Anda di halaman 1dari 8

ULANGAN AKHIR SEMESTER GASAL

SEKOLAH MENENGAH KEJURUAN (SMK) KAB. SUKOHARJO


TAHUN PELAJARAN 2019/2020

LEMBAR SOAL
MATA PELAJARAN : BAHASA JAWA
Kelompok : Umum Tingkat : X (sepuluh)
Bid. Keahlian : Semua Bid. Keahlian Hari/Tanggal : Desember 2019
Prog. Keahlian : Semua Prog. Keahlian Waktu : (90 menit)

PETUNJUK UMUM
1. Tulislah dahulu nomor peserta pada kolom di sudut kanan atas pada lembar jawaban yang
disediakan.
2. Kerjakan soal-soal dengan bulpen/bulpoint dan tidak boleh mengerjakan dengan pensil/spidol.
3. Periksa dan bacalah soal-soal dengan teliti sebelum anda menjawab.
4. Jumlah soal sebanyak 45 butir, 40 pilihan ganda 5 esai semuanya harus dijawab.
5. Laporkan kepada Pengawas Ujian kalau ada tulisan yang kurang jelas atau ada yang rusak.
6. Dahulukan menjawab soal-soal yang anda anggap mudah.
7. Kerjakan pada lembar jawaban yang disediakan dengan cara memberikan tanda silang (X) pada
jawaban yang anda anggap paling benar.
8. Apabila ada jawaban yang anda anggap salah dan anda ingin memperbaikinya, tidak
diperbolehkan memakai tipex atau penghapus melainkan dengan cara dibawah ini !
Pilihan semula : A B C D E menjadi A B C D E
9. Perbaiki jawaban hanya diperbolehkan paling banyak 2 (dua) kali perbaikan.
10. Periksa kembali pekerjaan anda sebelum diserahkan kepada pengawas.

I. Wangsulana pitakon ing ngisor iki, kanthi menehi tandha ping (X) ing pilihan wangsulan A,
B, C, D utawa E kang koanggep bener!

1. Serat Wedhatama ngandhut pitutur luhur, utamane kanggo mbangun....


A. Solah bawa
B. Budi pekerti
C. Tepa selira
D. Gotong royong
E. Bale wisma

2. Sinten ingkang nyerat “Serat Wedhatama” iku....


A. KGPAA Mangkunegara VI
B. KGPAA Mangkunegara IV
C. Kanjeng Susuhunan Pakubuwana IV
D. Sunan Pakubuwana V
E. Pangeran Adipati Anom

3. Pangkur kalebu jenising tembang....


A. Gedhe
B. tengahan
C. Macapat
D. Dolanan
E. Campursari

Gatekna tembang ing ngisor iki kanggo mangsuli pitakon nomor 4 – 8 !


Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 1
Mingkar mingkuring angkara
Akarana karenan mardi siwi
Sinawung resmining kidung
Sinuba sinukarta
Mrih kretarta pakartining ngelmu luhung
Kang tumrap neng tanah Jawa
Agama ageming aji

4. Tembang ing ndhuwur iku kalebu ing Serat Wedhatama Pupuh....


A. Pocung
B. Gambuh
C. Sinom
D. Kinanthi
E. Pangkur

5. Cacahe gatra ing tembang kasebut ana....


A. 4 gatra
B. 5 gatra
C. 8 gatra
D. 6 gatra
E. 7 gatra

6. Tembang Macapat iku kaiket dening guru lagu lan guru wilangan. Sing dikarepake guru lagu
yaiku....
A. Cacahing wanda saben sagatra
B. Tibaning swara ing pungkasaning pada
C. Tibaning gatra saben sapada
D. Tibaning swara ing pungkasaning gatra
E. Cacahing wanda saben sapada

7. Larik kaping telu “Sinawung resmining kidung” saka tembang ing ndhuwur teges yaiku....
A. Diwadhahi kaendahan geguritan.
B. Ngendhani saka angkara.
C. Supaya kagayuh ilmu luhur iku.
D. Yen arep ngula wenthah putra.
E. Dipaes supaya katon endah.

8. Ukara “Mingkar mingkuring angkara” ndhuweni teges....


A. Diwadhahi kaendahan geguritan.
B. Ngendhani saka angkara.
C. Supaya kagayuh ilmu luhur iku.
D. Yen arep ngula wenthah putra.
E. Dipaes supaya katon endah.

9. Cerita cekak utawa biasane digarba dadi cerkak yaiku karangan kang nyritakake bab kang ana
gegayutane karo lelakon uripe manungsa lan ana uga sing ceritane fiktif. Tembung fiktif
tegese....
A. Ora bener-bener kedadeyan
B. Bener-bener kedadeyan
C. Pancen wis kedadeyan
D. Bener opo anane
E. Kedadeyan kang ora digawe-gawe

Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 2


10. Gagasan kang dadi dhasare cerita cekak diarani....
A. Tema
B. Paraga
C. Latar
D. Plot
E. Amanat

11. Panggenan, wekdal, utawi swasana kadadosanipun prastawa ing salebeting cariyos diarani....
A. Alur
B. Paraga
C. Amanat
D. Sinopsis
E. Latar

12. Paraga kang duweni pakarti becik diarani paraga ….


A. Antagonis
B. Utama
C. Protagonis
D. Tambahan
E. Tritagonis

13. Sinopsis yaiku ….


A. Crita adhedhasar saka urutan sawijining kedadeyan utawa prastawa
B. Sawijining analisis utawa penapsiran objektif marang saprangkat fakta
C. Ringkesan sawijining crita
D. Gawe dudutan (nyimpulake) saka sawijining pawarta
E. Nuduhake katrangan tambahan kanggo nguwatake andharan

14. Tata carane nulis sinopsis sepisan kang kudu ditindakake yaiku ….
A. Ringkesan/sinopsis ora kena owah saka crita asline
B. Dialog lan monolog tokoh cukup tinulis isi pokoke
C. Maca naskah crita.
D. Nyathet gagasan utama
E. Nulis ringkesan

15. Pengarang ing cerkak migunakake tembung aku kanggo nyebutake paragane, tegese pengarang
migunakake sudut pandang ….
A. Kapisan
B. Tritagonis
C. Kapindho
D. Protagonis
E. Katelu

16. Bagian kang dadi pucuking konflik, ana ing bab iki nasibe para tokoh ditemtokake (kasil apa orane
ngadepi masalah) diarani ....
A. Ending
B. Alur
C. Complication
D. Klimaks
E. Kahanan crita

Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 3


17. Katrangan kang bisa menehi pangerten ngenani sawijining kahanan diarani....
A. Pariwara
B. Pangripta
C. Pawarta
D. Prastawa
E. Purwaka

18. Prastawa ing pawarta tegese....


A. Kedadeyan kang wis suwe
B. Kedadeyan kang nyata
C. Kahanan kang digawe-gawe
D. Kahanan kkang ora mesthi jelas
E. Kedadeyan kang durung jelas

19. Nanggapi pawarta iku kudu Evaluatif lan Obyektif. Sing dikarepake Evaluatif yaiku....
A. Menehi penilaian
B. Ora digawe-gawe
C. Sembarangan
D. Opo anane
E. Ora padha pawartane

20. Wedharan utawa uraian sawijining prastawa ing pawarta nuduhake....


A. Fiksi
B. Ora ana sumbere
C. Digawe-gawe
D. Fakta
E. Pendapat kang durung jelas

21. Ing ngisor iki kang disebutake ana ing sajeroning cerkak kanthi langsung kajaba ….
A. Biografi pengarang
B. Watake paraga
C. Irah-irahan
D. Latar panggonan
E. Paraga antagonis

Kanggo soal nomor 22 – 24


Wacan ing ngisor iki gatekno

Tempat Pembuangan Sampah Akhir, Ngablak, Sitimulyo, Piyungan, Bantul dipun


bikak wiwit taun 1996. Papan ingkang reged lan ngganda kasebat tumraping tetiyang ing
sakiwatengening TPA pranyata mboten ndadosaken perkawis menapa-menapa, kepara
mujudaken papan ingkang ngrejekeni. Ing wekdal sakawit, sakderenipun TPA menika
dipunbikak, kawontenaning masyarakat ing sakkiwatengening papan kasebut
mrihatosaken. Naning sasampunipun TPA dipunbikak, panggesangananing warga
mbakaa sekedhik saya mindhak sae awit ndayakaken uwuh ing papan menika.
Kapethik : saka JOGJA TV.

22. Paragraf sepisan wacan ing ndhuwur kedadeyan ana ing....


A. Solo
B. Boyolali
C. Sukoharjo
D. Ngablak
E. Semarang

23. Para warga, wacan kasebut ing ndhuwur nudhuhake yen padha...

Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 4


A. Gotong royong
B. Majibake dagang
C. Gawe dalan
D. Ora karuan sarujuk
E. Bikak TPA

24. Singkatan saking TPA yaiku....


A. Tempat Pembuangan Sampah Akhir
B. Tempat Penampungan Sampah Akhir
C. Tempat Penakaran Sampah Akhir
D. Tempat Pengolahan Sampah Akhir
E. Tempat Pengaturan Sampah Akhir

25. Ing ngisor iki kalebu ciri-ciri paragraf deskripsi yaku...


A. Temane bebas
B. Tulisane runtut
C. Bisa dirasake panca indra
D. Susunane jelas
E. Gampang dipahami

Kanggo soal nomor 26


Wacan ing ngisor iki gatekno

Museum Diponegoro

Museum iki manggon ing Magelang, persis ing Jalan Diponegoro no.1. gedhunge
manggon ing sisih kiwa Pendhapa Karesidenan Kedu kang dibangun 1810. Ing kene
mbiyen Pangeran Diponegaoro diapusi dening Walanda. Ing museum iki kasimpen meja
kang ana guratane kuku Pangeran Diponegoro, klambi ukuran dhuwure 1,57 meter lan
ambana 1,35 meter digaawe saka bakal shantung. Ana uga kitab Tahrib, bale kanggo
sholat, 7 (pitu) cangkir, lan maneka werna liyane.

26. Kang ora kasimpen ing museum Diponegoro yaiku....


A. Kitab Tahrib
B. Patung Pangeran Antasari
C. Bale kanggo sholat
D. Klambi kang ukurane dhuwure 1,57 meter
E. 7 (pitu) cangkir

27. Karangan deskripsi kang carane nggambarake objek kang ditulis wis ditambahi pangreka-rekane
pangripta diarani jenis deskripsi....
A. Subjektif
B. Obyektif
C. Mutlak
D. Murni
E. Jelas

28. Ngamati objek kang didadekake objek karangan kanthi cara ....
A. Nunggu informasi
B. Ngempalaken data
C. Nyegerake kahanan
D. Ora nentukake tema
E. Sembarangan

Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 5


29. Perangan omah joglo kang dumunung ing ngarep dhewe, pigunane kanggo nampa tamu lan
tansah dibukak tanpa ana wates yaiku ….
A. Teras utawa Pendhapa
B. Pringgitan
C. Dalem Agung
D. Krobongan/senthong
E. Gandhok atau Pawon/pekiwan

30. Perangan omah kang wujude persegi lan tinutup dening tembok ing patang sisine. Perangan iki
minangka perangan kang paling penting lan baku ing wewangunan omah tradhisional Jawa. Dene
kang digunakake kanggo kluwarga, mula asipat luwih tinutup (privasi), yaiku ….
A. Teras utawa Pendhapa
B. Pringgitan
C. Krobongan/senthong
D. Gandhok atau Pawon/pekiwan
E. Dalem Agung

31. Gunane gebyog ing omah joglo yaiku kanggo ….


A. Sekat
B. Nuduhake kang duwe omah
C. Pepaes
D. Gampangake sing mbangun
E. Nyuda wragad

32. Papane ana ing mburi dhewe. pigunane kanggo olah-olah lan jedhing (kamar mandi). Sanajan
katon prasaja, nanging perangan iki uga minangka perangan kang asipat pribadi lan duwe nilai
luhur, yaiku ….
A. Teras utawa pendhapa
B. Gandhok utawa pawon/pekiwan
C. Pringgitan
D. Dalem agung
E. Krobongan/senthong

33. Sing diarani sandhangan wayanjana (Cakra, keret, pengkal) yaiku ....
A. h , } , -
B. ] , [ , -
C. ] , ? , -
D. 2 , } , -
E. ] , } , -

34. Ing ngisor iki tembung sing mawa sandhangan “keret” yaiku ....
A. k]sn\
B. k}teg\
C. gi]y
D. pit]h
E. ke[c]

Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 6


35. Pak Haris remen… sekul goreng.
A. zunJ|k\
B. da/
C. mzn\
D. [zo[mB
E. nde

36. “Mirengake khutbah”. Yen ditulis nganggo aksara Jawa ….


A. ?mir_z[kk+tBh.
B. ?mix=z[kkutBh.
C. ?mix=z[kk+utBh.
D. ?mixz[kk+utBh.
E. ?mirez[kk+utBh.

37. “Peleme legi rasane”. Yen ditulis nganggo aksara Jawa yaiku ….
A. ?ple[emlgeris[n.
B. ?peX[mlMegirs[n.
C. ?peX[mMXgirs[n.
D. ?pele[mXMgirs[n.
E. ?pele[mlMegirs[nN.

38. ?ps/2gia[kh[w=o[fo[fol\. Yen ditulis nganggo aksara latin....


A. Pasar legi akeh wong dodol
B. Pasar legi akeh wong dhodol
C. Pasar legi akeh wong ngedhol
D. Pasar legi akeh wong ngedol
E. Pasar legi akeh wong ngrumpil.

39. ?segliwetMskK[nN[ankBzetZnTi[pzinHimB|hm[nh.
A. Sega liwet masakane ibu enak baget nganti pengin imbuh
B. Sega liwet ngarep omah kae rasane enak
C. Sega liwet masakane enak banget nganti pengin imbuh maneh
D. Sega liwet sing kok masak enak banget nganti pengin imbuh
E. Sega liwet enak banget nganti pengen imbuh

40. ?bsjwbsk=figunkK[ka=itLth....
A. jwt_zh
B. jwbrt\
C. sumt]
D. klimnTn\
E. sulwes

II. Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi pratitis!

1. Jlentrehna watak lan maknane tembang macapat pangkur !


2. Jlentrehna apa bedane alur maju lan alur mundur !
3. Jlentrehna apa sing dikarepake pawarta !
4. Jlentrehna apa sing dikarepake omah Jawa Joglo lan perangane omah Joglo !
5. Ukara ing ngisor iki tulisen nganggo aksara Jawa lan latin !
a. ?xmB|gMnisBisffijmPirskuciw.

b. Teteken tekun bakal tekan kang sinedya.

Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 7


Wilujeng Makarya

KUNCI JAWABAN KURIKULUM 2013

MAPEL : BAHASA JAWA


PROGRAM KEAHLIAN : SEMUA PROGRAM
SEMESTER/TAHUN : 1 / 2019
KELAS : X (SEPULUH)
WAKTU : 90 MENIT

I. Pilhan ganda
1 B 11 E 21 A 31 C
2 B 12 A 22 D 32 B
3 C 13 C 23 E 33 E
4 E 14 C 24 A 34 B
5 E 15 A 25 C 35 B
6 D 16 C 26 B 36 C
7 A 17 C 27 A 37 C
8 B 18 B 28 B 38 A
9 A 19 A 29 A 39 C
10 A 20 D 30 E 40 A

II. Essay

1. Jawab : watake banter, kereng, lan nesu, dene maknane tembang pangkur yaiku nggambarake mangsa
nalika wis kliwat umur ang wus ngungkurake babagan kadonyan.
2. Jawab : Alur yaiku rerangkaian prastawa / kedadeyan ing crita.
Alur maju (progresif) yaiku yen prastawa iku lumaku kanthi trap-trapan adhedhasar kronologi tumuju ing alur
cerita.
Alur mundur (flash back progresif) yaiku dumadi kang ana sesambungane karo prastawa kang lagi dumadi.
3. Jawab: pawarta yaiku informasi anyar utawa informasi ngenani sawijining prastawa kang dumadi,
diwartakake lumantar wujud cetak, siaran, internet, utawa saka pirembugan marang wong liya utawa
pamireng.
4. Jawab: Omah jglo yaiku kontroksi bangunan kang khas ing omah tradisi Jawa kanthi pigua saben perngan
kang beda siji lan liyane ngemot unsure filosofi kang ana sambung rapete karo nilai religi, kapitayan, norma,
lan nilai budaya. Perangane yaiku teras utawa pendhopo, pringgitan, dalem agung, krobongan / senthong,
gandhok utawa pawon/pakiwan.
5. Ukara-ukara ing ngisor iki tulisen nganggo aksara Jawa lan latin !
a. Rembug manis basa dadi jampi rasakuciwa
?xmB|gMnisBisffijmPirskuciw.

b. Teteken tekun bakal tekan kang sinedya.


?tetekenTekunBklKeteknHpk=sinef-.

Sugeng Makarya

Bahasa Jawa Kelas X Kurikulum 2013 Halaman 8

Anda mungkin juga menyukai