PEMBELAJARAN DALAM TALIAN BAGI ASAS SAINS KOMPUTER

PERINGKAT PENDIDIKAN MENENGAH DI ERA PANDEMIK COVID-19.

A SYADAT BIN SJAFAR1, MUHAMMAD HELMI BIN NORMAN2

SMK Pulau Gaya, Kota Kinabalu, Sabah.; cnuar2000@gmail.com

1
2
Fakulti Pendidikan, UKM, Bangi, Malaysia.; helmi.norman@ukm.edu.my

ABSTRAK
Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) diaplikasikan sebagai alat bantu mengajar
didalam pengajaran dan pembelajaran (PdP) di Malaysia di semua peringkat pendidikan.
Kaedah PdP di sekolah juga mengalami perubahan apabila pembelajaran dalam talian dengan
penggunaan sepenuhnya teknologi digital menjadikan PdP lebih meluas. Kementerian
Pendidikan Malaysia (KPM) mengumumkan PdP secara dalam talian semasa Perintah
Kawalan Pergerakan (PKP) untuk membendung penularan Covid-19. Guru membimbing
pelajar ketika pembelajaran dalam talian dengan lebih efektif agar dapat membantu pelajar
berfikir seiring dengan kandungan PAK21. Kajian ini mengkaji persepsi pelajar yang
mengambil mata pelajaran Asas Sains Komputer (ASK) serta perbandigan pengajaran dalam
talian dan pengajaran bersemuka dari peningkatan pengetahuan, kemahiran teknologi dan
kecekapan sosial. Kajian ini menggunakan reka bentuk kajian tinjauan menggunakan data
kuantitatif, instrumen soal selidik dan pemilihan sampel rawak mudah. Statistik deskriptif dan
statistik inferensi digunakan untuk menganalisa data frekuansi, peratus dan skor min. Kajian
mendapati keseronokan pembelajaran dalam talian pada tahap pertengahan. Akses ke bahan
dalam talian merupakan kekuatan pembelajaran dalam talian kerana mudah dan cepat untuk
mendapatkan bahan pembelajaran.

Kata kunci : Pembelajaran dalam talian, Asas Sains Komputer, Pendemik Covid-19.

PENGENALAN
Kerajaan melalui Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) sentiasa berusaha meningkatkan
kualiti pendidikan negara setaraf dengan pendidikan negara luar seperti negara Finland dan
Jepun. Untuk mempercepatkan usaha tersebut, Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia
(PPPM) 2013-2025 (KPM, 2013) telah digubal agar agenda menuju pendidikan negara
bertaraf dunia dapat dicapai. PPPM merupakan salah satu usaha transformasi pendidikan
untuk melengkapkan setiap murid dengan kemahiran baharu yang diperlukan untuk merebut
peluang dan menangani cabaran abad ke-21. Proses pelaksanaan transformasi pendidikan
memerlukan pendekatan dan strategi baharu agar setiap murid berpotensi, berketerampilan,
berperibadi mulia, berfikiran kreatif dan kritis serta berkemahiran tinggi demi pembangunan
negara (KPM, 2013).

Perkembangan transformasi digital dalam semua bidang utama di Malaysia telah

mempercepatkan perubahan bidang pendidikan agar selari dengan keperluan semasa. Ia
seiring dengan perkembangan Era Revolusi ke-4 yang telah mencetuskan lagi anjakan
paradigma baru dunia pendidikan (Adlina et al, 2020). Teknologi Maklumat dan komunikasi
(TMK) telah lama berkembang (Sandy et al, 2017; Nik. & Khalid, 2019) mempengaruhi
kehidupan manusia, juga dalam bidang pendidikan. TMK diaplikasikan sebagai alat bantu
mengajar didalam pengajaran dan pembelajaran (PdP) di Malaysia di semua peringkat
pendidikan dari pendidikan awal, peringkat persekolahan sehingga ke peringkat universiti
(Adlina et al, 2020). Kaedah PdP di sekolah juga mengalami perubahan akibat perkembangan
teknologi. Pembelajaran dalam talian
1
dengan penggunaan sepenuhnya teknologi digital menjadikan PdP lebih terbuka dan meluas
(Nik & Khalid, 2019). Kerajaan telah menyokong pembelajaran dalam talian dengan
menyediakan keperluan-keperluan asas teknologi yang berkaitan agar pelajar dapat
menggunakan teknologi bagi mengikuti PdP secara aktif dan berkesan.

Pada awal tahun 2020, penularan sejenis virus baharu jenis Korona yang bermula di negara
China telah merebak keseluruh dunia dengan cepat menyebabkan wabak Covid-19. Pada
bulan mac, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) telah mengisytiharkan situasi pandemik
Covid-19 apabila virus tersebut telah merebak ke 114 buah negara di seluruh dunia (WHO,
2020). Pendemik ini menyebabkan ancaman kepada semua sektor di Malaysia terutama
kepada tahap kesihatan penduduk serta boleh melumpuhkan sisoekonomi negara sekiranya
berlaku penularan yang tidak terkawal. Akibat dari ancaman besar kepada seluruh negara,
maka kerajaan telah mengistiharkan perlaksanaan Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) di
seluruh negara berkuat kuasa 18 hingga 31 Mac di seluruh negara bagi mengekang penularan
Covid- 19 (MKM, 2020).

Semasa perlaksaan PKP, semua rakyat diseru agar sentiasa berada dirumah, menjaga jarak
sosial ketika berada di luar rumah serta sentiasa mengutamakan penjagaan kebersihan diri
dengan sentiasa menggunakan cecair pembasmi kuman serta membasuh tangan. Pertubuhan
Kesihatan Sedunia (WHO, 2020), menjangkakan penularan wabak Covid-19 akan mengambil
masa yang lama diantara satu hinggan dua tahun untuk mengekang penularan wabak. Dalam
tempoh PKP semua aktiviti pembelajaran secara bersemuka di batalkan kerana universiti,
sekolah dan tempat keagamaan telah diarahkan ditutup. Ia bertujuan mengekang penularan
virus Covid-19 dan memutuskan rantaian jangkitan Covid-19 dalam negara (MKM, 2020).

KPM telah menyiarkan Garis Panduan Pelaksanaan Pengajaran Dan Pembelajaran (PdP)
Semasa Perintah Kawalan Pergerakan Disebabkan Penularan Jangkitan Covid-19 dengan
mengarahkan semua guru untuk bekerja dari rumah supaya akses PdP dapat diteruskan dalam
tempoh PdP. PdP dilaksanankan menggunakan pelantar pembelajaran yang disediakan oleh
KPM iaitu MOE-DL atau pelantar pembelajaran lain yang disediakan oleh Jabatan
Pendidikan Negeri (JPN), Pejabat Pendidikan Derah (PPD) dan sekolah. Guru digalakkan
menggunakan kaedah perbelajaran berbentuk teknologi iaitu pembelajaran dalam talian.

Pembelajaran dalam talian merupakan sebahagian daripada komponen e-pembelajaran serta

selari dengan pembelajaran abad ke-21 (PAK21) (Rosninawati, 2021). Guru-guru perlu
membimbing pelajar ketika pembelajaran dalam talian agar dapat berkongsi ilmu dengan
lebih efektif agar dapat membantu pelajar lebih komunikatif, kolaboratif, kreatif dan kritis
berfikir seiring dengan kandungan PAK21. Guru memerlukan masa yang banyak dalam
merancang pelajaran yang bersungguh-sungguh agar dapat menghasilkan bahan yang baik
(Yogeswary & Helmi. 2020) seterusnya dapat mendorong pelajar menggunakan pembelajaran
dalam talian dan meningkatkan pencapaian.

Peranan guru semasa pembelajaran dalam talian berubah sebagai fasilitator yang membantu
pelajarnya untuk mendapatkan ilmu dan bukan fokus memberi ilmu kerana maklumat di
hujung jari. Kesediaan guru melaksanakan pembelajaran dalam talian dengan bahan
penggunaan modul tertentu serta alat teknologi seperti Google Classroom atau google Meet
(Siti & Nurfaradilla, 2020) dapat melancarkan proses PdP dengan pelajar. Kaedah
pembelajaran dalam talian membolehkan pelajar mudah mendapat ilmu dari pelbagai sumber
dan kemudian dipersembahkan dalam bentuk tugasan. Kreativiti bahan dalam
pembelajaran dalam talian

2
menjadikan PdP lebih menyeronokan merupakan ramuan kepada pelajar dapat meningkatkan
pengetahuan, kemahiran belajar dan hubungan sosial.

1.1 Pernyataan Masalah

Pelajar mengambil bahagian secara aktif semasa pembelajaran dalam talian berlangsung
secara masa sebenar yang fleksibal serta boleh berada dari mana-mana tempat di pelbagai
platform. Ia merupakan cara pembelajaran yang diakui berkesan dalam meningkatkan kualiti
PdP seterusnya memberi impak kepada pelajar dalam meningkatkan motivasi, kepuasan
belajar dan interaksi pelajar (Bignoux & Sund, 2018). Selain itu pembelajaran dalam talian
memberi kelonggaran kepada pelajar menentukan tahap pembelajaran mengikut kemampuan
belajar denga lebih pantas sesuai dengan sikap ingin tahu dan keinginan menoroka benda
baru pelajar. Pelajar diberikan kawalan yang banyak dalam melaksanakan pembelajaran
dalam talian dengan pemantauan yang berterusan oleh guru agar proses PdP lebih
bermanfaat.

Perancangan yang teliti serta sumber yang pelbagai dapat menjadikan pembelajaran dalam
talian yang berkesan agar kandungannya memenuhi keperluan pengetahuan pelajar. Setiap
halangan yang dihadapi oleh pelajar dapat diminimumkan agar objektif pembelajaran dalam
talian tercapai. Semasa pandemik Covid-19, pelajar perlu mengikuti pembelajaran dalam
talian kerana ianya pilihan yang terbaik disediakan oleh KPM dan secara langsung telah
mengubah cara pembelajaran sedia ada iaitu pembelajaran bersemuka. Perubahan secara tiba-
tiba telah menghasilkan pengalaman pembelajaran yang sama sekali berbeza bagi pelajar dari
pembelajaran bersemuka kepada pembelajaran dalam talian (Muhammad & Kainat, 2020).

Berdasarkan keadaan ini, kajian ini mengkaji persepsi pelajar tingkatan satu, dua dan tiga
yang mengambil mata pelajaran ASK mengenai pembelajaran dalam talian semasa pendemik
Covid-
19. Aspek utama kajian ialah mengetahui kekuatan dan kekurangan pembelajaran dalam
talian. Selain itu, kajian ini juga mengkaji perbandigan pengajaran dalam talian dan
pengajaran bersemuka dari segi peningkatan pengetahuan, kemahiran teknologi dan
kecekapan sosial.

1.2 Objektif Kajian

Kajian ini mengandungi empat objektif iaitu:
1) Mengenalpasti kekuatan dan kekurangan pembelajaran dalam talian yang pelajar
perolehi.
2) Perbandingan pembelajaran dalam talian dan pembelajaran bersemuka dari segi
peningkatan pengetahuan, kemahiran teknologi dan kecekapan sosial.
3) Perbandingan pembelajaran dalam talian dan pembelajaran bersemuka dari segi
perlasanaan aktiviti.
4) Mengenalpasti persepsi pelajar terhadap pembelajaran dalam talian.

1.3 Tinjauan Literatur

Pembelajaran dalam talian merupakan pengaplikasian teknologi yang sudah berkembang
seiring dengan perkembangan teknologi di seluruh dunia. Ia memberikan satu anjakan baru
dalam teknik dan kaedah pedagogi guru dalam melaksanakan PdP kepada murid.
Penyelidikan berkaitan pembelajaran dalam talian sudah banyak dilakukan oleh penyelidik
luar negara (Baczek et al. 2021; Adedoyin & Soykan, 2020; Bignoux & Sund, 2018) begitu
juga dengan penyelidik dalam negara (Adlina et al, 2020; Siti & Nurfaradilla, 2020;
Yogeswary & Helmi, 2020) fokus kepada guru yang menghasilkan atau menyediakan bahan
PdP dan pelajar sebagai bahan pembelajaran dalam talian.
3
Keadaan pendemik Covid-19 telah menghadkan pergerakan manusia menjadikan situasi ini
menjadi pilihan yang sangat sesuai dalam menggunakan pembelajaran dalam talian untuk
proses PdP. Penggunaan pembelajaran dalam talian di Malaysian meliputi setiap peringkat
umur pengguna seperti awal persekolahan (Hisma & Wan, 2021), sekolah rendah (Nik &
Khalid, 2019), sekolah menengah, pendidikan tinggi (Rofizah, 2020 ; Wan et al, 2019) dan
pembelajaran terbuka. Kesesuaian penggunaan pembelajaran dalam talian telah merentasi
semua peringkat umur dimana dengan panduan dan sokongan pengajar akan memudahkan
pelajar memahami kandungan pengajaran mereka.

Pembelajaran dalam talian menekankan kepada guru menyediakan bahan yang sesuai untuk
proses pembelajaran berjalan dengan lancar. Wan et al. (2019) Guru boleh mendapatkan
sumber pelajaran daripada sumber-sumber sedia ada dalam dunia digital yang telah
dihasilkan oleh guru-guru berpengalaman atau sumber bebas yang sesuai. Sumber yang
berkualiti dan sesuai dengan kandungan pelajaran akan menyokong proses pembelajaran
pelajar kerana ia lebih berpusatkan kepada pelajar. Ianya juga dapat mentakrifkan peranan
guru dan pelajar semasa proses PdP berlangasung agar dapat meningkatkan pengetahuan dan
kemahiran pelajar secara berterusan.

Pelajar juga perlu sekurang-kurangnya mempunyai kemahiran teknologi yang asas agar dapat
membantu melancarkan proses pembelajaran dalam talian disebabkan kebergantungan kepada
perkakasan dan perisian. Kemahiran teknologi dapat membatu pelajar terlibat secara aktif
pelajar semasa pembelajaran dalam talian tanpa ganggu isu-isu teknikal. Ini dapat
meningkatkan tahap keseronokan semasa proses PdP dapat mengekalkan pelajar fokus
kepada pembelajaran dalam talian.

Jika dilihat banyak kajian berkaitan persepsi guru serta pelajar peringkat universiti berkaitan
dengan penggunaan pembelajaran dalam talian. Walau bagaimanapun, kajian melibatkan
persepsi pelajar berkaitan mata pelajaran Asas Sains Komputer (ASK) di peringkat sekolah
menengah untuk pembelajaran dalam talian masih kurang dijalankan di Malaysia. Kajian ini
dapat menyediakan pandangan pelajar berkaitan kebaikan dan kelemahan penggunaan
pembelajaran dalam talian. Maklumat ini sesuai dijadikan panduan oleh guru semasa
menghasilkan bahan yang sesuai digunakan dengan pembelajaran dalam talian oleh pelajar.

2.0 METODOLOGI
Kajian ini menggunakan reka bentuk kajian tinjauan menggunakan data kuantitatif. Menurut
(Creswell & Creswell, 2018) data yang dikumpulkan melalui sampel sesuatu populasi dan
dipersembahkan dalam bentuk kuantitatif dapat mengenalpasti sikap dan pandangan mereka.
Sampel akan dipilih secara rawak mudah apabila mereka secara sukarela menjawab soal
selidik yang di berikan kepada mereka oleh pengkaji. Pengkaji menggunakan instrumen soal
selidik untuk mendapatkan maklum balas daripada pelajar sekolah menengah tingkatan 1, 2
dan 3 yang mengambil mata pelajaran ASK di Sekolah. Item soal selidik dibina berdasarkan
instrumen yang diubah suai daripada kajian Baczek et al. (2021). Instrumen kajian ini ialah
soal selidik dalam bentuk google form. Google form ialah platform dalam talian yang
menyediakan perkhidmatan untuk menghasilkan borang soal selidik, menerima respons dan
analisis data tanpa berbayar (Mondal et al. 2019). Seramai 548 sampel yang telah menjawab
soal selidik daripada 2218 populasi murid yang mengambil mata pelajaran ASK tingkatan 1,
2 dan 3 di daerah Kota Kinabalu pada tahun 2021. Kebenaran daripada KPM, Jabatan
Pelajaran Negeri Sabah dan sekolah-sekolah yang terpilih di pohon oleh pengkaji sebelum
kajian dilaksanakan.

4
Borang soal selidik yang disediakan mengandungi empat bahagian iaitu bahagian A,
bahagian B, bahagian C dan Bahagian D. Soal selidik bahagian A ialah ciri-ciri demografi
pelajar mengandungi 6 soalan seperti jantina, umur, tingkatan, platform pembelajaran,
kemahiran TMK dan pengalaman pembelajaran dalam talian. Bahagian B ialah soalan
kelebihan dan kekurangan pembelajaran dalam talian dan terdapat 2 soalan. Bagi Bahagian C
ialah perbandingan antara pembelajaran dalam talian dan pembelajaran bersemuka dan
terdapat 8 soalan semuanya. Akhir sekali Bahagian D mempunyai 1 soalan sahaja berkaitan
persepsi pelajar terhadap pembelajaran dalam talian. Penggunaan skala Likert lima mata
digunakan untuk item 9 – 16 dalam instrumen.

Jadual 1: Analisis demografi responden kajian.

Maklumat Responden Frekuansi Peratusan (%)
Jantina
Lelaki 245 44.7
Perempuan 303 55.3
Umur
13 185 33.8
14 175 31.9
15 188 34.3
Tingkatan
Satu 182 33.2
Dua 178 32.5
Tiga 188 34.3
Platform pembelajaran dalam talian
Google Meet 427 77.9
Google Classroom 308 56.2
Telegram 489 89.2
WhatApps 392 71.5
Kemahiran TMK
Baik 119 21.7
Sederhana 375 68.4
Lemah 54 9.9
Pengalaman pembelajaran dalam talian
Ya 202 36.9
Tidak 346 63.1

Bagi mendapatkan kesahan muka dan kesahan kandungan, semua item soalan kaji selidik
telah di semak oleh seorang pakar berkaitan iaitu Pensyarah Kanan Universiti tempatan yang
mempunyai kepakaran dalam Pembelajaran Digital. Pengesahan pakar sangat penting bagi
mengukur setiap item yang hendak dikaji agar dapat dipastikan soalan setiap item mudah
difahami oleh responden dan menepati objektif kajian (Noraini, 2013). Kajian rintis
dilaksanakan di sebuah sekolah dalam daerah yang sama melibatkan seramai 30 responden
terdiri dari murid yang mengambil mata pelajaran ASK. Kajian rintis penting untuk
memastikan intrumen kajian mempunyai kebolehpercayaan yang tinggi. Nilai Cronbach
Alpha (α) keseluruhan untuk item ini adalah 0.75 dan interprestasi kebolehpercayaan bagi
nilai ini adalah baik dan boleh diterima. Semua item soal selidik dianalisis dengan
menggunakan Statistical Package for the Social Sciences (SPSS v26). Statistik deskriptif
digunakan untuk menganalisa kelebihan dan kekurangan pembelajaran dalam talian serta
tahap penerimaan pembelajaran dalam talian dan statistik inferensi menggunakan skor min.

5
3.0 DAPATAN KAJIAN
Seramai 548 sampel kajina telah menjawab borang soal selidik secara dalam talian.
Berdasarkan Jadual 1, seramai 245 orang (44.7%) orang murid lelaki dan 303 orang (55.3%)
orang murid perempuan yang terlibat dalam kajian ini. 185 orang (33.8%) daripadanya
berumur 13 tahun, 175 orang (31.9%) berumur 14 tahun dan 188 orang (34.3%) berumur 15
tahun. Dari segi tingkatan pula, seramai 182 orang (33.8%) tingkatan 1, seramai 175 orang
(31.9%) tingkatan 2 dan 188 orang (34.3%) tingkatan 3. Terdapat empat pilihan platform
pembelajaran dalam talian yang digunakan oleh murid iaitu Google Meet seramai 427 orang
(77.9%), menggunakan platform Google Classroom 308 orang (56.2%), menggunakan
platform Telegram 489 orang (89.2%), dan menggunakan platform WhatApps 392 orang
(71.5%). Kemudian, seramai 119 orang (21.7%) murid mempunyai kemahiran TMK yang
baik,
375 orang (68.4%) mempunyai kemahiran TMK yang Sederhana dan 54 orang (9.9%)
mempunyai kemahiran TMK yang lemah. Kemudiannya seramai 202 orang (36.9%) telah
mempunyai pengalaman pembelajaran dalam talian dan seramai 346 orang (63.1%) tidak
mempunyai pengalaman pembelajaran dalam talian.

Jadual 2: Analisis kelebihan pembelajaran dalam talian.

Item Frekuansi Peratusan (%)
1. Akses ke bahan dalam talian. 395 72.1
2. Belajar mengikut kemampuan sendiri. 325 59.3
3. Keupayaan untuk berada di rumah. 262 47.8
4. Interaktiviti kelas. 144 26.3
5. Kebolehan merakam perjumpaan. 160 29.2
6. Persekitaran yang selesa. 371 67.7

Purata 276.2

Jadual 3: Analisis kekurangan pembelajaran dalam talian.

Item Frekuansi Peratusan (%)
1. Kurangnya interaksi guru dengan murid. 396 72.3
2. Masalah teknikal. 366 66.8
3. Bergantung sepenuhnya pada komputer /
telefon pintar dan internet. 421 76.8
4. Keadaan pembelajaran yang kurang selesa di
rumah. 138 25.2
5. Kurang disiplin diri. 308 56.2
6. Pengasingan sosial. 241 44.0

Purata 311.7

Berdasarkan Jadual 2, kelebihan pembelajaran dalam talian yang paling tinggi dipilih oleh
murid ialah akses ke bahan talian (72.1%) diikuti oleh persekitaran yang selesa (67.7%),
belajar mengikut kemampuan sendiri (59.3%) dan keupayaan untuk berada di rumah (47.8%).
Bagi kelebihan seterusnya lebih rendah dipilih oleh murid iaitu kebolehan merakam
perjumpaan (29.2%) dan interaktiviti kelas hanya (26.3%). Dapatan kajian berdasarkan
Jadual 3 ialah kekurangan pembelajaran dalam talian yang dipilih oleh murid. Kekurangan
utama pembelajaran dalam talian ialah, terlalu bergantung sepenuhnya pada komputer,
telefon pintar dan internet (76.8%) serta kurangnya interaksi guru dengan murid (72.3%).
Seterusnya kekurangan lain ialah masalah teknikal (66.8%), kurang disiplin diri (56.2%).
6
belajar mengikut

7
kemampuan sendiri (59.3%) dan keupayaan untuk berada di rumah (47.8%). Bagi
kekurangan seterusnya lebih pengasingan sosial (44.0%) dan keadaan pembelajaran yang
kurang selesa di rumah (25.2%) yang terkecil.

Jadual 4: Perbandingan peningkatan pengetahuan, teknologi dan kecekapan sosial

diantara pembelajaran dalam talian dengan pembelajaran bersemuka.
Pembelajaran Dalam Talian Pembelajaran Bersemuka
Skala
Pembolehubah
Likert Frekuansi Peratus Nilai Frekuansi Peratus Nilai
min min
1. Peningkatan 1 21 3.8 8 1.5
pengetahuan 2 66 12.0 40 7.3
murid. 3 259 47.3 3.23 136 24.8 3.83
4 172 31.4 219 40.0
5 30 5.5 145 26.5
2. Peningkatan 1 6 1.1 5 0.9
kemahiran 2 37 6.8 34 6.2
teknologi 3 181 33.0 3.68 174 31.8 3.72
4 228 41.6 234 42.7
5 96 17.5 101 18.4
3. Peningkatan 1 26 4.7 6 1.1
kecekapan 2 82 15.0 37 6.8
sosial. 3 245 44.7 3.19 176 32.1 3.74
4 154 28.1 201 36.7
5 41 7.5 128 23.4

Jadual 5: Perbandingan aktiviti pelajar semasa pembelajaran dalam talian dengan

pembelajaran bersemuka.
Pembelajaran Dalam Talian Pembelajaran Bersemuka
Skala
Pembolehubah
Likert Frekuansi Peratus Nilai Frekuansi Peratus Nilai
min min
1. Peningkatan 1 17 3.1 12 2.2
pengetahuan 2 55 10.0 35 6.4
murid. 3 184 33.6 3.48 133 24.3 3.83
4 233 42.5 223 40.7
5 59 10.8 145 26.5
Perbandingan pembelajaran dalam talian dengan pembelajaran bersemuka untuk tiga
pembolehubah utama iaitu peningkatan pengetahuan, peningkatan kemahiran teknologi dan
peningkatan kecekapan sosial murid berdasarkan Jadual 4. Dapatan kajian, mendapati tidak
terdapat perbezaan yang jelas pembelajaran dalam talian (M=3.23) dengan pembelajaran
bersemuka (M=3.83) berdasarkan peningkatan pengetahuan murid. Bagi pembolehubah
peningkatan kemahiran teknologi pula, tidak terdapat perbezaan antara pembelajaran dalam
talian (M=3.68) dengan dengan pembelajaran bersemuka (M=3.83). Begitu juga
pembolehubah peningkatan kecekapan sosial juga tidak terdapat perbezaan yang jelas antara
pembelajaran dalam talian (M=3.19) dengan dengan pembelajaran bersemuka (M=3.74).
Berdasarkan Jadual 5 menunjukkan murid sedikit aktif semasa pembelajaran bersemuka
(M=3.83) berbading pembelajaran dalam talian (M=3.48).

Rajah 1 menunjukkan dapatan kajian seramai 48 orang (8.8%) murid memilih pembelajaran
dalam talian sangat tidak menyeronokkan, 108 orang (19.7%) murid memilih tidak

8
menyeronokkan. Sebahagian besar pelajar 272 orang (49.6%) memilih agak menyeronokkan,
90 orang (16.4%) memilih menyeronokkan dan paling sedikit pelajar 30 orang (5.5%)
memilih sangat menyeronokkan dan nilai min persepsi keseronokan ialah (M=2.90).

Rajah 1: Tahap keseronokan semasa mengikuti pembelajaran dalam talian.

4.0 PERBINCANGAN
Kajian ini bertujuan untuk mengetahui kekuatan dan kekurangan pembelajaran dalam talian
yang pelajar pilih. Terdapat enam pilihan kekuatan dan kekurangan yang disenaraikan dan
pelaja boleh memilih seberapa banyak yang berkaitan dengan mereka. Akses ke bahan dalam
talian merupakan pilihan tertinggi pelajar kerana mudah dan cepat (Adlina et al, 2020) untuk
mendapatkan bahan yang banyak (Siti & Nurfaradilla, 2020) di persekitaran internet. Pilihan
kedua ialah persekitaran yang selesa, seterusnya belajar mengikut kemampuan sendiri dan
keupayaan untuk berada di rumah memberi kebebasan kepada pelajar semasa mengikuti
pembelajaran dalam talian. Kekuatan yang kurang mendapat pilihan pelajar ialah interaktiviti
kelas dan kebolehan untuk merakam sebagai kekuatan dalam pembelajaran dalam talian.
Terdapat juga kekurangan dalam pembelajaran dalam talian dan antara kekurangan paling
utamanya ialah bergantung sepenuhnya kepada komputer atau telefon serta talian internet dan
kurangnya interaksi guru dengan murid. Ini disokong oleh (Adedoyin & Soykan, 2020) yang
menyatakan pembelajaran dalam talian bergantung kepada teknologi dan kemudahan internet.
Kekurangan yang lain ialah masalah teknikal, kurang disiplin dan pengasingan sosial.
Walaupun pengasingan sosial menjadi kekurangan kepada pembelajaran dalam talian tetapi
ketika pendemik Covid-19 berlaku ianya menjadi satu tindakan yang baik bagi
mengurangkan jangkitan (MKM, 2020).

Kajian ini juga membandingkan keberkesanan pembelajaran dalam talian dan pembelajaran
bersemuka dari persepsi pelajar yang fokus kepada 3 faktor utama iaitu peningkatan
pengetahuan, peningkatan kemahiran teknologi dan peningkatan kecekapan sosial. Bagi
faktor peningkatan kemahiran teknologi tidak terdapat perbezaan. Pelajar menggunakan
kemudahan teknologi yang sama untuk aktiviti harian dan aktiviti pembelajaran dalam talian.
Menurut (Nik dan Khalid, 2019) penguasaan terhadap teknologi membantu meningkatkan
kemahiran teknologi pelajar seterusnya berperanan kepada keberkesanan pembelajaran. Bagi
faktor

9
peningkatan pengetahuan dan peningkatan kecekapan sosial, pembelajaran bersemuka lagi
berkesan berbanding pembelajaran dalam talian. Begitu juga secara keseluruhan bagi ketiga-
tiga faktor diatas pelajar memilih pembelajaran bersemuka lebih sedikit berkesan berbanding
pembelajarn dalam talian. Dapatan ini selari dengan objektif kajian yang ketiga pelajar lebih
aktif semasa pembelajanran bersemuka berbanding pembelajaran dalam talian. Pelajar masih
memilih pembelajaran bersemuka lebih sedikit berkesan dan pelajar lebih sedikit aktif semasa
PdP walaupun setelah lebih setahun pembelajaran dalam talian dilaksanankan di seluruh
negara ketika PKP dilanjutkan oleh kerajan.

Adakah pelajar merasa seronok ketika sesi pembelajaran dalan talian? Hampir separuh pelajar
memilih agak seronok iaitu nilai pertengahan dalam skala pilihan. Bagi pilihan sangat tidak
seronok dan tidak seronoh lebih besar berbanding dengan seronok dan sangat seronok.
Dapatan kajian ini menunjukkan pembelajaran dalam talian berada pada tahap pertengahan
keseronokan pelajar. Tempoh lama PKP menyebabkan pelajar terpaksa meninggalkan
pembelajaran secara bersemuka mempengaruhi tahap keseronokan ini. Pengkaji
mencadangkan untuk meningkatkan tahap keseronokan semasa pembelajaran dalam talian
dengan menyediakan bahan pengajaran digital yang berkualiti, berinformatik dan durasi masa
bagi video tidak terlalu panjang. Menggunakan platform ringkas dan mudah dicapai dan
penggunaan kadar internet yang sedikit seperti WhatApps dan Telegram. Pada masa sama
guru dan pelajar perlu menggunakan sepenuhnya platform DELIMA yang disediakan oleh
KPM dalam meningkatkan keberkesanan PdP dan kesoronokan pembelajaran dalam talian.

RUMUSAN
Kajian ini membekalkan maklumat kepada guru, pihak Sekolah, PPD, JPN dan KPM kerana
memandangkan semua sekolah di Malaysia sedang melaksanakan pembelajaran dalam talian
semasa perlaksanaan PKP. Tahap keseronokan belajar murid dapat menggambarkan
perlaksanaan pembelajaran dalam talian salah satu kaedah yang terbaik digunakan semasa
pendemik Covid-19 melanda negara. Sekiranya terdapat peningkatan pengetahuan,
kemahiran teknologi dan kemahiran sosial juga akan menunjukkan bahawa pembelajaran
secara dalam talian dapat diterima oleh murid dalam sistem pendidikan di Malaysia.
Walaupun pembelajaran secara bersemuka masih terbukti lebih berkesan dalam proses PdP
tetapi pembelajaran dalam talian juga dapat meningkatkan keberkesanan PdP.

RUJUKAN
Adedoyin, O. B., & Soykan, E., (2020): Covid-19 pandemic and online learning: the
challenges and opportunities, Interactive Learning Environments, DOI:
10.1080/10494820.2020.1813180
Adlina, A. H., Ahmad, N. M. Y., Arfah, A. M., Normala, O., Norasyikin, A. & Nasrina, M. S.
(2020). Penerimaan Pelajar Terhadap Aplikasi MOOC TITAS Versi 2.0 di Universiti
Awam Malaysia. Jurnal Sains Insani 2020, Vol. 5 No.1 : 73-78.
https://doi.org/10.33102/sainsinsani.vol5no1.151
Baczek, M., Zaganczyk-Baczek, M., Szpringer, M., Jaroszynski, A., Wozakowska-Kapłon, B.
(2021). Students’ perception of online learning during the COVID-19 pandemic: A
survey study of Polish medical students. Medicine (2021) 100:7.
http://dx.doi.org/10.1097/MD.0000000000024821
Bignoux, S. & Sund, K., (2018). Tutoring executives online: What Drives Perceived
Quality?. Behaviour and Information Technology, vol. 37, no. 7, pp. 1-11, 2018.
http://eprints.mdx.ac.uk/24414/
Creswell, J. W. & Creswell, J. D. (2018). Research and Design Qualitative, Quantitative and
Mixed Methods Approaches. Thousand Oaks California.

10
Ehwan, N. (2021). COVID19: Implikasi Pengajaran dan Pembelajaran Atas Talian.
RISALAH USIM. https://www.usim.edu.my/news/in-our-words/covid19-implikasi-
pengajaran- dan-pembelajaran-atas-talian/. 20/5/2021.
Hisma, N. K. & Wan, M. R. W. M. (2021), Kebolehgunaan Multimedia Sebagai Bahan Bantu
Mengajar Dalam Kalangan Guru Prasekolah. International Conference on Management,
Education, Social Sciences and Technology 2021 : 66-75
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). (2019). Ringkasan Eksekutif: Pelan Transformasi
ICT Kementerian Pendidikan Malaysia 2019-2023.
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). (2017). Asas Sains Komputer Tingkatan 2 KSSM.
Kuala Lumpur. Percetakan Rina Sdn.Bhd.
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). (2013). Pelan Pembangunan Pendidikan
Malaysia 2013-2025. Putrajaya. KPM. Dimuat turun daripada www.moe.gov.my
Majlis Keselamatan Negara (MKM), Jabatan Perdana Menteri (JPM). (2020). Kenyataan
Media MKN: Perincian Perintah Kawalan Pergerakan.
https://www.pmo.gov.my/2020/03/kenyatan-media-mkn-18-mac-2020/
Mondal, H., Mondal,S., Ghosal, T. danMondal, S. (2018). Using Google Forms for Medical
Survey: A Technical Note. International Journal of Clinical and Experimental
Physiology 5(4): 216-218.
Muhammad, A., dan Kainat, A. (2020). Online learning amid the COVID-19 pandemic:
Students' perspectives. Journal of Pedagogical Sociology and Psychology 2(1), 45-51.
http://www.doi.org/10.33902/JPSP. 2020261309
Nik, N. N. A., & Khalid, M. N. (2019). Keberkesanan Pembelajaran Atas Talian Dalam
Kalangan Pelajar Sekolah Rendah. Prosiding Seminar Kebangsaan Pendidikan Negara
(SKEPEN) ke-6 2019. P 658 – 666
Noraini, I. (2013). Penyelidikan dalam pendidikan (2nd ed.). Kuala Lumpur: McGraw-Hill
Education.
Rofizah, M. (2020). Pembelajaran Dalam Talian Segerak: Kepuasan Pelajar Terhadap
Penggunaan Microsoft Teams. Journal of Quality Measurement and Analysis 16(2)
2020, 219-230.
Rosninawati, H. (2021). Pembelajaran dalam talian sebagai norma baharu. RISALAH USIM.
https://www.usim.edu.my/news/in-our-words/pembelajaran-dalam-talian-sebagai-
norma-baharu/.20/5/2021
Sandy, K. @ G., Mohd, Z. I., & Fong, S. F. (2017). Keperluan Instrumen PTPK-IPG Untuk
Merealisasikan Kompetensi Mengintegrasikan Teknologi Maklumat Dan Komunikasi
Dalam Pembelajaran Dan Pemudahcaraan. Fakulti Psikologi dan Pendidikan, Fakulti
Kemanusiaan, Seni dan Warisan, Universiti Malaysia Sabah. Pp 115-138.
Siti, N. C. A., & Nurfaradilla, M. N. (2020). Pandangan Guru Terhadap Pembelajaran dalam
Talian melalui pendekatan Home Based Learning (HBL) semasa tempoh Pandemik
Covid-19. PENDETA: Journal of Malay Language, Education and Literature, 11, 46-
57. https://doi.org/10.37134/pendeta.vol11.edisikhas.4.2020
Wan, J. W. N. H., Abd, G. R., Mohd, N. N. A., Awang, A. dan Sulaiman, N. H., (2019).
Persepsi Pelajar Terhadap Penggunaan Video Dan Padlet (Pvdp) Dalam Pengajaran
Dan Pembelajaran Subjek Pemikiran Dan Tamadun Islam. e-Academia Journal V8
Issue 2 (2019) Page 1-7.
http://myjms.mohe.gov.my/index.php/JeA/article/view/7378/2986
World Health Organization (WHO). (2020). https://www.who.int/
Yogeswary, K. & Helmi, N. (2020). Kemahiran Teknologi dan Kesediaan Melaksanakan
Pembelajaran dan Pemudahcaraan Dalam Talian Semasa Era Pandemik Dalam
Kalangan Guru di Sekolah Rendah Tamil. 2nd International Conference on Education,
Social Sciences and Engineering (2021) : 290-304.

11