0 penilaian0% menganggap dokumen ini bermanfaat (0 suara)
208 tayangan3 halaman
1. Serat Wedhatama merupakan karya Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Arya Sri Mangkunegara IV yang berisi ajaran-ajaran mulia untuk membangun budi pekerti.
2. Teks ini membahas empat macam sembah yaitu sembah raga, cipta, jiwa, dan rasa yang bertujuan untuk melestarikan nilai-nilai kebaikan.
3. Pupuh Gambuh dalam Serat Wedhatama menggambarkan sikap manusia yang bi
1. Serat Wedhatama merupakan karya Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Arya Sri Mangkunegara IV yang berisi ajaran-ajaran mulia untuk membangun budi pekerti.
2. Teks ini membahas empat macam sembah yaitu sembah raga, cipta, jiwa, dan rasa yang bertujuan untuk melestarikan nilai-nilai kebaikan.
3. Pupuh Gambuh dalam Serat Wedhatama menggambarkan sikap manusia yang bi
1. Serat Wedhatama merupakan karya Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Arya Sri Mangkunegara IV yang berisi ajaran-ajaran mulia untuk membangun budi pekerti.
2. Teks ini membahas empat macam sembah yaitu sembah raga, cipta, jiwa, dan rasa yang bertujuan untuk melestarikan nilai-nilai kebaikan.
3. Pupuh Gambuh dalam Serat Wedhatama menggambarkan sikap manusia yang bi
Serat Wedhatama, yaiku salah sawijining seratan Kanjeng Gusti Pangeran
Adipati Arya Sri Mangkunegara IV. Serat wedhatama ngandhut piwulang luhur kanggo mbangun budi pekerti. Serat wedhatama duweni isi piwulang babakan budi pekerti utawa tumindak utama gerteni. Serat wedhatama asale saka basa Sansekerta, Wedhatama miturut kamus Kawi-Indonesia karangan L. Mardiwasito, saka tembung ''wedha'' kang tegese ilmu pangerten, lan tembung ''tama'' kang tegese becik. Miturut R. Tanojo tegese tembung ''wedhatama'' yaiku pepathokaning putra. Dideleng saka tembung ''wedha'' tegese pepakem (pathokan) lan tama utawa utama kang duwe teges anak. Pepathokaning putra tegese pathokan utawa pedhoman kanggo putra lan putrine. Serat Wedhatama ngemot tembang macapat yaiku pupuh Pangkur, Sinom, Pocung, Gambuh lan Kinanthi. Cacahe ana limang pupuh.
Coba gatekna cakepan utawa teks Serat Wedhatama Pupuh Gambuh ing ngisor iki!
NO. CAKEPAN/TEKS JARWAN/TERJEMAHAN BEBAS
1 Samengko ingsun tutur Kelak saya bertutur
Sembah catur supaya lumuntur Empat macam sembah supaya dilestarikan Dihin raga, cipta jiwa, rasa, kaki Antara lain sembah raga, cipta, jiwa, rasa, anakku Ing kono lamun tinemu Disanalah akan bertemu Tandha nugrahing Manon tandha anugrah Tuhan 2 Sembah raga puniku Sembah raga adalah Pakartine wong amagang laku Perbuatan orang yang olah batin Susucine asarana saking warih Menyucikan diri dengan sarana air Kang wus lumrah limang wektu Yang sudah biasa lima waktu Wantu wataking wawaton Sebagai rasa hormat terhadap waktu 3 Inguni-uni durung Pada zaman dahulu Sinarawung wulang kang sinerung Belum pernah dikenal ajaran yang penuh tabir Lagi iki bangsa kas ngetokken anggit Baru kali ini ada orang menunjukkan hasil rekaan Mintokken kawignyanipun Memamerkan kebisaannya Sarengate elok-elok Amalannya aneh-aneh 4 Thithik kaya santri Dul Kadang seperti santri Dul Gajeg kaya santri brang kidul Seperti santri wilayah selatan Saurute Pacitan pinggir pasisir Sepanjang pinggir pantai Pacitan Ewon wong kang padha nggugu Ribuan orang yang mempercayai Anggere guru nyalemong Asal-asalan dalam berbicara 5 Kasusu arsa weruh Terburu-buru ingin tahu Cahyaning Hyang kinira yen karuh Cahaya Tuhan dikira dapat ditemukan Ngarep-arep urup arsa den kurebi Menanti-nanti besar keinginan mendapatkan anugrah Tan wruh kang mangkoko iku Namun gelap mata orang tidak paham yang demikian itu Akale keliru enggon Nalarnya sudah salah kaprah
Pangertene Tembang Gambuh
Gambuh iku tambuh, embuh, gambuh, jumbuh, lan tembung kang awanda mbuh. Tegese Lanteh. Anggitane Natapraja. Kacarita mula bukane tembang iki lelagon gandarwa (raseksa) ing jaman Mataram. Digunakake kanggo menehi ngelmu kang kukuh/bakuh (tegas/galak).
Watake Tembang Gambuh
Watake tembang Gambuh, yaiku supeketing kakaluwargan/akrab, sumadulur. Ngandharake tantangan kang kereng. Cocok kanggo ngandharake bab-bab asipat paseduluran, pitutur, piwulang, kekarepan.
Maknane Tembang Gambuh
Tembang Gambuh iku nggambarake watak pawongan kang ngancik dhiwasa utawa sansaya diwasa, mula isa njumbuhake kabutuhan lair lan bathin, kulawarga lan masyarakat, pribadi karo Gusti.
Watake Tembang Gambuh
Watake tembang Gambuh yaiku supeketing kakaluwargan/akrab, sumadulur. Ngandharake tantangan kang kereng. Cocok kanggo ngandharake bab-bab asipat paseduluran, pitutur, piwulang, kekarepan.
Maknane Tembang Gambuh
Tembang Gambuh iku nggambarake watak pawongan kang ngancik dhiwasa utawa sansaya dhiwasa, mula bisa njumbuhake kabutuhan lair lan batin, kulawarga lan masyarakat, pribadhi karo Gusti.
Wos kang Kamot ing Tembang Gambuh
a. Ngajarake supaya sakabehe tindak-tanduk becike mung walaka/apa anane wae, menehi pangapura marang kaluputaning liyan, ngedhohi tindak nistha lan angkara murka. b. Ngajarake yen manungsa iku kudu teguh lan santosa bebudene. Semono uga kudu sabar, tawakal. ikhlas, lila, lan nrima ing pandum, kudu ajiwa pandhita, lan tanggap marang pungkasaning urip iki. c. Ngajarake nalika guneman iku kudu nganggo aturan. Aja waton guneman nanging guneman nganggo waton. d. Ngajarake yen agama minangka cagaking urip. Diajarake manembah mring Gusti kang kondhang Sembah Catur, yaiku sembah raga, cipta, jiwa, rasa. e. Sembah Raga yaiku manembah mring Gusti Kang kawitan, yaiku kudu bisa nindakake prentah-prentah ing agama kanthi kasad mata. f. Sembah Cipta (Kalbu) yaiku kanthi ngendhaleni hawa nepsu. Yen bisa nindakake kanthi temen bakal rumangsa ayem sajroning bathin. g. Sembah Jiwa (Sukma) yaiku ngresiki bathin kanthi waspada lan eling. Bab iki bisa kalaksenan lamun ngulinakake tansah syukur mring Gusti kang Maha Agung kanthi njaga raga, rassa, lan bathin supaya adoh saka bathin culika lan nistha. h. Sembah Rasa iku dirasakake lamun awake dhewe wis ora mangu-mangu maneh marang kekuwasaane Gusti kang Akarya Jagad.