora boros lan
tansah njaga kapribadene kang siningit (tersembunyi).

3.Makna bagian rumah Adat Jawa


a. Teras utawa Pendhapa
aweh pralambang luruhe pribadi Jawa kang tansah tinarbuka lan mentingake
karukunan lan kekadangan. Uga nglambangake sipat rinaket ing antarane kang duwe
omah karo tamu kang rawuh, luwih-luwih kudu bisa ngurmati.
b. Pringgitan
Amarga kerep digunakake kanggo nggelar wayang kulit, mula dijenengke
pringgitan saka tembung ringgit kang ateges wayang. Wewangunan iki uga ora tanpa
teges. Ruwangan iki dibangun kanthi ancas nuduhake yen manungsa iku duwe
kuwajiban nguri-uri lan ngrembakake seni lan budaya. Mula ing jamane seni lan budaya
tradhisional isih kuncara anjayeng bawana (kondang), amarga ing saben omah joglo
diwenehi ruwangan pringgitan.
c. Dalem Agung
Nuduhake lamun urusan kluwarga iku dirembug kanthi bebarengan, lan wong
liya ora kudu ngerti urusan pribadine kluwarga. Mula pribadine manungsa iku sejatine
kudu bisa njaga kawibawane kluwarga, ora kena martakake kahanan kang ana ing
sajroning kluwarga.
d. Krobongan/senthong
Ruwangan iki ateges nuduhake yen manungsa iku tansah eling marang Gusti
kang paring kanugrahan.
e. Gandhok atau Pawon/pekiwan
Nuduhake yen manungsa iku duwe sipat gemi, setiti lan ngati-ati, tegese ora
boros lan tansah njaga kapribadene kang siningit (tersembunyi).
4.Kasumanggakaken kadang dwija
5.Kasumanggakaken kadang dwija
Pedoman Peskoran:

Anda mungkin juga menyukai