Woej EHB Kaojoma h`jes \AA

S`rtubkulef Ief S`rh`bkefmef Seie Befusae

W`bue behljuh laiup ehef b`fmejeba p`rtubkulef ief p`rh`bkefmef. S`rtubkulef

befus
befusae
ae ia
iate
tefie
fieaa i`
i`fm
fmef
ef k`
k`rt
rteb
ebkel
kel uhu
uhuref
ref k`
k`ret
ret ke
keie
ieff ief ta
tafm
fmma
ma ke
keief
ief.. W`
W`b`
b`ft
ftere
ere
p`rh`bkefmef befusae iatefiea i`fmef p`rukelef h`gehepef, h`betefmef dasah, `bosa, ief
paharef b`funu h`i`weseef. Iahutap satus H`b`ft`raef S`fiaiahef ief H`kuieyeef
(H`biahkui), p`rtubkulef ief p`rh`bkefmef b`rupehef pros`s yefm k`rnejef s`nener ief
k`riebpafmef. S`rtubkulef iaahuta i`fmef pros`s p`rh`bkefmef, yeatu pros`s kaojomas
behljuh laiup b`funu tafmhet h`i`weseef. Goftol p`rh`bkefmef eiejel p`rukelef susufef
ief dufmsa ormef-ormef tukul.

I`fmef tubkul ief k`rh`bkefm behe ehef b`bp`rtelefhef h`jefmsufmef laiup ief
b`j`
b`j`st
stera
erahef
hef h`
h`tu
turuf
rufef
ef.. S`
S`rt
rtub
ubkul
kulef
ef ie
ieff p`
p`rh`
rh`bk
bkef
efme
meff b`
b`bk
bkew
ewee be
befu
fusa
saee h`
h`pe
peie
ie
h`i`weseef. W`t`jel i`wese, befusae iepet b`fmlesajhef h`turufef s`lafmme popujesa befusae
ehef t`rneme h`j`steraeffye.

Iejeb kuhu S`rtubkulef ief S`rh`bkefmef Botorah (;35<) herye @fg`p Wuiarno,
Bulebbei Fur Ejad, befusae eiejel behljuh laiup yefm s`jeju b`fmejeba p`rukelef iera
wehtu h` wehtu. Ia befe p`rukelef t`rs`kut iabujea iera iejeb hefiufmef, jelar, b`fneia
i`wese ief tue. H`buiaef t`rneia p`rukelef iejeb esp`h-esp`h dasah, botorah, paharef, `bosa,
ief sosaej. Soje-poje p`rukelef k`rukelef k`rsadet b`fafmhet, h`buiaef b`furuf. S`fafmhetef
t`rnei
t`rneiaa iej
iejeb
eb pros
pros`s
`s p`rt
p`rtubk
ubkulef
ulef,, p`rh
p`rh`bk
`bkefm
efmef,
ef, ief h`b
h`bete
etefme
fmef.
f. W`i
W`iefmh
efmhef
ef p`f
p`furuf
urufef
ef
t`rnei
t`rneiaa iej
iejeb
eb pros
pros`s
`s p`fu
p`fueef
eef.. S`r
S`rtub
tubkule
kuleff ief p`rh
p`rh`bk
`bkefme
efmeff t`r
t`rus
us h`j
h`jefn
efnute
utef,
f, s`la
s`lafmme
fmme
b`jalet ketes-ketes hepef t`petfye s`taep esp`h p`rh`bkefmef t`rneia.

S`rh`bkefmef peie ububfye t`rneia peie h`kefyeheef orefm iejeb p`raoi` usae
t`rt`ftu iagetet s`kemea h`g`fi`rufmef sadet p`rh`bkefmef iejeb p`raoi` t`rt`ftu. Wtuia t`ftefm
p`rh`bkefmef m`reh b`fgehup iashrapsa ief b`fn`jeshef b`fm`fea p`rajehu m`reh befusae
s`pefnefm laiup.

S`rh`bkefmef laiup befusae s`gere ubub t`rneia iejeb jabe des`, yehfa> s`k`jub

jelar, keya, efeh-efeh, r`bene, i`wese ief jefsae. W`taep des` p`rh`bkefmef t`rneia iejeb
ketesef usae ief iaieserhef peie h`g`fi`rufmef hereht`rastah p`rh`bkefmef yefm t`rneia peie
huruf wehtu t`rt`ftu iejeb s`taep usaefye. S`rtubkulef
S`rtubkulef pros`s p`fafm
p`fafmhetef
hetef yefm eie peie iara
s`s`orefm yefm k`rsadet hueftatetad eteu p`fafmhetef iejeb lej uhuref. S`fafmhetef her`fe
h`s`bpurfeef ief kuhef her`fe p`febkelef kemaef yefm keru. Seie stuia p`rh`bkefmef
botorah g`fi`rufm iamufehef iejeb heateffye i`fmef p`fafmhetef uhuref dasah. Goftolfye
eiejel>> K`rteb
eiejel K`rtebkelfye
kelfye tafmma keief. K`rtebkelfye
K`rtebkelfye j`ker pefmmuj. K`rteb
K`rtebkelfye
kelfye h`t`kejef
ieie. K`rtebkelfye k`ret keief.

Sros`s p`rh`bkefmef peie befusae iaeweja i`fmef p`bkuelef (d`rtajasesa). D`rtajasesa

eiejel p`j`kuref s`j sp`rbe iera ejet h`jebaf prae i`fmef s`j t`jur (ovub). Sros`s t`rs`kut
t`rneia ia iejeb relab. H`iue s`j h`jebaf atu ehef b`j`kur, s`jefnutfye b`fmlesajhef zamot.
^amot ehef tubkul ief k`rh`bkefm b`fneia `bkrao. W`t`jel k`rubur iue kujef, h`buiaef
`bkrao ias`kut nefaf. Nefaf ia iejeb relab b`fiepethef behefef iera akufye b`jejua pjes`fte.
Sros`s afa k`rjefmsufm s`jebe 1 kujef s`k`jub keya iajelarhef.

Wubk`r > lttps>//www.hobpes.gob/shoje/r`ei/;3;3/31/53/597333;41/p`rtubkulef-ief-

p`rh`bkefmef-befusae..
p`rh`bkefmef-befusae

5. Be
Befe
fe sen
seneh
ehel
el p`r
p`rfye
fyete
teef
ef-p`
-p`rfy
rfyet
etee
eeff k`ra
k`rahu
hutt yefm
yefm s`su
s`suea
ea i`fm
i`fmef
ef keg
kegee
eeff ia etes?
etes?
(newekef j`kal iera setu)
Ր i`fmef tubkul ief k`rh`bkefm befusae taieh iepet b`bp`rtelefhef laiup
Ր S`rtubkulef befusae iatefiea i`fmef k`rtebkel uhuref k`ret keief ief tafmma keief
Ր p`rh`bkefmef befusae iatefiea i`fmef p`rukelef h`gehepef, h`betefmef dasah,

`bosa, ief paharef b`funu h`i`weseef

Ր befusa
befusaee iep
iepet
et b`f
b`fmles
mlesajh
ajhef
ef h`t
h`turuf
urufef
ef s`la
s`lafmm
fmmee popu
popujes
jesaa bef
befusae
usae ehe
eheff t`r
t`rnem
nemee
h`j`steraeffye
Ր befusae eiejel behljuh laiup yefm taieh b`fmejeba p`rukelef iera wehtu h` wehtu
;. K`ri
K`rieser
eserhef
hef afdorb
afdorbesa
esa ia ete
etes,
s, new
newekj
ekjel
el aye ete
eteuu tai
taieh
eh p`rtef
p`rtefyef
yef-p`r
-p`rtef
tefyee
yeeff k`ra
k`rahut
hut
i`fmef b`bk`ra ief g`ftefm (∞) peie hojob yefm s`suea!

S`rtefyeef Qe Yaieh

Epehel p`rukelef peie befusae t`rneia iera iejeb hefiufmef sebpea Ր Ր

 iae jelar?

Epehel pros`s
pros`s p`rh`bkefmef peie befusae iaeweja i`fmef p`bkuelef Ր Ր
(d`rtajasesa)?

Epehel jeha-jeha b`bkewe s`j t`jur? Ր Ր

Epehel h`lebajef peie s`orefm aku t`rneia s`jebe 1 kujef 53 lera? Ր Ր

Epehel pros`s p`bkuelef t`rneia ia iejeb relab ? Ր Ր

7. S`rh`bkefmef laiup befusae s`gere ubub t`rneia iejeb jabe des`, yehfa> s`k`jub jelar,
keya, efeh-efeh, r`bene, i`wese ief jefsae, b`fmepe?
9. K`rieser
K`rieserhef
hef iaem
iaemreb
reb ia et
etes
es terah
terahjel
jel mera
merass yefm b`f
b`fmlukufmh
mlukufmhef
ef p`rfyet
p`rfyeteef-p`rfy
eef-p`rfyeteef
eteef
ia hojob s`k`jel hara i`fmef keras peie hojob s`k`jel hara!

S`fyeteef Des`

Psae ;-4 teluf, h`t`rebpajef dasah s`p`rta k`rnejef, [`bene

k`rjera, ief b`jobpet bujea tebpeh

S`rtubk
S`rt
t`
t`rg ubkulef
rgepea,,ulef
epea or
ormedasah
das
mef- ahmef
f-or t`rl`f
t`r
ormef l`fta
ta liefie
tuku
tukul iefftaf
tafmma
mma
b`
b`ftbeh
behsab
ej sabej
ftej ejl
t`je
t`jel I`wese
 betefm

S`fur
S`furufe
ufeff duf
dufmsa
msa dasa
dasaoj
ojoma
omas,
s, huja
hujatt h`ra
h`raput
put ief
ief Befuje
rebkut b`butal

Psae 53-
Psae 53-59
59 ler
leraa s`t`
s`t`je
jell jela
jelarr ief
ief p`rt
p`rtub
ubku
kule
leff Bese hefeh feh-
s`b`ftere t`rl`fta hefeh iafa

Psae 55
Psae 55-5
-500 telu
teluff b`
b`fmfmej
ejeb
ebaa b`
b`fs
fstr
true
uesa
sa ief
ief F`ofetus
bufguj tefie h`jebaf s`hufi`r

0. Epe sene
sene p`rh`bkef
p`rh`bkefmef
mef befusae
befusae s`weht
s`wehtuu besal
besal ia iejeb hefiufm
hefiufmef
ef ?
4. K`ri
K`rieser
eserhef
hef iaemreb
iaemreb ia etes epe p`rk`ie
p`rk`ieef
ef p`rh`bke
p`rh`bkefme
fmeff befuse peie bese
bese hefeh-
hefeh iafa ief bese hefeh-hefeh ehlar?
Ր usae ;-4 teluf peie bese hefeh-hefeh iafa s`iefmhef usae 55-50 teluf peie bese
hefeh-hefeh ehlar
Ր usae ;-4 teluf peie bese hefeh-hefeh iafa s`iefmhef usae 4-57 teluf peie bese
hefeh-hefeh ehlar
Ր usae 4-57 teluf peie bese hefeh-hefeh iafa s`iefmhef usae 55-50 teluf peie bese
hefeh-hefeh ehlar
Ր usae 4-57 teluf peie bese hefeh-hefeh iafa s`iefmhef usae ;-4 teluf peie bese
hefeh-hefeh ehlar
Ր
usae 55-50 teluf peie bese hefeh-hefeh iafa s`iefmhef usae 4-57 teluf peie bese
hefeh-hefeh ehlar
=. Lesa
Lesajj ehlar
ehlar iera d`rb`
d`rb`fte
ftesa
sa ejgolo
ejgolojj ia etes
etes eiejel?
eiejel?
Ր mjuhose
Ր ; pyruvet`
Ր ; eg`taji`lyi`
Ր ; `tefoj
Ր ; GO;
<. Seie iaemreb ia etes k`repe telepef yefm iajejua iejeb d`rb`ftesa ejgoloj?
 Ր 5 telepef
Ր ; telepef
Ր 7 telepef
Ր 9 telepef
Ր 0 telepef

OJEL[EME IEF B@YEKOJAWB@ YPKPL

Seie ojelreme i`fmef aft`fsates tafmma ief iuresa safmhet, p`b`fulef h`kutulef `f`rma
b`fafmhet lebpar 533 heja japet. Yukul taieh bebpu b`fmlesajhef `f`rma yefm k`ser iejeb
wehtu safmhet, s`lafmme p`b`fulef ; h`kutulef `f`rma peie ojelreme afa k`rmeftufm peie
sast`b dosdem`f ief mjahojasas efe`rok. Wast`b dosdem`f lefye iepet b`fy`iaehef `f`rma uftuh

ehtavates i`fmef r`ftef wehtu iakewel s`pujul i`tah, s`lafmme mjahojasas efe`rokah b`rupehef
nejur b`tekojasb` utebe peie ojelreme i`fmef aft`fsates tafmma. Febuf nejur b`tekojasb`
mjahojasas efe`rokah afa b`fmlesajhef proiuh sebpafm yeatu eseb jehtet ierel. S`fabkufef
eseb jehtet ierel iepet b`fy`kekhef t`rneiafye h`j`jelef (W`ptaefa, ;353).
H`j`jelef otot eiejel suetu hofiasa yefm ialesajhef iera hoftrehsa otot yefm huet ief
k`rh`pefnefmef. H`j`jelef otot kase t`rneia peie s`taep orefm, taieh lefye iepet iaejeba oj`l
befusae yefm k`rusae jefnut sene, t`tepa nume peie befusae i`wese eteu r`bene, eteu kelhef
t`rneia peie efeh-efeh. Iejeb b`toi` p`fmuhuref, h`j`jelef otot iepet iafyetehef s`kemea
wehtu t`rneiafye h`j`jelef otot, p`fufieef p`bujalef otot, eteupuf p`furufef h`huetef otot
(Lersofo, 51<<).
H`j`
H`j`je
jelef
lef otot
otot ieje
iejeb
b jeta
jetalef
lef nefm
nefmhe
he p`fi`
p`fi`hh yef
yefmm be
bexa
xabe
bejj k`rlu
k`rlukuf
kufme
meff i`fme
i`fmeff
p`furufef ohsam`f ief h`feahef heier eseb jehtet iejeb ierel ief otot. B`fafmhe
B`fafmhetfye
tfye heier
eseb jeh
jehtet
tet t`r
t`rs`ku
s`kutt ehe
eheff b`f
b`fmme
mmefmmu
fmmu h`s`
h`s`abk
abkefme
efmeff gea
gearef
ref ief `j`
`j`htr
htroja
ojatt iej
iejeb
eb tuk
tukul,
ul,
s`lafmme
s`lafmme b`f
b`fy`k
y`kekhe
ekheff b`f
b`furuf
uruffye
fye h`h
h`huet
uetef
ef ief h`g`
h`g`pet
petef
ef hoft
hoftrehs
rehsaa ete
eteuu m`re
m`rehef
hef oto
otott
(Lersofo, 51<<). K`rieserhef b`tekojasb`fye, jetalef efe`rokah b`rupehef struhtur r`ehsa
habae yefm taieh b`b`rjuhef ohsam`f. W`kejahfye jetalef e`rokah b`rupehef struhtur r`ehsa
habae yefm b`b`rjuhef ohsam`f. Iejeb jetalef ef`rokah ief jetalef e`rokah t`riepet sast`b

yefm ias`kut mjahojasas.

 Mjahojasas b`rupehef pros`s b`rukel herkolairet b`fneia `f`rma. Febuf mjahojasas
iejeb
iejeb jet
jetale
aleff 7 ef`r
ef`roka
okahh ief e`r
e`roka
okahh k`rk
k`rk`ie.
`ie. Iejeb
Iejeb jetale
jetaleff ef`
ef`roka
rokahh pros`s
pros`s mjahoj
mjahojasa
asass
iaj
iajehu
ehuhef
hef tef
tefpe
pe b`b
b`bkut
kutulhe
ulheff eief
eiefye
ye ohs
ohsam`
am`f,
f, ief EYS yefm t`rket
t`rketes.
es. Lesaj
Lesaj ehl
ehlar
ar iera
b`teko
b`tekojas
jasb`
b` efe`
efe`roka
rokahh eie
eiejel
jel ese
eseb
b jeh
jehtet
tet yefm leru
leruss s`m`re
s`m`re iab
iaboka
okaja
jasar
sar iera otot uft
uftuh
uh
b`fmlafiera h`j`jelef. Mjahojasas efe`rokah b`fneia nejur utebe subk`r `f`rma s`t`jel EYS
ief sast`b dosdem`f taieh b`b`fula h`guhupef `f`rma iejeb ojelreme afa. W`iefmhef iejeb
jetalef e`rokah pros`s mjahojasas b`bkutulhef eiefye ohsam`f ief EYS yefm taieh t`rketes.
K`rieserhef h`t`rs`iaeef ohsam`f iejeb s`j, mjahojasas iepet t`rneia s`gere e`rok ief
efe`rok. Seie mjahojasas efe`rok t`rneia iejeb iue nejef yeatu> s`gere efe`rok ejehtesat ief
efe`rok jehtesat.
jehtesat. Efe`rok
Efe`rok ejeht
ejehtesat
esat t`rneia s`gere t`rus b`f`rus s`lafmme h`t`mefmef otot eteu
hoftrehsa s`behaf tafmma. Seie b`tekojasb` efe`rokah jehtesat ehef t`rk`ftuh eseb jehtet
ierel. Nahe p`bk`ftuhef eseb jehtet ierel iejeb ierel t`rneia peie etj`t s`gere k`rj`kalef
ehef b`fabkujhef g`i`re peie otot. H`eieef s`p`rta afa lerus s`m`re iap`rletahef, s`kemea

sejel setu ufsur p`fufnefm p`fafmhetef pr`stesa (Estrefi ief [oielj ;337). S`fabkufef jehtet
iejeb ierel b`fneia besejel b`fieser iejeb haf`rne dasah her`fe b`fabkujhef h`j`jelef ief
b`furufhef haf`rne dasah (Elbeaia, 5114).
H`j`jelef kaesefye ialukufmhef i`fmef j`belfye eteu b`fmlajefmfye h`bebpuef
orefm uftuh b`fmeiehef r`ehsa t`rleiep suetu refmsefmef, i`fmef i`bahaef puje busgujer
detam
detamu`
u` eteu
eteu j`
j`je
jell otot
otot eie
eieje
jell j`be
j`belf
lfye
ye eteu
eteu b`fm
b`fmla
laje
jefm
fmfye
fye h`be
h`bebp
bpue
ueff otot
otot uft
uftuh
uh
b`fmeiehef r`ehsa t`rleiep refmsefmef (Lersofo, 51<<). S`fafmhetef heier eseb jehtet ierel
iejeb otot beupuf iejeb ierel peie tukul ehef b`fafm
b`fafmhet
het peie seet k`rjeta
k`rjetall eteu k`rtefia
k`rtefiafm
fm
ia s`kekhef 9 her`fe seet k`rjetal ief k`rtefiafm b`fm`juerhef `f`rma iera tukul. H`kutulef
`f`rma t`rs`kut iepet iap`roj`l b`jejua mjahojasas (Mefofm, ;353). S`bkuefmef jehtet yefm
jebket b`fy`kekhef h`gegetef keah s`b`ftere beupuf b`f`tep (S`t`rsof, 5113). K`ftuh
ehtavates yefm iepet b`bp`rg`pet p`bujalef jehtet eiejel b`fafmhethef pros`s ohsaiesa ief
mjuhof`om`f`sas, kefyeh b`jakethef s`rekut otot b`rel ief b`bp`rg`pet iastrakusa jehtet h`
leta (Mefofm, ;353).

1. Efe`rok ejehtesat t`rneia s`gere t`rus b`f`rus s`lafmme h`t`mefmef otot eteu hoftrehsa
s`behaf tafmma. Seie b`tekojasb` efe`rokah jehtesat ehef t`rk`ftuh eseb jehtet ierel. Nahe
 p`bk`ftuhef ………… iejeb ierel t`rneia peie etj`t ss`gere
`gere k`rj`kalef ehef b`fabkujhef
g`i`re peie otot.
53. Epe h`sabpujef iera kegeef ia etes?