Sasakala Tagalawarna

(Asal usul Telaga warna)

KIMI:Jaman baheula, di daerah puncak bogor leuwih

tepatna di lamping gunung lemo sakitaran
pagunungan mega mendung aya sahiji karajaan nu
ngarana kutatanggeuhan. Ngaran karajaan ieu teh
asalna tina kecap "Kuta" nu miboga harti tempat
jeung "Tanggeuhan" nu hartina andalan. Karajaan
ieu oge sok di sebut karajaan kemuning kemangi.

KIMI:Karajaan kutatangguhan di pingpin ku saurang

raja Prabu Swartalaya, nu istrina prameswari nu
ngarana ratu purbamanah. Di mangsa
kapamingpinnana, kerajaan ieu teh ka koncara
damai, subur, makmur, jeng tengtrem, teu aya hiji
oge kaluarga anu ka kurangan kadaharan. Namun
sanajan kitu, prabu Swarnalaya jeung prameswari
can ngarasa bungah
MECCA:Sageus babaraha lilana, ahirna raja
menang hiji wangsit, ku ijin ti kawasa sageus
babaraha bulan prameswari teh hamil jeung
ngalahirkeun putri anu gumelis kacida, nu di bere
ngaran nyi ajeng gilang rinukmi atawa sok
disebut oge putri ayu kencana ungu.

Ku saking nyaahna ka putrina, sagala kahayang

diturutkeun kabeh, da puguh anak hiji-hijina.

Ngadeukeutan ultahna nu ka tujuh welas, Gilang

Rukmini ménta hadiah husus
MECCA:”Pun Bapa, kanggo ultah abdi, abdi hoyong
kado khusus!" ceuk Gilang Rukmini.

KIMI:"Hayang naon, putri?" tanya Prabu Suwartalaya.

MECCA:"Abdi hoyong unggal untaian rambut abdi

dihias ku berlian!" jawaban.

KIMI:“Pamenta anjeun ayeuna kaleuleuwihi teuing.

Ulah kaleuleuwihi ku perhiasan.” Ratu Purbamanah
ngingetan.

KIMI:"Sumuhun, putri. Dupi anjeun teu gaduh seueur

perhiasan? Malah papakéan anjeun ampir sadayana
dihias ku berlian. Langkung saé upami perhiasan éta
kanggo kapentingan masarakat Kutatanggeuhan." ceuk
Raja anu ogé méré naséhat ka putrina.

KIMI:Mendengar permintaannya ditolak, Gilang Rukmini

sangat marah.
Dia kemudian mengambil semua perhiasannya dan
melemparkannya kearah kedua orangtuanya.
MECCA:Sanajan ngarasa hanjelu, Prabu Suwartalaya
tetep usaha méré hadiah anu éndah ka putri hiji-
hijina.

Anjeunna teras nganjang ka karaton Kamasan.

KIMI:"Kamasan punten ngadamel kalung geulis kanggo

hadiah ulang taun putri abdi." ceuk Prabu
Suwartalaya.

MECCA:"Sumuhun, paduka tos siap ngalaksanakeun

parentah paduka." ceuk kamasan
KIMI:Ulang taun Putri Gilang Rukmini parantos sumping.
Rahayat Kutatanggeuhan dibarengan ku Raja Ratu
ngariung di balai karaton, ngarayakeun ulang taun
Putri. Sarerea teu sabar ngadagoan datangna Putri
Gilang Rukmini.

MECCA:Sanggeus Putri Gilang Rukmini sumping, Prabu

Suwartalaya langsung ngabagéakeun. Pakéan nu dipaké
ku Putri éta pisan herang ku perhiasan berlian.

KIMI:“Putri, tungtungna anjeun parantos dewasa janten

awéwé anu dewasa. "Sanes kolot anjeun anu
mikanyaah anjeun, tapi sakumna masarakat
Kuttanggeuhan ogé mikanyaah anjeun pisan." ceuk Raja.

Minangka wujud asih ti masarakat Kutatanggeuhan, ieu

kalung emas jeung inten dipasihkeun ka Putri Gilang
Rukmini. Tapi hanjakal, Putri Gilang Rukmini kurang ajar
nampik éta hadiah.

MECCA:"Kalung emas ieu awon pisan! Abdi henteu

hoyong nganggo!" ceuk Putri Gilang Rukmini bari
neundeun kalung emas di lantai karaton.
KIMI:Kalung-kalung emas jeung inten anu rusak
ngabarak-barak di lantai balai karaton. Sakedapan
suasana bagja jadi tiiseun.

Ratu Purbamanah anu bener-bener teu nyangka

kana kalakuan putrina, kacida sedihna sarta
langsung ceurik. Henteu ngan Ratu Purbamanah anu
ceurik, sakumna masarakat Kutatanggeuhan ogé
ceurik sedih ningali kalakuan Putri.

MECCA:Tangisan warga Kutatanggeuhan anu teu

eureun-eureun nyieun sakumna karaton ceurik
balilihan. Karaton Kuttanggeuhan lalaunan tilelep
dina cimata rahayatna,

Henteu ngan ukur karaton, ceurik bangsa

Kuttanggeuhan ogé ngalelepkeun sakumna karajaan.
Sakumna karajaan Kuttanggeuhan anu kalelep ku
caah cimata, sumberna mangrupa situ.

KIMI:Ieu situ téh kacida éndahna jeung warna-warni,

warna éndah ieu dipercaya asalna tina permata
Putri Gilang Rukmini anu sumebar di dasar situ.
MECCA:Tina ieu dongéng téh aya amanat anu bisa
ditepikeun, nya éta jadi budak anu sopan ka kolot
sarta ngahargaan unggal hadiah ti jalma séjén.

KIMI:Sanaos anjeun henteu kéngingkeun kado anu

anjeun pikahoyong, dibalik unggal hadiah anu
dipasihkeun ku kolot atanapi jalma sanés, aya
kanyaah sareng kerja keras anu kedah diapresiasi.