TIWAH
DI SUSUN
OLEH :
EMBANG.U.AMAT
15. Tulak tinai B.nayahu magun murik pangaruntung nyahu babalang nyalung lempak
16. Babalang likur tambun,gating mendeng Raja.D.M nyupek bulau tanduk tambun
17. Akan garing lalunjung pulang.nyupek guntum rawing akan bulau batun penyeng
18. Nasupit lauk ANGIN-ANGIN danum akan ulai tasukan sambe
19. Pananturau banama nyahu,Tapuk nyalung marakunjung magep
20. Gatang mendeng RAJA DUHUNG MAMATANDANG nuit bintang balui akan bulau
tampak bengkel
21. Nantan bulan lembut akan hinting santagi randan
22. Maharis tunggul balu akan bandung karungkung sulau
23. Nantan liu lampang akan timpung bambahulan peteng
24. Pananturau banama nyahu tapuk tasik layang hanteran riwut,laut ahoi gagahan selatan
25. Babalang bukit 7 bara tuntung,kereng 8 bara tingang bukit 2
MALIK TEKAP
74. Tulak hindai banama nyahu nangkalau pulau engkan tingang,malangkawet nusa riaran
burung.
75. Babalang kaleka MANINDAN TINGANG,EKA BASIR SANGIANG HINDU
NYALUH LAUT.
76. Sawang balang nambatang sambang badarai bahing metuh NGARUNYA BANAMA
NYAHU ANTANG MANAMUEI.
Laku /duan panatau simpan je maram lenyuh lala hamben huran dll
Ije rutek bakehu bakampur laku timpung pasalin liau bulau tangkap balawan
87. Tulak banama nyahu MATENDU GARING BELUM MANDAWEN BULAN.
88. Batimbuk BARAS BULAU,BABUSUNG HINTAN.
89. BALAWAN PANTAP NYAHU DENGAN KAMELUH LINDA BULAN.
Eka raja nyangkurun BATU KAMELUH SULING BULAN ( raja bisu bajela bulau
kanaruhan pantap BAGUNTUM HINTAN / KAMELUH MANDALAN BULAN)
PUTIR MALINGGAR LANGIT
RAJA NYANGKURUN TAMBUN.
KETERANGAN:
TULAK
94. Tulak banama nyahu murik TASIK RIAK BULAU LAUT JAMANGAN HINTAN.
95. Sembang LEWU BUKIT MARAK KUNJUNG LANGIT
TENDE BANAMA NYAHU
KETERANGAN :
1. Laku panatau simpan dengan INDU NGANYUN TINGANG ije pali mangkang baka
hubah mangkang.
2. Laku tinai timpung rangkang je pali mangkang baka hubah sabak kabangkang akan liau
sintung…
TULAK
96. Tulak banama nyahu sembang LEWU BUKIT MANAKA RUNJAN EKA RAJA
GARING PERANG EWEN DUE PUTIR NYINDIR BULAU.
104. Tulak banama nyahu murik kurui lunuk TAPUK LEWU BAMBAN JADI.
TULAK
TULAK
TULAK
TULAK
TULAK
KETERANGAN :
RAJA DUHUNG MAMA TANDANG MAMAPAS KAKARE LIAU TE TULAK
BANAMA NYAHU MALEMPANG JALAN HELU TANDUHAN USANG SEMBANG
KAYU KANGKAMUANG LANGIT.
11. Eka manyamei RAJA KOKANG,IJE BASUKAH TUMBAK IJE HAPAMUNTUNG
ISI.
12. panting-panting bahing randan kaisek rawei.
13. Eweh haweh ganggu ranan area je maliaran banama nyahu.
14. Nihang garing sangkaraya mendeng,undan pamauruk bungai.
15. Garing sapundu tunggal,tetat empui malem dll.
16. Ije murik jalan helu,nanjak tanduhan usang.
17. Dia isek nasekan tatu,aku raja duhung mamatandang.
18. Ewh batu tangkarasan namuei,aku balitan samban bp………
19. Nyarurui pelek tingang tatu sambang bp……….
20. Manamuei lewu tatau dirumpang tulang,mangaja rundung raja bakalesu uhat.
21. Hagagah liau haring kaharingan sintung.
22. Ewh bakas liau ngaragan banama nyahu,diya isek nasekan tatu liau……
23. Aku nuntun juhu pinang,bawi babangkang langit.
24. En kabajuran tamuei banama nyahu akan lewu tatau.
25. Kabajuran tatu manangkajuk bulau panting jari.
26. Eleh takakah manyamei rajan kokang,nyamah hetang heput.
27. Panaturau tamuei banama nyahu malungkak kangkamuang langit.
28. Hayak bahing gandang garantung malempang jalan helu tanduhan uasang.
29. Heleh sembang apang manurun bua.
TENDE BANAMA NYAHU LAKU TIMBA IJE PITAK RANDUNG BANAMA TULAK.
34. Tulak tinai banama nyahu eleh sembang lewu kalumpi kalampiu ije mahaga TEKEN
PALINGKAU ije KAPENDA LAPAU.
TENDE BANAMA NYAHU LAKU TEKEN PALINGKAU
TULAK
35. Tulak banama nyahu sembang lewu sanggilang uhuu sanggilang uha ije mahaga
PAHIPIT MUHUR BAHIGA BATU.
TULAK
KETERANGAN :
AMUN BASIR MUNDUK JATUN HANTERAN INJAM BANAMA SANAMAN,AMUN
TEGE JIYA USAH MINJAM BANAMA SANAMAN.APANG KUMPANG PAMAHING
TINGANG HILA PANJAHILEI ( SAMBIL).GANTAU BATANG DANUM MANINDAN
TINGANG HEKA GUHUNG APUI.SAMPAI TUMBANG TARUSAN BULAN JE
BADEHES NYALUNG KAHARINGAN.RAJA DUHUNG MAMA TANDANG
NYALUMPU BANAMA NYAHU DENGAN BANAMA SANAMAN PALUS
MANGKANG BANAMA NYAHU DENGAN BANAMA SANAMAN.HAPAN TIMPUNG
RANGKANG JE SAPANGGUANG BINTIK,HIMPUNG RARAYUN DANUM.TULAK
37. Tulak banama nyahu sembang pukung balawan santah atep tumbang batang danum
MANINDAN TINGANG.
38. Gatang mendeng RAJA DUHUNG MAMATANDANG nyilak duhung papan
benteng.
39. Lilang-lilang balawan santah jalan banama nyahu antang namuei.
40. Babalang tumabang tarusan bulan je BADEHES NYALUNG KAHARINGAN ( jalan
maliut guhung apui)
41. Masuh tarusan bulan tapuk batang katimbungan nyahu,GUHUNG JANGKURAN
TINGANG.
TENDE BANAMA NYAHU PANDUI LIAU SINTUNG MIJEN NYALUNG
KAHARINGAN BADEHES
TULAK.
42. Tulak tinai banama nyahu murik katimbungan sembang lewu bukit LENTAH
HAPANDANG BULAN.
43. Kereng nahapantun salingkapeka LIAU BALUN TIMPUNG RAJA HANDUE.
44. Salampai ambun pahangan hantelu kampuh REPANG GARANTUNG.
Liau timpung raja mamapas nganan sial kawe paliendus dahiyang baya utang silih dan
DOSA DULAT DANDAN KASALA DLL.Metuh melai lewu hinjam tingang hemben
huran.
mambuwur bulau urai, nantisan bangkang haselan tingang nanteman petak kasambuyan
raja mantis nyalung kaharingan belum
TULAK
TULAK
TULAK
54. Tulak banama nyahu eleh sembang lewu bukit NAHAPANDANG BULAN.
55. Uras nanjung manangkalau isen mapan malingkawet eleh sembang lewu BUKIT
KAMAMPAN BANAMA.
56. Eka liau lunuk teweng katelu diya bajumbang nyapundu nyalung BUKIT BATU.
59. Tulak banama nyahu baras kanjan antang ( TUMBANG KAJAWU BULAU)
60. Eleh sembang LEWUN HATALA (…………) dengan JATHA BALAWANG
BULAU bulau ( TUMBANG KAJAWU BULAU)
61. Babalang lewu bukit RANGKANG LAMIANG,rundung bapasang darah
(TUMBANG KAHAYAN)
62. Eka liau TALAWANG SIPIT.
TULAK
KETERANGAN :
KETERANGAN :
Apa bila paramun je hapa tiwah te uras jadi sukup uluh are anggota tiwah pendeng balai.
C. SYARAT –SYARAT HAPA PENDENG BALAI NYAHU (EKA TIWAH)
1. Mapas eka balai je cagar impendeng melai petak te hapan manuk 1 ungan,dawen
sawang gagar,karak bari,danum nyanyah.
2. Palis pangerang sala tutup,sala pandom harus inyadia.
3. Apabila uluh handak patei bawui hapa pendeng balai te labih bahalap tapi amundiya
patei bawui cukup hapan manuk 1 kungan.
KETERANGAN:
Amun jadi pendeng balai anggota tiwah manyadia:
a. Nyababulu akan sangkaraya,akan sangka undan,akan hantar bajang,akan anjung-
anjung ( selengkapnya)
b. Jumlah palingkau je harus nyababulu te paling jatun 10 palingkau akan sababulu
tambak 10 palingkau akan sapapalak,akan 1 liau x jumlah liau je niwah te……
c. Persiapan pantar sanggalang ( banderan liau) awi anggota masing-masing je umba
tiwah
d. Persiapan bendera sahur
e. Persiapan garantung 5 buah,kangkanong 5 buah,tarai 1 buah,gandang tatau 1
buah,1 garantung eka panginan sahur ( melai upun sangkaraya).
D. SYARAT-SYARAT MULUH GANDANG :
1. Manenung manggau sahur hapa muluh gandang
2. Hamalem manawur manarinjet sahur ije umba manggapung tarantang nule
3. Manuk matei hapa marawei sahur te kare tumun kare sahur ije hapan.
4. Palis panggereng salagutuk uras nyadiya awi basir/awi uluh seluruh anggota tiwah.
5. Amas hapa manawur pali 1,5 ( 1 gram satengah) 1 pucuk lilis,1 isin baliung tambah
1ringgit.
6. Benang akan kampuh sangkaraya sekitar 4 meter bahenda dan puti.
7. Masing-masing melai sangkaraya te tege banderan liau ije niweh te ( bara bahalai
atawa benang biasa)
8. Hampatung balawan,hampatung tabalien akan upun sangkaraya,akan upun eka gawi
dengan penda balai nyahu.
9. Bawui 1 kungan,manuk paling jatun 3 kungan ( numun kare sahur je hapan)
CACATAN :
KETERANGAN
CACATAN:
SYARAT / KETERANGAN :
CACATAN :
CACATAN :
1. Ditanggung semua anggota
1. Ranying Hatala Langit Raja Tuntung Matan Andau,Tuhan Tambing Kabanteran Bulan
Tuntang Jhata balawang bulau mamparahan arep jadi ulun kalunen.
2. Napai luhing pantar pinang palus hajaluka akan jatha balawang bulau
3. Palus nyipa ulang hatantuli tantang.
4. Jatha balawang bulau buli akan papan malambung bulau.
5. Hayak auh nyahu batengkung ngaruntung langit,hamboh malentar kilat basiring hawun.
Janjahunan pinang palus manjadi uluh mangalunen punting hatambunan tambun
puntung limbah jete jhata balawang bulau buli umba Ranying Hatala.
Janjahunan tingang je jadi ulun kalunen te puntung,tambun puntung hatakian
maduhindai mijen papan malambung bulau,je tambun madu akan labehu
handalem.
Putir selung darah melai bukit kagantung gandang duan panatilun bendang palus
netek tambun puntung dengan kalunen puntung ( palus kajadian je kalunen
puntung nampara ara,NYAHU ERANG MATAN ANDAU,KILAT PANJANG
DIMPAH RUANG LANGIT.Eka melai batang danum Nyarakungkui
Nyahu.Panatilun bendang Nyahu jadi balai hampara eka nyahu erang melai.
SUSUNAN PALI
Nyahu erang matan andau kilat panjang dimpah ruang langit manak : ( manarantang)
tinggi tingang mamahanyi bungai,sawang begkui pangganti balu.
Tinggi tingang mamahanyi manak samulai amai bendang manak titik tiwa apang taya
manak pantun tapang elang lehe manak kikir petak garun langit manak tinai kamben
kambe ngarungkung sale hantu-hantu ngarungkung kawu manak kameluh tantan dandayu
eka melai bukit pasahan raung kawin dengan raja entai nyahu.
Kameluh tantan kandayu manak hanjung tahanjungan pali lambung kalambungan endus
eka melai pusun pinang lewu.
Tambun-tambun melai kalang labehu handalem ( teluk utang tumbang batang danum
sungei dusa ) tambun tinai manak sahempun taya padang lemba lakang karaut bahu gugut
je tau duan sahu bara ulun kalunen