PERHITUNGAN KONSTRUKSI
1
2
Lx = 4000 mm
Ly = 4000 mm
Lnx = 4000 – (½ x 300) – (½ x 300) = 3700 mm
Lny = 4000 – (½ x 300) – (½ x 300) = 3700 mm
𝐿𝑦 3700 𝑚𝑚
B = 𝐿𝑥 = 3700 𝑚𝑚 = 1 ≤ 2 (sistem pelat 2 arah)
3
h = 600 mm
hf = 120 mm
bw = 300 mm
hw = h – hf = 600 – 120 = 480 mm
Syarat lebar efektif penampang balok L, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + ( )
2
4000
= 300 + ( ) = 2300 mm
2
2) be = bw+(6 hf)
= 300 + ( 6. 120)
=1020 mm
𝐿𝑛𝑦
3) be = bw + ( )
12
4000
= 300 + ( )
12
= 633
( Diambil beff terkecil =633 mm )
4
No. b h A y a 1/12.b.h3
A. y (mm3) a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm2) (mm) (mm) (mm4)
1. 633 120 76000 540 41040000 196 2930459504 91200000
2. 300 480 144000 240 34560000 104 1546631405 2764800000
220000 75600000 4477090909 2856000000
∑𝐴.𝑦 75.600.000
Y= = = 344 mm
∑𝐴 220.000
1
I balok =∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 2.856.000.000 + 4.477.090.909
= 7.333.090.909
1
I pelat = 12 ( ½ (Lny) + ½ (bw)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (300)) x 1203
12
= 288.000.150
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎1, 𝑎4 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
7.333.090.909
= 288.000.150
= 25,46
h = 600 mm
hf = 120 mm
bw = 300 mm
hw = h – hf = 600 – 120 = 480 mm
Syarat lebar efektif penampang balok T, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + 2 ( )
2
4000
= 300 + 2 ( ) = 4300 mm
2
2) be = bw+(8 hf)
= 300 + ( 8 . 120)
= 1260 mm
𝐿𝑛𝑦
3) be = ( )
4
4000
=( )
4
= 1000
( Diambil beff terkecil = 1000 mm )
No. b h A y a 1/12.b.h3
A. y (mm3) a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm2) (mm) (mm) (mm4)
1. 1000 120 120000 540 64800000 164 3213223140 144000000
2. 300 480 144000 240 34560000 136 2677685950 2764800000
264000 99360000 5890909091 2908800000
∑𝐴.𝑦 99.360.000
Y= = = 376 mm
∑𝐴 264.000
1
I balok = ∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 2.908.800.000 + 5.890.909.091
= 8.799.709.091
6
1
I pelat = 12 ( ½ (Lkanan) + ½ (LKiri)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (4000)) x 1203
12
= 288.002.000
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎2 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
8.799.709.091
= 288.002.000
= 30,55
h = 450 mm
hf = 120 mm
bw = 250 mm
hw = h – hf = 450 – 120 = 330 mm
Syarat lebar efektif penampang balok T, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + 2 ( )
2
4000
= 250 + 2 ( ) = 4250 mm
2
2) be = bw+(8 hf)
= 300 + ( 8 . 120)
= 1260 mm
7
𝐿𝑛𝑦
3) be = ( )
4
4000
=( )
4
= 1000
( Diambil beff terkecil = 1000 mm )
No. b h A y A. y a 1/12.b.h3
a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm2) (mm) (mm3) (mm) (mm4)
1. 575 120 69000 390 26910000 123 1035849733 82800000
2. 250 330 82500 165 13612500 102 866347049,3 748687500
151500 40522500 1902196782 831487500
∑𝐴.𝑦 40522500
Y= = = 267 mm
∑𝐴 151500
1
I balok = ∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 831.487.500+ 1.902.196.782
= 2.733.684.282
1
I pelat = 12 ( ½ (Lkanan) + ½ (LKiri)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (4000)) x 1203
12
= 288.002.000
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎3 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
2.733.684.282
= 288.002.000
= 9,49
= 107,67 mm
Tebal pelat tidak boleh kurang dari 107,67 mm, maka direncakan tebal
pelat lantai adalah 120 mm
F. Menghitung Momen
Momen arah pendek la
1
Ma- = − 20 . 𝑤𝑢. 𝑙𝑎²
1
= − 20 . (5,844). (3,7)2 = -4,00 kNm
9
1
Ma+ = 31 . 𝑤𝑢. 𝑙𝑎²
1
= 31 . (5,844). (3,7)2 = 2,58 kNm
a) Tulangan Tumpuan :
dx = h – ts – ½D
= 120 mm – 40 mm – (½ x 10) mm
= 75 mm
𝑀𝑢 4,05 . 106
Mnx = = = 4.500.000
∅ 0,90
𝑀𝑛𝑥 4.500.000
Rn = = = 0,800
𝑏. 𝑑𝑥 2 1000 𝑥 752
10
0,85 𝑥𝑓𝑐 ′ 2 . 𝑅𝑛
𝜌perlu = [1 − √1 − 0,85.𝑓𝑐 ′ ]
𝑓𝑦
0,85 𝑥 25 2( 0,800)
= [1 − √1 − ]
240 0,85.25
= 0,00340
𝜌 min = 0,002
Maka, 𝜌 perlu <𝜌 min sehingga yang dipakai adalah ρperlu adalah
0,00327
As perlu =𝜌.b.d
= 0,00340 . 1000 . 75
= 254,892 mm2
Terkait batas maksimal spasi tulangan lentur , berdasarkan SNI
2847-2019, nilai maksimal spasi yang di gunakan lebih kecil dari yang
di tentukan maka di perbolehkan:
S = 3. h = 3. 120 = 360 atau 450 mm
Maka di pasang jarak 150 mm
1000 1 1000 1
As = . 4 . ∅2 . 𝜋 = × × 102 × 𝜋
𝑠 150 4
= 523,599 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (523,599 > 248,244) OKE
Jadi, tulangan tumpuan arah x yang digunakan adalah M10-150
b) Tulangan Lapangan :
dy = h – ts – D – ½.D
= 120 mm – 40 mm – 10 mm – (½ x 10) mm
= 65 mm
𝑀𝑢 2,62 . 106
Mny = = = 2.911.111,11
∅ 0,90
𝑀𝑛𝑦 2.867.539,785
Rn = = = 0,689
𝑏 . 𝑑𝑥 2 1000 𝑥 682
11
0,85 𝑥𝑓𝑐 ′ 2 . 𝑅𝑛
𝜌perlu = [1 − √1 − 0,85.𝑓𝑐 ′ ]
𝑓𝑦
0,85 𝑥 25 2( 0,689)
= [1 − √1 − ]
240 0,85.25
= 0,00292
𝜌 min = 0,002
Maka, 𝜌 perlu <𝜌 min sehingga yang dipakai adalah ρperlu
adalah 0,00262
As perlu =𝜌.b.d
= 0,00292 . 1000 . 65
= 178,349 mm2
Terkait batas maksimal spasi tulangan lentur , berdasarkan SNI
2847-2019, nilai maksimal spasi yang di gunakan lebih kecil dari yang
di tentukan maka di perbolehkan:
S = 3. h = 3. 120 = 360 atau 450 mm
Maka di pasang jarak 150 mm
1000 1 1000 1
As = . 4 . ∅2 . 𝜋 = × × 82 × 𝜋
𝑠 150 4
= 335,103 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (335,103 > 178,349) OKE
Jadi, tulangan tumpuan arah x yang digunakan adalah M8-150
c) Tulangan Susut
Berdasarkan rasio minimum tulangan susut untuk mutu baja
tulangan lebih kecil dari 420 Mpa adalah Pmin = 0,002, sehingga
tulangan susut adalah
As perlu =𝜌.b.d
= 0,002 . 1000 . 76
= 152,000 mm2
12
= 335,103 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (335,103 > 152,000) OKE
Jadi, tulangan susut yang digunakan adalah M8-150
D. Kuat Geser
𝑊𝑢 . 𝑠
Vu = 2
4,46 . 4000
= 2
= 8920 N
Karena pemasangan tulangan geser pada pelat lantai sulit untuk
di laksanakan, maka Vu pada pelat biasanya di batasi sebesar ∅𝑉𝑐
Lx = 4000 mm
Ly = 4000 mm
Lnx = 4000 – (½ x 300) – (½ x 300) = 3700 mm
Lny = 4000 – (½ x 300) – (½ x 300) = 3700 mm
𝐿𝑦 3700 𝑚𝑚
B = 𝐿𝑥 = 3700 𝑚𝑚 = 1 ≤ 2 (sistem pelat 2 arah)
15
h = 600 mm
hf = 120 mm
bw = 300 mm
hw = h – hf = 600 – 120 = 480 mm
Syarat lebar efektif penampang balok L, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + ( )
2
4000
= 300 + ( ) = 2300 mm
2
2) be = bw+(6 hf)
= 300 + ( 6. 120)
=1020 mm
𝐿𝑛𝑦
3) be = bw + ( )
12
4000
= 300 + ( )
12
= 633
( Diambil beff terkecil =633 mm )
16
No. b h A y A. y a 1/12.b.h3
a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm2) (mm) (mm3) (mm) (mm4)
1. 633 120 76000 540 41040000 196 2930459504 91200000
2. 300 480 144000 240 34560000 104 1546631405 2764800000
220000 75600000 4477090909 2856000000
∑𝐴.𝑦 75.600.000
Y= = = 344 mm
∑𝐴 220.000
1
I balok =∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 2.856.000.000 + 4.477.090.909
= 7.333.090.909
1
I pelat = 12 ( ½ (Lny) + ½ (bw)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (300)) x 1203
12
= 288.000.150
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎1, 𝑎4 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
7.333.090.909
= 288.000.150
= 25,46
h = 600 mm
hf = 120 mm
bw = 300 mm
hw = h – hf = 600 – 120 = 480 mm
Syarat lebar efektif penampang balok T, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + 2 ( )
2
4000
= 300 + 2 ( ) = 4300 mm
2
2) be = bw+(8 hf)
= 300 + ( 8 . 120)
= 1260 mm
𝐿𝑛𝑦
3) be = ( )
4
4000
=( )
4
= 1000
( Diambil beff terkecil = 1000 mm )
No. b h A y A. y a 1/12.b.h3
2 a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm ) (mm) (mm3) (mm) (mm4)
1. 1000 120 120000 540 64800000 164 3213223140 144000000
2. 300 480 144000 240 34560000 136 2677685950 2764800000
264000 99360000 5890909091 2908800000
∑𝐴.𝑦 99.360.000
Y= = = 376 mm
∑𝐴 264.000
1
I balok = ∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 2.908.800.000 + 5.890.909.091
= 8.799.709.091
18
1
I pelat = 12 ( ½ (Lkanan) + ½ (LKiri)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (4000)) x 1203
12
= 288.002.000
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎2 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
8.799.709.091
= 288.002.000
= 30,55
h = 450 mm
hf = 120 mm
bw = 250 mm
hw = h – hf = 450 – 120 = 330 mm
Syarat lebar efektif penampang balok T, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + 2 ( )
2
4000
= 250 + 2 ( ) = 4250 mm
2
2) be = bw+(8 hf)
= 300 + ( 8 . 120)
= 1260 mm
19
𝐿𝑛𝑦
3) be = ( )
4
4000
=( )
4
= 1000
( Diambil beff terkecil = 1000 mm )
No. b h A y A. y a 1/12.b.h3
a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm2) (mm) (mm3) (mm) (mm4)
1. 575 120 69000 390 26910000 123 1035849733 82800000
2. 250 330 82500 165 13612500 102 866347049,3 748687500
151500 40522500 1902196782 831487500
∑𝐴.𝑦 40522500
Y= = = 267 mm
∑𝐴 151500
1
I balok = ∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 831.487.500+ 1.902.196.782
= 2.733.684.282
1
I pelat = 12 ( ½ (Lkanan) + ½ (LKiri)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (4000)) x 1203
12
= 288.002.000
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎3 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
2.733.684.282
= 288.002.000
= 9,49
= 107,67 mm
Tebal pelat tidak boleh kurang dari 107,67 mm, maka direncakan tebal
pelat lantai adalah 120 mm
F. Menghitung Momen
Momen arah pendek la
1
Ma- = − 20 . 𝑤𝑢. 𝑙𝑎²
1
= − 20 . (8,064). (3,7)2 = -5,52 kNm
1
Ma+ = 31 . 𝑤𝑢. 𝑙𝑎²
21
1
= 31 . (8,064 ). (3,7)2 = 3,56 kNm
a) Tulangan Tumpuan :
dx = h – ts – ½D
= 120 mm – 20 mm – (½ x 10) mm
= 95 mm
𝑀𝑢 5,56 . 106
Mnx = = = 6.300.000
∅ 0,90
𝑀𝑛𝑥 6.300.000
Rn = = = 0,698
𝑏 . 𝑑𝑥 2 1000 𝑥 952
0,85 𝑥 25 2( 0,698)
= [1 − √1 − ]
240 0,85.25
= 0,00296
𝜌 min = 0,002
Maka, 𝜌 perlu <𝜌 min sehingga yang dipakai adalah ρperlu adalah
0,00282
As perlu = 𝜌 . b . d
= 0,00296 . 1000 . 95
= 281,010 mm2
= 314,159 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (314,159 > 281,010) OKE
Jadi, tulangan tumpuan arah x yang digunakan adalah D10-
250
b) Tulangan Lapangan :
dy = h – ts – D – ½.D
= 120 mm – 20 mm – 10 mm – (½ x 10) mm
= 85 mm
𝑀𝑢 3,66 . 106
Mny = = = 4.066.666,67
∅ 0,90
𝑀𝑛𝑦 4.066.666,67
Rn = = = 0,563
𝑏 . 𝑑𝑥 2 1000 𝑥 852
23
0,85 𝑥 25 2( 0,563)
= [1 − √1 − ]
240 0,85.25
= 0,00238
𝜌 min = 0,002
Maka, 𝜌 perlu <𝜌 min sehingga yang dipakai adalah ρperlu adalah
0,00238
As perlu = 𝜌 . b . d
= 0,00238 . 1000 . 88
= 202,059 mm2
Terkait batas maksimal spasi tulangan lentur , berdasarkan
SNI 2847-2019, nilai maksimal spasi yang di gunakan lebih kecil
dari yang di tentukan maka di perbolehkan:
Jarak = 3. h ( Pasal 8.7.2.2 Tentang Jarak Max Tulangan Pelat)
= 3. 120 mm
= 360 mm atau 450 mm
Maka di pasang jarak 250 mm
1000 1 1000 1
As = . 4 . ∅2 . 𝜋 = × × 102 × 𝜋
𝑠 250 4
= 314,159 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (314,159 > 202,059 ) OKE
Jadi, tulangan tumpuan arah x yang digunakan adalah D10-
250
c) Tulangan Susut
Berdasarkan rasio minimum tulangan susut untuk mutu baja
tulangan lebih kecil dari 420 Mpa adalah Pmin = 0,0014, sehingga
tulangan susut adalah
As perlu =𝜌.b.d
= 0,002 . 1000 . 95
24
= 190,000 mm2
Terkait batas maksimal spasi tulangan lentur , berdasarkan
SNI 2847-2019, nilai maksimal spasi yang di gunakan lebih kecil
dari yang di tentukan maka di perbolehkan:
S = 5. h = 5. 120 = 600 atau 450 mm
Maka di pasang jarak 150 mm
1000 1 1000 1
As = × × ∅2 × 𝜋 = × × 102 × 𝜋
𝑠 4 150 4
= 314,159 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (314,159 > 190,000)
Jadi, tulangan tumpuan arah y yang digunakan adalah D10-
250
d) Kuat Geser
𝑊𝑢 . 𝑠
Vu = 2
5,56 . 4000
= 2
= 11.120 N
Karena pemasangan tulangan geser pada pelat lantai sulit untuk di
laksanakan, maka Vu pada pelat biasanya di batasi sebesar ∅𝑉𝑐
Lx = 4000 mm
Ly = 4000 mm
Lnx = 4000 – (½ x 300) – (½ x 300) = 3700 mm
Lny = 4000 – (½ x 300) – (½ x 300) = 3700 mm
𝐿𝑦 3700 𝑚𝑚
B = 𝐿𝑥 = 3700 𝑚𝑚 = 1 ≤ 2 (sistem pelat 2 arah)
h = 600 mm
hf = 120 mm
bw = 300 mm
hw = h – hf = 600 – 120 = 480 mm
Syarat lebar efektif penampang balok L, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + ( )
2
4000
= 300 + ( ) = 2300 mm
2
2) be = bw+(6 hf)
= 300 + ( 6. 120)
=1020 mm
𝐿𝑛𝑦
3) be = bw + ( )
12
4000
= 300 + ( )
12
= 633
( Diambil beff terkecil =633 mm )
No. b h A y A. y a 1/12.b.h3
2 a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm ) (mm) (mm3) (mm) (mm4)
1. 633 120 76000 540 41040000 196 2930459504 91200000
2. 300 480 144000 240 34560000 104 1546631405 2764800000
220000 75600000 4477090909 2856000000
28
∑𝐴.𝑦 75.600.000
Y= = = 344 mm
∑𝐴 220.000
1
I balok =∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 2.856.000.000 + 4.477.090.909
= 7.333.090.909
1
I pelat = 12 ( ½ (Lny) + ½ (bw)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (300)) x 1203
12
= 288.000.150
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎1, 𝑎4 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
7.333.090.909
= 288.000.150
= 25,46
2) be = bw+(8 hf)
= 300 + ( 8 . 120)
= 1260 mm
𝐿𝑛𝑦
3) be = ( )
4
4000
=( )
4
= 1000
( Diambil beff terkecil = 1000 mm )
No. b h A y A. y a 1/12.b.h3
2 a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm ) (mm) (mm3) (mm) (mm4)
1. 1000 120 120000 540 64800000 164 3213223140 144000000
2. 300 480 144000 240 34560000 136 2677685950 2764800000
264000 99360000 5890909091 2908800000
∑𝐴.𝑦 99.360.000
Y= = = 376 mm
∑𝐴 264.000
1
I balok = ∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 2.908.800.000 + 5.890.909.091
= 8.799.709.091
1
I pelat = 12 ( ½ (Lkanan) + ½ (LKiri)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (4000)) x 1203
12
= 288.002.000
30
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎2 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
8.799.709.091
= 288.002.000
= 30,55
h = 450 mm
hf = 120 mm
bw = 250 mm
hw = h – hf = 450 – 120 = 330 mm
Syarat lebar efektif penampang balok T, dengan mengambil nilai
terkecil dari :
𝐿𝑛𝑦
1) be = bw + 2 ( )
2
4000
= 250 + 2 ( ) = 4250 mm
2
2) be = bw+(8 hf)
= 300 + ( 8 . 120)
= 1260 mm
𝐿𝑛𝑦
3) be = ( )
4
4000
=( )
4
= 1000
31
No. b h A y A. y a 1/12.b.h3
2 3 a2 . A (mm4)
(mm) (mm) (mm ) (mm) (mm ) (mm) (mm4)
1. 575 120 69000 390 26910000 123 1035849733 82800000
2. 250 330 82500 165 13612500 102 866347049,3 748687500
151500 40522500 1902196782 831487500
∑𝐴.𝑦 40522500
Y= = = 267 mm
∑𝐴 151500
1
I balok = ∑12x h3 x b + ∑Aa2
= 831.487.500+ 1.902.196.782
= 2.733.684.282
1
I pelat = 12 ( ½ (Lkanan) + ½ (LKiri)) x 1203
1
= ( ½ (4000) + ½ (4000)) x 1203
12
= 288.002.000
𝐼 𝐵𝑎𝑙𝑜𝑘
Sehingga didapat 𝑎3 = 𝐼 𝑃𝑒𝑙𝑎𝑡
2.733.684.282
= 288.002.000
= 9,49
240
3700 𝑚𝑚 (0,8+ )
1400
= 36+9(1)
= 107,67 mm
Tebal pelat tidak boleh kurang dari 107,67 mm, maka direncakan tebal
pelat lantai adalah 120 mm
F. Menghitung Momen
Momen arah pendek la
1
Ma- = − 20 . 𝑤𝑢. 𝑙𝑎²
1
= − 20 . (7,848 ). (3,7)2 = -5,37 kNm
1
Ma+ = 31 . 𝑤𝑢. 𝑙𝑎²
1
= 31 . (7,848 ). (3,7)2 = 3,47 kNm
1
= − 20 . (7,848 ). (3,7)2 = -5,37 kNm
1
Mb+ = 31 . 𝑤𝑢. 𝑙𝑎²
1
= 31 . (7,848 ). (3,7)2 = 3,47 kNm
a) Tulangan Tumpuan :
dx = h – ts – ½D
= 120 mm – 20 mm – (½ x 8) mm
= 96 mm
𝑀𝑢 5,37 . 106
Mnx = = = 5.966.666,67
∅ 0,90
𝑀𝑛𝑥 5.966.666,67
Rn = = = 0,647
𝑏 . 𝑑𝑥 2 1000 𝑥 962
0,85 𝑥𝑓𝑐 ′ 2 . 𝑅𝑛
𝜌perlu = [1 − √1 − 0,85.𝑓𝑐 ′ ]
𝑓𝑦
34
0,85 𝑥 25 2( 0,647)
= [1 − √1 − ]
240 0,85.25
= 0,00274
𝜌 min = 0,002
Maka, 𝜌 perlu <𝜌 min sehingga yang dipakai adalah ρperlu adalah
0,00284
As perlu = 𝜌 . b . d
= 0,00274 . 1000 . 96
= 263,040 mm2
= 335,103 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (335,103 >263,040)
Jadi, tulangan tumpuan arah x yang digunakan adalah M8-150
b) Tulangan Lapangan :
dy = h – ts – D – ½.D
= 120 mm – 20 mm – 8 mm – (½ x 8) mm
= 88 mm
𝑀𝑢 3,47 . 106
Mny = = = 3.850.628,98
∅ 0,90
𝑀𝑛𝑦 4.088.888,889
Rn = = = 0,497
𝑏. 𝑑𝑥 2 1000 𝑥 882
35
0,85 𝑥𝑓𝑐 ′ 2 . 𝑅𝑛
𝜌perlu = [1 − √1 − 0,85.𝑓𝑐 ′ ]
𝑓𝑦
0,85 𝑥 25 2( 0,497)
= [1 − √1 − ]
240 0,85.25
= 0,00210
𝜌 min = 0,002
Maka, 𝜌 perlu <𝜌 min sehingga yang dipakai adalah ρperlu adalah
0,00210
As perlu =𝜌.b.d
= 0,00210 . 1000 . 88
= 184,506 mm2
Terkait batas maksimal spasi tulangan lentur , berdasarkan
SNI 2847-2019, nilai maksimal spasi yang di gunakan lebih kecil
dari yang di tentukan maka di perbolehkan:
S = 3. h = 3. 120 = 360 atau 450 mm
Maka di pasang jarak 150 mm
1000 1 1000 1
As = . 4 . ∅2 . 𝜋 = × × 82 × 𝜋
𝑠 150 4
= 335,103 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (335,103 >184,506)
Jadi, tulangan tumpuan arah x yang digunakan adalah M8-150
c) Tulangan Susut
Berdasarkan rasio minimum tulangan susut untuk mutu baja
tulangan lebih kecil dari 420 Mpa adalah Pmin = 0,0014, sehingga
tulangan susut adalah
As perlu =𝜌.b.d
= 0,002 . 1000 . 96
= 192,000 mm2
36
= 335,103 mm2
Nilai As yang dihitung lebih basar dari As Perlu, Sehingga
memenuhi persyaratan (335,103 > 192,000)
Jadi, tulangan tumpuan arah y yang digunakan adalah M8-150
d) Kuat Geser
𝑊𝑢 . 𝑠
Vu = 2
5,37 . 4000
= 2
= 10.740 N
Karena pemasangan tulangan geser pada pelat lantai sulit untuk di
laksanakan, maka Vu pada pelat biasanya di batasi sebesar ∅𝑉𝑐
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟑
3,28 75 0,648 3.644.444,44 0,00274 0,002 205,654 314,159 360 D10-250
B 4 3 1,33 5,84 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 1,70 65 0,447 1.888.888,89 0,00188 0,002 130,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟖𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟕𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟔
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟗
2,81 75 0,555 3.122.222,22 0,00234 0,002 175,783 314,159 360 D10-250
C 3,5 3 1,16 5,84 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 1,70 65 0,447 1.888.888,89 0,00188 0,002 130,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟓𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟐𝟐
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟑𝟏
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟐𝟎
2,21 75 0,437 2.455.555,56 0,00184 0,002 150,000 314,159 360 D10-250
D 3 3 1 5,84 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 1,43 65 0,376 1.588.888,89 0,00158 0,002 130,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma− =
𝟗
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= − 4,06 75 0,802 4511111,111 0,00341 0,002 255,534 314,159 360 D10-250
𝟐𝟒
E 6 2,5 2,4 5,84 3,32 65 0,873 3688888,889 0,00372 0,002 241,536 314,159 360 D10-250
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb+ =
𝟏𝟏
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟕
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟓
1,16 75 0,229 1288888,889 0,00097 0,002 150,000 314,159 360 D10-250
F 2,5 2 1,25 5,84 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 0,64 65 0,168 711111,1111 0,00070 0,002 130,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟕𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟒𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟑𝟗
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟑𝟎
1,12 75 0,221 1244444,444 0,00093 0,002 150,000 314,159 360 D10-250
G 2 2 1 5,84 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 0,51 65 0,134 566666,6667 0,00056 0,002 130,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟑𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟏𝟔
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟖 6,57 75 1,298 7.300.000 0,00558 0,002 418,759 314,159 360 D10-250
H 3 1 3 5,84 𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= − 2,19 65 0,576 2.433.333,33 0,00243 0,002 158,156 314,159 360 D10-250
𝟐𝟒
Tabel 1.2 Penulangan Pelat Lantai 3 dan 2
As
Type Lb La Wu Momen ρ As Jarak Tulangan
Lb/La Momen dx(mm) Rn Mn ρ perlu perlu
Panel (m) (m) (Kn/m3) (Kn/m) min (mm2) (3.h) Pakai
(mm2)
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟑
5,67 95 0,698 6300000 0,00296 0,002 281,010 314,159 360 D10-250
A 4 4 1 8,064 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 3,66 85 0,563 4066666,667 0,00238 0,002 202,059 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟏𝟑
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟑
4,52 95 0,556 5022222,222 0,00235 0,002 223,235 314,159 360 D10-250
B 4 3 1,33 8,064 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 2,35 85 0,361 2611111,111 0,00152 0,002 129,103 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟖𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟕𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟔
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟗
3,87 95 0,476 4300000 0,00201 0,002 190,760 314,159 360 D10-250
C 3,5 3 1,16 8,064 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 2,35 85 0,361 2611111,111 0,00152 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟓𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟐𝟐
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟑𝟏
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟐𝟎
3,05 95 0,376 3388888,889 0,00158 0,002 149,972 314,159 360 D10-250
D 3 3 1 8,064 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 1,97 85 0,303 2188888,889 0,00127 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma− =
𝟗
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= − 5,60 95 0,689 6222222,222 0,00292 0,002 277,481 314,159 360 D10-250
𝟐𝟒
E 6 2,5 2,4 8,064 4,58 85 0,704 5088888,889 0,00299 0,002 253,732 314,159 360 D10-250
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb+ =
𝟏𝟏
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟕
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟓
1,60 95 0,197 1777777,778 0,00082 0,002 190,000 314,159 360 D10-250
F 2,5 2 1,25 8,064 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 0,89 85 0,137 988888,8889 0,00057 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟕𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟒𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟑𝟗
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟑𝟎
1,54 95 0,190 1711111,111 0,00079 0,002 190,000 314,159 360 D10-250
G 2 2 1 8,064 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 0,71 85 0,109 788888,8889 0,00046 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟑𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟏𝟔
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟖 9,07 95 1,117 10077777,78 0,00478 0,002 454,275 523,599 360 D10-150
H 3 1 3 8,064 𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= − 3,02 85 0,464 3355555,556 0,00196 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
𝟐𝟒
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟏𝟕
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟐 3,20 95 0,394 3555555,556 0,00166 0,002 190,000 314,159 360 D10-250
I 4 2,7 1,48 8,064 2,26 85 0,348 2511111,111 0,00146 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb+ =
𝟖𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟕𝟓
Tabel. 1.3 Penulangan Pelat Lantai 1
As
Type Lb La Wu Momen ρ As Jarak Tulangan
Lb/La Momen dx(mm) Rn Mn ρ perlu perlu
Panel (m) (m) (Kn/m3) (Kn/m) min (mm2) (3.h) Pakai
(mm2)
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟑
5,44 95 0,670 6.044.444,44 0,00284 0,002 269,422 314,159 360 D10-250
A 4 4 1 7,848 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 3,51 85 0,540 3.900.000 0,00228 0,002 193,668 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟏𝟑
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟑
4,40 95 0,542 4.888.888,89 0,00229 0,002 217,230 314,159 360 D10-250
B 4 3 1,33 7,848 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 2,29 85 0,352 2.544.444,44 0,00352 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟖𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟕𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟔
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟗
3,77 95 0,464 4.188.888,89 0,00196 0,002 190,.000 314,159 360 D10-250
C 3,5 3 1,16 7,848 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 2,28 85 0,315 2.533.333,33 0,00147 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟓𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟐𝟐
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟑𝟏
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟐𝟎
2,97 95 0,366 3.300.000 0,00154 0,002 190,000 314,159 360 D10-250
D 3 3 1 7,848 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 1,91 85 0,294 2.122.222,22 0,00123 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟐𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma− =
𝟗
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= − 5,45 95 0,671 6.055.555,56 0,00284 0,002 269,926 314,159 360 D10-250
𝟐𝟒
E 6 2,5 2,4 7,848 4,46 85 0,686 4.955.555,56 0,00291 0,002 246,972 314,159 360 D10-250
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb+ =
𝟏𝟏
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟐𝟕
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟏𝟓
1,56 95 0,229 1.733.333,33 0,00080 0,002 190,000 314,159 360 D10-250
F 2,5 2 1,25 7,848 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 0,86 85 0,168 955.555,56 0,00055 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟕𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟒𝟎
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟑𝟗
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= −
𝟑𝟎
1,50 95 0,185 1.666.666,67 0,00077 0,002 190,000 314,159 360 D10-250
G 2 2 1 7,848 𝒘𝒖 𝒍𝒂² 0,60 85 0,092 666.666,67 0,00039 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
Mb+ =
𝟑𝟓
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Mb−= −
𝟏𝟔
𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma+ =
𝟖 8,83 95 1,087 9.811.111,11 0,00465 0,002 418,759 523,599 360 D10-150
H 3 1 3 7,848 𝒘𝒖 𝒍𝒂²
Ma−= − 2,94 85 0,452 3.266.666,67 0,00190 0,002 170,000 314,159 360 D10-250
𝟐𝟒