II Fungsi Khusus
II Fungsi Khusus
= x n de x
0
= x n e x | e x d ( x n )
0
0
= x n e x | + n e x x n1dx
0
0
=
= n ( n )
(n + 1) = n(n) atau (n) =
jadi :
+ n ( n )
( n +1)
n
(1) = x11e x dx = e x dx
0
= e x | = ( 1 1) = 1
0
(1) = 1
Misal : x = y 2 , maka dx = 2 y dy
untuk x = 0 y = 0
x= y=
Bila n =
1
2
maka didapat ( 12 ) = 2 y
2. 12 1 y 2
dy
= 2 e y dy
2
y2
dy =
1
Maka : =
2
Dari rumus (n + 1) = n (n) , maka dapat dicari :
3
1
= 1 +
2
2
1 1
2 2
1
=
2
3 3 3
5
= + 1 =
2 2 2
2
3 1
1 3
=
= 2
2 2
2
5
7
5
5
= + 1 =
2 2 2
2
1 3 5
5 3 1
=
= 3
2
2 2 2
=
Dari :
(n + 1)
n
( 12 + 1)
( 12 ) =
12
( n) =
( 12 )
= 2
12
( 32 + 1)
32
( 32 ) =
( 12 )
32
22
1 3
( 52 + 1)
( 52 ) =
52
=
( 32 )
52
23
1 3 5
( 72 + 1)
( 72 ) =
72
=
( 52 )
72
24
1 3 5 7
e x dx
4
xe x dx
3
4 x 4e x dx
4
Penyelesaian:
1. Untuk mencari
e x dx maka dimisalkan: x 4 = y x = y 4
4
4 x 3 dx = dy dx = 14 y
Untuk x = 0 y = 0
x= y=
34
dy
e x dx =
4
1
4
.y
34
dy
1
4
y
y 4 e dy
1
= ( 14 )
1
4
2. Untuk mencari
xe x dx maka dimisalkan: x 3 = y x = y 3
3
3 x 2 dx = dy dx = 13 y
23
dy
Untuk x = 0 y = 0
x= y=
Dengan demikian:
x
xe dx =
3
1
3
y e
1
3
y 3 dy
1
3
y
y 3 3 e dy
1
1
3
2
1
3
e y dy
= 13 ( 23 )
3. Untuk mencari
4 x 4e x dx maka dimisalkan: x 4 = y x = y 4
4
4 x 3 dx = dy dx = 14 y
Untuk x = 0 y = 0
x= y=
Dengan demikian didapat:
4 x
y
4 x e dx = 4 ye 14 y 4 dy
3
= y 4 e y dy
1
= y 4 e y dy
0
= ( 54 )
34
dy
4.
Carilah : 53 x dx
2
Jawab:
dengan menggunakan sifat logaritma: e ln a = a , maka akan didapat
( )
3 x 2
ln 5
3 x
5 dx = e
2
jadi 5
3 x 2
dx
dx = e (3 ln 5) x dx
2
ambil : (3ln5)x = y x =
2
y
3 ln 5
, sehingga x =
y2
3 ln 5
dan dx =
1
1
y 2
2
3 ln 5
dy
Untuk x = 0 y = 0
x= y=
sehingga diperoleh:
3 x 2
dx = e
1
1
y 2
2
3 ln 5
dy
1
2 3 ln 5
1
2 3 ln 5
2 3 ln 5
1
1
2
e y dy
( 12 )
(1) n n !
, (n = bilangan bulat positip , m > 1)
Buktikan : x (ln x ) dx =
(m + 1)n+1
0
Bukti:
ambil : x = e t , sehingga dx = e t dt dan ln x = t
1
5.
untuk x = 0 t =
x=1t=0
Dengan demikian diperoleh:
1
x (ln x ) dx = e
m
mt
(t ) n (e t )dt
= (t ) n e ( m+1)t dt
0
= (1)
(t ) e
n
( m +1) t
dt
u
m +1
, dan dt =
du
m +1
x (ln x ) dx = (1)
n
1
m+1
( ) e
u n
m+1
du
= (1) n
1
( m+1)n +1
( n +1)1 u
e du
(1) (n + 1)
(m + 1)n+1
(1) n n !
(terbukti )
(m + 1)n+1
x 2e 2 x dx
2
c).
d).
dt
h). Buktikan :
m ax n
dx =
II.
e).
3 x 2
m +1
n
f).
dx
xe x dx
( mn+1 )
dx
( x ln x)
(na )
ln ( 1x ) dx
(m, n ) = x m1 (1 x ) dx
n 1
contoh:
1
(2,1) = x 21 (1 x )11 dx
0
= dx
= xdx =
=1
1
2
x2 1
|
2 0
untuk x = 0 y = 1
x=1y=0
1
jadi
(m, n ) = x m 1 (1 x )n 1 dx
0
= (1 y )
m1
y n1dy
y (1 y )
n 1
m 1
dy
= (n, m )
sehingga berlaku (m, n ) = (n, m )
n 1
dx
n 1
sin y cos y dy
= 2 cos 2 n 1 y sin 2 m1 y dy
0
y
a
0
(m, n ) =
m 1
n 1
y 1
1 . dy
a a
1 y m1 (a y )
= m1
a0a
a n 1
n 1
Jadi (m, n ) =
1
a
m + n 1
y (a y )
n 1
m 1
dy
1
a
dy
m + n 1
y (a y )
n 1
m 1
dy
.......... bentuk II
y
dy
dx =
1+ y
(1 + y )2
untuk x = 0 y = 0
x=1y=
kemudian ambil : x =
sehinggga (m, n ) =
1 + y
0
m 1
1
1 + y
n 1
dy
(1 + y )2
y m1
1
dy
m 1
n 1
(1 + y ) (1 + y )2
0 (1 + y )
jadi :
y m1
dy
m+ n
)
(
y
1
+
0
(m, n ) =
bentuk .. III
(m ) = 2 x 2 m1e x dx
2
+ y2
)dxdy
0 0
= (m, n)(m + n)
(m ) (n )
(m + n )
sehingga : (m, n ) =
Contoh soal :
Nyatakan soal-soal berikut kedalam (n ) atau (m, n )
1
1.
dx
= ...... ??
1 xn
Penyelesaian:
1
1
dx
n
=
0 1 x n 0 1 x
0
12
dx
misal : x n = y x = y n sehingga dx = 1n y n dy
untuk x = 0 y = 0
x=1y=1
1
1
1
1
dx
1
= (1 y ) 2 . 1n y n dy
jadi
n
0 1 x
0
( )
1
n
1
(1 y ) y
1
2
1
1
n
dy
= 1n ( 12 , 1n )
2.
/2
1
n
1
n
( 12 ) ( 1n )
( 12 + 1n )
/2
(tan ) d =
1
2
/2
( 1n )
( 12 + 1n )
1
sin 2
d
cos
(sin ) 2 (cos )
1
12
1
2
1
1
maka didapat m =
2
4
maka didapat n =
3
4
(tan ) 2 d =
1
(cos )
2. 14 1
(sin )
2. 34 1
= 12 ( 14 , 34 )
=
( 14 ) ( 34 )
(1)
1
2
= 12 ( 14 )( 34 )
3.
( x 2)
(6 x) 2 dx
Misal : x 2 = t dx = dt
x=2 t=0
Untuk
x=6 t=4
( x 2) 2 (6 x) 2 dx =
t 2 (6 2 t ) 2 dt
= t 2 (4 t ) 2 dt
3
Jadi : m 1 = 2 m = 3
n 1 = 3/2 n = 5/2
am+n-1 = 43+5/2-1 = 49/2 = 29
a =4
maka :
( x 2) 2 (6 x) 2 dx = t 31 (4 t ) 2 dt
3
= 29 (3,5/2)
= 29
4. Buktikan :
xn
1 x
dx =
(3) ( 52 )
(3 + 52 )
1 3 5 7...........(n 1)
2 4 6 8................n 2
untuk n = genap
Bukti :
1
xn
1 x
dx =
x
o
(1 x 2 ) 2 dx
1
misal : t = x 2 x = t 2 sehingga dx = 12 t 2 dt
untuk x = 0 t = 0
x=1t=1
xn
1 x2
dx =
n
2
1
1
2 o
1
1
2 o
(1 t )
n 1
2
12
12 t 2 dt
1
(1 t ) 2 dt
n +1
1
2
(1 t ) 2 dt
= 12 ( n2+1 , 12 )
=
1
2
1
2
( n2+1 )( 12 )
( n2 + 1)
( n2+1 )
( n2 + 1)
3 1
n=2 =
2 2
5 3 3 1.3.
n = 4 = =
22
2 2 2
7 5 5 1.3.5.
n = 6 = =
23
2 2 2
9 7 7 1.3.5.7.
n = 8 = =
24
2 2 2
jadi :
n + 1 1.3.5.7......... (n 1)
n = n
=
2n / 2
2
n
dan +1 sebagai berikut :
2
untuk
n = 0 (1) = 1
n = 2 (2) = 1
n = 4 (3) = 2 ! =
2.4 2.4
=
2.2 2 2
n = 6 (4) = 3 ! =
2.4.6 2.4.6
= 3
2.2.2
2
n = 8 (5) = 4 ! =
2.4.6.8 2.4.6.8
=
2.2.2.2
24
n = n ( n2 +1) =
2.4.6.8......... n
n
22
(1.3.5.7.......(n 1)
n/2
2
=
1
1 x2
(2.4.6.8...................n)
2n / 2
x n dx
1.3.5.7.........(n 1)
2.4.6.8.................n 2
=
Kerjakan Soal berikut :
2k + 1
1) Buktikan :
(1.3.5.7...........(2k 1)
=
2 2k
2) Buktikan :
e n 2 dn = x
x3
x5
x7
x9
+
+
R
3.1! 5.2! 7.3! 9.4!
x 11
x 13
Dimana R <
+
11.5! 13.6!
3) Cari :
4) Buktikan :
u 2 (1 u 2 ) 1 / 2 du
1
xn
1 x
dx =
2.4.6.8.......(n 1)
1.3.5.7...............n
(1)
cos 4 d = 2 cos 4 d
2
= 2 sin
2
2 12 1
= ( 12 , 52 )
=
( 12 )( 52 )
(3)
13
22
2!
=
3
8
cos
2 52 1
untuk n = ganjil
(2) Hitung :
x 2 (4 x) 2 dx
Jawab :
Bentuk yang dituju : (m, n ) = a m 1+ n 1 x m1 (a x) n 1 dx
a
Jika : m 1 = 32 m = 52
n 1 = 52 n = 72
5
a = 4 a m+ n 1 = 4 2
+ 72 1
x 2 (4 x) 2 dx = 45 415 x 2
3
(4 x ) 1 dx
7
2
= 4 ( , 72 )
5
= 45
= 45
5
2
( 52 )( 72 )
(6 )
13
22
135
23
5!
= 12
(4) Tentukan :
y 2 dy
1+ y 4
Jawab :
Bentuk yang dituju : (m, n) =
y m1
dy
(1 + y ) m+ n
3
misal : y 4 = t y = t 4 sehingga dy = 14 t 4 dt
untuk y = 0 t = 0
y=~t=~
y 2 dy
=
1+ y 4
1
4
t2
1
4
t 4 dt
1+ t
14
t dt
1+ t
0
Jadi : m 1 = - m =
m+n=1
n=1=
y 2 dy 1 t 4 dt
=
1 + y 4 4 o 1 + t
= 14 ( 34 , 14 )
( 34 )( 14 )
(1)
= 14 ( 34 )( 14 )
=
1
4
Pekerjaan Rumah :
(1)
(3)
sin 8 x dx
(2)
ydy
1+ y6
(4)
y 3 8 y 2 dy
e2x
dx , dengan a, b > 0
a e3x + b
erf ( x) =
n
e dn
2
misal : n = -N dn = -dN
untuk n = 0 N = 0
n = x N = -x
x
2
N 2
erf ( x) =
e ( dN )
N
e (dN )
2
= -erf (-x)
jadi erf ( x) = erf ( x)
e
0
n2
dn
2. erf () = 1
Bukti
erf ( x) =
n
e dn maka erf () =
2
didapat erf () =
n
e dn , karena
2
=1
3. erf (0) = 0
Bukti
0
erf (0) =
n2
dn
=0
4. erf ( x) = 1
e n dn
2
Bukti :
erf ( x) =
n2
dn
e n 2 dn +
o
n
e dn
dn
= 1+
= 1
5. erf (ix) =
2i
n2
n2
dn
e n dn
2
n 2
dn
Bukti :
erf (ix) =
=
ix
e n dn
2
ix
n2 n4 n6
+
+
+ .... dn
1 +
2!
3!
1!
2
(ix ) 3 (ix ) 5 (ix ) 7
ix
+
+ ....
3.1!
5.2!
7.3!
e
0
n 2
dn =
, sehingga
erf(ix) =
2
(ix)3 (ix)5 (ix) 7
ix
+
+ ....
3.1!
5.2!
7.3!
2
x3
x5
x7
ix + i
+i
+i
+ ....
3.1!
5.2! 7.3!
2i
x3
x5
x7
x +
+
+
+ ....
3.1! 5.2! 7.3!
2i
e
o
n 2
dn