com
AAK Culture Library
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
1
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
“Amongraga tahu, apa yang ditujukan kepada Ki Bayi dan apa yang
dituakan kepada kedua putranya, Jayengwesti dan Jayengraga.
Ganjaran disediakan kemuliaan dunia ini, bagi kedua anaknya
kemuliaan di akhirat.”
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
2
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
6. Ywa pegat adarus mulang / ing kitan Kur’an amerdi / ing janma
pekir kasihan / Ki Bayi nor raga ajrih / ing wulang Amongragi.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
3
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
10. Angguyer kepala nut / ubed ing napi lan isbatipun / derah ing
lam kang akir wit puserneki / tinarik ngeri minduwur / lapal ilaha
angengo.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
4
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
15. Ing sanalika ngriku / coplok ing satu lan rimbagipun / dewe-
dewe badan budine tan tunggil / nis mikrad suhul panakul / badan
lir gelodog.
“Pada saat yang sama bata-bata dan bentuk terlepas, artinya badan
dan budi masing-masing berdiri sendiri-sendiri, ia lenyap dan mi’raj,
terlebur dalam Dat Ilahi, badannya tertinggal bagaikan sebatang
glodog.”
16. Tinilar lagya kalbu / yekti ning napi puniku suwung / komplang
nyenyed jaman ing mutelak haib / wus tan ana darat laut / padang
peteng wus kawios.
17. Pan amung ingkang mojud / wahya jatmika jro ning gaibu / pan
ing kono suhule dinera mupid / tan pae-pinae jumbuh / nora siji
nora roro.
“Yang ada hanya indah itulah yang meliputi yang batiniah dan
lahiriah di alam gaib. Di sanalah usaha Amongraga untuk mencapai
kemanunggalan sampai pada titik penghabisan. Tak ada lagi
perbedaan, hanya kesamaan yang sempurna, mereka bukan satu
bukan dua lagi.”
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
5
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
18. Wus tarki tanajul / mudun sing wahya jatmika ngriku / aningali
tan lawan netranireki / Dat ing Hyang Kang Maha Luhur / patang
prekara ing kono.
19. Sipat jalal gaibu / jamal kamal kahar gaibipun / wusna mijil
saking gaib denyaa mupid / wiwit beda jinisipun / Gusti lan kawula
reko.
20. Dat ing gusti puniku / jalal kamal jamal kahar nengguh / sipat
ing kawula pan akadiati / wahdat wakidiatipun / alam arwah adsam
mengko.
“Adapun hahekat Gusti itu ialah jalal, kamal, jamal adapun sifat-
sifat kawula itu ialah ahadiyya, wahda, wahadiyya, alam arwah,
alam ajsam.”
21. Misal insan kamilu / beda ning gusti lan kauleku / yekti beda
ingriku lawan ingriki / kejaba kang wus linuhung / pramateng
kawroh kang wus wroh.
“Alam misal dan insan kamil. Perbedaan antara Gusti dan kawula
ialah perbedaan antara dua jenis sifat-sifat itu, kecuali bagi manusia
yang istimewa (linuhung) yang sudah mengetahui ilmu sejati.”
22. Sawusira aluhut / lir antiga tumiba ing watu / pan kumeprah
tyasira lagyat tan sipi / tumitah ing jamanipun / aral ing kula
katonton.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
6
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
“Bila budi sudah naik ke tempat yang mulia, maka dalam keadaan
mulia itu Yang Mahamulia dan budi berbeda dan tidak berbeda.
Sembah dan pujian menjadi serupa. Pujian merupakan pujian
terhadap dirinya. Manusia sendiri yang mengalami itu, tetapi juga
bukan diri sendiri. Tiada lagi dirinya, hanya itulah yang dapat
dikatakan.”
26. Rumasa kinarya titah / beda ning kawula gusti / lir lebu
kelawan mega / bantala lawan wiati.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
7
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
“Ia menyadari bahwa dia hanya buah ciptaan dan bahwa antara
kawula dan Gusti ada perbedaan, seperti antara debu (di tanah) dan
awan, atau seperti antara bumi dan ruang angkasa.”
Dari beberapa butir yang ada dalam Serat Centhini ini, dapat
memberikan suatu gambaran bahwa Tuhan dan manusia tidak
sama, karena manusia adalah ciptaan Tuhan. Namun manusia bisa
mencontoh sifat-sifat Tuhan dan mengingatnya dengan
memperbanyak dikir sehingga dapat menjadi ekstasis, yakni
kemanunggalan dengan Dzat Mutlak Tuhan.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
AAK Culture Library
8