Anda di halaman 1dari 36

DOKUMEN

KEGIATAN SHARING HASIL PENGEMBANGAN PROFESI GURU

OLEH : WAHYU WIDAYANI, S.Pd


NIP :198508242020122003
GLADHEN
NYERAT
CERKAK
DENING:
KI SUDADI*)
SUB MATERI
Cerkak & Unsur Intrinsik
Metode CIC
Nyerat Cengkorongan Cerkak
TULADHA:
Tangis Ing Gubug Bobrok, Jaya Baya 2023, 1297 tembung
Kang Bejo Lagi Apes, Jaya Baya 2023, 1391 tembung
Slilit, lensasastra.id 2023, 1574 tembung
Banjir Upil, lensasastra.id 2021, 1458 tembung
Wewujudan Kang Nggegirisi, Panjebar Semangat 2022, 1071 tembung
Copet Ketemu Ula, Mekar Sari KR 2022, 916 tembung
Sumpah Miskin, Solopos 2020, 1198 tembung
Bisnis Tekek, Ancas, 2019, 1399 tembung
KOLEKSI CERKAK:
ANTOLOGI CERKAK

Antologi Cerkak
Lintang Kemukus
Gagat Rahina, Tidar
Publishing 2022
TESTIMONI & PENGANTAR
PROF. GEORGE QUINN

PROF. GEORGE
QUINN (Australia
National Universit
y in Canberra
)
MANGERTOSI ISI CERKAK:
Sinten paraga inti ing cerkak menika?
Menapa ingkang badhe dipungayuh dening paraga kalawau? (sae utawi awon
utawi netral)
Menapa ingkang dados pepalang?
Kados pundi pungkasanipun?
PARAGA CERKAK
Sinten kemawon? (setunggal, kalih,
utawi tiga)
Watakipun kados pundi? (khas & unik)
TEMA:
Ngrembag babagan menapa?
Wosing rembag ngingingi bab menapa?
ALUR
Urutan anggenipun Majeng (urut saking purwa,
ngandharaken cariyos. madya, dumugi wusana)
Majeng, mundur, utawi Mundur (saking pungkasan
campuran? lajeng dipuncariyosaken
wiwit awal)
Campuran (mendhet
klimaks, kawiwitan sakig
awal, kalajengaken
ngantos purna)
SETTING: (JAMAN & PAPAN)
Jaman menapa? Kapan
lelampahan menika dumados?
Wonten pundi lelampahan
menika dumados?
POINT OF VIEW (POV):
Kados pundi caranipun mbeber cariyos menika?
POV 1 : Penulis kadosdene dados perangan lelampahan menika. Ngginakaken
tembung ‘aku’, ‘nyong’ (Cerkak Keris Tangguh Majapahit kaca 52; Cerkak ‘Slilit’
lensasastra.id.)
POV 3: Penulis kadosdene pasang CCTV kangge migatosaken satunggiling
lelampahan, lajeng dipuncariyosaken. Nyebat nami paraga-paraga cariyos.
Ngginakaken tembung ‘dheweke’.
POV 2: Kowe, Rika (awis dipunangge)
POV Campuran (Damel Bingung)
AMANAT:
Krenteg ingkang dipunlairaken dening penulis kagem para pamaos.
Mboten dipuncariyosaken kanthi cablaka, nanging sinamun ing samudana.
Amanat menika nyakup piwulang, piweling, pitutur, panyendhu ingkang mboten
kawiyos kanthi langsung.
STRUKTUR CERKAK:
Abstrak: Gambaran awal utawi inti cariyos (optional saged wonten utawi mboten)
Orientasi: suwasana & nepungaken setting cariyos.
Komplikasi: urutan peristiwa ngantos muncul konflik
Evaluasi : Struktur konflik tumuju klimaks (optional)
Resolusi : Konflik sampun karampungaken.
TEORI CERKAK

Teori Penting
Nanging
Mboten Ateges
Paling Penting
NYERAT CERKAK
Gampil
Angel (Ewet)
Sok gampil sok angel
(Ewet)
METODE CIC

Capture the phenomenon


Imajine (put in your imagination
so that it becomes fictional)
Create your story
TULADHA
Priksani video! Fenomena
Fiksional (
Peristiwa ingkang
saged
dipunkembangake
n
dados cariyos
cekak)
CERKAK COPET KETEMU ULA
(KACA 15)
Dipunentha-entha kadosdene wonten paraga
tukang copet nami Aji Bedor
Aji Bedor copet julig.
Saged tobat amargi ngemataken sawer ingkang
endhasipun kejepit kaleng soft drink.
LANGKAH-LANGKAH NYERAT:
1. Ngemataken peristiwa nyata, utawi mbayangaken peristiwa imajiner.
2. Nggabungaken pinten-pinten kedadosan (dipunalami piyambak utawi tiyang
sanes).
3. Peristiwa-peristiwa digothak-gathukaken.
4. Dipunbumboni mawi amanat utawi piwucal kautaman.
5. Dipunpilih paraga-paraga cerkak, setting, lan ubarampe penyerating cerkak.
6. Dipunserat dados cariyos fiksi. Ketingal kados cariyos nyata.
CERKAK “TEMPE MANING!
TEMPE MANING!”
Protagonis: Rafi
Kepengin nedha kanthi lawuh eca (mboten
namung tempe terus-terusan)
Bu Muslimah mboten sanggup nyedhiyakaken
lawuh ingkang werni-werni, sarwi eca, saha
kathah variasi.
CERKAK “MBURU KUCING”
Protagonis: Bima
Kepengin mburu kucing ingkang asring
nyolong lawuh
Jebul anggenipun kucing menika
nyolong lawuh kangge nyukani
tetedhan kangge cemeng-cemengipun.
CERKAK: KLINTHING
KANGGO ‘SI BELANG’
Si Belang kucing sing trengginas. Asring nyekel tikus.
Tikus ing omahe Pak Jono ilang.
Pak Jono bombong banget karo Si Belang. Kucing kuwi
terus diwenehi hadhiah klinthing.
Bubar diwenehi klinthing Si Belang wis ora bisa nubruk
tikus.
CERKAK FTBI
Stimulus wujud gambar tunggal
Lare-lare nafsiraken kedadosan ing gambar & ngembangaken imajinasi
Damel cengkorongan (optional)
Nyerat cerkak (narasi & dialog)
Wekdalipun 3 jam (90 menit)
TEPA SELIRA
TEPA SALIRA dapat merasakan (menjaga) perasaan (beban pikiran) orang lain sehingga
tidak menyinggung perasaan atau dapat meringankan beban orang lain.
STIMULUS
DAMEL CENGKORONGAN
CERKAK
Sinten lare menika?
Setting wonten pundi?
Paraga menika ngalami masalah menapa?
Kados pundi akhir cariyos menika?
KRITERIA PENILAIAN
Ejaan
Kosakata (Diksi)
Gaya Bahasa
Isi & Tema
Keaslian
EJAAN
Aturan tata tulis; ta, tha, da, dha, a (o), w, y
Koma, titik, tandha pitakon
Narasi & dialog
Tandha petik
Huruf kapital
PILIHAN TEMBUNG
Basa Jawa (dialek) asli; perangan narasi & dialog
Menawi kepeksa nembe ngginakaken istilah-istilah ing basa Indonesia & basa
asing sanesipun
Tembung-tembung ingkang dipunpilh yektos nyekapi kangge nyuntak suraosing
cariyos
Mboten leluwihan, mboten ndakik-dakik
GAYA BAHAYA
Metaphore (pepindhan)
Personification
Gaya penuturan cerita
ISI & TEMA
Isinipun ngemot amanat ingkang trep (gegayutan kalih TEPA SELIRA) utawi tema
sanesipun
Pinanggih nalar, mboten ngayawara
Saged kapanggihaken ing madyaning bebrayan
ORIGINALITAS
Karya asli
Sanes jiplakan, editan
Wonten unsur kebaruan

Anda mungkin juga menyukai