Anda di halaman 1dari 4

Kunci Jawaban KELAS

Basa Jawa
SMP/MTs 9
Wulangan 1 Gladhen Padinan Wulangan 1
Teks Geguritan A. Pilihan Ganda
1. C 6. A
B. Negesi tembung-tembung angel: 2. B 7. B
11. pralaya : mati, seda, pejah, lampus 3. C 8. C
12. sela : watu 4. C 9. D
13. rinten : rina, wektu awan 5. A 10. B
14. mbegegeg : manggen, mapan
15. wedhus gembel : awan panas saka erupsi gunung B. Uraian
berapi 1. Geguritan inggih menika iketaning basa kang awujud
16. nyawiji : manunggal puisi, pramila wonten ingkang mastani puisi Jawa
gagrag anyar (modheren).
17. sedherek sinara wedi : kanca raket kang wis kaya
sedulur 2. Geguritan = kalebet puisi Jawa anyar, boten kaiket ing
paugeran tartamtu
18. bantala : lemah, kisma, siti
Tembang macapat = puisi Jawa tradisional, kaiket ing
19. asri : endah, asrep, adhem
paugeran guru gatra, guru lagu lan guru wilangan.
20. waluyo jati : kasl amet an, kasuge n gan ,
3. Kawontenan ingkang mrihatosaken awit para mudha
kawilujengan
nilaraken tata krama lan unggah-ungguh basa Jawa
4. Carane nulis geguritan yaiku :
C.
a. Ngeling-eling salah sijine pengalaman kang wis tau
1. Sun gegurit
dialami
2. anggenipun sesrawungan kaliyan tiyang sanes kirang
b. Milih pengalaman kang wis tau dialami kasebut
ngatos-atos
c. Nemtokake pilihaning tembung kang trep karo
3. wusananipun badhe nemahi kasangsaran/ kacilakan.
geguritan kang arep digawe.
4. tansah ngatos-atos anggenipun srawung, njagi
d. Wiwit nulis larik geguritan adhedhasar pilihaning
karukunan
tembung kang pas.
5. Pustaka Candra no. 7 Oktober 2014
e. Nyunting geguritan kang wis ditulis mau utawa
6. gunung, aldaka, wukir, arga, ardi ditulis wong liya supaya dadi geguritan kang apik
7. Jawa Tengah lan pas.
8. dalu, wengi f. Anggone nulis kudu kanthi ati kang bombong,
9. gagrag anyar seneng lan ora wedi salah
10. purwakanthi guru swara 5. Geguritan gagrag lawas (geguritan tradhisional) duweni
11. Nyenyuwun marang Gusti Allah amrih saged wilujeng paugeran:
saking bencana alam 1. Cacahing gatra/larik saben sapada ora ajeg, nanging
12. wonten 3 pada sathithike patang gatra.
13. Jawa Tengah 2. Cacahing wanda/suku kata saben gatrane ajeg, adat
14. kawontenanipun nggegirisi saben ana wolung wanda.
15. manungsa kedah tansah ngatos-atos, eling lan waspada 3. Dhong-dhinging swara ing saben pungkasaning
saha katha ndedonga. gatra nganggo purwakanthi guru swara.
4. Lumrahe diwiwiti nganggo tembung sun gegurit.
D. 5. Geguritan gagrag lawas lumrahe isi piwulang,
1. Tansah nengenaken tata krama salebeting pasrawungan upamane bab tatakrama
2. sageda tansah eling lan waspadha ngadhepi sedaya Geguritan gagrag anyar utawa geguritan modheren
bebayaning gesang duweni titikan:
1. Basane kalebu basa kang endah, nanging dudu
E. no. 1 lan 2. Kasumanggakake miturut asiling dhiskusi basa padinan.
klompok. 2. Tetembungane pilihan, ora mung waton nggunakake
tembung.
3. Isine mentes.
4. Sajak pungkasan mardika/bebas.
5. Nganggo lelewaning basa utawa gaya bahasa

Semester 2 Kunci Jawaban Basa Jawa untuk SMP/MTs Kelas 9 – MGMP Kab. Cilacap 1
Wulangan 2 9. sampun remen ngrasani dhateng tiyang sanes, amargi
Serat Wulangreh Pupuh Durma menika tumindak dosa.
10. dados manungsa kedah nggadhahi rasa adil paramarta,
B. boton pilih kasih salebeting mbiji tumindak ingkang
badanira : awakmu awon lan tumindak ingkang sae.
darapon : supaya, amrih 11. sageda tumindak netral, boten bot sisih naliki ngadhepi
prekawis.
tyas : ati, galih, kalbu, nala
12. Sampun nggadhahi watak lamis ing sangajenging tng
ngambra-ambra : akeh, gedhe, mawur-mawur, mblarah-
sanes.
mblarah
sireki : sira iki, kowe iki
Pengetahuan (Pangertosan)
karsa : karep B.
lestari : ajeg, abadi, boten owah 1. ana 2 (rong) pada
pangrawuh : kawruh, ngelmu 2. 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a, 7i
durgama : panggodha, pitnah 3. - Dados manungsa menika kedah tansah tumindak
memaoni : nyacad, maido ngatos-atos, eling lan waspada.
winaonan : dipaido, dicacad - Sipat gumedhe lan remen maido/nyacad tiyang
budi : nalar, pikiran sanes menika kedah dipunsingkiri saking gesang
prayoga : becik, apik, utama kita.
raharja : rahayu, slamet, widada
pratela : aweh weruh marang 4. a.
cirinireki : sipat ala kang tansah dieling-eling wong
liya b.
karyanira : karyamu
5. a. awake dhewe
b. pitnah, panggodha
C.
c. yen, menawa
1. Sri Susuhunan Paku Buwana IV
d. sing kudu didohi/ditinggalake
2. wonten 13 pupuh
e. elinga
3. wonten 12 pada
4. Watak tembang Durma : sereng, galak, tegas. Ginanipun
kangge paring pitutur, piwulang, nasehat. C. Kasumanggakaken dhumateng para dwija
5. isine yaiku bab carane ngendhaleni hawa lan nepsu,
dadi manungsa iku aja gumedhe, angkuh, aja seneng Gladhen Padinan Wulangan 2
nacad/maido wong liya lan nyalah-nyalahake marang A. Pilihan Ganda
wong liya. 1. C 6. D
6. adhemna/tenangna atimu iku 2. C 7. B
7. 12a, 7i, 6a, 7a, 8i, 5a, 7i 3. A 8. D
8. ngirangi dhahar lan sare 4. B 9. D
5. C 10. B
9.
B. Uraian
10. Tumindake dhewe datan winaonan. 1. Sri Susuhunan Paku Buwana IV, ing Perpustakaan Radya
Pustaka Surakarta.
D. 2. Watak tembang Durma : sereng, galak, tegas. Ginanipun
1. Sageda dados manungsa ingkang tansah nglampahi kangge paring pitutur, piwulang, nasehat.
gesang prihatin lan prasaja (sederhana). 3. isine yaiku bab carane ngendhaleni hawa lan nepsu,
2. Kita kedah yakin menawi kanthi nguwaosi ilmu saged dadi manungsa iku aja gumedhe, angkuh, aja seneng
mumpangati gesang ing dunya lan akhirat. nacad/maido wong liya lan nyalah-nyalahake marang
3. Dados manungsa menika kedah tansah tumindak wong liya.
ngatos-atos, eling lan waspada 4. Aja ngalem aja mada lamun bisa, yen uga masa mangkin.
4. Sipat gumedhe lan remen maido/nyacad tiyang sanes 5. sampun remen ngrasani dhateng tiyang sanes, amargi
menika kedah dipunsingkiri saking gesang kita. menika tumindak dosa.
5. Sampun remen nyacad utawi maido dhateng tiyang
sanes Wulangan 3
6. dados manungsa sampun nggadhahi watak rumangsa Teks Sesorah/Pidato
bisa, nanging bisaa rumangsa. B.
7. Sadeda nggadhahi watak khusnudzon, sampun remen 11. pangapunten, pangapura
su’udzon 12. guru
8. sasaged-sageda kita tansah ngelingaken dhateng tiyang 13. cita-cita, panjangka
sanes bab kautamaning gesang ing alam donya.

2 Kunci Jawaban Basa Jawa untuk SMP/MTs Kelas 9 – MGMP Kab. Cilacap Semester 2
14. tugas, kuwajiban 3. Carane gawe tulisan sesorah :
15. lelabuhan, perjuangan a. Nemtokake tema / topik
16. alangan, panggodha b. Ngangen-angen isine
17. penting c. Maca buku-buku kanggo nyengkuyung isine
18. gumun banget sesorah
19. sedhih, nelangsa d. Gawe cengkorongan sesorah (pokok-pokok pidato)
20. nglatih e. Mekarake cengkorongan supaya dadi tulisan.
f. Nliti tulisan bokmenawa ana kekurangan (kurang
C. mentes, kleru tulisane, kurang runtut, lsp.
1. Atur pambagya (sambutan) ing adicara pepisahan saking 4. Naskah sesorah iku miturut strukture ngemot telung (3)
wakil siswa lan sambutan ing salah satunggaling adicara perangan, yaiku :
sanesipun ing sekolah. i. Pambuka (purwaka basa), kang mratelakake :
2. Siswa SMP kelas IX a. Salam pambuka
3. Amargi sedaya siswa kelas IX sampun purna anggenipun b. Pakurmatan (nyebutake tamu kang padha
sinau ing pawiyatan SMP rawuh)
4. Amargi ngrumaosi asring paring pambiyantu, pitedah c. Atur puji syukur
lan wewarah dening sedherek kadang kelas IX ii. Isi (surasa basa), mratelakake bab-bab kang dadi
5. Atur panuwun amargi Bapak/Ibu guru sampun paring wigatining sesorah
ngelmu, bimbingan sadangunipun 3 warsa. iii. Panutup (wasana basa) :
6. Nyuwun supados adik-adik saestu sregep anggenipun a. dudutan (kesimpulan)
sinau, mbangun miturut punapa ingkang dados b. pangajap / pangarep-arep
dhawuhipun bapak lan ibu guru saha ngugemi sedaya c. panyuwunan pangapura
ingkang dados pranatan ing pawiyatan madya menika d. salam panutup
saengga samangke adhik-adhik dados lare ingkang kasil 5. Tata cara wong kang lagi nindakake sesorah :
lan migunani tumrap bangsa, negari lan agami. a. Ngadeg jejeg kanthi kapitayan
7. Ndherek ndedonga, mugi-mugi sedherek kelas IX b. Astane ngapurancang
saged katampi ing pawiyatan langkung inggil ingkang c. Obahing awak kang prasaja
dipunremeni. Tembenipun saged kasil kanthi sae, dados d. Polatane/pasuryane kang nyenengake
manungsa ingkang migunani agami, bangsa, lan negari. e. Bisa njumbuhake karo wektu, swasana, papan, lan
8. Sinau ingkang tumemen, kathah ndedonga marang adicara utawa tema sesorah
Gusti Allah, mbangun turut marang dhawuhipun guru f. Swara ora kelirihen ananging uga ora keseron
lan tiyang sepuh
g. Wiramaning swara kepenak dirungkake
9. Kedah ngajeni, ngurmati lan mbangun turut marang
sedaya dhawuhipun bapak saha ibu guru.
Wulangan 4
10. a. pados ngelmu menika kuwajiban sedaya tiyang
gesang Sandiwara Tradisional Jawa
b. siswa kedah tansah sregep anggenipun sinau, B.
manut marang sedaya aturan ing sekolah, tansah 1. Jaka Tarub Dadi Dhudha
tresna asing dhateng sedaya warga sekolah, kalebet 2. Jaka Tarub
adhik kelas, bapak/ibu guru , lan sanes-sanesipun. 3. Para Widodari
4. Jaka Tarub
D. Kasumanggakaken dhumateng bapak/ibu dwija. 5. ana 4 widodari
6. Amarga selendhange ilang
Ketrampilan (Kaprigelan) 7. ing griyanipun Jaka Tarub
B, C, D, lan E. Kasumanggakaken dhumateng bapak/ibu dwija. 8. alur maju
9. krama alus
Gladhen Padinan Wulangan 3 10. dados tiyang sampun tumidak culika dhateng tiyang
A. Pilihan Ganda sanes.
1. C 6. B
2. D 7. B C lan D. Kasumanggakaken dhateng bapak/ibu dwija.
3. B 8. C
4. D 9. A Pengetahuan (Pangertosan)
5. D 10. D B.
1. Kekancan
2. Paseduluran
B.
3. Kapetik saking Buku Widya Adi Basa Jawi 3- Solo: Tiga
1. Medharaken gagasan ing sangajenging tiyang kathah
Serangkai)
srana lisan kanthi ancas utawi tujuan tartamtu
4. Tedy
2. Wonten sesorah ingkang tujuanipun kangge ajak-ajak,
5. Ririn, Bani, Yayuk
nglipur, ngaturi kabar, sesuluh, panyaruwe (kritikan) lan
6. ngoko lugu
sanes-sanesipun.

Semester 2 Kunci Jawaban Basa Jawa untuk SMP/MTs Kelas 9 – MGMP Kab. Cilacap 3
7. ing sekolah 3. Wajibe bocah sekolah kudu sregep sinau.
8. Dadi bocah sekolah kudu sregep sinau
9. bisa dadi bocah bodho lan nakal 4.
10. kudu tansah sregep sinanu, sregep nggarap tugas,
mbangun turut marang dhawuhe guru. 5.

Gladhen Padinan Wulangan 4
A. Pilihan Ganda Gladhen Soal Penilaian Akhir Tahun
1. D 6. A
2. D 7. B 1. C 11. C 21. C 31. B
3. B 8. A 2. C 12. A 22. D 32. A
4. C 9. B 3. B 13. D 23. B 33. C
5. B 10. C 4. A 14. C 24. A 34. A
B. 5. D 15. B 25. B 35. B
1. a. Bani, Ririn, Yayuk : sregep; Tedy : kesed 6. A 16. D 26. D 36. D
b. ing sekolah 7. B 17. C 27. C 37. D
c. dadi bocah sekolah kudu sregep sinau, lan tansah 8. B 18. B 28. D 38. A
ngelingake marang kanca kang kesed 9. A 19. A 29. C 39. C
d. alur maju 10. D 20. A 30. A 40. C
e. tema : Paseduluran
2. “Inggih boten pripun-pripun. Menawi kula saged inggih
kula garap, menawi boten saged nggih badhe kepripun
malih.”

4 Kunci Jawaban Basa Jawa untuk SMP/MTs Kelas 9 – MGMP Kab. Cilacap Semester 2

Anda mungkin juga menyukai