Anda di halaman 1dari 11

BAHASA

JAWA

PANDHAWA
Kompetensi Dasar
 Mengenal dan mengamati gambar wayang tokoh pandawa.
 Mengamati teks identifikasi tokoh pandawa.
 Mengamati teks diskripsi tokoh pandawa
 Pertanyaan dan jawaban tentang pandawa.
 Meringkas didekripsi tokoh pandawa secara tertulis
Peta Konsep
 Mengamati : Peserta didik mengamati gambar dan teks tokoh wayang
pandhawa.
 Menanya : Peserta didik bertanya jawab tentang nama tokoh pandhawa.
 Mengumpulkan Informasi : Peserta didik berdiskusi tentang sifat dan ciri lain
pandhawa
 Peserta didik berlatih menghafal nama dan wujud pandhawa
 Mengkomunikasikan : Peserta didik mendiskripsikan salah satu tokoh pandhawa
A. Crita Wayang
Wayang iku salah sijining seni pegelaran a. Wayang wongWayang sing paragane wong uga
sing umume katon endah ing wewasingane nyritakake lelakone Ramayana lan
lan dilakokake dening dalang kanthi iringan Mahabarata.
gamelan. Wayang digawe saka kulit kewan, b. Wayang beberWayang beber, yaiku mori kang
kayu, lan liane.Seni wayang ora mung seni digambari wayang ditontonake sarana
pertunjukan nanging ugo ono maknane sing dibeber, yen wis rampung banjur digulung
iso disinauni nggo urip. Wayang iku ana maneh. Nyritakake lelakone Jaka Kembang
wiwit taun 939 jaman Sri Jaya Baya Kuning karo Dewi Sekartaji.
jumeneng nata ing KedhiriWektu iku c. Wayang gedhog Wayang sing nyeritakake
wayang ginawe saka godhong tal, banjur lelakone Panji Asmarabangun, DewiCandra
ditutugake Radening Jenggala.PanjiIng Kirana.Wayang gedhog diciptakan oleh Sunan
jaman para sunan, salah sawijining sunan Giri tahun 1485.
kang migunakake wayang kanggo sarana
dakwah nepungake agama Islam, yaiku 2. Sumber Crita donyaning pakeliran wayang
Sunan Kalijaga. d. Kitab Ramayana. Anggitane pujangga Agung
1. Jinis Wayang Walmiki, nyaritakake lelakone Prabu Sri
Wayang kulit utawa wayang purwa, yaiku Ramawijaya lan Dewi Sinta.
wayang sing digawe saka walulang (kulit). e. Kitab Mahabarata. Anggitane pujangga
Nyaritakake lelakone Ramayana lan Agung Wiyasa, nyaritakake lelakone
MahabarataKajaba wayang kulit, ana pandhawalan kurawa
sawetara jenis wayang liyane, yaiku :
B. Wayang Pandhawa
Pandhawa iku sejatine anake Prabu Pandu Dewanata Cacahe ana lima, yaiku Yudhistira, Bima,
Arjuna, Nakula, lan Sadewa Anak kesiji nganti anak ketelu dilairke dening Dewi Kunti. Anak
kembar Nakula lan Sadewa dilairke dening Dewi Madrim. Nakula lan Sadewa diurus dening Dewi
KuntiAmarga Dewi Madrim uwis pejah.
1. Yudhistira

Tokoh wayang iki pambarep saka Pandhawa lima utawa anak-anake Pandu
karo Dewi Kunthi.Puntadewa utawa Yudhistira kang dadi putra
pambayun.Watak wicaksana, ora mungsuh, lan oratau ngapusi.Sipat liyane
yaiku sabar, jujur, manut ajaran agama, lan kebak kapercayan.
Dasanama : Darmakusuma, darmawangsa. Ajathasatru, Dwijakangka,
Gunatalikrama
Kasatriyane : Ngamarta
Garwa : Dewi Drupadi peputra Pancawala
Sipat : Sabar lan nrima, setya lan tresna dhateng sesami, jujur, remen
paring dana, gandrung dhateng kautamen, lan adil paramarta.
Gaman/Aji-aji : Kyai Tunggulnaga (payung), Karawelang(tombak) Jimat
Jamus Kalimasada
2. Werkudara

Putra kapindo Prabu Pandu karo Dewi Kunthi, iku jelmaan saka Dewa
Bayu. Gamane jenenge gada Rujakpala Ing wayang Jawa, Werkudara duwe
anak.Mula duweni julukan Bayusutha Kuwat banget, dawa tangane, gedhe
dhuwur gagah prakosa lan pasuryan sing paling sangar antarane sedulur-
sedulure. Werkudara satriya ing Jodipati. Garwane aran Dewi
Arimbi.Gambar WerkudarsGambar ArjunaWerkudara duweni ati sing becik.
Pinter muter gada gegaman.Jenenge Gathotkaca, Antareja, lan
Antasena. Werkudara duwe sipat teguh, kuwat, wani, manut, lan jujur.
Dheweke uga duweni watak atos lan diwedeni mungsuh.
Dasanama : Bayudutam Balawam Bima, Pandhusiwi, Kusumadilaga,
Kusumayuda, Sena Wijasena, Gandawastratmaja, Bratasena.
Kasatriyane :Tunggul pamenang, JodhipatiGarwa:Dewi Arimbi, Dewi
Nagagini
Sipat : Lugu, jujur, prasaja, tan mendha saking bebaya, tan wedi guntur
teka kang sinedya, kang cinipta dadi
Gaman/ Aji-aji : Kuku Pancanaka, Gada Rujakpolo, panah Bargawastra/
Bandung bandawasa, wungkal bener, blabag pangantol-
antol, Jalasegara
3. Arjuna

Arjuna iku putra ragil saka Dewi Kunti lan Prabu Pandu, Arjuna uga
dikenal kang dadi Janaka utawa Kumbang Ali-ali. Arjuna iku pinter,
seneng pertapa, lan sinau marang guru.Arjuna duweni keahlian manah
landianggep ksatria. Arjuna mimpin kerajaan ing Madukara. Arjuna duwe
watak wicaksana, meneng, teliti, sopan, wani, lan seneng nglindhungi sing
lemah.
Dasanama :Janaka Margana, Kuntadi, kombang Ali-all, Kalitji,
Indratanaya
Kasatriyane :Madukara
Garwa : Dewi Sembadra, Dewi Sri Kandhi, Larasati
Sifat : Remen tetulung, mancalaputra mancala putri sekti tanpa aj-aj,
nglurug tanpa bala, satriya socaning bathara
Putra : R. Abimanyu
Gaman/Aji-aji : Keris kyai Kalanadhah pulanggeni, Pasopati, Ardadedali,
Sangkali Cundhamanik bramastra Sarotama Wisesa
pamungkas/Palimunan, Tunggengmaya, Sepiangin,
Mayabumi, Pengasih,Asmaragama
4. Nakula

Nakula iku anak lanang kembar saka Dewi Madrim lan Prabu Pandu.
Nakula pinter muter pedhang gegaman. Nakula wong sing paling bagus ing
donya. Nakula duweni watak jujur, setya, manut karo wong tuwane. Uga
bisa jaga rahasia.
Dasanama : Pingten
Kasatriyane : Sawojajar
Sifat :Tansah jagi karahayoning nigari
Gaman/Aji-aji : Pranajati, cupu isi toya panggesangan saking Bathara Indra
5. Sadewa

Sadewa iku anak lanang kembar saka Dewi Madrim lan Prabu Pandu.
Dasanama: Tangsen
Kasatriyane : Bumiretawu
Sifat: Tansah jagi karahayonaning nigari
Gaman/Aji-aji : Mantra pangruwatan, aji Purnamajadhi
Soal
1. Wayang iku ana saka taun?
2. Pandhawa iku cacahe ana pira?
3. Sapa garwane Yudhistira?
4. Gamane Arjuna yaiku?
5. Sapa jenenge Pandhawa sing kembar?
6. Sifate Werkudara yaiku?
7. Nakula kasatriyane ing?
8. Putrane Arjuna yaiku?
9. Sifate Sadewa yaiku?
10.Ngamarta iku kasatriyane sapa?
TERIMAKASI
Hsi

Anda mungkin juga menyukai