Dharma wacana
K1 G2
TAHUN 2022
Teges Dharma Wacana
Dharma wacana inggih punika wacana sane madaging indik agama sane kabaktayang ring
umat Hindu manut ring kahanan, bantang, wangun jenis karya keagamaan, genah, galah/kala,
lan patra.
Dharma wacana inggih punika bebaosan utawi wacana sané madaging indik agama, adat
istiadat, miwah budaya sané kabaktayang ring ajeng sang sareng akéh saha kawangun antuk
bantang bebaosan , genah, galah/kala, miwah patra. Munggwing tetujon ngaturang dharma
wacana inggih punika:
1. Anggen ngawewehin kaweruhan
2. Nelebang ajaran agama miwah budaya
3. Ngamargiang paindikan agama,budaya miwah adat istiadat ring masyarakat (warga),
wangsa, lan negara.
Dharma wacana sané becik sapatutnyané nganggén basa sané becik, sadarana, miwah nénten
nganggén istilah-istilah asing. Soroh materi sané kaunggahang ring dharma wacana madasar
antuk ajahan agama, adat lan budaya.
Om Swastyastu
Bapak Guru sane wangiang titiang, tur timpal-timpal sane tresnain titiang, ngiring sareng-
sareng ngaturang puja pangastuti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, saantukan antuk kerta
waranugrahan Ida, Iraga sareng sami prasida kacunduk ring galahe mangkin. Ri kalane
puniki, titiang pacang ngaturang dharma wacana indik “Tetujon Mabusana Adat Yening
Ngeranjing ka Pura.”
Bapak Guru tur timpal-timpal titiang sane wangiang titiang, kaping pisan, Iraga sareng
sami patut uning punapi Pura punika. Kruna Pura ngawit saking basa Sansekerta, sane
tegesipun benteng. Pura inggih punika genah suci umat Hindu ngelaksanayang swadharma
magama, sekadi ngaturang bakti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, prabhawan Idane, tur
Atma Siddha Dewata utawi atma suci kawitan.
Kegunan Pura inggih punika sekadi genah kaanggen mabakti ring Ida Sang Hyang Widhi,
mapagubugan, tur ngekehang keterampilan teknis, minakadi keterampilan mebanten,
mejejaitan, megambel, miwah sane lianan.
Bapak Guru tur timpal-timpal titiang sane wangiang titiang, napi ngawinang Iraga sareng
sami patut mabusana adat yening ngeranjing ke Pura? Busana adat inggih punika busana
sane kaangge olih krama Bali ngelaksanayang upacara adat lan agama. Iraga sareng sami
patut nganggen busana adat yening ngeranjing ka Pura, awinan busana adat punika
karasayang rapi, becik, suci, tur patut kaanggen ngeranjing ka Pura olih krama Hindu Bali.
Yening Iraga sareng sami nenten nganggen busana adat, Iraga sareng sami pacang
karasayang kirang patut ngeranjing ka Pura olih anak sane lianan.
Awinan punika, Iraga sareng sami sekadi umat Hindu Bali sane bakti ring agama lan
budaya Hindu Bali, sepatutnyane nganggen busana adat Bali sane kedas, rapi, lan suci yening
ngeranjing ka Pura. Tetujonne, nyaga etika mabusana tur nyaga mangda busana adat Bali
tetep tileh asri.
Inggih asapunika dharma wacana sane kaaturin titiang. Dumogi wenten pikenohnyane ring
arsan sameton sami. Titiang nunas pangampura ring Bapak Guru lan timpal-timpal titiang
sareng sami, yening wenten ring atur titiang sane nenten manut ring arsa sareng sami.
Panguntat atur titiang, sineb titiang antuk parama shanti.
Om Shanti, Shanti, Shanti, Om.
Pidabdab 4
Cawis pitakén ring sor! Disampuné uning ring teges kruna miwah ngwacén téks dharma
wacanané durus widyatulayang raris widyatulayang indiké ring sor puniki :
1. Sapunapi penampén alitalité majeng ring indik catur guru punika !
2. Indayang tlatarang napi pikenoh suang-suang catur guruné punika ring kauripan
kramané sané mangkin !
3. Manut penampén alit-alité sapunapi sapatutné iraga malaksana majeng ring suang-
suang catur guru punika mangda anut swéca kalawan baktiné !
4. Indayang tlatarang napi swadarmané dados sisia mangda kebaos sisia utama !
5. Sapunapi carané nyihnayang rasa bakti ring suang-suang catur guru punika ?
Referensi
- Buku Udiana Sastra/Kusuma Sastra kelas XII
- https://krishnatarianfoods.blogspot.com/2021/07/dharma-wacana-materi-basa-bali-
kelas.html
- http://daygold.blogspot.com/2012/10/dharma-wacana.html