Anda di halaman 1dari 15

Kajian Kitab

min
muqowwimaat
An nafsiyah al-
Islamiyah

Agus Hermawan, ST., MM


Orang yang paling
baik Ahklaqnya
Mengecek Kebenaran Apa-
apa yang Akan Disampaikan
dan Cermat dalam
Menyampaikan Informasi
‫‪Tafsir QS 17:36‬‬
‫ص َر َوا ْلفُ َؤا َد ُﻛ ﱡﻞ أُولَ ِئ َﻚ َﻛ َ‬
‫ﺎن‬ ‫س ْﻤ َﻊ َوا ْل َب َ‬
‫س لَ َﻚ ِب ِه ِﻋ ْﻠ ٌﻢ ِإ ﱠن ال ﱠ‬
‫ﻒ َﻣﺎ لَ ْي َ‬ ‫َو َﻻ ﺗ َ ْﻘ ُ‬
‫ﻮﻻ )‪(17:36‬‬ ‫ﻋ ْنهُ َﻣ ْ‬
‫سئ ُ ً‬ ‫َ‬

‫س لَ َﻚ ِب ِه ِﻋ ْﻠ ٌﻢ{ فَتَﻘﻮل ﻋﻠﻤﺖ َولﻢ ﺗﻌﻠﻢ َو َرأ َ ْيﺖ‬


‫ﻒ{ َو َﻻ ﺗﻘﻞ } َﻣﺎ لَ ْي َ‬‫} َوﻻَ ﺗ َ ْﻘ ُ‬
‫صر{ َﻣﺎ‬ ‫سﻤﻊ{ ﻣﺎﺗسﻤﻌﻮن } َوا ْلبَ َ‬ ‫َولﻢ ﺗَ َر َوسﻤﻌﺖ َولﻢ ﺗسﻤﻊ } ِإ ﱠن ال ّ‬
‫ﻋ ْنهُ‬
‫ﺎن َ‬ ‫ﺗبصرون }والفؤاد{ َﻣﺎ ﺗتﻤنﻮن } ُﻛ ﱡﻞ أُولَئِ َﻚ{ ﻋَﻦ ﻛﻞ ذَ ِلﻚ } َﻛ َ‬
‫س ُؤوﻻً{ يَ ْﻮم ا ْل ِﻘيَﺎ َﻣة )إبﻦ ﻋبﺎس(‬ ‫َﻣ ْ‬

‫}وﻻ ﺗﻘﻒ{ ﺗتبﻊ }ﻣﺎ ليس لﻚ به ﻋﻠﻢ إن السﻤﻊ والبصر َوا ْلفُ َؤاد{ ا ْلﻘَ ْﻠب‬
‫ﺎحبه َﻣﺎذَا فَﻌَ َﻞ ِب ِه )جﻼليﻦ(‬
‫ص ِ‬ ‫سئ ً‬
‫ُﻮﻻ{ َ‬ ‫ﻋ ْنهُ َﻣ ْ‬ ‫} ُﻛ ّﻞ أُولَ ِئ َﻚ ﻛ َ‬
‫َﺎن َ‬
‫‪Tafsir QS 50:18‬‬
‫ﻋتِي ٌد )‪(18‬‬ ‫ظ ِﻣ ْﻦ قَ ْﻮ ٍل إِ ﱠﻻ لَ َد ْي ِه َرقِي ٌ‬
‫ب َ‬ ‫َﻣﺎ يَ ْﻠ ِف ُ‬

‫َﻣﺎ يت َ َكﻠﱠﻢ الﻌَ ْبد ِب َك َﻼم حسﻦ أَو سﻰء }إِﻻﱠ‬ ‫ظ ِﻣﻦ قَ ْﻮ ٍل{‬ ‫} ﱠﻣﺎ يَ ْﻠ ِف ُ‬
‫ﻋ ِتي ٌد{ َحﺎﺿر َﻻ يزايﻠه ي ْكتب لَهُ أَو‬
‫َحﺎفظ } َ‬ ‫يب{‬‫ﻋﻠَ ْي ِه } َر ِق ٌ‬
‫لَ َد ْي ِه{ َ‬
‫ﻋﻠَ ْي ِه )إبﻦ ﻋبﺎس(‬ ‫َ‬
‫‪Dianggap berdusta jika...‬‬
‫ي َح ﱠدﺛَنَﺎ أ َ ِبي ح و َح ﱠدﺛَنَﺎ ُﻣ َﺤ ﱠﻤ ُد ْب ُﻦ‬ ‫ﻋ َب ْي ُد ﱠ ِ ْب ُﻦ ُﻣﻌَﺎ ٍذ ا ْلﻌَ ْنبَ ِر ﱡ‬ ‫‪ - 6‬و َح ﱠدﺛَنَﺎ ُ‬
‫ﻋ ْب ِد‬‫ب ْب ِﻦ َ‬ ‫ﺷ ْﻌبَةُ َ‬
‫ﻋ ْﻦ ُخبَ ْي ِ‬ ‫ي ٍ قَ َﺎﻻ َح ﱠدﺛَنَﺎ ُ‬‫ّ‬ ‫د‬
‫ِ‬ ‫ه‬‫ْ‬ ‫ﻣ‬
‫َ‬ ‫ﻦ‬‫ُ‬ ‫ب‬
‫ْ‬ ‫ﻦ‬‫ِ‬ ‫ﻤ‬ ‫َ‬ ‫ح‬
‫ْ‬ ‫الر‬
‫ﱠ‬ ‫د‬
‫ُ‬ ‫ب‬
‫ْ‬ ‫ﻋ‬
‫َ‬ ‫ﺎ‬‫َ‬ ‫ن‬‫َ‬ ‫ﺛ‬‫د‬‫ﱠ‬ ‫ح‬
‫َ‬ ‫ﻰ‬ ‫ﱠ‬ ‫ن‬‫َ‬ ‫ا ْل ُﻤث‬
‫سﻠﱠ َﻢ‬‫ﻋﻠَ ْي ِه َو َ‬
‫صﻠﱠﻰ ﱠ ُ َ‬ ‫سﻮ ُل ﱠ ِ َ‬ ‫َﺎص ٍﻢ قَﺎ َل ‪ :‬قَﺎ َل َر ُ‬ ‫ﺺ ْب ِﻦ ﻋ ِ‬ ‫الر ْح َﻤ ِﻦ ﻋ َْﻦ َح ْف ِ‬ ‫ﱠ‬
‫س ِﻤ َﻊ)ﻣسﻠﻢ(‬ ‫ث ِب ُك ِّﻞ َﻣﺎ َ‬ ‫َﻛفَﻰ ِبﺎ ْل َﻤ ْر ِء َﻛ ِﺬبًﺎ أ َ ْن يُ َﺤ ِ ّد َ‬

‫‪Dari Hafs bin Ashim ra., ia berkata; Rasulullah‬‬


‫‪saw. bersabda: Seseorang layak dikatakan‬‬
‫‪pendusta jika ia mengatakan setiap perkara yang‬‬
‫)‪didengarnya. (HR. Muslim‬‬
Allah Swt. berfirman:
ْ ‫ﻋ ْنهُ َﻣ‬
ً ‫سئ‬
(17:36) ‫ُﻮﻻ‬ َ ‫ص َر َوا ْلفُؤَا َد ُﻛ ﱡﻞ أُولَئِﻚَ ﻛ‬
َ ‫َﺎن‬ َ َ‫س ْﻤ َﻊ َوا ْلب‬
‫س لَﻚَ ِب ِه ِﻋ ْﻠ ٌﻢ إِ ﱠن ال ﱠ‬
َ ‫ﻒ َﻣﺎ لَ ْي‬
ُ ‫َ◌ َﻻ ﺗ َ ْﻘ‬
Dan janganlah kamu mengikuti apa yang kamu tidak
mempunyai pengetahuan tentangnya… (TQS. al-Isra [17]:
36)

(50:18) ‫ﻋتِي ٌد‬ ٌ ِ‫ظ ِﻣ ْﻦ قَ ْﻮ ٍل إِ ﱠﻻ لَ َد ْي ِه َرق‬


َ ‫يب‬ ُ ‫َﻣﺎ يَ ْﻠ ِف‬
Tiada suatu ucapan pun yang diucapkannya melainkan
ada di dekatnya malaikat pengawas yang selalu hadir.
(TQS. Qaf [50]:18)

َ ‫ي َح ﱠدﺛ َنَﺎ أَ ِبي ح و َح ﱠدﺛَنَﺎ ُﻣ َﺤ ﱠﻤ ُد ْبﻦُ ا ْل ُﻤث َنﱠﻰ َح ﱠدﺛَنَﺎ‬


‫ﻋ ْب ُد‬ ُ ‫ و َح ﱠدﺛَنَﺎ‬- 6
‫ﻋبَ ْي ُد ﱠ ِ ْبﻦُ ُﻣﻌَﺎ ٍذ ا ْلﻌَ ْنبَ ِر ﱡ‬
‫ قَﺎ َل‬: ‫ﺎص ٍﻢ قَﺎ َل‬ِ ‫ﻋ‬ َ ‫ﺺ ْب ِﻦ‬ ِ ‫الر ْح َﻤ ِﻦ ﻋ َْﻦ َح ْف‬ ‫ﻋ ْب ِد ﱠ‬َ ‫ب ْب ِﻦ‬ ِ ‫ﺷ ْﻌ َبةُ ﻋ َْﻦ ُخ َب ْي‬ ُ ‫ِي ٍ قَ َﺎﻻ َح ﱠدﺛَنَﺎ‬
ّ ‫الر ْح َﻤ ِﻦ ْبﻦُ َﻣ ْهد‬
‫ﱠ‬
(‫س ِﻤ َﻊ)ﻣسﻠﻢ‬ َ ‫سﻠﱠ َﻢ َﻛفَﻰ ِبﺎ ْل َﻤ ْر ِء َﻛ ِﺬبًﺎ أَ ْن يُ َﺤ ّد‬
َ ‫ِث ِب ُك ِ ّﻞ َﻣﺎ‬ َ ‫ﻋﻠَ ْي ِه َو‬
َ ُ ‫صﻠﱠﻰ ﱠ‬ َ ِ ‫سﻮ ُل ﱠ‬ ُ ‫َر‬
Dari Hafs bin Ashim ra., ia berkata; Rasulullah saw.
bersabda: Seseorang layak dikatakan pendusta jika ia
mengatakan setiap perkara yang didengarnya. (HR. Muslim)
Bertutur-kata dengan
Baik
Hakikat Lisan
• Ni’mat Allah
• (9) ‫ﺷفَت َ ْي ِﻦ‬
َ ‫سﺎنًﺎ َو‬ َ ُ‫أَلَ ْﻢ نَ ْج َﻌ ْﻞ لَه‬
َ ‫( َو ِل‬8) ‫ﻋ ْينَ ْي ِﻦ‬

• Sarana Penyampaian Maksud (Qs: 90:8-9)


Dan katakanlah kepada hamha-hamba-Ku: "Hendaklah mereka
mengucapkan perkataan yang lebih baik (benar).
Sesungguhnya syaitan itu menimbulkan perselisihan di antara
mereka. Sesungguhnya syaitan itu adalah musuh yang nyata
bagi manusia (QS 17:53).

• Saksi di Akhirat
“pada hari (ketika), lidah, tangan dan kaki mereka menjadi saksi
atas mereka terhadap apa yang dahulu mereka kerjakan”. (Qs:
24:24)
‫ﺷ ْﻌبَةُ ﻋ َْﻦ ﻋ َْﻤ ٍرو ﻋ َْﻦ َخ ْيث َ َﻤةَ ﻋ َْﻦ‬ ‫ب َح ﱠدﺛَنَﺎ ُ‬ ‫سﻠَ ْي َﻤﺎ ُن ْب ُﻦ َح ْر ٍ‬ ‫‪َ - 6078‬ح ﱠدﺛَنَﺎ ُ‬
‫ﺎر فَأَﺷَﺎ َح ِب َﻮ ْج ِه ِه فَت َ َﻌ ﱠﻮذَ‬
‫سﻠﱠ َﻢ ذَ َﻛ َر النﱠ َ‬
‫ﻋﻠَ ْي ِه َو َ‬
‫صﻠﱠﻰ ﱠ ُ َ‬ ‫ي ِ ْب ِﻦ َحﺎ ِﺗ ٍﻢ أ َ ﱠن النﱠ ِب ﱠي َ‬ ‫ﻋ ِد ّ‬‫َ‬
‫ﻖ‬
‫ﺸ ِّ‬‫ﺎر َولَ ْﻮ ِب ِ‬ ‫ﺎر فَأَﺷَﺎ َح ِب َﻮ ْج ِه ِه فَت َﻌَ ﱠﻮذَ ِﻣ ْن َهﺎ ﺛ ُ ﱠﻢ قَﺎ َل اﺗﱠﻘُﻮا النﱠ َ‬ ‫ِﻣ ْن َهﺎ ﺛ ُ ﱠﻢ ذَ َﻛ َر النﱠ َ‬
‫ط ِيّبَ ٍة)البخﺎري(‬ ‫ﺗ َ ْﻤ َر ٍة فَ َﻤ ْﻦ لَ ْﻢ يَ ِج ْد فَ ِب َك ِﻠ َﻤ ٍة َ‬
‫‪Dari ‘Adi bin Hatim ra., ia berkata; Rasulullah‬‬
‫‪saw. bersabda: jauhilah neraka walau dengan‬‬
‫‪sebiji kurma. Siapa saja tidak menemukan sebiji‬‬
‫‪kurma, maka dengan perkataan yang baik‬‬
‫‪(Bukhari).‬‬

‫سﻠﱠ َﻢ ا ْل َك ِﻠ َﻤةُ‬
‫ﻋﻠَ ْي ِه َو َ‬ ‫ب ا ْل َك َﻼ ِم َوقَﺎ َل أَبُﻮ ُه َر ْي َرةَ ﻋ َْﻦ النﱠ ِب ّي ِ َ‬
‫صﻠﱠﻰ ﱠ ُ َ‬ ‫بَﺎب ِطي ِ‬
‫ص َدقَةٌ )البخﺎري(‬ ‫ط ِّي َبةُ َ‬
‫ال ﱠ‬
‫‪Dari Abû Hurairah, ia berkata; Rasulullah saw.‬‬
‫‪bersabda: Perkataan yang baik adalah‬‬
‫‪shadaqah.‬‬ ‫‪(Bukhari).‬‬
Balasan bagi yang berkata baik
Dari Abdullah bin Amr ra., ia berkata; Rasulullah saw.
bersabda:

Sesungguhnya di surga terdapat satu kamar yang luarnya


bisa dilihat dari dalamnya dan dalamnya bisa dilihat dari
luarnya. Abû Malik al-Asy’ari berkata, “Bagi siapakah kamar
ini wahai Rasulullah?” Rasulullah saw. bersabda, “Untuk yang
baik perkataannya, suka memberikan makanan, dan
senantiasa bangun di malam hari pada saat manusia
tertidur.” (HR. ath-Thabrâni. Hadits ini dinyatakan hasan oleh
al-Haitsami dan al-Mundziri. Juga diriwayatkan oleh al-
Hâkim, beliau menyatakannya sahih).
QA

Anda mungkin juga menyukai