Anda di halaman 1dari 15

SUSULAN

UJIAN SATUAN PENDIDIKAN


TAHUN PELAJARAN 2019/2020

SUSULAN

SEKOLAH DASAR
BAHASA JAWA
Selasa, 28 April 2020 (09.30-11.00 WIB)

0
DOKUMEN NEGARA SUSULAN
SANGAT RAHASIA KURIKULUM 2013

MATA PELAJARAN
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Jenjang : SD

WAKTU PELAKSANAAN
Hari/Tanggal : Selasa, 28 April 2020

Jam : 09.30 – 11.00

PETUNJUK UMUM

1. Isikan identitas Anda ke dalam Lembar Jawaban Ujian Satuan Pendidikan


(USP) yang tersedia!
2. Berilah tanda silang di depan nama mata ujian dan pilihan jawaban A, B, C,
atau D yang Anda anggap benar pada LJUSP!
3. Periksa dan bacalah soal-soal sebelum Anda menjawabnya!
4. Laporkan kepada pengawas ujian apabila terdapat lembar soal yang kurang
jelas, rusak, atau tidak lengkap!
5. Tersedia waktu 90 menit untuk mengerjakan paket tes tersebut.
6. Jumlah soal pilihan ganda sebanyak 35 butir, pada setiap butir soal terdapat 4
(empat) pilihan jawaban, sedangkan soal essai sebanyak 5 soal.
7. Periksalah pekerjaan Anda sebelum diserahkan kepada pengawas ujian!
8. Lembar soal tidak boleh dicoret-coret!

SELAMAT MENGERJAKAN !

1
I. Tengerina ping (x) neng aksara A, B, C utawa D minangka wangsulan sing
bener!

1. Gatekna geguritan nang ngisor kiye !

Piweling
Bumi kiye duwekmu
Warisan pusaka sekang leluhurmu
Deneng kowe mung kamitenggengen
Kasengsem maring kaendahan bae
Garapen enggal garapen
Lan rumaten
...........
Manut geguritan nang ndhuwur, sing kudu enggal dirumat , yakuwe . . . .
A bumi
B. leluhur
C. pusaka
D. kaendahan

2. Gatekna wacan neng ngisor kiye !


Prabu Yudhistira urip rukun karo sedulur-sedulure. Prabu Yudhistira tresna
banget karo adhi-adhine. Semana uga adhi-adhine, bekti maring sedulur tuwane.
Adhi-adhine Werkudara, Arjuna, Nakula, lan Sadewa banget ngajeni maring Prabu
Yudhistira. Sipate Prabu Yudhistira nrima ora nana tandhinge.
Sing nduweni sipat nrima ora nana tandhinge, yakuwe . . . .
A Arjuna
B Nakula
C Sadewa
D Yudhistira

3. Gatekna wacan nang ngisor kiye !


Upacara adat mitoni uga diarani tingkeban asale sekang tembung pitu,
mula diarani upacara mitoni, yakuwe upacara slametan sing dianakna pas umure
wetengan wong meteng wis tekan pitung wulan, lan ngepasi meteng pisanan.
Tujuane slametan mitoni kuwe supaya ibu karo calon bayine tansah diparingi
wilujeng, sentosa, lan slamet.

2
Isi wacan neng dhuwur, yakuwe . . . .
A Upacara adat mitoni diarani tingkeban asale sekang tembung tingkeb.
B. Upacara adat mitoni kuwe slametane jabang bayi sing wis lahir pas umure
pitung wulan.
C. Upacara adat mitoni tujuane supaya keluarga, tangga-tangga pada kumpul
banjur pada mangan-mangan.
D. Upacara mitoni yakuwe slametan sing dianakna pas umure wetengan wis
pitung wulan, lan ngepasi meteng sepisanan.

4.
ukara kuwe angger ditulis latin sing bener, yakuwe . .

..
A sepedaku digawa Yuni
B. sepatune digawa Yuni
C. sepatuku dhigawa Juni
D sepedane digawa Yuni

5. Prabu Pule Bahas, raja Nusakambangan kepengin nglamar Dewi Ciptarasa


dadi garwane. Neng surat lamarane, Prabu Pule Bahas ngancam angger lamarane
ditolak, Kraton Pasir Luhur arep ditumpes.

Manut wacan nang dhuwur, wateke Prabu Pule Bahas, yakuwe . . . .


A sabar

B. kejem

C. serakah

D bijaksana

6. Gatekna tembang Gambuh nang ngisor kiye !


Gambuh
Aja nganti kebanjur
Barang polah ingkang nora jujur
Yen kebanjur sayekti kojur tan becik
Becik ngupaya a iku
Pitutur ingkang sayekti
3
Tembang Gambuh neng dhuwur cacahe ana . . . gatra
A 5
B. 6
C. 7
D 8

7. Ukara ngisor kiye sing monine “ Sarmini menyang sawah”, yakuwe . . . .

A.

B.

C.

8. Makaten atur kula, bilih wonten klentu lan kekirangane anggene kula matur, kula
nyuwun pangapunten. Wasana cekap semanten sing kula aturaken.
Ukara pidhato kuwe klebu perangane pidhato, yakuwe . . . .
A. penutup
B. surasa basa
C. purwakane atur
D. Salam pembuka

9. Wusanane Raden Arjuna menthang langkap panah Pasopati. Panah mlesat ngenani
janggane Adipati Karna sing sanalika gugur ana neng madyane Tegal Kurusetra.
Ukara pertakonan sing mathuk karo wacan neng duwur, yakuwe . . . .

A. Sapa bae jeneng liyane Arjuna ?


B. Apa sebabe Raden Arjuna gugur ?
C. Sapa bae sing perang neng Tegal Kurusetra ?
D. Kepriwe carane Raden Arjuna merjaya Adipati Karna ?

4
10. Wacanen teks ngisor kiye!
Ngerti Adipati Karna nganggo panah Kuntawijayadamu, Prabu Salya nggenjot
kreta merga kuwatir yen panah pusaka ngenani Raden Arjuna. Senalika, kreta
mlayu banter sahengga panah Kuntawijayadanu mleset ora ngenani Raden Ajuna.

Manut crita neng dhuwur wateke Prabu Salya, yakuwe….

A. culika
B. srakah
C. cerdhas
D. ala atine

11. Wacanen teks ngisor kiye !


Ana gumpalan awan ireng mumbul neng angkasa. Akeh matrial warna abang
mbludhak mumbul sekang puncake Merapi. Kahanan kuwe dibarengi udan awu
lan pasir alus sekang kiwe tengene Merapi. Udan awu nganti 7-14 km sekang
puncake Merapi maring arah Klaten karo Sleman.

Topik sing pas karo teks neng dhuwur, yakuwe …


A. Gunung Merapi njeblug

B. Gunung Bromo njeblug


C. Gunung Lawu udan awu
D. Lindhu neng Gunung Merapi

12. Ukara “ senam saben setu “ angger ditulis nganggo aksara Jawa, yakuwe….

A.

B.

C.

D.

5
13. Sing kalebu wateke tembang pangkur, yakuwe….
A. sedih
B. gregeten
C. nasehat
D. alon-alon

14. Raden Kamandaka terus mlaku maring prenah wetan, pog-poge tekan tlatah
Kadipaten Pasir Luhur. Neng kana, Raden Kamandaka ketemu karo Patih
Kadipaten Pasir Luhur sing jenenge Patih Reksanata. Patih kiye mandan seneng
karo solah bawane Raden Kamandaka. Kebeneran maning dheweke ora duwe
putra. Banjur, Raden Kamandaka deangkat dadi anak dening Patih Reksanata.

Latar crita neng dhuwur, yakuwe …


A. Krajan Pajajaran
B. Krajan Jawa kulon
C. Kadipaten Pasir Kidul
D. Kadipaten Pasir Luhur

15. Gatekna wacan neng ngisor kiye!

Bar detinggal prameswarine, Raja Pajajaran pengantenan maning karo Dewi


Kumudaningsih, banjur duwe putra jenenge Banyak Blabur lan putri sing jenenge
Dyah Ayu Ratu Pamekas. Nalika delamar dadi prameswari, Dewi Kumudanigsih
jaluk kudangan sing monine, “angger mengko duwe putra lanang, sing ngganti
dadi Raja Pajajaran yakuwe putra lanange ingsun.”

Putrane Raja Pajajaran sekang Prameswari Dewi Kusumaningsih, yakuwe ….

A. Putra Niskala
B. Banyak blabur
C. Banyak Catra
D. Banyak Ngampar

6
16. Perang tandhing antarane Srikandhi mungsuh Resi Bisma babar pisan ora babag.
Tembung sing kacithak miring tegese ….

A. beda
B. kalah
C. imbang
D. gelem

17. Garwane Srikandhi sing nduweni pusaka panah Pasopati, yakuwe ….


A. Resi Bisma
B. Prabu Kresna
C. Raden Arjuna
D. Adipati Karna

18.
ukara kuwe ,dewaca ….

A. ana pitik siji mati


B. ana pitik telu mati
C. ana pitik mati telu
D. ana pitik cilik mati

Wacanen teks ngisor kiye nggo mangsuli pertakonan nomer 19–20 !

Ebeg digawe sekang anaman pring sing wujud jaran. Wernane ireng karo
putih terus disogi krincingan. Sing ngibing nganggo kathok dawa, njabane bathik
sing deenggo wates dhengkul. Sing ngibing uga nganggo kacamata ireng, topi
mahkota lan nganggo sumping neng kuping. Tangan loro lan sikile sing ngibing
uga deenggoni gelang krincing, sing marekna dadi moni angger degawa obah.

19. Ukara pokok neng paragraf dhuwur, yakuwe ….

A. sing ngibing numpak jaran


B. sing ngibing nganggo kathok dawa
C. wernane ireng karo putih desogi krincingan
D. ebeg degawe sekang anaman pring sing wujud jaran

7
20. Sing ngibing ora numpak jaran arane penthul
Ukara pertakonan kanggo mangsuli ukara neng dhuwur sing bener, yakuwe….
A. Ana ngendi penthul ngibing ?
B. Apa penthul ngibing ora numpak jaran ?
C. Genea penthul ngibing ora numpak jaran ?
D. Sing ngibing ora numpak jaran arane apa?

21. Wacanen teks neng ngisor kiye!


Cacahe wong neng grup ebeg kurang luwih ana 16, sing mandhegani siji arane
dhukun ebeg. Tukang tabuh gamelan cacahe ana 7. Selewihe dadi tukang ngibing.
Ebeg klebu ibing-ibingan rampak, jalaran wong segrup akeh. Kejaba wonge akeh
uga butuh genoh sing omber lan mbutuhna wektu antarane 1 – 4 jam.

Wacan dhuwur kuwe nerangna pagelaran ebeg mbutuhna . . . .


A. sing mandhegani dhukun ebeg
B. tukang tabuh gamelan cacahe ana 7
C. cacahe wong neng grup ebeg ana 16.
D. genoh sing omber lan wektu antarane 1 – 4 jam

22. Seni khas Banyumas kiye uwis kawentar, biasane ditanggap neng acara nggo
ngramekna pengetan dina kamardikan, neng acara wong hajatan, lan acara-acara
liyane. Seni Kabudayan kiye sing ngibing ana telu cacahe. Sing loro wong wadon,
sing siji wong lanang dearani badhut. Ngibinge mbleketaket mergane detabuhi
nganggo calung lan desindheni.
Kabudayan kuwe arane . . . .
A. begalan
B. calungan
C. lenggeran
D. ebeg-ebegan

8
23. Gatekna wacan neng ngisor kiye!
Gathutkaca adu arep karo Karna. Perange rame banget. Adipati Karna duwe
pusaka ampuh kang awujud keris. Arane pusaka Kunta Wijayandanu. Gathutkaca
ngendelna anggone bisa mabur tanpa elar bisa dhuwur neng awang awang.
Adipati Karna panas banget atine. Adipati Karna banjur njikot keris Kunta
Wijayandanu, banjur deuncalna maring Gathutkaca.

Salah siji kasektene Gathutkaca yakuwe . . . .


A. bisa mabur dhuwur tanpa elar
B. bisa mlaku tanpa ngidek lemah
C. duwe pusaka Kunta Wijayandanu
D. bisa ngilang maring langit sap pitu

24. Gatekna gambar ngisor kiye!

Gambar wayang neng dhuwur kuwe, satriya neng ….


A. Jodipati
B. Madukara
C. Sawojajar
D. Pringgondani

25. Raden Gathut kaca dasar satriya gagah perkasa, otot kawat balung wesi lan kulit
tembaga. Bisa menculat tanpa suthang, bisa mabur tanpa swiwi. Mula Gathutkaca
cinandra sekti . . . .
A. banget
B. mandrapati
C. mandraguna
D. mandrayekti

9
26. Ibu tindak peken nitih becak. Tembung nitih ngokone . . .
A. tuku
B. nyilih
C. nyewa
D. numpak

27. Wisata Padusan Kalibacin papan plesiran sing asri, genohe neng tlatah . . . .
A. Tambaknegara Kecamatan Rawalo
B. Karang Tengah Kecamata Cilongok
C. Baturaden sangisoring Gunung Slamet
D. Karang Gintung Kecamatan Kemranjen

Wacanen geguritan ngisor kiye sing tliti, nggo mangsuli pertakonan nomer 28–30!

KINANTHI
Dadi murid kudu jujur
Aja sok seneng ngapusi
Jujur papaning pahala
Mula kudu ngati-ati
Kudu njagani omongan
Aja gawe lara
28. Tembang Kinanthi neng dhuwur, duwe makna ….
A. pitutur becik sing ora perlu dilakoni
B. piwulange wong tuwa maring anak-anake
C. pitutur becik sing kudu dilakoni neng murid
D. murid kudu manut maring bapak lan ibu guru

29. Aja sok seneng ngapusi. Tembung ngapusi padha karo tembung ….
A. njaluki
B. nglarani
C. nyilakani
D. nglomboni

10
30. Tembang Kinanthi cacahe ana … gatra.
A. 5
B. 6
C. 7
D. 8

31. Bapak ibu ingkang kula urmati. Sekolah minangka panggenan ngudi ilmu saha
mbina budi pekerti para siswa. Mekaten kala wau saged dipun tindakaken menawi
panjenengan sedaya saged nyawiji kados kulawarga.
Perangan pidhato neng dhuwur klebu bagian …

A. isi pidhato
B. panutup pidhato
C. pambuka pidhato
D. salam pambuka pidhato

32. Sumangga kita sesarengan ngonjukaken puji syukur ing ngarsanipun Gusti Allah,
ingkang sampun paring kasarasan lan kabegjan, dhateng kula lan panjenengan.
Pethikan pidhato kuwe duwe karep ….
A. atur pasrah marang Gusti Allah
B. atur panuwun marang Gusti Allah
C. atur panuwun marang para rawuh
D. atur pngapura marang para rawuh

33. Cukup semene aturku, mbok ana lupute njaluk pangapura.


Ukara pidhato neng dhuwur yen dekramakna sing bener, yakuwe ….
A. cukup semene atur kawula, menawi ana lepatipun, njaluk pangapunten
B. cukup semanten atur kawula, bilih wonten lepatipun, nyuwun pangapura
C. cekap semanten aturku, menawa wonten lepatipun, nyuwun pangapunten
D. cekap semanten atur kula, menawi wonten kelepatanipun, nyuwun
pangapunten

11
Wacanen teks kandhah-kandhahan neng ngisor kiye! Banjur garapen pertakonan
nomer 34-35 !

Bapak : “Bud, siki malem Minggu ya?”


Budi : “Nggih pak, wonten napa Pak?”
Bapak : “Apa bener neng lapangan siki ana wayang?”
Budi : “….”
Bapak : “Arep melu nonton apa ora, Bud?”
Budi : “Nggih ndherek, Pak.”

34. Ukara sing trep kanggo njangkepi teks kandhah-kandhahan neng dhuwur, yakuwe
….
A Apa iya, Pak?
B Ya bener, Pak.
C Nggih leres, Pak.
D Mboten ngertos, Pak.

35. Topik teks kandhah-kandhahan neng dhuwur sing bener, yakuwe ….


A tuku wayang
B nonton wayang
C nanggap wayang
D dolanan wayang

12
II. Wangsulana pertakonan-pertakonan neng ngisor kiye !

36. Gatekna geguritan neng ngisor kiye !

Murid Tumemen
Saben esuk cengkelak ninggalaken klasa bantal
Lempit-lempit terus adus
Kosokan resik
Ora nana perangan sing ketinggalan
Cukat trengginas
Sarapan banjur mangkat sekolah
Setiti mirengaken
Wani ngomog sejrone pasinaon
Pancen kuwe murid sing tumemen

Gawea parafrase manut geguritan neng dhuwur !


Wangsulan : …………………………………………………………………..
………………………………………………………………….
………………………………………………………………….

37. Sebutna aran gambar tokoh wayang neng ngisor kiye sing pas karo nomere!

1. 2. 3. 4. 5.

Wangsulan : ……………………………………………………………………....
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………

38. Gawea conto pungkasane pidhato!


Wangsulan : ………………………………………………………………………
……………………………………………………………………...
………………………………………………………………………

39. Gawea teks kandhah-kandhahan nganggo tema “ Kebersihan “ !


Wangsulan : ………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………

40. Mangan sroto Sokaraja


Salinen ukara kuwe nganggo aksara jawa!
Wangsulan : ………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………

13
14

Anda mungkin juga menyukai