Anda di halaman 1dari 15

Sugeng enjang para siswa...

Rina Masriyani

Bu Rina
Kompetensi Dasar
3.1 Menelaah teks Serat Wedhatama pupuh Sinom.
4.1 Menanggapi isi Serat Wedhatama pupuh Sinom dan menulis, serta menyajikan
syair tembang Sinom dengan bahasa sendiri.
Tujuan Pembelajaran
Melalui kegiatan pembelajaran menggunakan pendekatan saintifik dan model Discovery
Learning, peserta didik dapat menelaah teks Serat Wedhatama pupuh Sinom dan
menanggapi isi Serat Wedhatama pupuh Sinom dan menulis, serta menyajikan syair
tembang Sinom dengan mengembangkan sikap religius, rasa ingin tahu, tanggung jawab,
disiplin, jujur dan santun, percaya diri dan pantang menyerah, serta memiliki sikap
responsif (berpikir kritis) dan pro-aktif (kreatif), serta dapat mengembangkan
kemampuan berpikir kritis, kreatif, kolaboratif, dan komunikatif (4C) dengan baik
selama proses pembelajaran maupun setelah proses pembelajaran.
SERAT WEDHATAMA
Sapa ta Kang ngripta serat Wedhatama?

Kanjeng Gusti
Pangeran Adipati
Arya (K.G.P.A.A)
Mangkunegara IV
Serat = tulisan/ kasusastran
Wedha = ajaran/ piwulang
Serat
Tama/ Utama = apik/ luhur
Wedhatama

Serat Wedhatama yaiku sawijining


kasusastran kang ngemot piwulang ajaran
kautaman uga kaluhuran uripe manungsa
Pupuh Pangkur : 14 pada Serat wedhatama ngandhut
Pupuh Sinom :18 pada piwulang luhur kanggo
Pupuh Pocung : 15 pada mbangun budi pekerti. Serat
Pupuh Gambuh : 35 pada wedhatama duweni isi piwulang
Pupuh Kinanthi : 18 pada babagan budi pekerti utawa
tumindak.
Sinom Ateges kanoman, minangka kalodhangan/wektu
sing paling wigati kanggone wong anom supaya bisa
ngangsu kawruh/ nuntut ilmu sak akeh-akehe.

Tembang sinom ing Serat Wedhatama ngandhut


piwulang luhur kang patut dituladhani. Salah sijine
yaiku ana nilai agama kang ngajarake supaya
manungsa nyuda hawa nepsu kanggo nggayuh
kamulyane urip. Taksih kathah malih nilai-nilai luhur
kang kinandhut ing pupuh Sinom Serat Wedhatama.
Ayo... Saiki Bebarengan nyinauni paugeran, isi,
lan nilai-nilai luhur kang kinandhut ing pupuh
Sinom Serat Wedhatama.
Paugeran tembang Sinom

a.Guru gatra
b.Guru wilangan
c.Guru lagu
Serat Wedhatama Pupuh Sinom
Pada 1
Nulada laku utama,
Tumraping wong Tanah Jawi,
Wong Agung ing Ngeksiganda,
Panembahan Senapati,
Kapati amarsudi,
Sudaning hawa lan nepsu,
Pinesu tapa brata,
Tanapi ing siyang ratri,
Amemangun karyenak tyasing sasama
Serat Wedhatama Pupuh Sinom nginggil
migunakake tembung-tembung endah lan
tetembungan kang angel. Kangge mangerteni
isi tembang, pramila para siswa kedah:
1. Mangertos tegese tembung setunggal mbaka
setunggal kanthi mbikak kamus/ referensi
sanes.
2. Nyusun teges tembung saben larik dados ukara
3. Ukara-ukara punika disusun dados gancaran

Nah... Sesampune dados gancaran, para siswa


dados mangertos surasa/ isine tembang puniku.
Teges tembung ing Serat Wedhatama Pupuh Sinom
Pada 1

Nulada laku utama, Nuladha : contonen


Laku : tumindak
Tumraping wong Tanah Jawi,
Utama : apik/ becik
Wong Agung ing Ngeksiganda, Tumraping : Kanggone
Ngeksiganda : Mataram
Panembahan Senapati,
Kapati : banget
Kapati amarsudi, Amarsudi : ngupaya/usaha
Sudaning : nyudani/ngurangi
Sudaning hawa lan nepsu,
Pinesu : nindakake
Pinesu tapa brata, Tanapi : uga
Amemangun : mbangun/ gawe
Tanapi ing siyang ratri,
Karyenak : tentreme/senenge
Amemangun karyenak tyasing Tyasing : atine
sasama
Gancaran Serat Wedhatama
Pupuh Sinom Pada 1
Nulada laku utama,
Contonen tumindak kang becik
Tumraping wong Tanah Jawi,
Kanggone wong Tanah Jawa
Wong Agung ing Ngeksiganda,
Wong gedhe/ Panggedhe ing
Panembahan Senapati,
Mataram
Kapati amarsudi,
Yaiku Panembahan Senopati
Sudaning hawa lan nepsu,
Ngupaya/ usaha banget
Pinesu tapa brata,
Ngurangi/ nyuda hawa lan nepsu
Tanapi ing siyang ratri,
Kanthi nindakake tapa brata
Amemangun karyenak tyasing
Saliyane kuwe saben awan wengi
sasama
uga
Agawe tentreme/senenge atine
Nah, seniki surasane Serat Wedhatama
Pupuh Sinom napa ta??

Isine babagan laku utama/ perilaku becik


kuwi minangka dhasare budi pakarti luhur
kanggo masarakat bisa ditindakake kanthi
nyuda hawa nepsu lan priatin. Yen ing
jaman seniki nyuda hawa lan nepsu kanthi
tansah nindakake syariat agama lan priatin
saged ditindakake mawa pasa.
Banjur, nilai lan piwulang luhur apa kang kinandhut
ing sajrone tembang?
Nilai-nilai luhur iku antarane nilai sosial, nilai
pendhidhikan, nilai agama, lan nilai kabudayan.

Pupuh Sinom punika surasane babagan tumindak becik


kang magepokan kaliyan nilai pendhidhikan budi
pekerti.

Manungsa dikarepake supaya bisa nggayuh tumindak


becik yaiku kepriye carane supaya bisa ngendhaleni/
nyuda hawa nepsu ben bisa nggayuh kamulyan urip lan
nduweni budi pekerti kang bisa ndadekake bebrayan
tansan ayem tentrem.
MATUR NUWUN

Anda mungkin juga menyukai