STRUKTUR
RUMAH 2 LANTAI
BANTEN
MARET 2023
TAHAP 1:
DATA PERENCANAAN
1.1. Kondisi Umum
Fungsi Bangunan : Perumahan
Letak Bangunan : Dataran Rendah
Jumlah Lantai : 2 Lantai
Jenis Atap : Rangka Baja Ringan
Penutup Atap : Genteng
Mutu Beton (fc') : 19.3 MPa K 225
Mutu Tulangan Baja (fy) : BjTP240 240 Mpa
: BjTS420 420 Mpa
Sistem Pondasi : Pondasi Telapak
Zona Gempa : Banten
Jenis Tanah : Tanah Sedang (SD)
Denah Lantai 1
Denah Lantai 2
Denah Lantai 3
TAHAP 2:
PENDIMENSIAN ELEMEN STRUKTUR BANGUNAN
2 Kondisi Umum
Pendimensian adalah perencanaan dimensi dari elemen struktur yang menyusun sebuah bangunan.
Pendimensian menjadi proses penting pada tahap awal perhitungan struktur bangunan, karena pada tahap
ini dimensi akan Berpengaruh pada kekuatan struktur, sekaligus acuan dalam menentukan bahan
penyususnnya yaitu beton dan baja. Terutama untuk penentuan dimensi baja yang akan digunakan
sebagai tulangan.
Pendimensian terdiri dari beberapa hal antara lain :
1. Dimensi Balok : yang terdiri dari balok-balok baik induk mapun balok anak
2. Dimensi Sloof : sebagai elemen pengikat kolom lantai terbawah
3. Dimensi Ring Balk : sebagai elemen pengikat kolom bagian atas
4. Dimensi Pelat : yang terdiri dari pelat lantai dan pelat atap bangunan
5. Dimensi Kolom : merupakan elemen struktur vertikal penerus beban ke pondasi
Pada proses penentuan dimensi ini sangat memperhatikan gambar kerja yang sudah dibuat oleh drafter
sebelumnya yang merupakan representasi dari keinginan owner dengan tidak mengabaikan kesesuaian
dimensi dengan kekuatan struktur. Maka dari itu proses pendimensian ini diperlukan pengetahuan tentang
dimensi elemen struktur bangunan sesuai dengan bentuk bangunan, serta dilengkapi dengan beberapa
rumus perhitungan sesuai peraturan (SNI) yang berlaku.
2.1.1 Data Perencanaan Umum
- Lokasi Bangunan : Dataran Rendah
- Zona Gempa : Banten
- Fungsi Bangunan : Perumahan
- Mutu Beton (fc') : 19.3 K 225
- Mutu Baja (fy) : 420 MPa
- Pondasi : Pondasi Telapak
L = 425 cm = 106 cm
be1 =
4 4
be2 = bw + 8 hf
= 15 cm + 8 x 12 cm
= 111 cm
be3 1 ( Lb - bw )
= x
2
1 425 cm - 15 cm
= x
2
= 205 cm
be2 = bw + 6 hf
= 15 cm + 6 x 12 cm
= 15 cm + 72 cm
= 87 cm
be pakai = 50 cm
2 3
be hf hf hf be hf
1+ −1 x x 4−6 +4 + −1 x
bw hw hw hw bw hw
K =
be hf
1+ −1 x
bw hw
1+ 0.708 x 2.624
K =
1.708
= 2.858
1.708
= 1.673
Inersia
I balok = 1 K x bw x hw3
12
= 1 1.67 x 15 x 64000
12
4
= 1 1606331.707 cm
12
= 133861 cm4
Ipelat = 1 bs x hf3
12
= 1 340 cm x 1728 cm
12
4
= 1 587520 cm
12
= 48960 cm4
Modulus Elastisitas ( E )
E balok = 4700 x 𝑓𝑐′
= 4700 x 4.39 MPa
= 20647.93 MPa
E pelat = 4700 x 𝑓𝑐′
= 4700 x 4.39 MPa
= 20647.93 MPa
𝛼1 E balok x I balok
=
E pelat x I pelat
20647.93 x 133860.98
=
20647.93 x 48960
2763952011
=
1010922637
𝛼1 = 2.73 > 2
karena α > 2 , maka untuk mencari tebal minimal dengan persamaan sebagai berikut
fy
Ln x ( 0,8 +
1400
)
h =
36 + 9β
390
340 cm x ( 0.8 +
1400
)
=
36 + 9.0 x 1.06
= 340 cm x ( 0.8 )
+ 0.278571428571429
36 + 9.563
= 340 cm x 1.08
45.56
= 366.7 cm
45.56
= 8.05 cm < syarat (c) minimum 12 cm
L = 350 cm = 88 cm
be1 =
4 4
be2 = bw + 8 hf
= 15 cm + 8 x 10 cm
= 95 cm
be3 1 ( Lb - bw )
= x
2
1 350 cm - 15 cm
= x
= x
2
= 168 cm
be2 = bw + 6 hf
= 15 cm + 6 x 10 cm
= 15 cm + 60 cm
= 75 cm
Tengah be1 = 88 cm
be2 = 95 cm
be3 = 168 cm
Tepi be1 = 44 cm
be2 = 75 cm
be3 = 175 cm
be min = 44 cm
be pakai = 44 cm
2 3
be hf hf hf be hf
1+ −1 x x 4−6 +4 + −1 x
bw hw hw hw bw hw
K =
be hf
1+ −1 x
bw hw
1+ 0.648 x 2.516
K =
K =
1.648
= 2.631
1.648
= 1.596
Inersia
I balok = 1 K x bw x hw3
12
= 1 1.60 x 15 x 27000
12
4
= 1 646526.2172 cm
12
= 53877.18 cm4
Ipelat = 1 bs x hf3
12
= 1 270 cm x 1000 cm
12
4
= 1 270000 cm
12
= 22500 cm4
Modulus Elastisitas ( E )
E balok = 4700 x 𝑓𝑐′
= 4700 x 4.39 MPa
= 20647.93 MPa
E pelat = 4700 x 𝑓𝑐′
= 4700 x 4.39 MPa
= 20647.93 MPa
𝛼1 E balok x I balok
=
E pelat x I pelat
20647.93 x 53877.185
=
20647.93 x 22500
1112452322
=
464578417.8
𝛼1 = 2.39 > 2
karena α > 2 , maka untuk mencari tebal minimal dengan persamaan sebagai berikut
fy
Ln x ( 0,8 +
1400
)
h =
h =
36 + 9β
390
270 cm x ( 0.8 +
1400
)
=
36 + 9.0 x 1.59
= 270 cm x ( 0.8 )
+ 0.278571428571429
36 + 14.294
= 270 cm x 1.08
50.29
= 291.2 cm
50.29
= 5.79 cm < syarat (c) minimum 10 cm
fy
Ln x ( 0,8 +
1400
)
h =
36 + 5β x (αm -0,2)
240
cm x ( 0.8 +
1400
)
=
36 + 5.0 x 1.59 x 2.19
= cm
x ( 1 + 0.171
)
36 + 17.427
= 270 cm x 0.97
53.43
= 262.3 cm
53.43
= 4.91 cm < syarat (c) minimum 10 cm
3
Beton Bertulang = 2400 kg/m
2
Spesi Lantai (2 cm) = 42 kg/m
2
Tegel/Keramik (1 cm) = 48 kg/m
2
Tembok 1/2 Bata = 250 kg/m
2
Plafond+Penggantung = 18 kg/m
2
Pipa dan ducting AC = 40 kg/m
b. BEBAN HIDUP
(SNI 1727-2020 Tabel 4.3.1)
2
Rumah Tinggal = 192 kg/m
2
Beban Atap Dak = 96 kg/m
Wt 352089.19 kg
Jml. Kolom 31 buah
Luas Penampang (A) = =
∅ x fc' 0.33 x 193 kg/cm2
11357.72 kg
=
63.69 kg/cm2
2
A minimum = 178.33 cm
A rencana = b x h = 15 cm x 40 cm
2
= 600 cm
A rencana > A minimum memenuhi
Jadi, rencana kolom dengan dimensi 15 x 40 telah memenuhi.
Jadi, rencana kolom dengan dimensi 15 x 40 telah memenuhi.
Wt 352089.19 kg
Jml. Kolom 4 buah
Luas Penampang (A) = =
∅ x fc' 0.33 x 193 kg/cm2
88022.30 kg
=
63.69 kg/cm2
2
A minimun = 276.41 cm
A = b x h = 15 cm x 20 cm
= 300 cm2
A rencana > A minimun memenuhi
Jadi, rencana kolom dengan dimensi 15 x 20 memenuhi.
Wt 352089.19 kg
Jml. Kolom 9 buah
Luas Penampang (A) = =
∅ x fc' 0.33 x 193 kg/cm2
39121.02 kg
=
63.69 kg/cm2
2
A minimun = 122.85 cm
A = b x h = 15 cm x 15 cm
= 225 cm2
A rencana > A minimun memenuhi
Jadi, rencana kolom dengan dimensi 15 x 15 memenuhi.
∅
2.4.8 Rekapitulasi Dimensi Kolom
Tabel Rekapitulasi Perencanaan Dimensi Kolom
Panjang Dimensi (cm)
Jenis Kode
mm b x h
K1 15 x 40 3700 15 cm 40 cm K1
K2 15 x 20 3700 15 cm 20 cm K2
K3 15 x 15 3700 15 cm 15 cm K3
TAHAP 3:
PERHITUNGAN GEMPA
Selanjutnya. dari data diatas kemudian bisa didapatkan nilai parameter data gempa dari aplkasi RSA
2019 by, Puskim yang sudah sesuai dengan SNI 1726 2019. Berikut Merupakan data yang telah
didapatkan.
PGA 0.415 g
PGAm 0.492 g
CRs 0.000
CR1 0.000
Ss 0.878 g
S1 0.428 g
TL 20.00 detik
Fa 1.148
FV 1.871 g
SMS 1.008 g
SDS 0.672 g
SD1 0.534 g SNI 1726 2019, Gambar 3
T0 0.158 detik
T1 0.794 detik
0.7
0.6
Spektral Percepatan (Sa)
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0.0
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
Periode (T)
Maka, untuk nilai keutamaan gempa pat dintentukan dari table berikut
Ketegori Resiko Faktor Keutamaan Gempa, Ie
I atau II 1 dengan kategori resiko = II
III 1.25 Maka nilai Ie adalah = 1.0
IV 1.5
3.2.4 Menentukan Kaegori Desain Seismik
Kategori desain seismik berdasatkan parameter respons percepatan pada periode pendek
Ketegori Resiko
Nilai SDS
I atau II atau III IV
SDS < 0,167 A A
0,167 ≤ SDS <0,33 B C
0,33 ≤ SDS <0,50 C D
0,50 ≤ SDS D D
Maka, nilai koefisien respons seismik yang digunakan adalah sebagai berikut :
Csx = 0.084
Csy = 0.084
Dari hasil program bantu Etabs v18.1.1 didapakan nilai gaya geser terhitung sebagai berikut :
Vtx = 4615 kg Vtx/Vx = 57% (belum memenuhi)
Vty = 5341 kg Vty/Vy = 67% (belum memenuhi)
Untuk memenuhi persyaratan SNI 1726:2019 pasal 7.9.1.4.1, yang menyatakan rasio Vt/V harus
100% maka untuk pemodelan, nilai gempa harus dikalikan dengan faktor skala V/Vt.
factor scale arah-x = Vx/Vtx = 1.74
factor scale arah-y = Vy/Vty = 1.50
Langkah selanjutnya melakukan pemodelan dengan memasukkan nilai scale factor sesuai dengan
data di atas.
TAHAP 4:
ANALISIS STRUKTUR BANGUNAN
2. Mengisi data material propertis dengan klik Define Menu > Material Properties.
3. Memasukkan jenis beban yang akan digunakan dengan klik Define Menu > Static Load Pattens
Selanjutnya pilih pelat yang akan diberi beban kerja merata sesuai dengan fungsi area. Caranya
Assign Menu > Shell Loads > Uniform Load Sets. Kemudian pilih beban kerja yang akan diberikan
pada pelat tersebut.
5. Memasukkan Spectrum Gempa (Respons Spectrum Case )
Mengklik Define Menu > Functions > Respons Spectrum. Pada kotak dialog Respons Spectrum
Functions pilih Add New Function. Kemudian muncul kotak dialog seperti gambar dibawah, lalu klik
browse dan mencari file respons spektrum yang seperti sudah dikerjakan pada tahap II (Respons
Spektrum) dan klik OK
7. Analisis Struktur
Klik analyze - set analysis options - pilih Full 3D - OK
Dari hasil program bantu ETABS didapakan nilai gaya geser terhitung sebagai berikut :
Vtx = 15104.710 kg ≥ Vx OK
Vty = 14470.970 kg ≥ Vy OK
Maka gaya geser yang terjadi pada geudng memenuhi persyaratan SNI 1726:2019 pasal 7.9.1.4.1
TAHAP 5:
PERHITUNGAN PENULANGAN ELEMEN STRUKTUR
5 Kondisi Umum
Tahap setelah analisis struktur adalah perhitungan penulangan elemen stuktur bangunan. dari hasil analisa struktu
didapatkan data-data yang diperlukan untuk menghitung penulangan elemen struktur. Data-data tersebut berupa momen,
gaya, torsi, dll. Elemen struktur yang akan dihitung antara lain balok induk, balok anak, sloof, dan kolom. Perhitungan ini
bertujuan untuk mengetahui kebutuhan tulangan dari elemen struktur berupa dimensi penampang dan mutu tulangan serta
jarak-jaraknya.
kebutuhan tulangan dihitung agar mampu menahan beban struktur yang tidak bisa ditahan oleh material beton.
Selanjutnya hasil perhitungan ini digunakan untuk perhitungan biaya yang dibutuhkan sehingga bisa dihasilkan bangunan
yang kuat dan efisien.
x untuk Mlx = 34
Ly
x untuk Mly = 22 Tabel Kondisi Tumpuan
→
x untuk Mtx = 63 Gideon
x untuk Mty = 54
b. Perhitungan Ratio :
ρb = 0.85 x fc β 600
fy 600 + fy
= 0.85 x 26 MPa x 1.1 600
420 MPa 600 + 420
= 0.035
ρ pakai = 0.0259
Rn = Mu = 2808876 N.mm
Ø x b x dx2 0.80 x 1000mm x 9025 mm2
= 0.39 MPa
m fy = 420 MPa
=
0.85 x fc' 0.85 x 26 MPa
= 18.72
ρ 1 1 1- 2m x Rn
=
m fy
1 1 1- 37.43 x 0.39
=
18.72 420
ρ = 0.0009
ρmax = 0.026
ρ pakai = 0.0033 ρ < ρmin pakai
ρ = 0.0009
As = ρ x b x dx
= 0.0033 x 1000 x 95
= 316.67 mm²
Kontrol Kekuatan
a
Mn = As x fy x dx -
2
Dengan, a As x fy 471.00 mm² x 420 MPa
= =
0.85 x f'c x b 0.85 x 26 MPa x 1000 mm
= 8.82 mm
8.82 mm
Mn = 471.00 mm² x 420 MPa x 95.00 mm -
Mn = 471.00 mm² x 420 MPa x 95.00 mm -
2
= 17920958.102 N.mm
Rn = Mu
Ø x b dy2
= 1817508 N.mm
0.8 x 1000 mm x 7225 mm²
= 0.31 MPa
m = fy 420 MPa
=
0.85 x f'c .85 x 26 MPa
= 18.72
ρ = 1 1- 1- 2m x Rn
m fy
ρmax = 0.0259
ρmin = 0.0033
ρ pakai = 0.0033 (karena ρ < ρ min maka yang dipakai adalah ρ min)
As = ρ x b x dy = 0.0033 x 1000 mm x 85 mm
= 283.33 mm²
• Kontrol Kekuatan
Mn a
= As x fy x dy -
2
Dengan a = As x fy = 471 mm² x x 420 MPa
0.85 x f'c x b 0.85 x 26 MPa x 1000 mm
a = 8.82 mm
9 mm
Mn = 471.00 mm² x 420 MPa x 85 -
2
= 15942758.102 N.mm
Ø Mn = 12754206.481 N.mm
12754206.5 N.mm > 1817508 N.mm → (OK) Ratio Mu/ØMn 14.3%
Rn = Mu 5204682 N.mm
=
Ø x b x dx2 0.80 x 1000 mm x 9025
= 0.721 MPa
fy 420 MPa
m = =
0.85 x fc' 0.85 x 26 MPa
= 18.72
ρ = 1 2m x Rn
1- 1-
m fy
ρmax = 0.0259
ρmin = 0.0033
ρ = 0.0033 (karena ρ > ρ min maka yang dipakai adalah ρ)
As = ρ x b x dx = 0.0033 x 1000 mm x 95 mm
= 316.67 mm²
Kontrol Kekuatan
Mn = a
As x fy x dx -
2
Dengan a As x fy 471.00 mm² x 420 MPa
= =
0.85 x f'c x b 0.85 x 26 MPa x 1000 mm
a = 8.82 mm
8.82 mm
Mn = 471 mm² x 420 MPa 95 mm -
2
= 17920958 N.mm
Rn = Mu
ф x b x dy2
= 4461156
0.8 x 1000 x 7225
= 0.77 N/mm2
m = fy = 420
0.85 x fc 0.85 x 26.4
= 18.72
ρ = 1 1- 1- 2m x Rn
m fy
= 1 1- 1- 37.43 x 0.77
18.72 420
ρ = 0.0019
ρmax = 0.0259
ρmin = 0.0033
ρ = 0.0033 (karena ρ < ρ min maka yang dipakai adalah ρmin)
As = ρ x b x dy
= 0.0033 x 1000 mm x 85 mm
= 283.33 mm²
As terjadi = n x 1 x π x ф2
4
= 6 x 0.25 x 3.14 x 100
= 471 mm² > 283.33 mm² → (OK)
• Kontrol Kekuatan
Mn = a
As x fy x dy -
2
Dengan a As x fy 471 mm² x 420 MPa
= =
0.85 x f'c x b 0.85 x 26 MPa x 1000 mm
a = 8.82 mm
2
As Tulangan (Ø) 10 mm = 78.57 mm
2
Jumlah Tulangan(n) As bagi 240 mm
= = 2
As Ø 78.57 mm
= 3.05 buah
Jumlah Tulangan Pakai = 5 buah
Jarak Tulangan tiap m = 1000 mm = 200 mm
5
Maka dipakai = Ø10 - 200mm
LAMPIRAN TABEL
5.2 Perencanaan Balok 1
5.2.1 Data Perencanaan :
Type Bangunan = Perumahan
Letak Bangunan = Banten
Bahan Struktur =
Mutu Beton (f'c) = 25 Mpa
Tegangan leleh baja (deform) untuk tulangan lentur = 420 Mpa
Tegangan leleh baja (polos) untuk tulangan geser = 240 Mpa
E = 235000 kg/cm2
Dimensi Balok
Lebar Balok (b) = 15 cm
Tinggi Balok(h) = 40 cm
Diameter tulangan utama = 13 mm
Diameter tulangan geser = 8 mm
Tebal selimut beton = 20 mm
Dimensi Pelat
Tebal pelat lantai = 12 cm
Lx = 3.7 m
Ly = 3.5 m
Gaya dalam yang terjadi
Momen Lapangan = 4462.00 kg.m
Momen Tumpuan = 5182.00 kg.m
Gaya Geser Tumpuan = 12011.00 kg
Gaya Geser Lapangan = 6747.00 kg
Gaya Aksial = 797 kg
= 3.1315789
= 3 buah
Jarak vertikal pusat ke pusat tulangan = 33 mm
= 0.85 - 0.05 x 25 - 28
7
= 0.87
ρ min = √fc'
4 x fy
= 5.00
4 x 420
= 0.0030
ρ min = 1.4
fy
= 1.4 = 0.00333
420
m = fy
0.85 x fc'
= 420
0.85 x 25
= 19.76
C = 0.85 x fc' x be x a
= 0.85 x 25 x 875 x 120
= 2231250 N
Mn = C x d - a
2
= 1785000 x 365.5 - 120
2
= 545317500 N.mm > 44620000 N.mm (OK)
karena Mn yang diperlukan melampaui momen nominal yang bekerja maka harga a masih dibawah
t (tebal pelat). Maka balok bukan merupakan balok T, dan dihitung sebagai balok persegi.
• Mn = Mu = 44620000 = 55775000 N.mm
ф 0.8
• Rn = Mn
b x d2
= 55775000 N.mm = 2.78
150 x 133590
1 2 Rn m
• ρ perlu = 1 − 1 −
m fy
= 0.007129
• ρ min = 0.003333
• ρ max = 0.0195
ρ perlu < ρ max
ρ perlu > ρ min
a. Perhitungan Kebutuhan Tulangan Tarik (Bawah)
As = ρ perlu x b x d'
= 0.00713 x 150 x 365.5
= 390.87 mm2
Digunakan Tulangan D 13 = 132.73 mm2
Jumlah Tulangan = 390.87 = 2.94 → 6 buah
132.73
Maka, dipakai tulangan 6 D 13 = 796.39 mm2
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 796.39 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 69.96 mm
c = a
β1
= 69.96
0.85
= 82.30 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 332.5 x 0.003
82.30
= 0.01212 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
a
ф Mn = 0.8 ( As − As ' ) fy ( d − ) + As ' fy ( d − d ' )
2
= 0.8 796 - 265.46 x 420 333 - 69.96
2
+ 265.46 x 420 332.5 - 34.5
1 2 Rn m
• ρ perlu = 1 − 1 −
m fy
= 0.0084
• ρ min = 0.0030
• ρ max = 0.0195
ρ perlu < ρ max
ρ perlu > ρ min
c = a
β1
= 69.96
0.85
= 82.30 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 352.3 x 0.003
82.30
= 0.012842 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ф Mn = 0.8 ( As − As ' ) fy ( d −
a
) + As ' fy ( d − d ' )
2
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 365.5
6
= 0.17 x 274125.00
= 45687.50 N
Vu > ф Vc
120110.0 N > 0.75 45688
120110.0 N > 34266 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Vc1 = 0,33 fc b d
= 0.33 5 150 365.5
= 90461.25 N
Vc2 = 0,66 fc b d
= 0.66 5 150 365.5
= 180922.5 N
Vs = 114459.2 N
Vc1 = 90461.25 N
Vc2 = 180922.5 N
Maka
Vs > Vc1 < Vc2 OKE
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 365.5
114459
= 77.00655 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 150 mm
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 365.5
6
= 0.17 x 274125.00
= 45687.50 N
Vu > ф Vc
50808 N N > 0.75 45688
50807.8 N > 34266 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Vs = 22056.23 N
Vc1 = 90461.25 N
Vc2 = 180922.5 N
Maka
Vs < Vc1 < Vc2 OKE
Av = 1
jumlah layer ( Øtulangan 2
)
4
= 2 1 x 3.14 x 8^2
4
= 100.48 mm2
S Dipakai = 200 mm
Berdasarkan SNI 2847 2019 Pasal 22.7.4.1 , bahwa torsi dapat diabaikan apabila torsi yang terjadi
kurang dari persamaan berikut :
Acp2
0,0833x f ′c x ( )
Pcp = 1363636 Nmm (Tulangan Torsi Diabaikan)
= 3.1315789
= 3 buah
Jarak vertikal pusat ke pusat tulangan = 33 mm
= 0.85 - 0.05 x 25 - 28
7
= 0.87
ρ min = √fc'
4 x fy
= 5.00
4 x 420
= 0.0030
ρ min = 1.4
fy
= 1.4 = 0.00333
420
m = fy
0.85 x fc'
= 420
0.85 x 25
= 19.76
C = 0.85 x fc' x be x a
= 0.85 x 25 x 875 x 120
= 2231250 N
Mn = C x d - a
2
= 1785000 x 265.5 - 120
2
= 366817500 N.mm > 12190000 N.mm (OK)
karena Mn yang diperlukan melampaui momen nominal yang bekerja maka harga a masih dibawah
t (tebal pelat). Maka balok bukan merupakan balok T, dan dihitung sebagai balok persegi.
• Mn = Mu = 12190000 = 15237500 N.mm
ф 0.8
• Rn = Mn
b x d2
= 15237500 N.mm = 1.44
150 x 70490.3
1 2 Rn m
• ρ perlu = 1 − 1 −
m fy
= 0.003556
• ρ min = 0.003333
• ρ max = 0.0195
ρ perlu < ρ max
ρ perlu > ρ min
a. Perhitungan Kebutuhan Tulangan Tarik (Bawah)
As = ρ perlu x b x d'
= 0.00356 x 150 x 265.5
= 141.62 mm2
Digunakan Tulangan D 13 = 132.73 mm2
Jumlah Tulangan = 141.62 = 1.07 → 4 buah
132.73
Maka, dipakai tulangan 4 D 13 = 530.93 mm2
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 530.93 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 34.98 mm
c = a
β1
= 34.98
0.85
= 41.15 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 252.3 x 0.003
41.15
= 0.018393 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
a
ф Mn = 0.8 ( As − As ' ) fy ( d − ) + As ' fy ( d − d ' )
2
= 0.8 531 - 265.46 x 420 252 - 34.98
2
+ 265.46 x 420 252.3 - 34.5
1 2 Rn m
• ρ perlu = 1 − 1 −
m fy
= 0.0089
• ρ min = 0.0030
• ρ max = 0.0195
ρ perlu < ρ max
ρ perlu > ρ min
c = a
β1
= 34.98
0.85
= 41.15 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 252.3 x 0.003
41.15
= 0.018393 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ф Mn = 0.8 ( As − As ' ) fy ( d −
a
) + As ' fy ( d − d ' )
2
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 265.5
6
= 0.17 x 199125.00
= 33187.50 N
Vu > ф Vc
55270.0 N > 0.75 33188
55270.0 N > 24891 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Vc1 = 0,33 fc b d
= 0.33 5 150 265.5
= 65711.25 N
Vc2 = 0,66 fc b d
= 0.66 5 150 265.5
= 131422.5 N
Vs = 40505.83 N
Vc1 = 65711.25 N
Vc2 = 131422.5 N
Maka
Vs < Vc1 < Vc2 OKE
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 265.5
40505.8
= 158.0658 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 150 mm
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 265.5
6
= 0.17 x 199125.00
= 33187.50 N
Vu > ф Vc
50808 N N > 0.75 33188
50807.8 N > 24891 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Vs = 34556.23 N
Vc1 = 65711.25 N
Vc2 = 131422.5 N
Maka
Vs < Vc1 < Vc2 OKE
Av = 1
jumlah layer ( Øtulangan 2
)
4
= 2 1 x 3.14 x 8^2
4
= 100.48 mm2
S Dipakai = 200 mm
Berdasarkan SNI 2847 2019 Pasal 22.7.4.1 , bahwa torsi dapat diabaikan apabila torsi yang terjadi
kurang dari persamaan berikut :
Acp2
0,0833x f ′c x ( )
Pcp = 937500 Nmm (Tulangan Torsi Diabaikan)
= 3.1315789
= 3 buah
Jarak vertikal pusat ke pusat tulangan = 33 mm
= 0.85 - 0.05 x 25 - 28
7
= 0.87
ρ min = √fc'
4 x fy
= 5.00
4 x 420
= 0.0030
ρ min = 1.4
fy
= 1.4 = 0.00333
420
m = fy
0.85 x fc'
= 420
0.85 x 25
= 19.76
C = 0.85 x fc' x be x a
= 0.85 x 25 x 875 x 120
= 2231250 N
Mn = C x d - a
2
= 1785000 x 215.5 - 120
2
= 277567500 N.mm > 10660000 N.mm (OK)
karena Mn yang diperlukan melampaui momen nominal yang bekerja maka harga a masih dibawah
t (tebal pelat). Maka balok bukan merupakan balok T, dan dihitung sebagai balok persegi.
• Mn = Mu = 10660000 = 13325000 N.mm
ф 0.8
• Rn = Mn
b x d2
= 13325000 N.mm = 1.91
150 x 46440.3
1 2 Rn m
• ρ perlu = 1 − 1 −
m fy
= 0.00478
• ρ min = 0.003333
• ρ max = 0.0195
ρ perlu < ρ max
ρ perlu > ρ min
a. Perhitungan Kebutuhan Tulangan Tarik (Bawah)
As = ρ perlu x b x d'
= 0.00478 x 150 x 215.5
= 154.52 mm2
Digunakan Tulangan D 13 = 132.73 mm2
Jumlah Tulangan = 154.52 = 1.16 → 2 buah
132.73
Maka, dipakai tulangan 2 D 13 = 265.46 mm2
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 265.46 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 0.00 mm
c = a
β1
= 0.00
0.85
= 0.00 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 215.5 x 0.003
0.00
= 646.5 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ø = 0,65 + 0,25 x d - 5
c 3
= 0,65 + 0,25 x 215.5 - 5
0.00 3
= 193948.5
a
ф Mn = 0.8 ( As − As ' ) fy ( d − ) + As ' fy ( d − d ' )
2
= 0.8 265 - 265.46 x 420 216 - 0.00
2
+ 265.46 x 420 215.5 - 34.5
= 0.00 x 90510 + 265.46 x 76020
= 0 + 20180617.31
= 20180617 N.mm > 10660000 N.mm (OKE)
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 265.46 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 0.00 mm
c = a
β1
= 0.00
0.85
= 0.00 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 215.5 x 0.003
0.00
= 646.5 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ф Mn = a
0.8 ( As − As ' ) fy (d − ) + As ' fy (d − d ' )
2
= 0.8 265 - 265.46 x 420 x 216 - 0.00
2
+ 265.46 x 420 x 215.5 - 34.5
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 215.5
6
= 0.17 x 161625.00
= 26937.50 N
Vu > ф Vc
22120.0 N > 0.75 26938
22120.0 N > 20203 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Vc1 = 0,33 fc b d
= 0.33 5 150 215.5
= 53336.25 N
Vc2 = 0,66 fc b d
0,66 fc b d
= 0.66 5 150 215.5
= 106672.5 N
Vs = 2555.833 N
Vc1 = 53336.25 N
Vc2 = 106672.5 N
Maka
Vs < Vc1 < Vc2 OKE
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 215.5
2555.83
= 2033.319 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 150 mm
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 215.5
6
= 0.17 x 161625.00
= 26937.50 N
Vu > ф Vc
50808 N N > 0.75 26938
50807.8 N > 20203 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Av = 1
jumlah layer ( Øtulangan 2
)
4
= 2 1 x 3.14 x 8^2
4
= 100.48 mm2
S1 = Jarak sengkang (s)
Smax = d = 107.75 mm
2
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 215.5
40806.2
= 127.3537 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 200 mm
Berdasarkan SNI 2847 2019 Pasal 22.7.4.1 , bahwa torsi dapat diabaikan apabila torsi yang terjadi
kurang dari persamaan berikut :
Acp2
0,0833x f ′c x ( )
Pcp = 732422 Nmm (Tulangan Torsi Diabaikan)
= 3.1315789
= 3 buah
Jarak vertikal pusat ke pusat tulangan = 33 mm
= 0.85 - 0.05 x 25 - 28
7
= 0.87
ρ min = √fc'
4 x fy
= 5.00
4 x 420
= 0.0030
ρ min = 1.4
fy
= 1.4 = 0.00333
420
m = fy
0.85 x fc'
= 420
0.85 x 25
= 19.76
C = 0.85 x fc' x be x a
= 0.85 x 25 x 875 x 120
= 2231250 N
Mn = C x d - a
2
= 1785000 x 215.5 - 120
2
= 277567500 N.mm > 6140000 N.mm (OK)
karena Mn yang diperlukan melampaui momen nominal yang bekerja maka harga a masih dibawah
t (tebal pelat). Maka balok bukan merupakan balok T, dan dihitung sebagai balok persegi.
• Mn = Mu = 6140000 = 7675000 N.mm
ф 0.8
• Rn = Mn
b x d2
= 7675000 N.mm = 1.10
150 x 46440.3
1 2 Rn m
• ρ perlu = 1 − 1 −
m fy
= 0.002695
• ρ min = 0.003333
• ρ max = 0.0195
ρ perlu < ρ max
ρ perlu < ρ min
a. Perhitungan Kebutuhan Tulangan Tarik (Bawah)
As = ρ min x b x d'
= 0.00333 x 150 x 215.5
= 107.75 mm2
Digunakan Tulangan D 13 = 132.73 mm2
Jumlah Tulangan = 107.75 = 0.81 → 2 buah
132.73
Maka, dipakai tulangan 2 D 13 = 265.46 mm2
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 265.46 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 0.00 mm
c = a
β1
= 0.00
0.85
= 0.00 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 215.5 x 0.003
0.00
= 646.5 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ø = 0,65 + 0,25 x d - 5
c 3
= 0,65 + 0,25 x 215.5 - 5
0.00 3
= 193948.5
a
ф Mn = 0.8 ( As − As ' ) fy ( d − ) + As ' fy ( d − d ' )
2
= 0.8 265 - 265.46 x 420 216 - 0.00
2
+ 265.46 x 420 215.5 - 34.5
= 0.00 x 90510 + 265.46 x 76020
= 0 + 20180617.31
= 20180617 N.mm > 6140000 N.mm (OKE)
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 265.46 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 0.00 mm
c = a
β1
= 0.00
0.85
= 0.00 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 215.5 x 0.003
0.00
= 646.5 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ф Mn = a
0.8 ( As − As ' ) fy (d − ) + As ' fy (d − d ' )
2
= 0.8 265 - 265.46 x 420 x 216 - 0.00
2
+ 265.46 x 420 x 215.5 - 34.5
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 215.5
6
= 0.17 x 161625.00
= 26937.50 N
Vu < ф Vc
7420.0 N < 0.75 26938
7420.0 N < 20203 N
Karena Vu < ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Vc1 = 0,33 fc b d
= 0.33 5 150 215.5
= 53336.25 N
Vc2 = 0,66 fc b d
0,66 fc b d
= 0.66 5 150 215.5
= 106672.5 N
Vs = -17044.17 N
Vc1 = 53336.25 N
Vc2 = 106672.5 N
Maka
Vs < Vc1 < Vc2 OKE
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 215.5
-17044.2
= -304.9035 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 150 mm
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 215.5
6
= 0.17 x 161625.00
= 26937.50 N
Vu > ф Vc
50808 N N > 0.75 26938
50807.8 N > 20203 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Av = 1
jumlah layer ( Øtulangan 2
)
4
= 2 1 x 3.14 x 8^2
4
= 100.48 mm2
S1 = Jarak sengkang (s)
Smax = d = 107.75 mm
2
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 215.5
40806.2
= 127.3537 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 200 mm
Berdasarkan SNI 2847 2019 Pasal 22.7.4.1 , bahwa torsi dapat diabaikan apabila torsi yang terjadi
kurang dari persamaan berikut :
Acp2
0,0833x f ′c x ( )
Pcp = 732422 Nmm (Tulangan Torsi Diabaikan)
= 3.1315789
= 3 buah
Jarak vertikal pusat ke pusat tulangan = 33 mm
= 0.85 - 0.05 x 25 - 28
7
= 0.87
ρ min = √fc'
4 x fy
= 5.00
4 x 420
= 0.0030
ρ min = 1.4
fy
= 1.4 = 0.00333
420
m = fy
0.85 x fc'
= 420
0.85 x 25
= 19.76
C = 0.85 x fc' x be x a
= 0.85 x 25 x 875 x 120
= 2231250 N
Mn = C x d - a
2
= 1785000 x 265.5 - 120
2
= 366817500 N.mm > 5310000 N.mm (OK)
karena Mn yang diperlukan melampaui momen nominal yang bekerja maka harga a masih dibawah
t (tebal pelat). Maka balok bukan merupakan balok T, dan dihitung sebagai balok persegi.
• Mn = Mu = 5310000 = 6637500 N.mm
ф 0.8
• Rn = Mn
b x d2
= 6637500 N.mm = 0.63
150 x 70490.3
1 2 Rn m
• ρ perlu = 1 − 1 −
m fy
= 0.001517
• ρ min = 0.003333
• ρ max = 0.0195
ρ perlu < ρ max
ρ perlu < ρ min
a. Perhitungan Kebutuhan Tulangan Tarik (Bawah)
As = ρ min x b x d'
= 0.00333 x 150 x 265.5
= 132.75 mm2
Digunakan Tulangan D 13 = 132.73 mm2
Jumlah Tulangan = 132.75 = 1.00 → 3 buah
132.73
Maka, dipakai tulangan 3 D 13 = 398.20 mm2
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 398.20 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 17.49 mm
c = a
β1
= 17.49
0.85
= 20.58 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 265.5 x 0.003
20.58
= 0.038711 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ø = 0,65 + 0,25 x d - 5
c 3
= 0,65 + 0,25 x 265.5 - 5
20.58 3
= 10.11316
a
ф Mn = 0.8 ( As − As ' ) fy ( d − ) + As ' fy ( d − d ' )
2
= 0.8 398 - 265.46 x 420 266 - 17.49
2
+ 265.46 x 420 265.5 - 34.5
= 106.19 x 107837 + 265.46 x 97020
= 11450784.84 + 25755373.48
= 37206158 N.mm > 5310000 N.mm (OKE)
a = As fy − As ' fy
0 . 85 fc ' b
= 398.20 420 - 265.46 420
0.85 25 150
= 17.49 mm
c = a
β1
= 17.49
0.85
= 20.58 mm
εs = d-c x 0.003
c
= 265.5 x 0.003
20.58
= 0.038711 > εy 0.0021 (Under Reinforce) ø= 0.8
ф Mn = a
0.8 ( As − As ' ) fy (d − ) + As ' fy (d − d ' )
2
= 0.8 398 - 265.46 x 420 x 266 - 17.49
2
+ 265.46 x 420 x 265.5 - 34.5
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 265.5
6
= 0.17 x 199125.00
= 33187.50 N
Vu < ф Vc
19590.0 N < 0.75 33188
19590.0 N < 24891 N
Karena Vu < ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Vc1 = 0,33 fc b d
= 0.33 5 150 265.5
= 65711.25 N
Vc2 = 0,66 fc b d
0,66 fc b d
= 0.66 5 150 265.5
= 131422.5 N
Vs = -7067.5 N
Vc1 = 65711.25 N
Vc2 = 131422.5 N
Maka
Vs < Vc1 < Vc2 OKE
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 265.5
-7067.5
= -905.9194 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 150 mm
Vc = 1
fc b d
6
= 1 25 150 265.5
6
= 0.17 x 199125.00
= 33187.50 N
Vu > ф Vc
50808 N N > 0.75 33188
50807.8 N > 24891 N
Karena Vu > ϕ Vc → Maka perlu tulangan sengkang
Av = 1
jumlah layer ( Øtulangan 2
)
4
= 2 1 x 3.14 x 8^2
4
= 100.48 mm2
S1 = Jarak sengkang (s)
Smax = d = 132.75 mm
2
S2 = Av fy d
Vs
= 100.48 240 265.5
34556.2
= 185.2802 mm
S3 = Av fy
0 , 35 bw
= 100.48 x 240
0.35 x 150
= 24115.2
52.5
= 459.3371 mm
S Dipakai = 200 mm
Berdasarkan SNI 2847 2019 Pasal 22.7.4.1 , bahwa torsi dapat diabaikan apabila torsi yang terjadi
kurang dari persamaan berikut :
Acp2
0,0833x f ′c x ( )
Pcp = 937500 Nmm (Tulangan Torsi Diabaikan)
3.60 m
3.20 m
B
C C C
4 4
b. Pembesaran Momen
βd = 1.0000 (SNI 2847:2019 pasal 6.4.4.4)
EI = 0.4 x Ec x Ig
1 + βd
= 0.4 x 20648 x 800000000
1 + 1.2000
= 3003335225934.47 N.mm2
= 3003.34 kN.m2
(SNI 2847:2019 Pasal 6.6.4.5.2)
Pc = π x 2 x EI
k x Lu2
= 3.14 x 2 x 3003335225934.47
0.72 x 10240000
= 2560507.15 N
δs = 1 ≥ 1
1 - Pu
0.75 x Pc
= 1 ≥ 1
1 - 253160.00
0.75 x 2560507.15
= 1.1518 ≥ 1 (memenuhi)
Maka momen akibat pembesaran : (SNI 2847:2019 Pasal 6.6.4.5.2 Persamaan 6.6.4.5.1)
Mu22 = δs x M22
= 1.15 x 9523.00
= 10969.03 kg.m
Mu22 = δs x M33
= 1.15 x 2145.00
= 2470.71 kg.m
ab = β1 x Xb = 0.85 x 215 mm
= 182.8 mm
h - ab + As' x fs'
2 2
h - d' + As x fy
2
d - h
2
Mnb = 0.85 x 19MPa x 150mm x 182.75mm
400 - 182.75 + 1327.86 x 420
2 2
400 - 34.5 + 1327.86 x 504
2
365.5 - 400
2
Mnb = 251846128.1 N.mm
øMn = 0.85 x 251846128 N.mm
= 214069209 N.mm > Mu = 109690252 N.mm
(memenuhi)
eb = øMn = 214069209 N.mm
Pn 338532.6 N
= 632.34 mm
ab = β1 x Xb = 0.85 x 68 mm
= 57.8 mm
h - ab + As' x fs'
2 2
h - d' + As x fy
2
d - h
2
Mnb = 0.85 x 19MPa x 400mm x 57.75mm
= 1 + 253160 N x
2
14 x 60000 mm
19 MPa x 150mm x 366mm
6
Vc = 52241 N
Pakai Tulangan Ø = 8 mm
Av = 2 x As
2
= 2 x 50.29 mm
2
= 100.57 mm
Jarak Tulangan Geser tidak boleh melebihi (SNI 2847:2019 Pasal 18.4.3.2)
2 x Av x fy
S1 =
b
2
2 x 100.5714286 mm x 240MPa
=
150 mm
= 321.83 mm
S2 = 1/2 x Dimensi Terkecil = 1/2 x 150 mm
= 75 mm
S3 = 8 x Dia. Tulangan = 8 x 13 mm
= 104 mm
S4 = 24 x Dia. Sengkang = 24 x 8 mm
= 192 mm
3.60 m
3.20 m
B
C C C
3 3
b. Pembesaran Momen
βd = 1.0000 (SNI 2847:2019 pasal 6.4.4.4)
EI = 0.4 x Ec x Ig
1 + βd
= 0.4 x 20648 x 100000000
1 + 1.2000
= 375416903241.81 N.mm2
= 375.42 kN.m2
(SNI 2847:2019 Pasal 6.6.4.5.2)
Pc = π x 2 x EI
k x Lu2
= 3.14 x 2 x 375416903241.81
0.68 x 10240000
= 338890.65 N
δs = 1 ≥ 1
1 - Pu
0.75 x Pc
= 1 ≥ 1
1 - 91400.00
0.75 x 338890.65
= 1.5615 ≥ 1 (memenuhi)
Maka momen akibat pembesaran : (SNI 2847:2019 Pasal 6.6.4.5.2 Persamaan 6.6.4.5.1)
Mu22 = δs x M22
= 1.56 x 1150.00
= 1795.77 kg.m
Mu22 = δs x M33
= 1.56 x 665.00
= 1038.42 kg.m
ab = β1 x Xb = 0.85 x 97 mm
= 82.8 mm
h - ab + As' x fs'
2 2
h - d' + As x fy
2
d - h
2
Mnb = 0.85 x 19MPa x 150mm x 82.75mm
200 - 82.75 + 531.14 x 387
2 2
200 - 34.5 + 531.14 x 387
2
165.5 - 200
2
Mnb = 38890841.87 N.mm
øMn = 0.85 x 38890842 N.mm
= 33057216 N.mm > Mu = 17957658 N.mm
(memenuhi)
eb = øMn = 33057216 N.mm
Pn 203627.1 N
= 162.34 mm
ab = β1 x Xb = 0.85 x 68 mm
= 57.8 mm
h - ab + As' x fs'
2 2
h - d' + As x fy
2
d - h
2
Mnb = 0.85 x 19MPa x 200mm x 57.75mm
= 1 + 91400 N x
2
14 x 30000 mm
19 MPa x 150mm x 166mm
6
Vc = 22132 N
Pakai Tulangan Ø = 8 mm
Av = 2 x As
2
= 2 x 50.29 mm
2
= 100.57 mm
Jarak Tulangan Geser tidak boleh melebihi (SNI 2847:2019 Pasal 18.4.3.2)
2 x Av x fy
S1 =
b
2
2 x 100.5714286 mm x 240MPa
=
150 mm
= 321.83 mm
S2 = 1/2 x Dimensi Terkecil = 1/2 x 150 mm
= 75 mm
S3 = 8 x Dia. Tulangan = 8 x 13 mm
= 104 mm
S4 = 24 x Dia. Sengkang = 24 x 8 mm
= 192 mm
3.60 m
3.20 m
B
C C C
3 3
b. Pembesaran Momen
βd = 1.0000 (SNI 2847:2019 pasal 6.4.4.4)
EI = 0.4 x Ec x Ig
1 + βd
= 0.4 x 20648 x 42187500
1 + 1.2000
= 158379006055.14 N.mm2
= 158.38 kN.m2
(SNI 2847:2019 Pasal 6.6.4.5.2)
Pc = π x 2 x EI
k x Lu2
= 3.14 x 2 x 158379006055.14
0.65 x 10240000
= 149568.09 N
δs = 1 ≥ 1
1 - Pu
0.75 x Pc
= 1 ≥ 1
1 - 10500.00
0.75 x 149568.09
= 1.1033 ≥ 1 (memenuhi)
Maka momen akibat pembesaran : (SNI 2847:2019 Pasal 6.6.4.5.2 Persamaan 6.6.4.5.1)
Mu22 = δs x M22
= 1.10 x 124.00
= 136.81 kg.m
Mu22 = δs x M33
= 1.10 x 150.00
= 165.49 kg.m
ab = β1 x Xb = 0.85 x 68 mm
= 57.8 mm
h - ab + As' x fs'
2 2
h - d' + As x fy
2
d - h
2
Mnb = 0.85 x 19MPa x 150mm x 57.75mm
150 - 57.75 + 531.14 x 295
2 2
150 - 34.5 + 531.14 x 295
2
115.5 - 150
2
Mnb = 19260372.85 N.mm
øMn = 0.85 x 19260373 N.mm
= 16371317 N.mm > Mu = 1368054 N.mm
(memenuhi)
eb = øMn = 16371317 N.mm
Pn 142108.3 N
= 115.20 mm
ab = β1 x Xb = 0.85 x 68 mm
= 57.8 mm
h - ab + As' x fs'
2 2
h - d' + As x fy
2
d - h
2
Mnb = 0.85 x 19MPa x 150mm x 57.75mm
= 1 + 10500 N x
2
14 x 22500 mm
19 MPa x 150mm x 116mm
6
Vc = 13108 N
Pakai Tulangan Ø = 8 mm
Av = 2 x As
2
= 2 x 50.29 mm
2
= 100.57 mm
Jarak Tulangan Geser tidak boleh melebihi (SNI 2847:2019 Pasal 18.4.3.2)
2 x Av x fy
S1 =
b
2
2 x 100.5714286 mm x 240MPa
=
150 mm
= 321.83 mm
S2 = 1/2 x Dimensi Terkecil = 1/2 x 150 mm
= 75 mm
S3 = 8 x Dia. Tulangan = 8 x 13 mm
= 104 mm
S4 = 24 x Dia. Sengkang = 24 x 8 mm
= 192 mm
Mu
Vu
MT
0.00 cm
30
-200.00 cm
120
Diketahui
N = 29.3 ton
3
γ sat Lempung = 1.8 ton/m
3
γb = 1.6 ton/m
3
γw = 1 ton/m
Df = 2 m
Dw = 4 m
qc = 18.2 m
q01 = 0.024 ton/m2
q02 = 0.192 ton/m2
ex = 0 m
ey = 0 m
H = 2 m
Mb = 8.425 ton.m
ML = 3.591 ton.m
A = 1.44 m2
3
γ beton bertulang = 2.4 ton/m
3
γ beton tak bertulang = 1.8 ton/m
Menghitung q0
q01 tebal lantai = 0.024
akibat q01 = 0.033
q02 beban berguna = 0.192
akibat q02 = 0.27648
N = 29.3
beban lantai kerja = 0.259
Menghitung ∑V
Berat Pondasi = 1.267 ton
Berat Tanah Urug = 3.533 ton
Beban q01 (penutup lantai keramik) = 0.033 ton
Beban berguna q02 = 0.276 ton
Beban akibat konstruksi (N) = 29.300 ton
Beban Lantai kerja (LK) = 0.259 ton
∑V = 34.669 ton
Gaya geser yang dapat ditahan pondasi di dapatkan dari nilai terkecil persamaan dibawah ini.
Vc1 = 0.17 x 2 ʎ √(fc') b d
1+
β1
= 6435564.295 N
= 6435.564 kN
Maka nilai geser yang diguanakan adalah 766.259 kN, sehingga nilai
фVn = 574.694 kN > Vu (OK)
52.5
15 120
52.5
40 40 40
120
Pu
Mu
smin
smaks
•h = 30 cm = 300 mm
• Selimut = 30 mm
•d = 300 - 30 - 13
= 257 mm
• q max = 3.65 kg/cm2
• Mu 1 x q x L2
=
2
1 x 3.65 x 2756.3
=
2
= 5036.262109 kg.cm
= 50362.62109 kg.mm
= Mu 50362.6
• Mn =
ф 0.8
= 62953.27637 kg.mm
= 629532.76 N.mm
Mn
• Rn =
b x d2
629532.76
=
1000 x 66049
2
= 0.009531299 N/mm
a. Direncanakan
• fy = 420 MPa
• fc' = 25 MPa
fy
•m =
0.85 x fc'
420
=
0.85 x 25
= 19.76470588
•ρ 1
= x 1 -
m
2m x Rn
1 -
fy
1
= x 1 -
19.76
39.52941176 x 0.0095
1 -
420
= 0.000023
1.4 = 1.4 = 0.0033
• ρ min =
fy 420
b. Tulangan Tarik
• As = ρ x b x d
= 0.003333333 x 1000 x 257
= 856.67 mm2
• Dipakai Tulangan (Ø) 13 mm = 132.7857 mm2
• Jumlah Tulangan (n) As perlu
=
As D13
856.67
=
132.79
= 6.45 buah
• Jumlah Tulangan Pakai = 7 buah
• Jarak Tulangan tiap m 1000
=
7
= 142.8571 mm
Kontrol Kekuatan
As x fy
•a
•a
0.85 x f'c x b
=
929.5 x 420
0.85 x 25 x 1000
=
18.37
=
- a
• Mn As x fy x d
2
=
- 18.37
929.50 x 420.00 x 257
2
=
96744245.24 N.mm
=
• ф x Mn 0.8 x 96744245
= 77395396.2 N.mm
=
ф Mn > Mu
77395396.20 N.mm > 629532.76 N.mm (memenuhi)
c. Tulangan Tekan
• As' = 0.5 x As
= 0.5 x 856.67
= 428.3333333 mm2
Kontrol Kekuatan
As x fy
•a =
0.85 x f'c x b
531.1428571 x 420
=
0.85 x 25 x 1000
= 10.50
a
• Mn = As x fy x d -
2
- 10.50
= 531.14 x 420.00 x 257
2
= 56160626.20 N.mm
• ф x Mn = 0.8 x 56160626.20
= 44928500.96 N.mm
ф Mn > Mu
44928500.96 N.mm > 629532.76 N.mm (memenuhi)
• Dipakai Tulangan Ø 13
As tersedia 6 = 796.7142857 mm2
As Perlu 300
• Faktor modifikasi = = = 0.3765
As Tersedia 796.71
Panjang Penyaluran Perlu
• I d perlu = 273.00 x 0.3765
= 102.80 mm
Mu
Vu
MT
0.00 cm
20
-150.00 cm
50
Diketahui
N = 2.8 ton
γ sat Lempung = 1.8 ton/m3
γb = 1.6 ton/m3
γw = 1 ton/m3
Df = 2 m
Dw = 4 m
qc = 11 m