Anda di halaman 1dari 24

Nama Madrasah : MTs Manba’ul Qur-an Alokasi Waktu: 120 Menit

Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Jumlah Soal : 40


Kurikulum : 2013 Bentuk Tes : Tulis
Penyusun : Na’lamul Akhfa, S.Pd

KOMPETENSI LEVEL NO JAWABAN SKOR


INDIKATOR SOAL
DASAR KOGNITIF SOAL

3.1.1 Memahami teks, Disajikan ilustrasi L2 1 Wacanen kanthi patiti! 1


tanggapan deskriptif, struktur teks GUNUNG BROMO B
dalam bentuk informasi tanggapan Gunung Bromo yaiku sawijining obyek wisata gunung ing Jawa
atau berita secara lisan deskriptif , peserta Timur sing banget nengsemake tumrap para wisatawan dhomestik
dan tulis didik dapat lan wisatawan saka mancanegara. Gunung Bromo dumunung ing
menentukan wilayah pamarentahan propinsi Jawa Timurkang dumadi saka
struktur teks yang patang wilayah, yaiku kabupaten Probolinggo,
dimaksud dengan Pasuruan,Lumajang lan Malang. Dhuwure gunung Bromo yaiku
benar 2.392 meter saka lumahe segara. Gunung Bromo minangka obyek
wisata kang wis misuwur ing saindenging donya didadekake icon
wisata dening pamarentah Propinsi Jawa Timur.
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015.
Struktur teks ing paragraf ndhuwur yaiku kalebu....
A. kolaborasi
B. idhentifikasi
C. klasifikasi
D. deskripsi bagean
Disajikan ilustrasi L2 2 Gatekna ukara ing ngisor iki! D 1
ciri bahasa teks GUNUNG BROMO
tanggapan ”Gunung Bromo kinupengan segara wedhi kang jembare kurang
deskriptif, peserta luwih 10 km persegi”
didik dapat Tuladha ing dhuwur ngemot swara jejeg lan swara miring
menentukan ciri tembung gu ing “ gunung “ kalebu swara….
teks yang A. miring
dimaksud dengan B. krama
benar C. ngoko
D. jejeg
3.2.1 Mengidentifikasi Disajikan ilustrasi L2 3 Gatekna ukoro ing paragrap ngisor iki! B 1
struktur teks, dan unsur struktur teks profil RADEN AJENG KARTINI
kebahasaan teks profil tokoh pahlawan, Raden Ajeng Kartini sekolah ana ing ELS (Europese Lagere
tokoh. peserta didik dapat School). Ing pasinaon piyambake klebu murid sing sregep.
mengidentifikasi Sasuwene sinau ing ELS uga nyinaoni basa Walanda, mula Raden
bagian struktur Ajeng Kartini bisa nguwasani basa Walanda kanthi becik.
teks profil tokoh Nanging emane, sawise umur 12 taun Kartini kudu ninggalake
yang dimaksud pamulangan, jalaran kudu dipingit. Raden Ajeng Kartini nelangsa
dengan benar banget. Arep nulak ora wani, piyambake wedi diarani ora ngerti
adat. Kabeh mau dilakoni kanthi susahing ati. Kanggo nglipur ati,
Kartini nglumpukake buku-buku pelajaran lan buku pengetahuan
umum kanggo wacan nalika dina-dinane krasa sepi.
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015.
Teks kasebut ing dhuwur kalebu struktur teks Profil Tokoh
bageyan….
A. orientasi
B. prastawa
C. reorientasi
D. idhentifikasi
3.3.1 Memahami Disajikan ilustrasi L2 4 Gatekna struktur teks ing ngisor iki! B 1
struktur teks, dan unsur teks nasrasi
KARNA TANDHING
kebahasaan, dan pesan (wayang), peserta
moral dari teks lisan didik dapat “Adhimas Prabu Yudhistira, sasurute Abimanyu, Drestajumena
dan tulis berupa fiksi menentukan lan para senopati liyane, sliramu kudu enggal milih salah siji saka
(wayang/cerkak/topeng struktur teks para kadang Pandhawa dadi senopatine perang.” Prabu Kresna
dalang) Narasi wayang mecah tangising para kadang Pandhawa.”
yang dimaksud
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
dengan benar 2015.
Teks kasebut ing dhuwur kalebu struktur teks Profil Tokoh
bageyan….
A. orientasi
B. prastawa
C. reorientasi
D. idhentifikasi
3.4.1 Memahami Disajikan ilustrasi L1 5 Gatekna pethikan geguritan ing ngisor iki! A 1
struktur teks, unsur struktur teks puisi , Ing taman
kebahasaan, puisi peserta didik dapat Ing taman anakku
secara lisan dan tulis menunjukkan Tawon lan kupu rebutan madu
pengarang teks Kinjeng lan kombang rebutan kembang
puisi yang Angin esuk ngerog ebun ing pucuking kudhup
dimaksud dengan Kekedhering kinjeng lan kupu
benar Aja nganti mbokincup
Sawangen wae
Endahe.
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015.
Geguritan kang duweni irah-irahan “Taman” ing nduwur iku
kaanggit dening….
A. J.f.x. Hoery
B. Putu Aryana
C. Septika Ratna S.
D. Ibu Sunami
3.5.1 Memahami Disajikan ilustrasi L2 6 Gatekna tembang macapat ing ngisor iki! A 1
struktur teks, unsur teks tembang Ngelmu iku kalakone kanthi laku
kebahasaan, dan pesan Macapa, peserta lekase lawan kas,
moral lagu tembang didik dapat Tegese kas nyantosani
macapat dan kreasi mengklasifikasikan Setya budya pangekese durangkara
secara lisan dan tulis teks tembang Angkara gung neng angga anggung gumulung
Macapat yang Gegolonganira
dimaksud dengan Tri loka lekere kongsi
benar Yen den umbar ambabar dadi rubeda.
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015.
Tembang Macapat ing duwur iku kalebu ini jenenge tembang….
A. Maskumambang - Pocung
B. Megratuh - Gambuh
C. Mijil - Kinanthi
D. Durma-Pangkur-Asmaradana
3.6.1 Memahami Disajikan ilustrasi L2 7 Gatekna paugeran guru gatra, guru wilangan lan guru lagu D 1
struktur teks, unsur kaidah teks tembang macapat ing ngisor iki!
kebahasaan, dan pesan tembang Macapat, I. 8i, 8a, 8o, 7a, 8u, 8a
moral tembang peserta didik dapat II. 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i
Macapat dan lagu mengidentifikasi III. 8i, 8a, 8o, 8a, 7a, 8u, 8a
kreasi secara lisan dan teks tembang IV. 8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a
tulis Macapat yang Manut guru gatra, guru wilangan lan guru lagu ing dhuwur. Sing
dimaksud dengan kalebu guru lagu lan guru wilangane tembang Sinom ana ing
benar angka….
A. I
B. II
C. III
D. IV
3.7.1 Memahami Disajikan ilustrasi L1 8 Gatekna tembung-tembung ing ngisor iki! A 1
Kaidah penulisan teks contoh dalam I. Sambel
berupa kalimat penulisan aksara II. Tempe
sederhana dengan jawa, peserta didik III. Enak
aksara jawa dapat IV. Jarene
mengidentifikasi Tembung-tembung ing dhuwur kang migunaake sandhangan
teks yang sesuai
kaidah yang pepet ( ) menawa di tulis nganggo aksara jawa ana ing
dimaksud dengan angka….
benar A. I
B. II
C. III
D. IV
3.1 Mengidentifikasi, Disajikan ilustrasi L2 9 Gatekna paragraf cerkak ing ngisor iki! D 1
Memahami dan paragraf cerita DEA KUDU BISA
menganalisis struktur pendek, peserta Sawise krungu apa kang dingendikake dening ibune kasebut, Dea
teks, unsur kebahasaan, didik dapat dadi gedhe atine. Dheweke sadhar yen mundur saka tugase dadi
dan pesan moral cerita menentukan ketua kelas ateges dheweke nyalahi amanah sing wis
fiksi setruktur teks yang dipercayakake kanca-kancane. Saliyane iku Dea uga ngrasa yen
(wayang/cerkak/folklor sesuai kaidah yang sasuwene iki dheweke kerep kerja individu, ora gelem nglibatake
/ topèng ḍhâlâng) dimaksud dengan kanca-kancane. Bokmenawa saka tumindake kang kaya
secara lisan dan tulis. benar mangkono kuwi kancakancane dadi ora kompak.
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015.
Struktur teks Cerkak ing dhuwur kalebu bagean….
A. Ekposisi
B. Komplikasi
C. Krisis, Klimaks
D. Resolusi, Penyelesaian
3.1 Mengidentifikasi, Disajikan ilustrasi L2 10 Unsur teks cerkak kabagi ana loro yaiku intriksik lan ekstrinsik. B 1
Memahami dan unsur teks cerkak, Ing ngisor iki sing kalebu unsur ekstrinsik cerkak yaiku….
menganalisis struktur peserta didik dapat A. tema, Alur
teks, unsur kebahasaan, menentukan unsur B. prilaku, budaya
dan pesan moral cerita ektrinsik teks C. latar lan sudut pandang
fiksi cerkak yang D. paraga lan amanat
(wayang/cerkak/folklor dimaksud dengan
/ topèng ḍhâlâng) benar
secara lisan dan tulis.
3.1 Mengidentifikasi, Disajikan ilustrasi L2 11 Gatekna unsur basa cerkak ing ngisor iki! B,D 2
Memahami dan unsur kebahasaan Ukara langsung yaiku ukara sing jejere sing ngomong, utawa
menganalisis struktur teks cerkak, wong kapisan/utama purusa sing ngomong. Ukara ora langsung
teks, unsur kebahasaan, peserta didik dapat yaiku ukara sing ngomong/nyritakake wong katelu.
dan pesan moral cerita menentukan unsur I. "De, sajake kok lagi ana masalah. Coba crita nyang ibu
fiksi kebahasaan cerkak sapa ngerti Ibu bisa mbantu? " ngendikane ibune.
(wayang/cerkak/folklor yang dimaksud II. Kandhane ibune, yen Dea ana masalah diutus crita nyang
/ topèng ḍhâlâng) dengan benar ibune sapa ngerti ibune bisa mbantu.
secara lisan dan tulis. III. "Ngeten lo Bu, kula ngraos yen sampun mboten kiyat
dados ketua kelas", ature Dea.
IV. Kandhane Dea, dheweke ngrasa wis ora kuwat dadi ketua
kelas.
Tuladha ing dhuwur kang kalebu tuladha Ukara ora langsung ana
ing tuladha….
A. I
B. II
C. III
D. IV

3.2 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L2 12 Wacanen crita ngisor iki kanti permati! D 1
teks, dan unsur cerita kebahasaan BAPAK POLAH ANAK KEPRADHAH
kebahasaan dalam teks ragam bahasa, "Pak, njenengan ki mbok ya nyebut. Mungsuh Mas Hadi kuwi
sesuai ragam Bahasa peserta didik dapat kaya timun mungsuh duren! Meh sewulan kepungkur, Ali manek-
dan gaya berbahasa menentukan arti manekake ngudhari apa kang bruwet ing sirahe menyang bapake.
(Bahasa rinengga) ragam bahasa Kelincipen. Meh wae ukara iku mlumpat saka lambene Ali. Ning
dalam cerita yang nyawang raine bapake sing semangat makantar-kantar, Ali ora
dimaksud dengan mentala. Mantan lurah sing dikojahake bapake mau pancen wong
benar sugih mblegedhu, sawahe pirang-pirang hektar, sapine kang
diparon-paronke mblasah neng ngendi-endi. Malah mantan lurah
kidul kali kuwi duwe anak-duwe mantu pegawe bank. Nyendhal
dhuwit satus rong atus yuta paribasane suwe mijet wohing ranti.
Sinambi watuk-dhehem sethithik akeh caire.
Sumber; Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015
Paribasan “kaya timun mungsuh duren”, tegese….
A. Sopo duweni pangkat, nanging seneng beda-bedakna rakyate
B. Sopo wae sing pinter, nanging sombong sifate
C. Sifate seneng bedak-bedakna ndelok akase
D. Wong cilik mungsuh wong sing duwe panguwasa.
3.3 Memahami kaidah Disajikan ilustrasi L1 13 Wacanen teks wawancara ngisor iki kanti permati! B 1
dalam kegiatan wawancara, HOME INDUSTRI KRIPIK GEDHANG LESTARI
wawancara, dialog dan peserta didik dapat Bocah-bocah : Assalamualaikum . . .
diskusi sesuai dengan menunjukkan Bu Ninik : Wa’alaikum salam, mangga-mangga pinarak!
tata krama unsur wawancara Hayo..., oleh tugas apa saka sekolahan?
yang dimaksud Bocah-bocah : Punika lo Bu, kanca-kanca kepengin nyuwun
dengan benar informasi bab kripik pisang prodhuk panjenengan.
Sista : Rumah prodhuksi punika dipunparingi nami punapa Bu?
Bu Ninik : Dakjenengi "Lestari" mbak, ben usaha iki bisa lestari
terus.
Sista : Sampun dangu ta Bu, panjenengan mbikak usaha punika?
Bu Ninik : Ya wis suwe banget, wong wiwit aku isih cilik kok.
Sista : Yuswa panjenengan sapunika pinten bu?
Bu Ninik : 67 taun.
Sista : Kejawi kripik pisang kripik ingkang dipun prodhuksi
punika kripik punapa kemawon?
Bu Ninik : Kripik pohung, pisang, sukun, tela wungu, lan bothe.
Sumber; Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015
Teks wawancara ing dhuwur wong kang ditakoni yaiku Bu Nanik
. Bu Nanik miturut jenenge dadi….
A. reporter
B. narasumber
C. jurnalis
D. wawancara
Disajikan ilustrasi L2 14 Gatekna ukara ing ngisor iki! B 1
contoh unsur I. Jamu iki diprodhuksi wiwit taun 2023
kebahasaan dalam II. Aku nampa pesenan sawayah-wayah
wawancara, III. Barang dagangan dakkirim seminggu pisan
peserta didik dapat IV. Kripik rasa original sing paling disenengi konsumen.
menentukan Unsur penulisan teks wawancara anakalane nganggo ukara
contoh yang sesuai tanduk lan ukara tanggap. Ukara ing dhuwur, sing kalebu ukara
dengan unsur tanduk ana ing tuladha….
kebahasaan dalam A. I
wawancara yang B. II
dimaksud dengan C. III
benar D. IV

3.4 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L1 15 Gatekna gambar Iklan ing ngisor iki! A 1
teks, dan unsur contoh iklan,
kebahasaan dalam peserta didik dapat
menulis berbagai jenis mengidentifikasi
surat, iklan dan reklam contoh iklan yang
sesuai konteks dimaksud dengan
benar
Sumber: https://id.pinterest.com/pin/798826052678342384/
Iklan iku ana kalane niturut tujuane lan fungsine. Gambar dhuwur
iku, miturut tujuane kalebu maceme iklan….
A. komersial
B. layanan masyarakat
C. informatif
D. persuatif
3.5 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L1 16 Gatekna isi layang ngisor iki! D 1
teks, dan unsur contoh layang,
kebahasaan dalam peserta didik dapat
menulis berbagai jenis mengidentifikasi
surat dan iklan sesuai jenis layang
konteks dengan benar
Sumber:https://www.scribd.com/document/425553588/macem-layang-
docx
Macem-maceme layang nduweni kaidah dewe-dewe. Gambar
nang nduwur iku, kalebu layang….
A. iber-Iber
B. ulem
C. kitir
D. paturan
3.5 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L1 17 Gatekna isi layang ngisor iki! A 1
teks, dan unsur contoh layang,
kebahasaan dalam peserta didik dapat
menulis berbagai jenis mengidentifikasi
surat dan iklan sesuai contoh layang
konteks dengan benar

Sumber: https://brainly.co.id/tugas/21597096
Layang ing inggil niku, tegese nuduhaken layang….
A. iber-Iber
B. ulem
C. kitir
D. paturan
3.5Memahami struktur Disajikan ilustrasi L2 18 Gatekna isi layang Iber-iber ngisor iki! B 1
teks, dan unsur contoh layang, I. Adangiyah- Papan titilamangsa- Bebuka- Peprenah- Tapak
kebahasaan dalam peserta didik dapat Asma- Surasa Basa- Wasana Basa- Asma Terang
menulis berbagai jenis mengurutkan II. Adangiyah- Papan titilamangsa- Bebuka- Surasa Basa-
surat dan iklan sesuai struktur teks Wasana Basa- Peprenah- Tapak Asma- Asma Terang
konteks layang yang III. Papan lan titilamangsa- Bebuka- Surasa Basa- Wasana Basa-
dimaksud dengan Peprenah- Tapak Asma-Asma Terang
benar IV. Adangiyah- Papan lan titilamangsa- Bebuka- Surasa-Wasana
Basa- Tapak Asma- Asma Terang
Layang iber-iber (surat pribadi) ing dhuwur iku miturut
perangane ana walu. Urutane perangane layang iber-iber sing
bener ana ing….
A. I
B. II
C. III
D. IV
3.6 Memahami struktur Disajikan ilustrasi, L1 19 Gatekna ukara ing ngisor iki! D 1
teks, unsur kebahasaan, peserta didik dapat Tembang macapat iku kaiket marang paugeran tartantu.Tembang
dan pesan moral menunjukkan macapat iku minangka sala siji wujud tembang tradisional ing
tembang macapat pengertian dari jawa. Diarani macapat amarga olehe nembangake pedhotane
secara lisan dan tulis jenis bagian papat-papat. Pangerten cacahing wanda ing saben gatra iku
tembang macapat diarani guru….
dengan benar A. swara
B. gatra
C. lagu
D. wilangan
3.7 Memahami teks Disajikan ilustrasi, L1 20 Gatekna ukara ngisor iki! C 1
berupa paragraf aksara peserta didik dapat I. Aksara Murdha ora kena dadi sesigeging wanda
jawa menunjukkan II. Aksara Murdha ora kena dadi pasangan aksara murda
kaidah penulisan III. Aksara Murdha ora kena diwenehi sandangan aksara swara
yang dimaksud IV. Aksara Murdha ora kena diwenehi payigeg wanda
dengan benar Aksara jawa murdha cacahe ana wolu, aksara murdha mung
kanggo ing tata prunggu, tegese kanggo pakurmatan. Paugeran
kang ora kalebu aksara Murdha ana ing prayatan….
A. I
B. II
C. III
D. IV
Disajikan contoh L2 21 Gatekna tulisan aksara jawa iki! C 1
penulisan aksara
?jmupxmRs[nsege/,ksiy[tTamPuh.
jawa, peserta didik
Muturut wacane aksara ing dhuwur tegese.…
dapat menentukan
A. Jamu marem lan seger, kasiyate manjur.
makna kalimat
B. Jamu parem rasane seger, kasiyate ampuh
aksara jawa yang
C. Jamu karem seger buger, kasiyate ampuh.
dimaksud dengan
D. Jamu parem sing seger kasiyate manjur.
benar
3.7 Memahami teks Disajikan ilustrasi, L2 22 Gatekna tuladha ing ngisor iki! B 1
berupa paragraf aksara peserta didik dapat Ibu dhawuh, “Sinaua sing sregep!”
jawa menentukan Muturut aksara jawa tuladha ing dhuwur yaiku.…
kalimat aksara A. ?duwitÑ| ;2500; rupiyh.
jawa dengan benar B. ?Ibu dwuh ; sinauw si= s}gep\,
C. ?Ami!h tuku; peXm\ nns\
D. ?pkWi/ysbenFin[nvmB|tG[w
3.3 Memahami struktur Disajikan contoh L3 23 Wacanen teks pidato ing ngisor iki! D 1
teks, dan unsur struktur teks Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh
kebahasaan dari teks Pidato, peserta Bapak kepala madrasah ingkang kinurmatan
pidato dan teks pewara didik dapat Bapak saha ibu guru ingkang satuhu luhuring budi
menganalisis Para kanca kang kula tresnani
struktur teks pidato Bapak ibu serta kaca-kanca ingkang kinurmatan. Wonten ing
yang dimaksud mriki kula badhe matur irah-irahan bahaya dipunagem narkoba
dengan benar serta obat-obatan ingkang dipun larang. Kito sedoyo sampun
keterangan barito ing pawartos tivi sok sinten ingkang ginakaken
narkoba bagi dingin bahayanipun narkoba kolo wau. Sawipun
badhe ngrisak badan, kasehatan lan pikiran boten saged dicekek
lan sanes-sanesipun gangguan liane.
Tiyang ingkang nggadahi karemenan ngisap narkoba menawi
dipun tingali saking kesehatan banget meruhi aken dumateng
badan kita sedaya. Amargi tiyang ingkang nggadahi karemenan
ngisap narkoba menika gampil kenging penyakit.
Awit meniko kulo ngajak dumateng para warga masyarakat
supados ojo pisan-pisan nggunakake narkoba lan obat-obatan
terlarang meningkat. Monggo kita sedaya gunakaken wekdal sae
kagem hal-hal ingkang positif inggih punika maca buku, olah
raga sepak bola lan sak panunggalane.
Bapak lan ibu kanca-kanca ingkang kinurmatan kanti pangertosan
ingkang sampun kulo aturaken menika Kulo ngajak monggo kito
tansah njaga badan kito ampun ngantos ngginakaken barang
ingkang dipun larang agama lan pemerintah. Mugo-mugo kito
sedoyo dados umat ipun ingkang becik.
Wassalamu’alaikum warahmatullahi wabarakatuh
Sumber:https://kabar24.bisnis.com/read/20230913/79/1694659/7-contoh-teks-
pidato-bahasa-jawa-singkat-dari-berbagai-tema
Tuladha pangarep-arep saking teks pidhato ing dhuwur yaiku….
A. awit meniko kulo ngajak dumateng para warga masyarakat
supados ojo pisan-pisan nggunakake narkoba lan obat-obatan
terlarang meningkat.
B. tiyang ingkang nggadahi karemenan ngisap narkoba menawi
dipun tingali saking kesehatan banget meruhi aken dumateng
badan kita sedaya.
C. kito sedoyo sampun keterangan barito ing pawartos tivi sok
sinten ingkang ginakaken narkoba bagi dingin bahayanipun
narkoba kolo wau.
D. monggo kito tansah njaga badan kito ampun ngantos
ngginakaken barang ingkang dipun larang agama lan
pemerintah. Mugo-mugo kito sedoyo dados umat ipun
ingkang becik.
Disajikan contoh L2 24 Wacanen katrangan ing ngisor iki! A 1
struktur teks 1) Asung pakurmatan marang para tamu.
Pranatacara, 2) Muji syukur marang ngarsaning Gusti Kang Murben Dumadi.
peserta didik dapat 3) Ngaturake gatining ayahan.
menggolongkan 4) Ngaturake reroncening adicara.
struktur teks 5) Tata laksitaning adicara kawaca saka pambuka nganti tekan
pranatacara yang panutup, banjur para tamu kasuwun lenggah kanthi sekeca,
dimaksud dengan anganti adicara sabanjure.
benar Ukara ing dhuwur iku pethikan saka pranatacara kang kagolong
ana ing perangan….
A. purwaka
B. isi
C. wasana
D. panutup
Disajikan contoh L2 25 Wacanen petikan teks pidato ing ngisor iki! D 1
struktur teks “Kula kinten cekap semanten atur kula, mugi-mugi punapa
Pranatacara, peserta ingkang kula aturaken punika samangke saged mumpangati
didik dapat dhumateng kita sedaya, amin. Wusana bokbilih wonten lepatipun
menentukan anggen kula matur, kula nyuwun samodra pangaksami..”.
struktur teks Sumber; Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
Pranatacara yang 2015

dimaksud dengan Ukara ing dhuwur iku pethikan saka pidhato kang kagolong ana
benar ing perangan….
A. salam pambuka
B. purwaka
C. pengarep-ngarep
D. panutup
3.2.1 Memahami Disajikan ilustrasi L2 1 Gatekna unsur basa teks profil tokoh ing ngisor iki! B,B,B 3
struktur teks, dan unsur paragraf, peserta
”Raden Ajeng Kartini miyos tanggal 21 April 1879 ing Jepara,
kebahasaan dari teks didik dapat
Jawa Tengah. Panjenengane isih klebu golongan kaum priyayi
lisan dan tulis untuk mengidentifikasi
utawa kaum bangsawan, jalaran Raden Ajeng Kartini putra
menceritakan unsur teks profil
bupati Jepara kang asma Raden Mas Adipati Ario Sosroningrat
pengalaman peribadi, tokoh yang
lan ibune asma M.A Ngasirah.”
profil tokoh, kegiatan, dimaksud dengan
atau pariwisata. benar Sumber; Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
Timur, 2015.
Unsur basa teks profil tokoh ing dhuwur kabedaake antarane
tembung-tembung yaiku tembung (tanggal, kaum, putra, isih,
asma, klebu, golongan, bangsawan, kaparingan). Manut
wujude tembung kaperang dadi loro, yaiku tembung lingga lan
tembung andhahan
No Pernyataan Benar Salah

Tembung lingga yaiku tembung


1 sing durung owah saka asale.

Tembung Andhahan yaiku tembung


2 sing wis owah saka asale

Raden Ajeng Kartini iku kalebu


3 Pahlawan Nasional

3.6 Memahami struktur Disajikan tembang L1 2 Semaken tembang macapat ing ngisor iki! S,B,B 3
teks, unsur kebahasaan, Macapat. peserta Dandhanggula
dan pesan moral didik dapat Ilmu sing iso digowo mati.
tembang macapat mengidentifikasi Mung ilmu manfaat lan jariyah.
secara lisan dan tulis kaidah unsur Dieling titi wancine.
tembang Macapat Wancinane uripmu.
yang dimaksud Merga urip ning dunya iki.
dengan benar Namung urip sadela.
Bebarengan ngilmu.
Ilmu sing marang agama.
Kunci kaselamatane dunya iki.
Ing dunya lan akhirat.
Sumber: https://www.sonora.id/read/423650454/15-contoh-tembang-
dhandhanggula-dilengkapi-dengan-artinya
Tembang macapat jinise ana 11. Saben jinis tembang macapat
duwe paugeran dhewe-dhewe.
No Pernyataan Benar Salah
Tembang macapat Dandhanggula
1
guru gatrane ana wolu

Paugureran tembang macapat ana


2 telu , guru gatra, guru wilangan,
lan guru lagu

3 Ing watake tembang Dandhanggula


iku luwes lan manis

3.3 Memahami kaidah Disajikan ilustrasi L2 3 Gatekna teks wawancara ing ngisor iki! B,S,B 3
dalam kegiatan kegiatan Tata : Kulanuwun, Bu.
wawancara, dialog dan wawancara, Bu Suci : Oh, nggih mangga pinarak. Ana perlu apa, Mbak?
diskusi sesuai dengan peserta didik dapat Tata : Punika kula kaliyan kanca kula kepengin mangertosi
tata krama menentukan unsur kadospundi caranipun ngolah bandeng lan kadospundi caranipun
kebahasaan teks panjenengan masaraken prodhuk olahan bandeng punika.
wawancara yang Bu Suci : Oh, iya-iya
dimaksud dengan Lintang : Punapa naminipun prodhuk olahan bandeng ingkang
benar panjenengan prodhuksi punika, Bu?
Bu Suci : Akeh, Mbak. Prodhuk olahan bandeng ing kene, kayata;
bandeng presto, othak-othak bandeng, bandeng cabut duri, abon
bandeng, lan sapanunggalane.
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015.

No Pernyataan Benar Salah

Wong sing dijak wawancara


1 priyayine luwih tuwa, apike
nggunakake basa krama alus

2 Struktur teks wawancara ana papat


bagean, yaiku Identifikasi,
Klasifikasi, Dheskripsi Bagean lan
Orientasi

3 Unsur teks wawancara kudu


nganggo kaidah 5W+1H ing dhaftar
pitakonan wawancara.

3.3 Memahami struktur Disajikan contoh L1 4 Gatekna gambar pidhato ing ngisor iki! S,B,B 3
teks, dan unsur struktur teks
kebahasaan dari teks Pidato, peserta
pidato dan teks pewara didik dapat
mengidentifikasi
macam-macam
pidato yang
dimaksud dengan Sumber: https://jogja.tribunnews.com/2023/06/19/contoh-naskah-pidato-
benar sambutan-dalam-bahasa-jawa-bila-anda-menjadi-tuan-rumah-sebuah-acara
Gambar ing dhuwur iku contoh ilustrasine pidhato uga diarani
medharsabda. medhar tegese ngandharake, sabda tegese
omongan. Pidhato miturut tujuane kaperang dadi telu:
1) Menehi hiburan
2) Menehi Kawruh
3) Pangajak-ajak
No Pernyataan Benar Salah

Menehi hiburan pidhato jinis iki


katindakake nalika ing acara
1
pahargyan, acara hiburan, kang
tujuane iku gawe lelayu,

Menehi kawruh pidhato jinis iki


isine ngandharake babagan kanthi
2
sacetha-cethane supaya pamirenge
mangerti kanthi jelas.
Pangajak-ajak pidhato jinis iki
pamicara ngandharake alasan,
bukti, lan contoh kanggo ngajak
3
pamirenge supaya tumindak padha
utawa jumbuh karo kang
dikarepake.

3.3 Memahami struktur Disajikan contoh L1 5 Gatekna katrangan ing ngisor iki! S,B,B 3
teks, dan unsur struktur teks Ana ing adicara-adicara, pranatacara tansah nggunakake basa
kebahasaan dari teks pranatacara, kang endah, ora kaya basa padinan kang kita gunakake. Bakune
pidato dan teks pewara peserta didik dapat wedharaning pangandikan kudu urut runtut, cetha pilah-pilahe.
mengidentifikasi Babaring pangandikan, kaperang dadi telung (3) perkara yaiku:
pengertian struktur 1) Purwaka
teks pranatacara 2) Isi kang wigati
dengan benar 3) Wasana

No Pernyataan Benar Salah

1 Purwaka yaiku atur pangandikan


minangka pengarep-ngarep.

2 Isi yaiku isining pangandikan sing


kagolong wigati tumrap panata
adicara kayata ngaturake saben-
saben adicara

3 Wasana yaiku atur kang minangka


panutup.

3.4 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L1 6 Gatekna gambar peta konsep ing ngisor iki! B,B,S 3
teks, unsur kebahasaan, peta konsep,
dan pesan moral dari peserta didik dapat
teks drama modern. mengeidentifikasi
pengertian struktur
teks drama dengan
benar

Sumber: https://brainly.co.id/tugas/27489355
Gambar ing dhuwur iku jelasake struktur teks drama modern
kacacah dadi telu lan dialog kacacah dadi telu perangan. Unsur
basane teks drama sing diandharake dideleng saka jenis rakitane
teks, yaiku
1) Teks dhialog
2) Teks gancaran.

No Pernyataan Benar Salah

Teks dhialog yaiku teks sing isine


1
Pacelathon

Teks gancaran yaiku wacana kang


2
bebas

Unsur basa teks drama dideleng


saka trap-trapan panggone
basa ora kudu manut unggah-
3 ungguhe.

3.2 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L2 7 Gatekna pethikan teks drama ing ngisor iki! S,S,S 3
teks, unsur kebahsaan teks dialog, peserta Sudra : Ora usah kakehan omong Dri. Wong tuwa iki gek ayo
dan pesan moral dari didik dapat dijunjung neng ngemper toko kono. (Badri lan Sudra
teks drama tradisional menentukan ngangkat kanthi kleweran wong tuwa mau menyang
emperan tokone cina sing dodolan koran)
pernyataan struktur Bu Surantani:(sinambi nyerbeti piring, Bu Dira omong dhewe).
teks drama yang Mbah Kung, yahmene kok durung kondur iki parane
dimaksud dengan tindak ngendi wae ta? Apa kira-kira mampir pasar, apa
mampir neng ngendi ya? Biasane ora suwe kaya ngene
benar
lek mung mundhut obat bae.
Sudra : Nami kula Sudra. Griya kula Kedungwaru. Mbah, kados
pundi menawi njenengan kula dherekaken kondur?
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur,
2015.

.No Pernyataan Benar Salah

Pethikan teks drama rupa dhialoge


1 Sudra ing dhuwur migunakake basa
ngoko alus

Pethikan teks drama rupa dhialoge


2 Mbah Samsu ing dhuwur
migunakake basa ngoko lugu

Pethikan teks drama rupa dhialoge


3 ing dhuwur migunakake teks
gancaran

3.5 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L2 8 Gatekna gambar struktur teks laporan kegiatan ing ngisor iki! S,B,B 3
teks, kaidah dan unsur struktur teks
kebahasaan dalam laporan kegiatan,
memulis laporan peserta didik dapat
kegiatan menentukan
pengertian dari
pernyataan yang
dimaksud dengan
benar Sumber:https://www.sasanawidyaguru.com/2020/06/materi-bahasa-jawa-
kelas-9-teks-laporan_9.html
Manut ing gambar dhuwur. Struktur teks laporan kegiatan iku
kedadean saka:
1) Pambuka
2) Isi
3) Panutup

No Pernyataan Benar Salah

Pambuka iku minangka perangan


1 utawa bagean teks sing nerangake
inti sing dikarepke

Isi iku bagean utawa perangan isi


2
teks mujudake wosing teks.

Penutup iku bagean utawa


3 perangan panutupe teks mujudake
simpulan laporan

3.5 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L2 9 Unsur basa teks laporan kegiatan dumadi saka maneka warna S,B,B 3
teks, kaidah dan unsur unsur bahasa teks jinis ukara. Tuladhane, kayata ukara carita, ukara
kebahasaan dalam laporan kegiatan, sambawa,ukara tanduk, ukara tanggap, ukara lamba, lan ukaran
memulis laporan peserta didik dapat camboran.
kegiatan menentukan
No Pernyataan Benar Salah
pernyataan yang
dimaksud dengan Ukara cerita yaiku ukara kang isine
1
benar pitakonan marang wong liya

Ukara lamba yaiku ukara sing


2
kedadean saka sagatra (klausa).

3 Ukara camboran yaiku ukara kang


kedadean saka rong
gatra utawa luwih.

3.6 Menjelaskan kaidah Disajikan ilustrasi L1 10 Gatekna katrangan ing ngisor iki! S,S,B 3
penulisan aksara swara penulisan Aksara swara iku arane aksara vokal sajrone panulisan aksara
dalam paragraf aksara swara Jawa. Aksara swara nduweni titikan aksara swara iku sejatine
dalam paragraf, mung ana lima, yaiku : a, i, e, o, u.
peserta didik dapat
No Pernyataan Benar Salah
mengidentifkasi
kaidah penulisan Titikan panulisan aksara swara (A)
aksara swara 1 sing bener iku manggon ana tengah lan
dengan benar buri

2 Panulisan “Agustus” kang trep miturut


aksara jawane yaiku I*]aim\
Aksara swara A, I, E, O, U. bentuk
3
aksarane yaiku A I U E O
3.2 Mengidentifikasi Disajikan ilustarsi L2 1 Gatekna katrangan ing ngisor iki! 1)Nglungguh 10
struktur dan unsur teks yang memuat Trap-trapane undha-usuk ing unggah-ungguh basa Jawa (basa i klasa
kebahasaan dalam teks gaya bahasa (basa rinengga) uga nuduhake tataran sopan-santun, keformalan, lan gumelar,
Contohne
sesuai ragam Bahasa rinengga/ keakraban sing jelas. Sebutna lan klafisifikasikna contoh tuladha
Bebasan
dan gaya berbahasa lalongèt), peserta ing ngisor iki manut basa rinenggane! 2) Cebol
(basa rinengga/ didik dapat 1) Nglungguhi klasa gumelar, tegese mung kari nemu penake. nggayuh
lalongèt) mengklasifikasikan 2) Cebol nggayuh lintang, tegese wong sekeng/mlarat duwe lintang,
contoh ragam gegayuhan sing mokal kasembadan. Contone
bahasa yang 3) Sumbare kaya bisa mutung wesi gligen, tegese kaya ora ana Saloka
dimaksud dengan sing bisa ngalahake. 3) Sumbare
kaya bisa
benar 4) Adigang-adigung-adiguna, tegese ngendhelake kekuwatane,
mutung wesi
keluhurane, lan kepinterane gligen,
5) Nututi layangan pedhot, tegese mburu barang sepele sing asile Contohne
ora sumbut karo rekasane. Pepindan
4) Adigang-
adigung-
adiguna,
Contohne
Paribasan
5) Nututi
layangan
pedhot
Contohne
Bebasan
3.4 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L2 2 Gatekna katrangan ing ngisor iki! 1.Formatif 5
teks, unsur kebahasaan teks, peserta didik Ing jaman saiki, iklan bisa kapacak ing ariwati, kalawarti, ana 2.Persuasif
dalam menulis berbagai dapat menentukan maneh sing lumantar radhio, TV, lan internet. Iklan uga lumrah 3.Reminder
jenis surat, iklan, dan struktur teks kaandharake liwat medhia cithak lan medhia elektronik. Medhia
reklame sesuai konteks. menulis berbagai cithak bisa wujud selebaran, pamflet, baliho, ariwarti, lan
jenis surat, iklan, kalawarti. Dene medhia elektronik yaiku televisi, radhio, lan
dan reklame yang internet. Ariwarti yaiku layang kabar kang metune/terbite saben
dimaksud dengan dina, dene kalawarti yaiku layang kabar kang metune/terbite kala
benar mangsa, bisa seminggu pisan, setengah sasi pisan, utawa sesasi
pisan. Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
Timur, 2015.
Miturut fungsine iklan dibedakake dadi 3 golongan. Sebutna
maceme Iklan saka fungsine!
3.7 Memahami teks Disajikan ilustrasi L1 3 Gatekna tuladha aksara jawa ing ngisor iki! "Ojo dadi 10
berupa paragraf aksara teks, peserta didik ꧋"ꦎꦗꦺꦴꦣꦝꦶꦈꦮꦺꦴꦁꦱꦶꦁ ꦫꦸꦩꦁ ꦱꦧꦶꦱꦭꦤ꧀ꦫꦸꦩꦁ ꦱꦥꦶꦤ꧀ꦠꦺꦂ uwong sing
jawa dapat ꧉ rumangsa
menerjemahkan bisa lan
ꦤꦔꦶꦁ ꦣꦝꦶꦪꦈꦮꦺꦴꦁꦱꦶꦁ ꦧꦶꦱꦭꦤ꧀ꦥꦶꦤ꧀ꦠꦺꦂ ꦫꦸꦩꦁ ꦱ꧉"
kalimat aksara rumangsa
Terjemahna kanthi tulisan latin tuladha ing dhuwur iki kanti
jawa dengan benar pinter.
bener!
Nanging
dadiya
uwong sing
bisa lan
pinter
rumangsa."
3.1 Mengidentifikasi, Disajikan ilustrasi L1 4 Gatekna katrangan struktur teks cerkak ing ngisor iki! Ciri-cirine 10
memahami katrangan teks Saben-saben pangripta nalika nulis sawijine karangan crita cekak crita cekak/
dan menganalisis cerkak, peserta mesthi nduweni tujuan tartamtu kang awujud pesen (amanat) lan cerkak, yaiku:
struktur teks, didik dapat pitutur marang sapa wae sing maca. Pesen (amanat) lan pitutur 1. Ukarane
ringkes lan
unsur kebahasaan, dan menyebutkan ciri- iku kalairake lumantar isi critane, pacelathon antarane paraga siji nganggo basa
pesan ciri cerita pendek lan sijine, sarta watak-watake saben paraga. Dadi ringkese, crita gancaran.
moral cerita fiksi yang dimaksud cekak sing dicekak cerkak iku crita kang ngandharake lelakon 2. Tembung-
(wayang/ dengan benar utawa kedadean kanthi ringkes, saka wiwitan nganti pungkasan. tembunge
Sumber:Sulistiani Sri, Kirtya Basa, Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur, gampang
cerkak/folklor/ topèng
2015. dimangerteni.
ḍhâlâng)
Sebutna ciri-cirine crita cekak! 3. Isine
secara lisan dan tulis. nyengsemake
utawa
nrenyuhake,
nyritakake
sacuwil
prastawa ing
panguripane
paraga utama.
4. Critane
ringkes bae,
ora dawa-
dawa.
5. Anggone
maca mung
mbutuhake
wektu sedhela

3.3 Memahami struktur Disajikan ilustrasi L1 5 Gatekna wacana ing ngisor iki! Olah Swara 10
teks, dan unsur katrangan struktur Pidhato yaiku medharake gagasan kanthi lisan ing sangarepe Olah Laga
kebahasaan dari teks teks pidhato dan wong akeh. Menawa nindakake pidhato utawa kadhapuk dadi Lan Busana
pidato dan teks pewara pranatacara, pranatacara aja lali karo paugerane ngenani tatakrama, subasita, Olah basa lan
peserta didik dapat tindak tanduke supaya ora nguciwani. Sastra
menyebutkan Sebutna syarat-syarat dadi pranatacara/pambyawara supaya bisa Pangrengga
syarat-syarat nindakake pakaryane kanti apik! Swara
pranatacara yang Papan
dimaksud dengan Pawiyatan
benar Mental
Tawajuh
Gladen
Kasempatan

Anda mungkin juga menyukai