Malem Minggu tanggal 23 bulan Juni 1938 di imahna haji Abdul raup, di kampung pasar, teu
saperti biasana imahna ca'ang pisan, lampu sakabeh ruangan hurung. loba NU ngaliwat tatangga bari
ngomong lalaunan,
tatangga: "eh...tumbenan imahna si haji Abdul raup meuni ca'ang pisan" (NU Laen na ngangguk keun
hulu bari ngomong "heeh tumbenan")
Teu Lila tabuh 8 bu Aya NU ngaliwat ibu haji banisah sendalna ketoprak ketoprak, parfumna
seungit ngahiliwir, sampingna pak gelebug, da rek ngelehkeun kageulisan ibu-ibu lain. ibu-ibu lain
ngarasa teu ngenah nempona bari ngagosip si ibu haji banisah.
Awe'we'-awe'we': " Kadie-kadie-kadie da, Bu haji banisah meuni sombong pisan Sagala di umbar-
umbarkeun piomongeun wae'. " (ngomong baru lalaunan)
ges Kitu teh arasup Weh NU ngagosip Jeung Bu haji banisah te'h
Bu haji banisah : "tuan haji Kuring teh datang ka dieu re'k ngalamar nyi rapiah sabab anak Kuring
teh Ujang kusen, hayang kawin Tah Rp.250jt maskawinna, Rp.150jt keur hajatanna (ngomong bari
nyodorkeun duit)
Haji Abdul Raup: "Beu atuh e'tamah lain lumayan! tadinamah maksud Kuring teh lain hayang
ngayakeun hajatan atau NU lae'n, Ari kang haji mah ngajak saenyana".
Haji banisah: "ih lain Kitu, e'tamah duit teh mere keur modal kahirupan".
nyi dampi: "e'hh sugante'h Saha, meuni geulis nyi rapiah arek kamana?"
nyi rapiah: "iyeu nyi dampi di imah Aya dagangan naom wae' NU aneh-aneh?"
Halaman 1 dari 8
Skenario sunda-
nyi dampi: "teu mahal teuing Rp.250rebu"
nyi rapiah: "mahal teuing atuh nyi, teu bisa Rp.150 rebu?"
nyi dampi: "teu bisa atuh, Kuring ge meuli di tokona sakiti piraku teumeunang bati na"
nyi rapiah: "mahal teuing atuh mbi, Kuring ge teu Aya duit saloba Kitu"
nyi rapiah: "atuh mbi Kuring can oge papangih kenal ge' Acan, ditambah Kuring mah geus Aya calon
suami aranna Ujang kusen"
nyi dampi: "nya Bae' atuh loba duitnya iyeuh Aom Usman mah"
teu Lila datang haji Abdul Raup nyamper keun bari nannya
ku nyi dampi be'rekeun we'h Tah sampingna, Jol weh nyi dampi asup bari seneng sabab meunang
bati gede'
di hiji sore' kira-kira jam 5, aom Usman keur diuk di korsi hareupeun imahna bari santay. tiba-tiba
datang we'h NYI dampi bari mawa barang brok We'h diuk di hareupeun aom usman
aom Usman: "kumaha dampi?, nyi rapiah dae'keun henteu jadi istri urang?"
nyi dampi: "hampura aom Usman, lain pi bohongen, nyi rapiah te'h geus boga calon suami aranna
Ujang kusen"
Halaman 2 dari 8
Skenario sunda-
nyi dampi: "kumaha lamun urang KA imahna si abdullah sugan we'h bisa mantuan"
nyi dampi: "e'ta NU tiheuls mantuan si tumang, anu Bogoh ka si nyi sukmi"
teu Lila nyi dampi Jeung aom Usman KA imahna Abdullah re'k me'nta Tulung, Jol weh geus nepi KA
imahna si abdullah
nyi dampi Jeung aom Usman asup Weh Tah KA imahna Abdullah
nyi dampi: "iye Kuring menta tulung ka Abdullah, iye aom Usman te'h me'nta di jodohkeun jeung nyi
rapiah, sabab NYI rapiah te'h are'k kawin Jeung Ujang kusen"
Tanggal 17 Juni geus tiba imahna haji Abdul Raup beurang-peuting geus rame. sabab loba NU
mantuan meresan Jang keur pangante'n NYI rapiah Jeung Ujang kusen. jam geus nunjukeun angka 9
pangante'n lalaki di kaluarkeun ti Jero imah NU geus di dangdannan nya e'ta Ujang kusen. hulu na
make ikat kepala jiga urang kabaya, di bajunya make selendang emas, sampingna lembut Jeung
wangi, e'ta pangante'n lalaki te'h meuni rapih pisan.
teu Lila pangante'n awe'we' na datang nya e'ta NYI rapiah, bengeut na di beningan, buukna di
bungaan, sampingna rapih Jeung wangi pisan, NYI rapiah katempo geulis pisan.
Halaman 3 dari 8
Skenario sunda-
teu Lila kiyai haji abu bakar maca do'a keur pangante'n
kyai haji abubakar: "muga Mugi, mudah mudahan NYI Rapiah sareng Ujang kusen jadi pasangan anu
langgeng, boga katurunan anu bageur, sejahtera kahirupanana"
Kyai haji abubakar: "abdi nikahkeun ujang kusen jeung nyi rapiah make' maskawin duit Rp.250jt
dibayar tunai"
Ujang kusen: "abdi tarima nikahna abdi jeung nyi rapiah make' maskawin Rp.250jt di bayar tunai"
Nikahan geus anggeus, nyi rapiah jeung ujang kusen jadi pasangan salarea ngucapkeun selamat ka
nyi rapiah jeung ujang kusen bari sasalaman.
Haji abdul raup: "ujang kusen, abah nitip nyi rapiah jaga nu bener nya, abah mah moal lila ge bakalan
maot, da abah te'h geus kolot, geus mejehna leleungitan"
Ujang kusen: "nya abah kuring jaga amanah ti abah abdul raup"
Sangges nikahan teh nyi rapiah jeung ujang kusen teh milih papisah jeung kolot atawa hayang mulai
kahirupan sorangan ti leleutik, nyi rapiah jeung ujang usman tinggal di handap gunung anu suasana
na tiis, imahna ti kayu siga imah gubuk biasa. Eweuh wc, eweh kamar mandi. Sakalina aya kamar
mandi kudu lempang heula ka leweung soalna aya jamban nu sok di pake urang dinya keneh. Mulai
we'h kahirupan anyar ti dua na, padahal haji abdul raup sa acan mangkat pernah mesen ka ujang
kusen
Haji abdul raup: "jang engke' lamun ges nepi ka tujuan tong poho nya teangan pagawean nu sakiran
na bercocok tanam"
Nepi we'h tah ka tujuan, tapi nepu tujuan te'h lain imah sorangan atau bisa disebut imah batur, nyi
rapiah jeung ujang kusen te'h cuman mondok doang.
Di isukanna poe minggu jam 7 te'h geus harudang ujang kusen jeung nyi rapiah teh are'k indit ka
suku gunung tujuanna are'k manen kopi sabab di kaki gunung teh loba nu manen kopi jualeun na ge
lumayan panghasilanana.
Ujang kusen: "nyi hudang geus beurang are'k manen kopi moal?"
Halaman 4 dari 8
Skenario sunda-
Nyi rapiah: (kuliat bari ngomong)"nya kang kedap mandi heula"
Nyi rapiah teh neangan kamar mandi, asa lieureun bulak balik wae da teu nyahoeun di pondok na
eweuh kamar mandi.
Ujang kusen: "di tukang pondong urang kudu nyebrang heula ngaliwat leuweung ke' ge aya jamban
da"
Nyi rapiah: "anu bener iyeu te'h kang jauh atuh jaba le'wat leuweung?"
Ujang kusen: "nya bener piraku ngawadul, abis kudu kumaha aran na ge' kahirupan ti Nol jadi urang
kudu sabar"
Makin ka die makin lila nyi rapiah te'h teu nyaman boga kahirupan sengsara kos kitu mandi kudu ka
leuweung, sare di pondok, nyi rapiah jadi hayang balik ka imah bapa na
Nyi rapiah: "kang re'k iraha urang icing di imah anu ngenaheun?, ulah di pondok wae' Wc eweuh
ayana ge jamban di tukangeun pondok, geus mah jauh ngaliwatan leuweung"(bari bengeut di kerut
keun)
Ujang kusen: "sabar nyi, aran na ge' kahirupan ti nol jadi urang kudu loba sabar"
Nyi rapiah: (baeud bari ngomong di jero hate' na) "apa urang kudu kabur wae ka imah bapa pas
ujang kusen keur di gawe', daripada kahirupan kos kiyeu teu nyaman"
Pa mikir nyi rapiah te'h hayang balim deui ka imah bapana, hayang icing jeung bapana. Ka isukan na
mulai we'h deui manen kopi tapi nyi rapiah di titah icing ku ujang kusen sabab karunya bisi capeun
soalna manen kopi ge da kudu muncak ka gunung heula. Mangkat we'h tah ujang kusen te'h, teu lila
datang tah si abdullah teh anu di bayar ku aom usman titah nyi rapiah teh bogoheun ka aom usman.
Halaman 5 dari 8
Skenario sunda-
Abdullah: "ujang kusen na kamana?"
Nyi rapiah: "henteu kang, di die mah sarba eweuh kloset ge kudu ka leweung hela"
Abdullah: "naha bisa kitu, kan ma abah nyi rapiah beunghar loba duitna naha icing di dieu?"
Nyi rapiah: "nya abis kumaha atuh kang kuring arek kabur ti pondok eweuh baturna"
Abdullah: "nya engges jeung kuring bae' ngilu yu bari balik ka imah ma abah nyi rapiah"
Nyi rapiah: "hayu atuh kang geura kaburu balik ujang kusen na"
Kadatangan abdullah nyi rapiah jadi kabur ti pondok ninggalkeun ujang kusen, sabab abdullah teh
dukun supaya si nyi rapiah teh bogoheun ka aom usman. Sa sampe na di imah na abdullah si nyi
rapiah titah istirahat heula sabab karunya ssperjalannan teu istirahat-istirahat. Datang we'h tah aom
usman ka imah na abdullah da geus di be're' nyaho di imahna aya nyi rapiah.
Aom usman: "naha atuh bisa kitu kan ma abah nyi rapiah teh loba duit na piraku cicing di pondok?"
Nyi rapiah: "puguh eta kuring kabur teh sabab eta, ayeuna are'k balik ka imah ma abah re'k cicing
jeng abah"
Aom usman: (nyodorkeun duit Rp.150jt keur nyi rapiah)"tah duit keur balanja nyi rapiah"
Nyi rapiah: (bari seuri narima duitna)"hatur nuhun kang usman kuring jadi ngarepotkeun"
Aom usman: "kuring mah teu te'ga nempo nyi rapiah kos kiyeu"
Papanggihanna nyi rapiah jeung aom usman, nyi rapiah jadi resepeun ka aom usman sabab bageur,
ganteng eleh ujang kusen mah ganteng na ge. Geus kitu teh jol weh nyi piah nepi ka imah ma abah
na.
Halaman 6 dari 8
Skenario sunda-
Haji abdul raup: "kunaon nyi piah balik ka bumi?, naha bisa kadieu?, jeung saha ka dieu na?"
Nyi rapiah: "atuda abah rapiah teh cicing jeng ujang kusen teh teu nyaman"
Nyi rapiah: "kuring cicing di pondok nu eweh klose'ttan aya na ge' di tukangeun pondok ngaliwatan
leweung deihanan, kuring kabur ti pondok jeung abdullah"
Haji abdul raup: "hadeuhh anak aing ngabelaan balik jauh ti pondok ka imah, hirup di ditu sengsara,
ge's piah ayeuna mah cicing di die' wae', rek aya dahar eweuh na cicing di die' we'h nya"
Nyi rapiah tos nyarita ka abahna, bahwa rapiah teh sengsara hirup jeung ujang kusen te'h. Ka
hirupan ujang kusen ayeuna sorangan di pondok, tapi ne'angan nyi rapiah ti sudut gunung ka mana-
mana di teangan sangking ku panik na nepi peuting neangan na bari mamawa obor. Menta bantuan
ka kepala desa supaya di bantuan ne'angan nyi rapiah angger tey kapanggih. Tapi ka pikiran ku ujang
kusen nyi rapiah sugan we'h aya di imah bapa na. Jol weh ujang kusen teh ka imah bapa na.
Haji abdul raup: "Aya tuh di jero, maneh hirup sangsara aya duit malah mondok, ge's kitu mah ce'rai
keun we'h hubungan mane'h jeung anak aing"
Ujang kusen: "iyeu bapa kuring te'h tos di tinggalkeun ku nyi rapiah gara-gara kuring jeung nyi piah
te'h hirup di pondok, kloset jauh kudu ngaliwat leuweung, setiap isuk kudu manen kopi tapi nyi
rapiah teu nyaman mantakna kabur ti pondok, trus kuring ka imahna bapana nyi piah, eh bapana
amuk amukan menta pepegatan"
Haji samsudin: "nya enggeus atuh mendingan ge' mane'h tulis talak tilu tah kudu nurut ka bapa,
soalna kaciri tah awe'we teh nempona kana duit lain kana ke'rja ke'ras.
Ujang kusen: "teu bisa bapa kuring teh cinta pisan ka nyi rapiah teu bisa Pepegatan"
Haji samsudin: "mane'h lamun are'k nurut ka bapa tulis e'ta talak tilu, lamun henteu ge's pe'k
mane'h mangkat ti imah iyeu"
Halaman 7 dari 8
Skenario sunda-
Ujang kusen: (icingeuin teu bisa ngomong nanaon)
Bapana ngadenge bahwa si ujang kusen teh tos di care'kan ku bapana nyi piah sampe'-sampe'
me'nta pepegatan, bapana ujang kusen menta si ujang kusen nulis talak tilu, ujang kusen nurut ka
bapana ujang kusen jeung nyi rapiah te'h geus teu aya hubungan nanaon deui. Nyi piah jadi de'ke't
jeung aom usman anu kerja sama jeung abdullah bah dukun. Ujang kusen asa nyeri hate istrina di
cokot ku batur make elmu dukun, sampe'-sampe' ujang kusen maling emang,maling duit, nepika
kanyahoan bapana ujang kusen di care'kan ku bapana.
Haji samsudin: "geus ayeuna mane'h geus moal di aku anak urang deui kop mane'h arek cicing
dimana, di tinggalkeun ku awe'we' nepika maling emas jeung duit.
Ujang kusen nunduk jeung mangkat, eh teu lila ka panggih polisi, polisi na nangkep si ujang kusen eta
sabab polisi nu kapanggihna e'ta polisi anu di panggil bapana haji samsudin. Ujang kusen di borgol, di
bawa ka kantor jaksa, sabab geus maling duit, padahal duit nu di paling te'h lain duit bapana padahal
duit haji tayib. Ujang kusen di pindahkeun penjarana ti kantor jaksa ka betawi, ujang kusen di
penjara sa lila 3 taun.
Tah kitu tuntungna jalema nu ngalanjur napsu matak sangsara kana diri, nyusahkeun ka kolot-kolot.
Halaman 8 dari 8
Skenario sunda-